Тәрбиелік сайыс Парасатты арулар мен ержүрек жігіттер

«Парасатты арулар мен ержүрек жігіттер» сайысы

дайындаған: Шегебаева С.Ш

Сайыстың мақсаты: Өсіп келе жатқан жеткіншіктерімізді халқымыздың әдет -ғұрпымен салт -дәстүрімен танысып, оны қастерлеп, бүгінгі келешегіміздің нәрлі қайнарына айналдыру азаматтық борышы екенін түсіндіру.

Көрнекіліктер: шарлар, суреттер, слайдтар.

І жүргізуші:

Той деп бүгін көңіл, шіркін, тасиды!

Той деп халқым шашу шашады.

Ауылымызда бүгін болар сайыстың

Сөзге жүйрік жыршы бетін ашады.

Қош келдіңіздер, парасатты арулар, ержүрек жігіттер! Армысыздар тәрбиешілер, қонақтар, құрбы -құрдастар!

ІІ жүргізуші: Добрый день, уважаемые воспитатели, дорогие друзья! Ұлыс құтты болсын, ақ мол болсын! С праздником Весны, обновления!

І жүргізуші: Балалар арасында -халқымыздың әдеп -ғұрпын, дәстүрін, тарихын біліп, оны қастерлеп, бүгінгіміз бен келешегіміздің нәрлі қайнарына айналдыру -тәрбиешілердің азаматтық борышы. Ендеше «Парасатты арулар мен ержүрек жігіттер» атты байқауымызды бастаймыз.

ІІ жүргізуші: Приглашаем на сцену участников конкурса. Встречайте!

Звучит музыка.

ІІ жүргізуші: Бұлбұл құстай ән салып, мың бұрала билейтін Цыбулькина Полина мен аз сөйлеп, көп тыңдайтын Шолохов Эльдар!

(Выход пары)

І жүргізуші: Өзіне тән мінезі, мәнерлеп оқыр сазы бар Абраева Анар мен сегіз қырлы, бір сырлы Қыпшақбаев Алтынбек!

(Выход пары)

ІІ жүргізуші: Атына заты сай, тоты құстай сыланған Қалиханова Айсұлу мен дауысы жер жаратын әнші, әрі ақын Сатвалдинов Аманжол!

(Выход праы)

І жүргізуші: Тек өзіне жарасымды назы бар Есмахамбет Назира мен әзіл -қалжыңға жақын тұратын Шинкоренко Валера!

(Выход пары)

ІІ жүргізуші: Елгезек, әрі өнерсүйгіш Сизова Анастасия мен би билеуден дес бермейтін, қазақ тілін меңгеруде алдына жан салмайтын Сохарев Сергей!

(Выход пары)

І жүргізуші:

Өнер -білімді бағалайтын,

Таныстырайын әділқазы алқаларын, -дей келіп, бүгінгі сайысымыздың қара қылды қақ жаратын әділ қазылар алқасымен таныстырып өтейік:

ІІ жүргізуші: В составе жюри:

-Қазбаева Меруерт Төлеуханқызы -директор тәрбие жұмысы жөнінегі орынбасары;

-Сулейменова Бағлан Алькеновна -старший вопитатель;

-Каримова Әлия Мәжитқызы -қосымша білім беру педагогі;

- Жексенова Бибігүл Ауғанбайқызы -кәсіподақ ұйымының мүшесі;

-Жакина Галия Каирбергеновна -библиотекарь;

-Мусина Айгүл -балалар кеңесінің мүшесі;

-Киндиров Ильяс -участник творческих конкурсов «Жігіт сұлтаны», «Екі жұлдыз».

Конкурсные задания оцениваются по 5 бальной системе.

І жүргізуші: Біз алдымен қай жұп бірінші болып бастайтынын анықтап алайық. Ол үшін әр жұптың арулары мына қоржыннан асық таңдайды. Әрбір асық нөмірленген. Нөмір саны бойынша сайыскерлер байқауды бастайды.

ІІ жүргізуші: Сейчас девушки узнают порядок выступления пар. Для этого надо достать из коржын асык со счастливым порядковым номером выступления.

(Букенова Диана выходит на сцену с коржын)

І жүргізуші: Сонымен аруларды асық таңд үшін ортаға шақырамыз!

(Асыө таңдау)

ІІ жүргізуші: Объявляем последовательность выступления конкурсных пар:

-Бірінші жұп..........

-Екінші жұп........

-Үшінші жұп.......

-Төртінші жұп.......

-Бесінші жұп...........

ІІ жүргізуші: Итак, первым конкурсное выступление начинает под №1. Это.... . Остальные пары просим пройти за кулисы и подготовиться. Давайте, пожелаем каждой паре удачи и бурными аплодисментами проводим за кулисы.

І жүргізуші:

«Сайысымыздың беташарын бастайық,

Таныстырсын сайыскерлер өздерін,

Қошеметтеп ду қол соғып қостайық!», -деп, кезекті сайысқа қатысушы жұптарға берейік. Сайыстың І кезеңі «Сәлем -сөздің анасы» деп аталады. Бұл кезеңде сайыстың шарты бойынша қатысушылар өздерін өлеңмен немесе қарасөзбен таныстырады.

ІІ жүргізуші: В первом конкурсом выступлении пары в оригинальной форме рассказывают о себе. Несомненно, жюри обратит внимание на речь и культуру выступления участников, их артистисность и оригинальность представления пары. Поддержим громкими аплодисментами наших участников под №

І кезең -«Сәлем сөздің анасы».

І жүргізуші: Әділ қазылар алқасы сайыстың бірінші кезеңінің қорытындысын шығарғанша әнге кезек берейік!

Музыкалық номер Мусин Қанат «Күміс құмған -ай»

ІІ жүргізуші: Жюри объявляет итоги первого конкурса:

-№1 жұп ....... ұпайлары....

-№2 жұп ..... ұпайлары......

-№3 жұп ...... ұпайлары......

-№4 жұп .... .... ұпайлары....

-№5 жұп ......... ұпайлары....

І жүргізуші:

Өнер, өлең -жастық шақтың белгісі,

Келер оны әркімнің и-ақ көргісі.

Кез келді ғой өлеңге ерік беретін,

Қыз бен жігіт жыр маржан төгетін, -дегендей «Өнерлі өрге жүзеді» кезеңіне де келіп жеттік. Бұл кезеңде сайыскерлер өз өнерлерін ортаға салады.

ІІ жүргізуші: Второй конкурс «Өнерлі өрге жүзеді» -каждая пара представляет свое творческое выступление. Приветствуем участников.

ІІ кезең -«Өнерлі өрге жүзеді».

Объявляется итоги второго конкурса:

-№1 жұп ....... ұпайлары....

-№2 жұп ..... ұпайлары......

-№3 жұп ...... ұпайлары......

-№4 жұп .... .... ұпайлары....

-№5 жұп ......... ұпайлары....

І жүргізуші:

Ата -бабам ардақты,

Жамандыққа бармапты.

Ардақ тұтып үлкенді.

Ата жолын жалғапт,

Кең даланың ежелгі,

Қазақ деген халқымыз.

Өзге ұлттай біздің де,

Бар дәстүр менен салтымыз, -дей келіп, сайысымыздың «Салт -дәстүр -бабалар аманаты» атты ІІІ кезеңін бастаймыз.

ІІІ кезең - «Салт -дәстүр -бабалар аманаты».

ІІ жүргізуші: Объявляем итоги третьего конкурса:

-№1 жұп ....... ұпайлары....

-№2 жұп ..... ұпайлары......

-№3 жұп ...... ұпайлары......

-№4 жұп .... .... ұпайлары....

-№5 жұп ......... ұпайлары....

І жүргізуші:

Уа, халайық, халайық,

Мұнда назар салайық.

Аға жолын жалғамақ,

Ел дәстүрін қолдайық.

Ер намысын қорғамақ,

Жігіттер шықсын ортаға,

Бүгін «Ержүрек жігіт» атанбақ!

ІІ жүргізуші: А знаешь, Азамат, я думаю, что о характере народа могут рассказзззать и национальные игры и состязания. А какие ты знаешь национальные состязания?

І жүргізуші: Жамбы ату, алтын қабақ, теңге алу, күміс алу, көкпар, аударыспақ.

ІІ жүргізуші: Состязания метких стрелков -традиционное развлечение во время тоя, захватывающее испытание для настоящих жигитов.

Жамбы -золотая или серебряная монета -прикреплялась к столбу. Соревнующиеся должны попасть в цель (в монету). Им присваивали почетное звание мерген (стрелок)

Итак, наши юноши соревнуются в меткости и смекалке. А в это время девушки...

І жүргізуші: Құрақ құрау өнері -ата -бабаларымыздан мирас болып қалған ұлттық дүние. Қазақтың отбасында өскен қыз бала жастайынан іс тігіп, өрнектер салып, құрақ көрпе жасаумен айналысқан.

Халқымыздың ежелгі үрдісі бар,

Адастырмас оң жолдан үлгісі бар.

Зерделі ол, зейінді қызды сынар.

ІІ жүргізуші: Задания для девушек: «Құрақ құрау».

Критерий конкурса: эстетичность оформления полотна, знание искусства лоскутного шитья. Ваша задача, девушки, создать красивый узор на полотне из данных фигур.

IV кезең -«Теңге ату».

V кезең - «Құрақ құрау»

І жүргізуші: Сонымен «Теңге ату» кезеңінің қорытындысымен де танысар мезет жетті. Сонымен

-№1 жігіт ....... ұпайы....

-оценки жигита под №2

-№3 жігіт ...... ұпайы......

-оценки жигита под №4

-№5 жігіт ......... ұпайы....

ІІ жүргізуші: Итак настала пора узнать оценки девушек за конкурс «Құрақ құрау»:

-№1 ару ....... ұпайы....

-оценки девушки под №2

-№3 ару ...... ұпайы......

-оценки девушки под №4

-№5 ару ......... ұпайы....

І жүргізуші: Қазақ халқының өміріндегі кез келген оқиға ғасырлар бойы қалыптасқан салт -дәстүрмен байланысты болады.

Ертеде батырлар өз тайпасының немесе руының намысын қорғау үшін өзара жекпе -жектер өткізген. Жекпе -жекте ең мықты және жігіт жеңіске жететін болған.

І жүргізуші: Біз ортаға ержүрек жігіттерді шақырамыз. «Палуандар сайысы».

VI кезең -«Палуандар сайысы»

ІІ жүргізуші:

Вдоль спины заплеттеные косы лежат,

И шолпы отвечает движениям в лад.

Взор под шапкой бобровой волнует меня,

Нет, такой красоты не встречал еще взгляд! - эти строки сложил великий Абай, вдохновленный красотой девушек и звоном украшении для волос (шолпы)

І жүргізуші: Ұзын бұрым, үйлесімді ұлттық киім, күміс күлкі бойжеткеннің сұлулығын, дене бітімінің сымбатын танытып, оған ерекше құпиялық сыйлайтын; табиғаттың ең нәзік және ең ғажайып туындысын асқақтататын. «Жайма жаю» кезеңіне қатысу үшін, біз аруларды асханаға өтулерін өтінеміз. Аруларды ду қол шапалақтаумен қолдай отырайық!

VII -кезең. «жайма жаю»

ІІ жүргізуші: У каждого народа свой язык, национальная одежда, внешне они не похожи. Азамат, интересно, а чем еще отличается один народ от другого?

І жүргізуші: Бір халық екінші халықтан өзіне тән қайталанбас музыкалық мәдениетімен, биімен, сонымен қатар қолөнерімен және тұрмысымен дараланады деп ойлаймын. Соның дәлелі ретінде қазір жігіттер киіз үйдің макетін құру бойынша жарысқа түседі.

Бірақ, Вика, менің саған айтайын дегенім, киіз үйді құру ептілікті, жылдамдықты, ұқыптылықты, киіз үйдің бөліктері мен оны жинай білуді қажет ететін өте күрделі де қиын жұмыс.

ІІ жүргізуші: Да, Азамат, я девушка любознательная и собрала некоторые сведения об основном жилище тюрков. Во -первых, казахи относятся к юрте как священному имуществу, с уважением и почитанием, во -вторых -юрта -очень удобное и практичное жилье, оно быстро собирается и разбирается, зимой в ней тепло, а летом -прохладно. А еще я узнала: юрту молодой семьи называют отау, а огромную юрту, высотой восьми метров, называют ордой.

І жүргізуші: «Білгенің бір тоғыз, білмегенің тоқсан тоғыз» -демекші, Вика, әлі талай нәрсені білерсің. Дәл қазір, жігіттер киіз үйлерін құрып болғанша, әнге кезек берейік.

Музыкалық номер «Наурыз келді»

ІІ жүргізуші: Просим жюри объявить итоги двух конкурсов среди юношей и девушек «Жайма жаю», «Киіз үй құру».

Оценки:

-№1 ару ....... ұпайы....

-оценки девушки под №2

-№3 ару ...... ұпайы......

-оценки девушки под №4

-№5 ару ......... ұпайы....

-№1 жігіт ....... ұпайы....

-оценки жигита под №2

-№3 жігіт ...... ұпайы......

-оценки жигита под №4

-№5 жігіт ......... ұпайы....

ІІ жүргізуші: Наурыз -это начало не только нового года, но и добрых дел,тхорошиж начинаний, чистоты, искренностм, очищения.

Наурыз -день чистоты и верности,

В каждом домен -смех.

Ругаться -грех,

В подарок -поздравления

И щедрые угощения,

Дәм -это угощения.

Казахи издревле верили, что в угощении (еде) есть особая святость. Во -первых, накрыть дастархан для гостей -это народная традиция, во -вторых -уважение к людям, в -третьях, ключ к взаимопониманию, ведь люди, сидевшие за одним дастарханом, помогут друг -другу.

І жүргізуші: Қазақ халқының ұлттық тағамдары алуан түрлі және қызықты. Ол қазақ мәдениетінің бір бай бөлігі. Жайған дастарханына қараай үй иесінің жомарттығы мен байлығына баға берген. осыған байланысты сайыскерлерден , әділ қазылар алқасынан және көрермендерден қазақ халқының ұлттық тағамдарынан нені ұнататынын сұрап көрсек қайтеді.

Опрос.

(айран, кеспе, көже, қымыз, қуырдақ, құймақ, балқаймақ, қазы -қарта, жал -жая, құрт, талқан, қоспа, мипалау, мыжыма,.....)

ІІ жүргізуші: Следующий конкурс называется "Ас -адамның арқауы". Конкурсанты пробуют четыре национальных блюда. Название блюд, ингриденты (состав блюд) пишут на карточках. Время 3 мин.

Ас дәмді болсын! (ведущие собирают готовые карточки у конкурсантов)

Звучит музыка "Дастархан"

І жүргізуші: Сайыс тапсырмасына бөлінген уақыт аяқталды. Енді сайыскерлердің жауаптарының қорытындысы бойынша олардың ұпайларын білейік. Сонымен

-№1 жұп ....... ұпайлары....

-№2 жұп ..... ұпайлары......

-№3 жұп ...... ұпайлары......

-№4 жұп .... .... ұпайлары....

-№5 жұп ......... ұпайлары....

І жүргізуші: Ал, арулар мн жігіттер, сайысқа қалайсыңдар?

Сендер өтер әлі де талай сын бар.

Тапсырма ал, қолымнан қымсынбай кеп,

Жауап берсеңдер сұраққа , жарайсыңдар, -дей келе "Жорға" сайысын бастаймыз.

Азамат раздает карточки с вопросами конкурсантам

ІІ жүргізуші: Конкурсантам даются на карточках по три вопроса, связанных с историей, литературой, обычаями и традициями казахского народа, устным народным творчеством. Критерий конкурса: находчивость, быстрота, смекалка участников. Готовая к ответу пара поднимают руки и озвучивают ответы.

Играет музыка.

І жүргізуші: Сонымен кім дайын? Құлағымыз сіздерде, бастаңыздар

...............

................

.....................

..................

................

І жүргізуші: Жауаптарыңызға рақмет. Енді "Жорға" сайысы бойынша әділ қазылар мүшелерін тыңдап көрелік:

оценки пары №1 .......

-№2 жұп ..... ұпайлары......

оценки пары №3 ......

-№4 жұп .... .... ұпайлары....

оценки пары №5 ....

ІІ жүргізуші: "Шебердің қолы алтын -мастер -золотые руки", -говорят в народе. Культура казахского народа проявилась и в произведениях декоративно -прикладного искусства, созданных истинными мастерами. Они из куска дерева и железа творили чудеса, из шерсти и драгоценных камней создавали шедевры, из золота и серебра -неповторимые украшения.

І жүргізуші: Ендігі көріп тамашалайтынымыз "Шебердің қолы ортақ" атты кезең. Бұл кезеңде әрбір жұп үйден алдын ала ұлттық нақыштағы бұйым жасап келу керек болатын. Ендігі кезекте сайысқа қатысушылар өздері дайындаған бұйымдарымен әділ қазылар алқасын және көрермендерді таныстырады.

ІІ жүргізуші: Конкурсанты получили домашнее задание -изготовление поделки в национальном стиле. Условия конкурса такие: соблюдение элементов художественного ремесла, эстетичность изделия его сложность и, конечно же, авторский комментарий.

Участники рассказывают о своих изделияж и преподносят жюри.

І жүргізуші: Келесі сөз кезегі, әділ қазылар алқасы, өздеріңізде. "Шебердің қолы ортақ" кезеңі бойынша қатысушы сайыскерлердің ұпайларымен таныс болайық.

оценки пары №1 .......

-№2 жұп ..... ұпайлары......

оценки пары №3 ......

-№4 жұп .... .... ұпайлары....

оценки пары №5 ....

І жүргізуші: Ақылмен ойларо білген сөз,

Бойға жұқпай сырғанар.

Ынталы жүрек сезген сөз,

Бар тамырды қуалар, -деп данышпан Абпй айтқандай, жылы жүрегіміздің төрінен орын алуға тиісті, халқымыздың сөз өнері тарихында өзіндік айрықша орны бар "Сөздің көркі -мақал" сайысына кезек береміз.

ІІ жүргізуші: Следующее конкурсное задание: продолжить начало народной пословцы, поговорки. Каждая пара зачитывает свои пословицы.

"Сөздің көркі -мақал" сайысы.

І жүргізуші: "Сөздің көркі -мақал" кезеңінің қорытындысымен таныс болайық. Сонымен:

оценки пары №1 .......

-№2 жұп ..... ұпайлары......

оценки пары №3 ......

-№4 жұп .... .... ұпайлары....

оценки пары №5 ....

І жүргізуші: Енді сайысымыздың оныншы кезеңіне көшейік. Ол "Асыл жандар" атты он сөзден тұратын сөзжұмбақты толтыру.

ІІ жүргізуші: Угадывание кроссворда "Асыл жандар" -последнее задание конкурсантам. Для выполнения задания дается 3 минут. Іске сәт!

"Асыл жандар" сөзжұмбағын толтыру.

Музыкальная пауза "Наурыз жыл басы"

І жүргізуші:Құрметті әділ қазылар алқасы, сіздерден "" Асыл жандар

деп аталған тапсырманың қорытындысын жария етулеріңізді сұраймыз.

оценки пары №1 .......

-№2 жұп ..... ұпайлары......

оценки пары №3 ......

-№4 жұп .... .... ұпайлары....

оценки пары №5 ....

ІІ жүргізуші: Уважаемые конкурсанты, зрители! Жюри подводит итоги конкурса "Парасатты арулар мен ержүрек жігіттер", а на сцене Азамат с песней "Көктем"

Азамат песня "Көктем"

І жүргізуші: Рахмет! Сонымен бүгінгі мына керемет сайысымыздың қорытындысын шығарып, жеңімпазды анықтайтын кезең де келіп жетті. Сол үшін сөз кезегін әділ қазылар алқасына береміз.

Выступление жюри.

ІІ жүргізуші: Мы благодарим всех участников нашего конкурса и поздравляем всех Вас с наступающим праздником Наурыз.

І жүргізуші: Наурыз құтты болсын! Деніміз сау, еліміз тыныш, аспанымыз ашық, ел -жұртымыз тыныш болсын!