Урок на тему: К. Кудажы. Дуруяалар - эжеш куштар11класс

Ноябрьныё чээрби бежи.

К.К. Кудажыныё 85 харлаанынга тураскааткан класстан дашкаар номчулга кичээли

Кичээл

хуваалдазы

Дидактиктиг

сорулгалар

Кичээл чорудуу

Метод-аргалар

+=реникчилерниё

ажылы

1.

Организастыг

Кезээ ( 3 мин)

(3 мин)

Уругларны кичээлге белеткеп, кичээнгейин хаара тудар

1. Башкы ==реникчилер-биле мендилежир:

- Экии, уруглар! Олуруёар! Б=г\н кандыг кичээл болур ийик? Ч\ге Кудажыга тураскааткан ийик бис?

2. Сорулгазын чугаалаар:

• 1.Чогаалдыё утказын болгаш тургузуун ында кирген овур-хевирлерни дамчыштыр сайгарар.

• 2.Дуруяалар кажан-даа чааскаан чорбас, эштиг чоруур , бот-боттарынга бердинген болгаш ынакшылдыё шынчы чоруктуё символу дээрзин чогаал дамчыштыр билиндирер.

• 3.Аас болгаш бижимел чугаазын сайзырадыр

3. Эпиграфты таныштырар:

Эрте шагда \е-д\пте тыва кижи

Эжеш кущче октуг-боозун арнып чорбаан.

Эжен бурган ч\д\лгеден артык сагып,

Эртине дег ыдыктыг деп санап келген.

А. Даржай

4. Ай-х\н\, теманы кыдыраашка бижидер

Башкыныё с=з\

Беседа

Аянныг номчулга

Башкыныё аянныг номчулгазы

+=реникчилер башкы-биле мендилежир

Кичээнгейлиг дыёнаар

+=реникчиниё аянныг номчулгазы

Ай-х\н\, теманы бижиир

2. Онаалга хыналдазы

(8 мин)

Онаалганы хынаар

Б=л\ктерге сарлып алган:

1. Чуруктар : «Дуруяалар»

2. Дыёнадыглар: а. «К. К. Кудажы деп кымыл?», б. «Дуруяалар дугайында солун барымдаалар»

3. Аянныг номчулга: а. Даржай. «Дуруяалар.»,б. М.Доржу« Чараш куштар - дуруяалар»

Хайгаарал, шинчилел, уран номчулга, презентация

Чуруун тайылбырлаар

Дыёнадыгны номчуур,

ш\л\ктерни чугаалаар

3. Чаа тема (15 мин)

Кылган ажылдарга даянып, уругларниё билиин системажыдар, улам сайзырадыр

1.К.К.Кудажыныё чогаадыкчы ажылынга блиц-турнир: «Кым мурнаарыл?»

• -К.К.Кудажы деп кымыл ол?

• -Ооё кандыг-кандыг чогаалдарын билир силер?

• -Ол чечен чогаалдыё кайы жанрларынга х=й\-биле бижип чорааныл?

• -Ооё чогаалдарыныё онзагай шынары чул?

• «Уйгу чок Улуг-Хем» деп чогаалдыё жанры ч\л?

2. Ном-биле ажыл: К. Кудажы «Дуруяалар - эжеш куштар»|| «Шончалай», Кызыл, 2000, ар.50-62

Беседа, оюн,

Хайгаарал,

Башкыныё с=з\ (коментарийтайылбыр)

Эё мурнай хол к=д\рген ==реникчи харыылаар

С=з\глелди одуруглап «илчирбелей» шын, тода номчуур

4. Быжыглаашкын

(10 мин)

С=з\глелдиё тема, идеязин,овур-хевирлерин сайгарар, таблица-биле ажылдаар

1.Овур-хевирлерниё ч\\лдешкээ: презентацияны к=р\п, кыдыраашка бижиир

2. сюжет, композициязын тодарадыр: таблицаны уругларга кылдырар

3. Кол болгаш немелде темаларны айтыр.

4. Чогаалга ниити т\ёнел:

• Экер Эресовичиниё овур-хевири кандыгыл?

• Ооё кылдыныглары ажыл-ижи чул?

• Маадырныё кол бодалдары кандыг т\ёнелге келирил?

• Чогаалда болуушкуннарныё болуп турар черин, \езин тодарадыёар?

• Чогаалдын тема, идеязы д\гж\п турар бе?

• Чогаалда кол темадан аёгыда кандыг темалар к=д\рт\н\п турарыл?

Бот ажылдар, беседа

Айтырыгларга харыылаар,

Схеманы бижиир.

Таблицаны к==р.

5. Онаалга бээри (2 мин)

Уруглар бажыёга боттары ажылдаары-биле

К. Кудажыныё дугайында критиктиг материалдар тып, бижип эккээр.

Башкыныё инструкциязы даалгазы-биле:

1. «Башкы», «Улуг-Хем» журналдарын к==р.

2. Тыва солун-сетк\\лдер.

3. Тускай номнардан тып болур.

Башкыныё с=з\

Дневникке бижиир

6.Т\ёнел (3 мин)

Кичээлди т\ёнээр

1. Башкы уруглардан кичээлге чаа ч\н\ билип алганын айтырар

2. Башкы демдектерни уруглар-биле кады \нд\рер.

Башкыныё с=з\, беседа

Айтырыгларга харыылаар