Преподавателю
Другое
Сабақ жоспары Желсіз түнде жарық ай

Сабақ жоспары Желсіз түнде жарық ай

Раздел	Другое
Класс	9 класс
Тип	Конспекты
Автор	Есбатырова Г.А.
Дата	10.01.2016
Формат	doc
Изображения	Нет

Поделитесь с коллегами:

Сабақтың тақырыбы: А.Құнанбаевтың табиғат лирикасы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: А.Құнанбаевтың табиғатқа байланысты өлеңдерінің тақырыбы мен идеясын, көркемдік ерекшелігін меңгерту. Өлеңді түсініп, мәнерлеп оқи білуге дағдыландыру.

Дамытушылық: оқушылардың тіл байлығын, ой-өрісін дамыту. Оқушыларды өз ойын айтуға, көркемдеп еркін сөйлеуге дағдыландыру.

Тәрбиелік: оқушыларды табиғаттағы тіршілік иелерінің әсемдік, әдемілік сипаттарын тануға, оларды қорғауға тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: ақынның портреті, өлеңдер жинағы, әндері, табиғатқа байланысты суреттер, кесте, сөзжұмбақ, презентациялар, кластер, флипчарт.

Сабақтың түрі: дамыта оқыту, іздену.

Сабақтың әдісі: сатылай кешенді талдау, мәнерлеп оқу, түсіндіру, талдау-жинақтау, топтық, ұжымдық жұмыс.

Сабақтың барысы. Ұйымдастыру кезеңі.

Үй тапсырмасын тексеру. Оқушының өз қалауы бойынша:

1) Өлеңдерді мәнерлеп оқу.

2) Презентация. «Абай Құнанбаев»

3) Кластер. «Абай кім?»

4) Абайдың әнін орындау

Сынып 4 топқа бөлінеді:

1-топ. «Жазғытұры» Тапсырмалары: 1) «Жазғытұры» өлеңін мәнерлеп оқу.

2) Өлеңге сатылай кешенді талдау жасау. 3) Жыл мезгілдерінің белгілерін салыстыру.

2-топ. «Күз». Тапсырмалары: 1) «Күз» өлеңін мәнерлеп оқу. 2) Өлеңге сатылай кешенді талдау жасау. 3) Жыл мезгілдерінің белгілерін салыстыру.

3-топ. «Қыс». Тапсырмалары: 1) «Қыс» өлеңін мәнерлеп жатқа оқу. 2) Өлеңге сатылай кешенді талдау жасау. 3) Жыл мезгілдерінің белгілерін салыстыру.

4-топ. «Желсіз түнде жарық ай». Тапсырмалары: 1) «Желсіз түнде жарық ай» өлеңін мәнерлеп жатқа оқу. 2) Өлеңге сатылай кешенді талдау. 3) Жыл мезгілдерінің белгілерін салыстыру.

Жаңа сабақ.

Бір туатын ғасырда ... рабайда,

Мен ешкімді теңемен ұлы Абайға. (Иран-Ғайып)

Біз бүгін қазақтың жазба әдебиеті тілінің негізін салушы, теңдесі жоқ ақын, өзгелерден ерекше, ұлы Абайдың табиғат лирикасын өтеміз. Табиғат - адамның еңбек етіп, өмір сүретін ортасы. Табиғат туралы әлем ақындарының бәрі де жырлаған.

Сонымен, балалар, Абайдың табиғат лирикасына арналған қандай өлеңдерін білесіңдер?
«Жаз», «Күз», «Қыс», «Жазғытұры», «Желсіз түнде жарық ай», «Қараша, желтоқсан мен сол бір екі ай».
Біз бүгін А.Құнанбаевтың табиғатқа арнап жазған «Күз», «Қыс», «Жазғытұры», «Желсіз түнде жарық ай» өлеңдерін оқып талдаймыз.

Өлеңдерді мәнерлеп оқу.

Жазғытұры

Жазғытұры қалмайды қыстың сызы,
Масатыдай құлпырар жердің жүзі.
Жан-жануар, адамзат анталаса,
Ата-анадай елжірер күннің көзі.

Түйе боздап, қой қоздап - қорада шу,
Көбелек пен, құстар да сайда ду-ду.
Гүл мен ағаш майысып қарағанда,
Сыбдыр қағып, бұраңдап ағады су.

Күз

Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан,
Күз болып, дымқыл тұман жерді басқан.
Білмеймін тойғаны ма, тоңғаны ма,
Жылқы ойнап, бие қашқан, тай жарысқан.

Жасыл шөп, бәйшешек жоқ бұрынғыдай,
Жастар күлмес, жүгірмес бала шулай.
Қайыршы шал-кемпірдей түсі кетіп,
Жапырағынан айырылған ағаш, қурай.

Қыс

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.
Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,
Басқан жері сықырлап, келіп қалды.

Дем алысы - үскірік, аяз бен қар,
Кәрі құдаң - қыс келіп, әлек салды.
Ұшпадай бөркін киген оқшырайтып,
Аязбенен қызарып ажарланды.

Бұлттай қасы жауып екі көзін,
Басын сіліксе, қар жауып, мазаңды алды.
Бурадай бұрқ-сарқ етіп долданғанда,
Алты қанат ақ орда үй шайқалды.

Желсіз түнде жарық ай

Желсіз түнде жарық ай,
Сәулесі суда дірілдеп.
Ауылдың, жаны - терең сай,
Тасыған өзен күрілдеп.

Қалың ағаш жапырағы
Сыбырласып өзді-өзі.
Көрінбей жердің топырағы,
Құлпырған жасыл жер жүзі.

2. Өлеңдерге сатылай кешенді талдау

Жазғытұры

Авторы - А.Құнанбаев
Тақырыбы - жазғытұры мезгіліне тән көрініс
Жанр түрі - поэзия
Идеясы - жыл мезгілінің жанға жайлы, еңбекке қолайлы екендігін дәріптейді
Шумақ - 2 шумақты
Тармақ - 8 тармақты
Бунақ - 3 бунақты
Буын саны - 11-12 буынды
Ұйқас түрі - қара өлең ұйқасы (а-а-б-а)
Әдеби теориялық ұғымдар:

Эпитеттер - жоқ

Теңеулер - масатыдай, ата-анадай

Кейіптеулер - ата-анадай елжіреп күннің көзі

Сөздік жұмысы.

Жазғытұры - көктем

Сыз - суық

Масаты - қымбат мата

Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні.

Адамдарды табиғатпен бірге құлпыруға, еңбек етуге тәрбиелейді.

Күз

Авторы - А.Құнанбаев
Тақырыбы - күз мезгілі, табиғат көрінісі
Жанр түрі - поэзия
Идеясы - күзгі суыққа шыдай алмаған тіршілік
Шумақ - 2 шумақты
Тармақ - 8 тармақты
Бунақ - 3 бунақты
Буын саны - 11-12-13 буынды
Ұйқас түрі - қара өлең ұйқасы (а-а-б-а)
Әдеби теориялық ұғымдар:

Эпитеттер - сұр бұлт, дымқыл тұман, жасыл шөп

Теңеулер - бұрынғыдай, шал-кемпірдей

Кейіптеулер - жоқ

Сөздік жұмыс.

Қаптайды - бұлт басады

Қурай - өсімдік

Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні.

Жастарды мейірімді болуға тәрбиелейді.

Қыс

Авторы - А.Құнанбаев
Тақырыбы - қыс мезгілі, аяз, боран
Жанр түрі - поэзия
Идеясы - адамдарды табиғаттың күшіне қарсы тұруға шақырады
Шумақ - 3 шумақты
Тармақ - 12 тармақты
Бунақ - 3 бунақты
Буын саны - 11-13 буынды
Ұйқас түрі - қара өлең ұйқасы (а-а-б-а) және кезекті ұйқас (а-б-в-б)
Әдеби теориялық ұғымдар:

Эпитеттер - ақ киімді, денелі ақ сақалды, ақ қырау, кәрі құда, ақ орда

Теңеулер - ұшпадай, бұлттай, бурадай

Кейіптеулер - Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.
Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,
Басқан жері сықырлап, келіп қалды.

Сөздік жұмыс.

Ұшпа - бұлт

Бурадай бұрқ-сарқ - түйенің ашулануы

Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні.

Қысқа жақсы дайындалу керек.

Желсіз түнде жарық ай

Авторы - А.Құнанбаев
Тақырыбы - жаз мезгілі, табиғат көрінісі
Жанр түрі - поэзия
Идеясы - түнгі табиғат көрінісін, сұлулықты дәріптеу
Шумақ - 2 шумақты
Тармақ - 8 тармақты
Бунақ - 2 бунақты
Буын саны - 7-8-9 буынды
Ұйқас түрі - шалыс ұйқас (а-б-а-б)
Әдеби теориялық ұғымдар:

Эпитеттер - желсіз түн, жарық ай, терең сай, тасыған өзен, қалың ағаш, жасыл жер жүзі

Теңеулер - жоқ

Кейіптеулер - Қалың ағаш жапырағы,

Сыбырласып өзді-өзі

11.Сөздік жұмыс. Күрілдеп тасыған - қатты аққан өзен

Сыбырласып - сөйлескен

12.Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні. Өлең табиғатты қорғауға тәрбиелейді.

3. Презентация. «Жыл мезгілдерінің белгілерін салыстыру»

«Жазғытұры»

«Күз»

«Қыс»

«Желсіз түнде жарық ай»

1. қалмайды қыстың сызы

1. сұр бұлт

1. ақ киімді үсті-басы ақ қырау

1. желсіз түн

2. масатыдай құлпырар

2. дымқыл тұман

2. соқыр, мылқау

2. жарық ай

3. елжірер күннің көзі

3. жасыл шөп жоқ

3. үсті-басы ақ қырау

3. сәулесі суда

4. мал төлдейді

4. жастар күлмес

4. дем алысы - үскірік, аяз бен қар

4. терең сай

5. құстар ду-ду

5. жүгірмес бала шулай

5. ұшпадай бөркін киген

5. тасыған өзен

6. гүл мен ағаш майысады

6. қайыршы шал-кемпірдей

6. бұрқ-сарқ етіп долданғанда

6. қалың ағаш жапырағы

7. сыбдыр қағып су ағады

7. жапырағынан айырылған ағаш, қурай

7. үй шайқалды

7. құлпырған жер жүзі

4. Презентация. «Табиғаттың қазіргі көрінісі»

Дала тозған

Ауа ластанған

Мал азайған

Егіс алқаптары қысқарған

Не себепті?

Атом сынағынан

Экологияның бұзылуынан

Салт-дәстүрді сақтамағаннан

Сабақты қорыту:

1) Флипчарт. Сөзжұмбақ. «Әдебиет»

2) Абайдың әндерін тыңдау:

«Желсіз түнде жарық ай», «Айттым сәлем, қалам қас», «Көзімнің қарасы».

3) Мұғалім сөзін Ш. Құдайбердіұлының «Жастарға» атты өлеңімен қорытады.

Кел, жастар, біз бір түрлі жол табалық,

Арам айла, зорлықсыз мал табалық.

Өшпес өмір, таусылмас мал берерлік,

Бір білімді, данышпан жан табалық...

... Жүз айтқанмен, өзгенің бәрі надан,

Жалыналық, Абайға жүр, баралық!..

Үйге тапсырма:

1) жылдың төрт мезгіліне сурет салу.

2) Қалаған өлеңін жаттау.

3) Ой толғау. «Табиғат - сенің өз үйің».

Жазғытұры

4 3 4

Жазғытұры// қалмайды// қыстың сызы, // 11

4 3 4
Масатыдай// құлпырар //жердің жүзі.// 11

4 3 4
Жан-жануар,// адамзат// анталаса,// 11

5 3 4
Ата-анадай// елжірер// күннің көзі.// 12

4 3 4

Түйе боздап,// қой қоздап// - қорада шу, // 11

4 3 4
Көбелек пен,// құстар да// сайда ду-ду.// 11

4 3 4
Гүл мен ағаш //майысып //қарағанда,// 11

4 3 4
Сыбдыр қағып,// бұраңдап// ағады су.// 11

Күз

3 4 5

Сұр бұлыт// түсі суық // қаптайды аспан,// 12

3 4 4
Күз болып, //дымқыл тұман// жерді басқан. // 11

3 4 4
Білмеймін// тойғаны ма, //тоңғаны ма,// 11

4 4 4
Жылқы ойнап, //бие қашқан,// тай жарысқан.// 12

3 4 4

Жасыл шөп, //бәйшешек жоқ // бұрынғыдай,// 11

4 3 4
Жастар күлмес, //жүгірмес //бала шулай. // 11

3 4 4
Қайыршы// шал-кемпірдей// түсі кетіп, // 11

5 4 4
Жапырағынан// айырылған// ағаш, қурай.// 13

Қыс

4 3 4

Ақ киімді, //денелі, //ақ сақалды,// 11

4 3 4
Соқыр, мылқау,// танымас// тірі жанды.// 11

4 3 4
Үсті-басы// ақ қырау,// түсі суық,// 11

4 3 4
Басқан жері //сықырлап, //келіп қалды.// 11

4 3 4
Дем алысы - // үскірік, //аяз бен қар,// 11

4 3 4
Кәрі құдаң -// қыс келіп, //әлек салды.// 11

3 4 4
Ұшпадай //бөркін киген //оқшырайтып,// 11

4 3 4
Аязбенен// қызарып// ажарланды.// 11

3 4 4
Бұлыттай// қасы жауып// екі көзін,// 11

5 3 5
Басын сіліксе,// қар жауып, //мазаңды алды.// 13

3 4 4
Борандай //бұрқ-сарқ етіп //долданғанда,// 11

4 3 4
Алты қанат// ақ орда //үй шайқалды.// 11

Желсіз түнде жарық ай

4 3

Желсіз түнде //жарық ай, // 7

5 3
Сәулесі суда// дірілдеп. // 8

5 3
Ауылдың, жаны //- терең сай, // 8

5 3
Тасыған өзен //күрілдеп.// 8

4 4
Қалың ағаш //жапырағы // 8

4 4
Сыбырласып //өзді-өзі. // 8

5 4
Көрінбей жердің //топырағы, // 9

5 3
Құлпырған жасыл //жер жүзі.// 8

Сабақтың тақырыбы: А.Құнанбаевтың табиғат лирикасы

Сабақтың мақсаты:

Сабақтың түрі: дамыта оқыту, іздену.

Сабақтың әдісі: сатылай кешенді талдау, мәнерлеп оқу, түсіндіру, талдау-жинақтау, топтық, ұжымдық жұмыс.

Сабақтың барысы. Ұйымдастыру кезеңі.

Үй тапсырмасын тексеру. Оқушының өз қалауы бойынша:

1) Өлеңдерді мәнерлеп оқу, жаттау.

2) Презентация. «Абай Құнанбаев»

3) Кластер. «Абай кім?»

4) Абайдың әнін орындау

Сынып 4 топқа бөлінеді:

1-топ. «Жазғытұры» Тапсырмалары: 1) «Жазғытұры» өлеңін мәнерлеп оқу.

2) Өлеңге сатылай кешенді талдау жасау. 3) Жыл мезгілдерінің белгілерін салыстыру.

Жаңа сабақ.

Бір туатын ғасырда ... рабайда,

Мен ешкімді теңемен ұлы Абайға. (Иран-Ғайып)

Сонымен, балалар, Абайдың табиғат лирикасына арналған қандай өлеңдерін білесіңдер?
«Жаз», «Күз», «Қыс», «Жазғытұры», «Желсіз түнде жарық ай», «Қараша, желтоқсан мен сол бір екі ай».
Біз бүгін А.Құнанбаевтың табиғатқа арнап жазған «Күз», «Қыс», «Жазғытұры», «Желсіз түнде жарық ай» өлеңдерін оқып талдаймыз.

Өлеңдерді мәнерлеп оқу.

Жазғытұры

Күз

Қыс

Желсіз түнде жарық ай

2. Өлеңдерге сатылай кешенді талдау

Жазғытұры

1.Авторы - А.Құнанбаев

2.Тақырыбы - жазғытұры мезгіліне тән көрініс

Жанр түрі - поэзия
Идеясы - жыл мезгілінің жанға жайлы, еңбекке қолайлы екендігін дәріптейді
Шумақ - 2 шумақты
Тармақ - 8 тармақты
Бунақ - 3 бунақты
Буын саны - 11-12 буынды
Ұйқас түрі - қара өлең ұйқасы (а-а-б-а)
Әдеби теориялық ұғымдар:

Эпитеттер - жоқ

Теңеулер - масатыдай, ата-анадай

Кейіптеулер - ата-анадай елжіреп күннің көзі

Сөздік жұмысы.

Жазғытұры - көктем

Сыз - суық

Масаты - қымбат мата

Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні.

Адамдарды табиғатпен бірге құлпыруға, еңбек етуге тәрбиелейді.

Күз

Авторы - А.Құнанбаев
Тақырыбы - күз мезгілі, табиғат көрінісі
Жанр түрі - поэзия
Идеясы - күзгі суыққа шыдай алмаған тіршілік
Шумақ - 2 шумақты
Тармақ - 8 тармақты
Бунақ - 3 бунақты
Буын саны - 11-12-13 буынды
Ұйқас түрі - қара өлең ұйқасы (а-а-б-а)
Әдеби теориялық ұғымдар:

Эпитеттер - сұр бұлт, дымқыл тұман, жасыл шөп

Теңеулер - бұрынғыдай, шал-кемпірдей

Кейіптеулер - жоқ

Сөздік жұмыс.

Қаптайды - бұлт басады

Қурай - өсімдік

Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні.

Жастарды мейірімді болуға тәрбиелейді.

Қыс

Авторы - А.Құнанбаев
Тақырыбы - қыс мезгілі, аяз, боран
Жанр түрі - поэзия
Идеясы - адамдарды табиғаттың күшіне қарсы тұруға шақырады
Шумақ - 3 шумақты
Тармақ - 12 тармақты
Бунақ - 3 бунақты
Буын саны - 11-13 буынды
Ұйқас түрі - қара өлең ұйқасы (а-а-б-а) және кезекті ұйқас (а-б-в-б)
Әдеби теориялық ұғымдар:

Эпитеттер - ақ киімді, денелі ақ сақалды, ақ қырау, кәрі құда, ақ орда

Теңеулер - ұшпадай, бұлттай, бурадай

Сөздік жұмыс.

Ұшпа - бұлт

Бурадай бұрқ-сарқ - түйенің ашулануы

Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні.

Қысқа жақсы дайындалу керек.

Желсіз түнде жарық ай

Авторы - А.Құнанбаев
Тақырыбы - жаз мезгілі, табиғат көрінісі
Жанр түрі - поэзия
Идеясы - түнгі табиғат көрінісін, сұлулықты дәріптеу
Шумақ - 2 шумақты
Тармақ - 8 тармақты
Бунақ - 2 бунақты
Буын саны - 7-8-9 буынды
Ұйқас түрі - шалыс ұйқас (а-б-а-б)
Әдеби теориялық ұғымдар:

Эпитеттер - желсіз түн, жарық ай, терең сай, тасыған өзен, қалың ағаш, жасыл жер жүзі

Теңеулер - жоқ

Кейіптеулер - Қалың ағаш жапырағы,

Сыбырласып өзді-өзі

11.Сөздік жұмыс. Күрілдеп тасыған - қатты аққан өзен

Сыбырласып - сөйлескен

12.Өлеңнің негізгі түйіні, тәрбиелік мәні. Өлең табиғатты қорғауға тәрбиелейді.

Презентация. «Жыл мезгілдерінің белгілерін салыстыру»

«Жазғытұры»

«Күз»

«Қыс»

«Желсіз түнде жарық ай»

1. қалмайды қыстың сызы

1. сұр бұлт

1. ақ киімді үсті-басы ақ қырау

1. желсіз түн

2. масатыдай құлпырар

2. дымқыл тұман

2. соқыр, мылқау

2. жарық ай

3. елжірер күннің көзі

3. жасыл шөп жоқ

3. үсті-басы ақ қырау

3. сәулесі суда

4. мал төлдейді

4. жастар күлмес

4. дем алысы - үскірік, аяз бен қар

4. терең сай

5. құстар ду-ду

5. жүгірмес бала шулай

5. ұшпадай бөркін киген

5. тасыған өзен

6. гүл мен ағаш майысады

6. қайыршы шал-кемпірдей

6. бұрқ-сарқ етіп долданғанда

6. қалың ағаш жапырағы

7. сыбдыр қағып су ағады

7. жапырағынан айырылған ағаш, қурай

7. үй шайқалды

7. құлпырған жер жүзі

Презентация. «Табиғаттың қазіргі көрінісі»

Дала тозған

Ауа ластанған

Мал азайған

Егіс алқаптары қысқарған

Не себепті?

Атом сынағынан

Экологияның бұзылуынан

Салт-дәстүрді сақтамағаннан

Сабақты қорыту:

1) Флипчарт. Сөзжұмбақ. «Әдебиет»

2) Абайдың әндерін тыңдау:

«Желсіз түнде жарық ай», «Айттым сәлем, қалам қас», «Көзімнің қарасы».

3) Мұғалім сөзін Ш. Құдайбердіұлының «Жастарға» атты өлеңімен қорытады.

Кел, жастар, біз бір түрлі жол табалық,

Арам айла, зорлықсыз мал табалық.

Өшпес өмір, таусылмас мал берерлік,

Бір білімді, данышпан жан табалық...

... Жүз айтқанмен, өзгенің бәрі надан,

Жалыналық, Абайға жүр, баралық!..

Үйге тапсырма:

1) жылдың төрт мезгіліне сурет салу.

2) Қалаған өлеңін жаттау.

3) Ой толғау. «Табиғат - сенің өз үйің».

2. Өлең бойынша сұрақтарға жауап беріп, түсініксіз сөздердің мағынасын ашу.

1-топ. «Жазғытұры»

Сөздік жұмысы:

Жазғытұры - көктем

Сыз - суық

Масаты - қымбат мата

2-топ. «Күз»

Сөздік жұмысы:

Қаптайды - бұлтты басады

Қурай - өсімдік

3-топ. «Қыс».

Сөздік жұмысы:

Ұшпа - бұлт

Бурадай бұрқ-сарқ - түйенің ашулануы

4-топ. «Желсіз түнде жарық ай».

Сөздік жұмысы:

Күрілдеп тасыған - қатты аққан өзен

Сыбырласып - сөйлескен

3. Көркемдік өрнектерді табу.

1-топ. «Жазғытұры»

Әдеби теориялық ұғымдар:

Теңеу - масатыдай, ата-анадай

Кейіптеу - ата-анадай елжіреп күннің көзі

2-топ. «Күз»

Эпитет - сұл бұлт, дымқыл тұман, жасыл шөп

3-топ. «Қыс».

Эпитеттер - ақ киімді, денелі ақ сақалды, ақ қырау, кәрі құда, ақ орда

Кейіптеу - Ақ киімді, денелі, ақ сақалды,
Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды.
Үсті-басы ақ қырау, түсі суық,
Басқан жері сықырлап, келіп қалды.

Теңеу - ұшпадай, бұлттай, бурадай

4-топ. «Желсіз түнде жарық ай».

Эпитеттер - желсіз түн, жарық ай, терең сай, тасыған өзен, қалың ағаш, жасыл жер жүзі

Кейіптеу - Қалың ағаш жапырағы,

Сыбырласып өзді-өзі

Жазғытұры

Жазғытұры// қалмайды// қыстың сызы, //
Масатыдай// құлпырар //жердің жүзі.//
Жан-жануар,// адамзат// анталаса,//
Ата-анадай// елжірер// күннің көзі.//

Түйе боздап,// қой қоздап// - қорада шу, //
Көбелек пен,// құстар да// сайда ду-ду.//
Гүл мен ағаш //майысып //қарағанда,//
Сыбдыр қағып,// бұраңдап// ағады су.//

Күз

Сұр бұлт// түсі суық // қаптайды аспан,//
Күз болып, //дымқыл тұман// жерді басқан. //
Білмеймін// тойғаны ма, //тоңғаны ма,//
Жылқы ойнап, //бие қашқан,// тай жарысқан.//

Жасыл шөп, //бәйшешек жоқ // бұрынғыдай,//
Жастар күлмес, //жүгірмес //бала шулай. //
Қайыршы// шал-кемпірдей// түсі кетіп, //
Жапырағынан// айырылған// ағаш, қурай.//

Қыс

Ақ киімді, //денелі, //ақ сақалды,//
Соқыр, мылқау,// танымас// тірі жанды.//
Үсті-басы// ақ қырау,// түсі суық,//
Басқан жері //сықырлап, //келіп қалды.//

Дем алысы - // үскірік, //аяз бен қар,//
Кәрі құдаң -// қыс келіп, //әлек салды.//
Ұшпадай //бөркін киген //оқшырайтып,//
Аязбенен// қызарып// ажарланды.//

Бұлттай// қасы жауып// екі көзін,//
Басын сіліксе,// қар жауып, //мазаңды алды.//
Бурадай //бұрқ-сарқ етіп //долданғанда,//
Алты қанат// ақ орда //үй шайқалды.//

Желсіз түнде жарық ай

Желсіз түнде //жарық ай, //
Сәулесі суда// дірілдеп. //
Ауылдың, жаны //- терең сай, //
Тасыған өзен //күрілдеп.//

Қалың ағаш //жапырағы //
Сыбырласып //өзді-өзі. //
Көрінбей жердің //топырағы, //
Құлпырған жасыл //жер жүзі.//

6. Ұжымдық жұмыс. «Желсіз түнде жарық ай» өлеңін сатылай кешенді талдау.

1-топ. «Жазғытұры» Авторы. Тақырыбы. Жанры. Идеясы.

2-топ. «Күз». Шумак. Тармақ. Бунақ. Буын саны. Ұйқас түрі.

3-топ. «Қыс». Әдеби теориялық ұғымдар.

4-топ. «Желсіз түнде жарық ай». Сөздік жұмыс. Тәрбиелік мәні.

Жазғытұры

4 3 4

Жазғытұры// қалмайды// қыстың сызы, // 11

4 3 4
Масатыдай// құлпырар //жердің жүзі.// 11

4 3 4
Жан-жануар,// адамзат// анталаса,// 11

5 3 4
Ата-анадай// елжірер// күннің көзі.// 12

4 3 4

Түйе боздап,// қой қоздап// - қорада шу, // 11

4 3 4
Көбелек пен,// құстар да// сайда ду-ду.// 11

4 3 4
Гүл мен ағаш //майысып //қарағанда,// 11

4 3 4
Сыбдыр қағып,// бұраңдап// ағады су.// 11

Күз

3 4 5

Сұр бұлыт// түсі суық // қаптайды аспан,// 12

3 4 4
Күз болып, //дымқыл тұман// жерді басқан. // 11

3 4 4
Білмеймін// тойғаны ма, //тоңғаны ма,// 11

4 4 4
Жылқы ойнап, //бие қашқан,// тай жарысқан.// 12

3 4 4

Жасыл шөп, //бәйшешек жоқ // бұрынғыдай,// 11

4 3 4
Жастар күлмес, //жүгірмес //бала шулай. // 11

3 4 4
Қайыршы// шал-кемпірдей// түсі кетіп, // 11

5 4 4
Жапырағынан// айырылған// ағаш, қурай.// 13

Қыс

4 3 4

Ақ киімді, //денелі, //ақ сақалды,// 11

4 3 4
Соқыр, мылқау,// танымас// тірі жанды.// 11

4 3 4
Үсті-басы// ақ қырау,// түсі суық,// 11

4 3 4
Басқан жері //сықырлап, //келіп қалды.// 11

4 3 4
Дем алысы - // үскірік, //аяз бен қар,// 11

4 3 4
Кәрі құдаң -// қыс келіп, //әлек салды.// 11

3 4 4
Ұшпадай //бөркін киген //оқшырайтып,// 11

4 3 4
Аязбенен// қызарып// ажарланды.// 11

3 4 4
Бұлыттай// қасы жауып// екі көзін,// 11

5 3 5
Басын сіліксе,// қар жауып, //мазаңды алды.// 13

3 4 4
Борандай //бұрқ-сарқ етіп //долданғанда,// 11

4 3 4
Алты қанат// ақ орда //үй шайқалды.// 11

Желсіз түнде жарық ай

4 3

Желсіз түнде //жарық ай, // 7

5 3
Сәулесі суда// дірілдеп. // 8

5 3
Ауылдың, жаны //- терең сай, // 8

5 3
Тасыған өзен //күрілдеп.// 8

4 4
Қалың ағаш //жапырағы // 8

4 4
Сыбырласып //өзді-өзі. // 8

5 4
Көрінбей жердің //топырағы, // 9

5 3
Құлпырған жасыл //жер жүзі.// 8

загрузить