Конспект внеклассного мероприятия Башкортостан-минең илем

Башҡортостан минең илем

Ҡурайстан тыуған ерем!

Маҡсат: Башҡортостан тарихы, мәҙәниәте буйынса белемдәрен киңәйтеү, тел , тарих менән таныштырыу, дуҫлыҡ ххистәре тәрбиәләү.

Зал байрамса биҙәлгән.Стенаға тыуған ил , тел тураһында мәҡәлдәр, шиғыр өҙөктәре яҙып эленә.Тыуған ауыл, район тураһында һү-рәттәр, иншалар күргәҙмәһе.

1алып барыусы:

Һыҙғырт ҡурай, үткән ҡайғыларҙы,

Өҙҙөрт ҡурай ,йөрәккәй ҡылдарын,

Һиҙҙерт ҡурай ,ҡайнар тойғоларҙы,

Һөйҙөрт, һөйләп башҡорт моңдарын.

2 алып барыусы:

Һөйлә Һаҡмар, Яйыҡ,Ашҡаҙарҙы,

Һөйлә йәмле Урал буйҙарын,

Һөйлә ожмах кеүек сәхрәләрҙе,

Йәйелеп ятҡан йылҡы, ҡуйҙарын.

1 алып барыусы:

Быуын-быуын ғүмер Башҡортостан,

Һуғарылды ҡара ҡан менән,

Сыҡтыҡ ҡара көстән ҡанды эскән,

Һуғарылһын инде йәм менән.

2 алып барыусы:

Килде заман, инде шатлан ҡурай,

Йәмле тауышың илгә яңғыраһын!

Ҡыуанып китһен урман, сәхрә, туғай,

Буҙ турғайҙар ҡыуанып һайраһын!

Ҡурай моңо көсәйә һәм яйлап һүнә.

1-Һаумыһығыҙ, ҡәҙерле ҡунаҡтар!Хәйерле көн уҡыусылар, уҡытыусылар!

2-"Башҡортостан минең илем,

Ҡурайстан тыуған ерем!" исемле әҙәби-музыкаль кисәгә рәхим итегеҙ.

1-Бөгөнгө кисәбеҙҙә тыуған ил, тел, дуҫлыҡ тураһында һүҙ алып барырбыҙ.

2-Республикабыҙҙа төрлө милләт халыҡтары татыу йәшәйҙәр.Был халыҡтарҙың тарихы үҙ-ара тығыҙ бәйле.

1-Азатлыҡ өсөн көрәшселәр Салауат Юлаев һәм Емельян Пугачев.Улар тураһында рус һәм башҡорт фольклорында күп яҙылған.

Ш.Бабич"Салават батыр"

Кто он грозный Салават

Чем он славен и богат

Он-родной земли булат,

Он отвагою богат,

Ни во сне , ни наяву,

Равных нет, такому льву,

В небесах,и на земле,

Равных нет его стреле,

Наш Урал -его отец,

Он стремленье всех сердец,

На земле он свет земной,

В небе светится луной,

Он отечества глаза,

Он захватчиков гроза,

Саблей гору он свернет,

Криком озеро вспугнет,

Салават, как наш Урал

Никогда не умирал.

Кровь его завет живым
Мы его не оскверним!

2-Салауат илен, ерен, халҡын яратҡан.Батыр үҙе үлһә лә, даны үлмәне.Уның шиғырҙары халыҡ телендә.

С.Юлаев."Уралым" ҡобайыры.

Ай, Уралым, Уралым,

Күгәреп ятҡан Уралым,

Нурға сумған түбәһе,

Күккә ашҡан Уралым,

Һине маҡтай йырҙарым,

Һине данлай йырҙарым,

Төнөн күккә ай ҡалҡһа ,

Алтындай балҡый Уралтау,

Көндөҙ күккә көн ҡалҡһа,

Көмөштәй балҡый Уралтау,

Ай, Уралым, Уралым,

Һылыу ҙа һылыу, Уралым,

Һүҙем бөтһә лә телемдә,

Йырым бөтмөне Уралым.

Маҡтап ҡурай уйнаһам,

Бөтмәй ҙә торған көй булыр,

Данлап йырым йырлаһам,

Бөтмәй ҙә торған йыр булыр!

1-Беренсе һәм икенсе Ватан һуғышында батырлыҡтары таң ҡалырлыҡ булды башҡорт егеттәренең.1812 йылғы рус-француз һуғышында яуҙа күрһәткән батырлыҡтары өсөн Кутузов һалдаттарҙы маҡтап "Любезные , вы , мои молодцы!" тигән .Шунан инде "Любизар" йыры тыуа.

8 класс малайҙары "Любизар"

2-Кисәбеҙҙе дауам итеп, тыуған телебеҙҙе данламау мөмкин түгел.Бөгөн беҙ мәғрифәт һәм ғәҙеллек йырсылары М.Аҡмулла һәм Ш.Бабичты ҙур хөрмәт менән телгә алабыҙ.

Ш.Бабич."Кем өсөн?" Ш.Бабич"Ответ луны"

Айға үрләп, нурҙа уйнап ,

Күкрәгемде нурланым,

Ит ғәфү әй, ай тинем мин,

Нурҙарыңды урланым.

Һис зарар юҡ ал тине ай,

Ал да сәсә нур халҡыңа,

Мин дә бит төн хаҡына,

Алдым ҡояштың нурҙарын!

1-Башҡорт теле! Кемдәр генә һиңә һоҡланмаған һәм маҡтау йырламаған!?Кемдәр генә һинең ярҙамың менән донъяны танып белмәгән һәм үҙенең уй-хистәрен башҡаларға һөйләмәгән.

Б.Бикбай"Тыуған тел"

Минең телем -тыуған ерем,

Әсәм тауышы,

Халҡымдың бай хазинаһы,

Таҙа намыҫы,

Ерҙә халыҡ йәшәй икән

Теле лә йәшәй,

Телен асҡанда һәр бала ,

Әйтәсәк "Әсәй!

Р.Шәкүр"Ерем, илем, телем"

Йыр"Һандуғас"

Р.Ғарипов "Урал йөрәге"

Урал күкрәгендә йөрәк кеүек
Башҡортостан тыуған илкәйем,

Шул йөрәктең ҡан тамыры булып,

Күкһелләнә Ағиҙелкәйем!

Шул йөрәктең ауыр-моң зарҙарын,

Ҡойған саҡта еңел ҡурайы,

Яу юлдары буйлап мин халҡымдың
Үткәндәрен ҡайтып урнайым.

2-Ил тарихына мәҙәниәтенә сәйәхәт үҙең йәшәгән төбәктән башлана.Беҙҙең төбәк мәрхәмәтле Ауырғазы ере.Унда күпме сәнғәт оҫталары, күренекле шәхестәр тыуған.Шуларҙың береһе Рәшит Назаров.Уның шиғырҙарын һәр беребеҙ яратып тыңлайбыҙ һәм һөйләйбеҙ.

Р.Назаров."Өршәгем","Өфөлә"

1-Татар, башҡорт , урыҫҡа ла,

Мари ға ла тыуған яҡ,

Башҡортостан тыуған ерем,

Дуҫлыҡ сәкә атҡан яҡ.

2-Гөл баҡсаһы -Башҡортостан ере,

Милләттәре-матур гөлләмә,

Татыу, тыныс йәшәй барса халҡы,

Шатланып йәшәйбеҙ был илдә.

Милләтем урыҫ

Ләкин тыуған ерем,

Гүзәл Башҡортостан ерендә,

Шуға ла теләп өйрәнәм ,

Һөйләшергә башҡорт телендә.

Башҡорт халыҡ йыры"Ҡарабай"