Тоғызқұмалақ ойынындағы тұздықтың атқаратын қызметі

Сабақтың тақырыбы: «Тоғызқұмалақ ойынындағы тұздықтың атқаратын қызметі»

Сабақтың мақсаты: 1.Ойлау,жылдамдық,ептілік қабілетін жетілдіру

2.Ақыл-ой жетілдіріп,ми қызметін дамыту

3.Ұлттық ойынның өзіндік қасиетін оқушылар бойына сіңіру.

Сабақтың түрі: Саяхат сабақ

Көрнекі құралдары:Тоғызқұмалақ елінің картасы,тоғызқұмалақ тақтасы, сағат,

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі

ІІ.Тоғызқұмалақ еліне саяхат

ІІІ.Жаңа сабақты түсіндіру.

ІҮ.Қорытынды

І.Ұйымдастыру кезеңі.

- Балалармен сәлемдесу

- Бүгінгі сабағымызға қонақтар қатысып отыр.

ІІ.Тоғызқұмалақ еліне саяхат

-Балалар бүгін біз, «тоғызқұмалақ»еліне саяхатқа шығамыз.Бізді «тоғызқұмалақ»елінің тұрғындары күтіп отыр.олар бізге көптеген жұмбақтар,ребустар,қызықты есептер дайындап қойыпты.Ал саяхатқа дайынбыз ба?Онда олай болса бәріміз бірге ұранымызды айтып жіберейік.

Біз ақылды баламыз

Есеп ,жұмбақ,ребустың

Жауабын тез табамыз.

Туын ұстап білімнің

Саяхатқа шығамыз.

Енді бәріміз көзімізді жұмып,әсем әуенді тыңдай отырып,өзімізді үлкен зымыранда отырмыз деп елестетейік.

Балалар міне,тоғызқұмалақ еліне де келіп қалыппыз.

1 аялдама

Өткен сабақтарды толықтыру.

Сұрақтарға жауап беру

1.Жүрістердің қанша есептеу жолдары бар?(3)

2.Жетінші отаудағы 9құмалақ қай отауға барады? (6)

3.Бесінші отаудағы 16 құмалақ қай отауға барады? (2)

4.Төртінші отаудағы 1 құмалақ неше жүріс береді?(5)

5.Төртінші отаудағы 2 құмалақ неше жүріс береді?(10)

2 аялдама

Қызықты жұмбақтар шешу.

1.Санға қосып аласың

Сол санның өзі шығады

Санды оған бөлуге болмайтынын

Математиктер ұғады

Көп адамдар ол санға

Шекесінен қараған

Сан осін қақ бөлуге

Сол саныңыз жараған (нөл)

2.Санау үшін адамды,малды,талды

Ертеден мұра болып қалды

Көбейтіп,бөліп,азайтып,қосамыз

Күнделікті ол санды.(натурал)

3.Жоқ өзінде баста,қаста,мойында

Ұзындығы жазулы тұр бойында (сызғыш)

4.Атадан он баламыз

Бір-бір жастан арамыз

Қосылып кейде басымыз

Азайып кейде қаламыз

Бөлініп кейде арамыз

Көбейіпте аламыз (цифрлар)

ІІІ.Жаңа сабақ .

3 аялдама

Тұздықтар сарайы. Жаңа сабақты түсіндіру.

Шахматта ферз күшті,дойбы ойнында би болатын сияқты тоғызқұмалак ойынында тұздық ала алу аса маңызды комбинация болып табылады.тоғызқұмалақ ойыны осы тұздықтың болу болмауының мына төмендегідей 3 түрлі жағдайларда ойналуы мүмкін.

1 жағдай: Ойын барысында ойыншылар бір-бірінен тұздық алаалмайды да ойын тұздықсыз аяқталады.

2 жағдай:Тұздық сыңаржақ болады,яғни бір ойыншының тақта үстінде тұздығы болады да,екіншісі ойынның аяғына дейін тұздық ала-алмай кетеді.

3 жағдай: әрбір тұздық пәрменділігі (күші) - тақта үстіндегі қарсыласы алған тұздықпен қарым-қатынасының аз-көптігіне және тұздық бас,орта,аяқ шендерінің қай кезінде алынғанына байланысты дер едік.Екі ойыншының тақта үстінде тұздықтары болуы тоғызқұмалақ ойынының соңын күрделендіріп жібереді.Өйткені біріншіден тұздықтар ойынының өрісін,яғни отаулардың бір-бірімен байланысын бұзып,отауларды екі қанатқа бөліп тастайды.

Есте сақтау.Тұздықтар аттас нөмірге салынбайды.9отауға еш уақытта тұздық түспейді.Тұздықты алу үшін қарсыласының отауында екі құмалақ жатса өз жағында сол отауға соңғы құмалағы түсетін болса,онда 3 құмалақпен тұздық алынады.

4 аялдама

Сұрақ-жауап.Жаңа сабақты бекіту.

1.Тұздықтың болу болмауына неше түрлі жағдайда ойналуы мүмкін?

2.Бірінші жағдайды түсіндір.

3.Екінші жағдайды түсіндір

4.Үшінші жағдайды түсіндір

5.Тұздық қандай отауларға және қай отауға еш уақытта салынбайды?

6.Тұздықты қалай аламыз?

5 аялдама

Тақтамен жұмыс

Екі оқушыны тақтаға шығарып жүрістерді есептетем.

9 8 7 6 5 4 3 2 1

1

2

3

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Осы диаграммада қайсысы неше жүріс беред?

6 аялдама

Сергіту сәті .

Ребус шешу.

Туған жер - алтын бесік

Туған жер туралы оқушыларға тақпақтар ән айтқызу

7 аялдама

Қорытынды