Открытый урок на тему Эшреф Шемьи-заде Акъшам денъиз ялысында

Мевзу: Эшреф Шемьи-заде "Акъшам денъиз ялысында"

Макъсат:

шаирнинъ омюр ве иджадыны текрарлав, ифадели окъув къабилиетлерини инкишав этмек, шиирни эсас гъаесини айырмагъа огретмек, сез байлыгъыны арттырмакъ, табиаткъа севги ашламакъ.

Дерс кетишаты:

I. Тешкилий къысым.

Дерснинъ макъсады, вазифелеринен талебелерни таныш этюв.

II. Эв вазифесини сорав. Оюн усулынен. Булмача тапув.

1. Башлангъыч сыныфта окъугъанда сиз Э.Шемьи-заденинъ насыл шииринен таныш олгъан эдинъиз?

2. Орта мектепни битирген сонъ окъувыны къайсы шеэрде девам эте.

3. Бу шеэрде даа насыл улу шаиримиз догъды?

4. Шаирнинъ энъ къыйметли эсери.

5."Гедже" шииринде насыл тасвирий васта ишлетильген?

6. Къырымтатар халкъынынъ белли шаири Эршеф Шемьи-заде къайда догъды?

7. 1930 сенеси Москва шеэринде насыл институтны битире?

8. Къырымгъа къайтып кельген сонъ насыл меджмуада чалыша?

9. Халкъымызнынъ джесюр къызы Алиме Абденнанова акъкъында насыл поэма язды?

"Гедже" шиирини эзберден сорав.

III. Янъы мевзуны анълатув. Э.Шемьи-заденинъ "Акъшам деньиз ялысында"

Оджа шиирни окъумаздан эвель талебелерге янъы сезлерни анълата

Лугъат иши:

уфукъ-горизонт

мудавмет- девам этмек

кедай-халкъ шаири

окели-ачувлы

толкъун-далгъа

федакъяр-садыкъ

1. Талебелер сез бирикмелер ве джумлелер тизелер.

2. Оджа шиирни окъуй, сонъ талебелер окъуйлар. Эр бир бейитни оджанынъ ярдымынен талиль этелер.

Физ. дакъкъа. Козьлер ичюн мешгъулиет.

IY. Пекитюв.

Талебелер оджанынъ суаллерине джевап берелер.

1. Мавы кок неден сувунмакъ истей?

2. Айнынъ мор шавлеси къайда ювунмакъ истей?

3. Булутлар кимге ачылмакъ истей?

4. Окели толкъунлар не япалар?

5. Бу гедже шаирнинъ юреги нени анълай?

Шаир бу шиирде насыл тасвирий васталар къуллана?

Эпитетлер: мавы кок, сынъырсыз уфукъ, мор шавле,этекли булутлар, окели толкъунлар, севдалы юрегим.

Джанландырув: сувунмакъ истей, ювунмакъ истей, ачылмакъ истей.

Къыяс: булутлар-монолия гулюдай.

Нетидже: Талебелер оджа ярдымынен шиирнинъ гъаесини бельгилейлер.

Шиир окъуйыджыда муреккеп дуйгъулар догъура, терен ойларгъа далдыра, денъизнинъ тылсымлы корюниши, табиат манзарасы джанлы шекильде бериле. Демек, инсан табиатнынъ бир къысымы, парчасыдыр.

6. Группаларда чалышув. Келинъиз денъизнинъ шувултысыны динълеп, аталар сезлерини тизийик.

Денъизден къоркъсанъ, гемиге минме.

Денъизнинъ суву къурумаз.

Денъиз далгъасыз, къызлар севдасыз олмаз.

Денъиз суву не ичилир, не кечилир.

7. Шаир озь эсерлерини нелер иле яраталар? Сезлер иле.

Рессамлар исе нелер иле чалыша: боя ве фырчынен.

Келинъиз бизим къырымтатар рессамларымыз насыл денъиз левхаларыны тасвирлегенини сейир этейик.

IY. Екюн.

1. Келинъиз дерсимизнинъ эпиграфыны хатырлайыкъ.

Денъиз омюрнинъ эбедийлигининъ тимсали.

Суаль: Денъиз инсангъа насыл тесир эте?

Денъиз инсанныъ озюне чеке, джельп эте, къувандыры, тынчландыра, гонъюлимизни джоштыра. Сиз де озюнъизни денъиз далгъачыкълары иле тасавур этип, тилеклеринъизни ве дуйгъуларынызны язынъыз.

Екюн: "Акъшам денъиз ялысында" шиирини окъумакъ, суаллерге джевап бермек.