Проектная работа «Қазақ тілі пәнінен электрондық көмекші құралдарды құрастыру қажеттілігі»

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ШАХТИНСК ҚАЛАСЫ № 6 ЖББМ КММ

Агаев Камран

7 «В» сынып оқушысы

Тақырыбы: «Қазақ тілі пәнінен электрондық көмекші құралдарды құрастыру қажеттілігі»

Бағыты: Гуманитарлық

Секция: Қазақ тілі

Пәнаралық байланыс: информатика

Жетекшісі: Қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі - Нұрғазина Бақыт Зейнуллина

Шахтинск 2016

Аңдатпа

Бұл жобалық тақырыпты жетекшіммен таңдауымның себебі,ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы қазақ тілін тез меңгеріп, қатесіз жазып сөйлеу. Өйткені,қазіргі ақпараттандыру заманында оқушылар кітаппен жұмыс жасаған гөрі ,компьютермен жақсы жұмыс істейді.Сондықтан өз білімімді пайдаланып және іздене тырысып осы мәселені зерттеуді жөн көрдім.Мұғалімнің дайындап берген материалдарынан гөрі,өзім ізденіп,жасап шығарған жұмысым өзіме әлдеқайда бағалы деп ойлаймын.

Мазмұны

1.Кіріспе ……………………………………................ . . …........ 1

2.Электронды құралдар туралы … . . . . . . . . . ............................ 2

3. Қазақ тілі пәнінен әлектрондык көмекші құралдарды

қолданудың әдіс- тәсілдері . . ................................................................... 2-4

4. Қазақ тілі пәнінен әлектрондык көмекші оқу құралды жасауға

арналған бағдарламалар . . .........................................................................4-5

5. Қазақ тілі пәнінен әлектрондык көмекші лектрондық

оқу құралдың құрамы мен мазмұны..........................................................6-9.

6.Қорытынды . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... . . . . . .....10

7.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . . . . . ................... . . . . . . …....….11.

1

1.Кіріспе

Ғылыми жобаның негізгі мақсаты:

Ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы қазақ тіліне деген қызығушылықты ояту.

Зерттеудің жаңашылдығы:

Өз білімімді пайдаланып және іздене отырып ,электрондық оқу құралдарды пайдаланудың нәтижелігін дәлелдеу.

Өзектілігі:

Қазақ тілін білу- бұл қоғам талабы.Бірақ қазақ тілін білу және үйрену қызығушылықтары төмен. Білімді тек қана кітаптан алу ,үйрену өзекті болмай бара жатыр. Мектеп оқушыларын жаңа ақпараттық технологиялармен қаруландыру - бүгінгі күннің талабына айналғаны сөзсіз. Сондықтан қазіргі таңда электронды оқу құралдың көптеп пайдаланылуын міндеттейді.

Зерттеу кезеңдері:

1.Граматикалық тақырып таңдау;

2.Тақырып бойынша ақпарат жинау;

3.Сауалнама және мониториг;

4.Сараптама жасау;

5.Сараптама негізінде электрондық оқу құралын жасау.

Зерттеу әдістері:

1.Іздену-таңымдық.

2.АҚТ бағдарламары

3. Бақылау әдісі, сауалнама

Мақсатқа жету жолында алға қойылған міндеттер:

- Оқу мазмұнының ақпаратты көлемiн жоғарылату;

- Оқу-танымдық қызметiн үйренудiң белсенділігі;

- Салыстыру жұмыстарын жүргізу;

- Жиналған материалдарды бір жүйеге келтіру;

- Маңыздылығын анықтау;

Зерттеу жұмысының тәжірибелік құндылығы:

Жиналған материалдар жалпы білім беретін мектептер мен өзге ұлт өкілдері оқытатын мектептердің қазақ тілі мен әдебиеті пәндерінде аймақтық компонент ретінде оқуларына мүмкіндік береді. Қызығушылығын ояту мақсатында қызықты грамматика ретінде қолдануға болады.

2.Электронды құралдар туралы.

Электрондық оқулықпен жұмыс iстеу тиiмдi, тек қойылатын талаптар орындалса:

1. Жылдам байланыс;

2. Керектi анықтамалық-ақпаратты iздеу жылдам жүргiзiлсе;

3. Көрiнiстiк мысалдар мен моделдер;

4. Бақылау- тест ;

Электрондық оқулық оқу жүйесiнің мақсатынан нәтижесiне дейiн көрсетiледi . Қазiргi жағдайда электрондық оқулықты компьютерлiк жүйеде оқыту ұйымдастырылып отыр. Байқап отырғанымыздай, электрондық оқулық, оқулыққа арналған жалпы дидактикалық талаптарға сай құрылады.

Қазіргі уақытта электрондық WЕВ оқулықтың қандай екендігі туралы біртұтас ой жоқ. Электрондық оқу құрал дегеніміз-мультимедиялық оқулық, сондықтан электрондық оқулықтың құрылымы сапалы жаңа деңгейде болуға тиіс. Электрондық оқулық білім алушының уақытын үнемдейді, оқу материалдарын іздеп отырмай, өтілген және білім алушының ұмытып қалған материалдарын еске түсіруге зор ықпал етеді. Қазіргі таңда ғылым мен техниканың даму қарқынын оқыту барысында жаңа технологиялық әдістер кең көлемде қолданылуды қажет етеді. Оқытудың жаңа технологиясының барлығы білім алушылардың өз бетімен білім алу дағдыларын қалыптастыруға бағытталған. Оқыту технологиясы оқу мен мазмұнын өңдеуге, көлемі мен мақсатын тұжырымдауға арналған әдістер мен құралдардың жиынтығы. Оқытудың жаңа технологиясы негізінде қарапайымнан күрделіге қарай әртүрлі технологияны пайдаланып білім алушылардың білім деңгейлерін бақылауға болады

3.Қазақ тілі пәнінен әлектрондык көмекші құралдарды

қолданудың әдіс- тәсілдері

Білім беру жүйесін ақпараттандырудың негізгі талаптарының бірі - оқу үрдісіне электрондық оқу құралдарды пайдаланып қана қоймай оны жасау және пайдалану. Осы уақытқа дейінгі білім беру саласында тек мұғалімнің айтқандарын немесе оқулықтарды пайдалану қазіргі заман талабын қанағаттандырмай отыр. Сондықтан білім беру жүйесінде электрондық оқу құралды пайдаланбай алға жылжу мүмкін емес. Соның нәтежиесінде оқушылардың пәнге деген қызығушылығы артып, шығармашылықпен жұмыс жасауына кең мүмкіндік туғызады.

Жобамның тақырыбын таңдарда көп ойландым,өйткені менің сыныптастарым грамматикаға көңіл бөлмейтіндігін аңғардым. Дегенмен, олар күнделікті өмірінде электрондық гаджеттерді үйінде,сабақтарында пайдаланады. Қазіргі заман талабына сай болашақ оқушыларды даярлауда электрондық оқу құралдар тиімді болып отыр. Мектеп оқушыларын жаңа ақпараттық технологиялармен қаруландыру - бүгінгі күннің талабына айналғаны сөзсіз. Сондықтан қазіргі таңда электронды оқу құралдың көптеп пайдаланылуын міндеттейді.Қазақ тілі тілі және шетел тілі сабақтарында электрондық сөздік арқылы сөздердің аудармасын іздейді. Олардың қандай қызығушылықпен ғаламтор желісінде жұмыс істейтіндігі менің қызығушылығымды оятты. Сол себепті мен де жетекшімнің көмегімен электрондық сауаттылығымды арттырғым келді.Жұмысты бастамас бұрын тақырып таңдау керек болды,таңдап алған тақырыбым «Зат есім».Өйткені,зат есім айналымызды қоршайды деп ойлаймын. Ақпаратты барлық дереккөзден жинадым: анықтамалар,оқулық,ғаламтор,жетекшіммен кеңестім,кітапханадан мағлұматтар қарастырып,ата-анамнан кеңес сұрадым.

Барлық ақпарат жиналған соң,жетекшіммен барлық жұмысты жүйелеп алдық.

Жұмысты бастамас бұрын өз сыныптастарымен көз жеткізу үшін мынандай жұмыстар жүргіздім.
1- жұмыс. Қазақ тілі сабағында сыныптастарымды өз жобаммен таныстырдым. Электрондық оқулықтар туралы білетін бала саны санаулы ғана екен. Электронды оқулықтардың маңызы туралы сыныптастарымды таныстырдым, түсінік бердім. Олар жобаға қатысуға құлшыныс білдірді.
2- жұмыс. Өзім оқитын сыныптан ««Қазақ тілі пәнінен әлектрондык көмекші құралдарды құрастыру қажеттілігі».» тақырыбында сауалнама алған едім. Енді осы сауалнама қортындысын көрсетпекпін.
Қатысқан 7 «В» сыныбы, барлығы 14 оқушы.
Практикалық кезең
Сауалнама:

сұрақ

иә

жоқ

Басқа жауап

1

Электрондық оқу құралдарды пайдаланасың ба?

3

11

1

2

Сабақта дәстүрлі оқулықты қолданасың ба?

14

0

0

3

Үй тапсырмасын орындауда ғаламтор желісін жиі қолданасың ба?

10

4

4

Сабақта АҚТ қолданған ұнай ма?

14

0

0

5

Сенің ұялы телефонында,планшетінде электрондық оқу құралдары бар ма?

7

7

0

6

Сенің ұялы телефонында,планшетінде қазақ тілі пәнінен электрондық оқу құралдары бар ма?

2

12

0

7

Өзің электрондық оқу құралдарын жасаған келе ме?

14

0

0

8

Қазақ тілі пәнінен электрондық оқу құралдарын жасағың келе ме?

12

2

9

Қалай ойлайсың,қазақ тілін меңгеруде электрондық оқу құралы көмегін тигізе ме?

14

0

0

Сонымен ,сауалнама қорытындысы бойынша электрондық оқу құралдарының керектегі,оның маңыздылығы өте жоғары екенің көруге боладыСыныптастарымның берген жауаптары мені қызықтырды.
Сауалнама: Сыныптастарым электрондық оқулық пен дәстүрлі оқулықтың айырмашылығына көп көңіл бөле қойған жоқ. Сондықтан мен грамматикалық тапсырманы алып, электронды оқулық пен дәстүрлі оқулық арасындағы айырмашылықты көрсеткім келді.

3. Қазақ тілі пәнінен әлектрондык көмекші оқу құралды жасауға

арналған бағдарламалар

Электрондық оқу құралын құруға «Microsoft Power Point» қолданбалы бағдарламасын қолданып, зат есім тақырыбына тұсаукесер жасадым. Тұсаукесер ұғымының екі түрлі мағынасы бар:

1.Жалпы жағдайда презентация - баяндама жасау, ғылыми ұсыныс жасау т.с.с.қызмет түрлерін ұсыну.Бір сөзбен айтқанда, идеяларды ,өндірілген өнімдерді, қызмет түрлерін ұсыну - осының бәрі тұсаукесер болып табылады.

Ал мен тұсаукесердің гиперсілтеме түрін қолдануды жетекшіме ұсындым. Өйткені мен өзім де гиперсілтемені қолдана отырып көрсеткенде жақсы түсінемін.

Гиперсілтемелер - парақ элементтерінің ортасында гиперсілтеме көрсетілген мәтінмен немесе суретпен, кейбір объектілермен немесе адрестермен байланыс жасайды.

немесе

Ашылған диалог терезесінен Местом в документе деп, кезекті өту слайдын таңдаймыз.

Гиперсілтеме жасалды.Гиперсілтемені жасауда суреттер мен мәтін қолданылады

1-ші қадамда: Презентацияның түрін, яғни оның жалпы тақырыптық бағытын 7таңдаймыз. Келесі қадамға өту үшін тақырыпты таңдаған соң, Ары қарай батырмасын шертеміз.

2-ші қадамда: Презентацияны көрсету тәсілдерін таңдаймыз.

3-ші қадамда: Презентацияның тақырыбын жазамыз. Сонан кейін дайын батырмасын басамыз. Дайын болған презентацияны өз қажетімізге қарай өзгерте аламыз.

5.Қазақ тілі пәнінен әлектрондык көмекші лектрондық

оқу құралдың құрамы мен мазмұны

Жасаған «Зат есім» жұмысымды сыныптастарымен сабақта қолдандық.Қолдау барысында бір аңғарғаным:еш сабаққ араласып отырмайтын сыныптасым компьютер жақсы меңгерегедігін гиперсілтемемен жұмыс істеу барысында байқадым,ол осы жұмыс нәтижесінде ақырыпқа деген қызушылығы артты.Бекіту сабағында үй жұмысын барлық сыныптастарымның жаңа тақырыпты түсінгені білініп,түгелдей дерлік орындап келді.

Мазмұны

6.Қорытынды

Жобаны бастағанда сыныптастарым маған сенімсіздікпен қарады, ал жұмыс нәтижесін сабақта көрсетіп,өздері қолданғаннан кейін қызығушылықтары артты. Өздері де жоба жасағысы келіп, тақырыптарды қарастыра бастады. Әр оқушының өз бетінше жұмыс жасап, оны қолданып, бөлісуі нәтижелі қорытындыға әкеледі деп сенемін. Жетекшіммен бірлесе электронды оқу құралын жасау жұмыстарын әрі қарай дамытып, тіл үйренуге өзге ұлт өкілі ретінде өз үлесімді қосуды жалғастырғым келеді. Себебі, тіл үйренудің ең тиімді жолдарын тек өзім ғана емес, сыныптастарыма да үйреткім келеді.

Қорыта келе, қазақ тілі пәнінен әлектрондык көмекші оқу құралдың құрамында:

титул беті;

мазмұны;

оқу материалыңың толық мазмұны (схемалар,кестелер,графиктер, иллюстрациялар);

жұмыс істеу тәсілдері жөнінде нұсқаулар жүйесі болуы тиіс;

Оқытудың компьютерлік құралдары дидактика мен әдістемесінің жаңа қырынан дамуына ықпал ететіні сөзсіз.Яғни оны оқу үрдісінде пайдалану негізінде:

1. оқытудың сапасы артады;

2. оқыту жұмыстарын ұйымдастыру мен жүргізуге кететін шығындар азаяды;

3. уақыт үнемделеді;

4. мұғалімдердің оқыту барысындағы сабақ түсіндіру,бақылау алу, бағалау,білім мен іскерлікті игеру деңгейлерін анықтау сияқты басқару жұмыстарының шығармашылық іс- әрекетке көшуіне алып келеді;

5. түрлі иллюстрациялар пайдаланылады;

6. түрлі әдістемелік құралдармен қамтамасыздандырулар жеделдетіледі;

7. оқушының визуалдық көру,қолдану және есте сақтау қабілеті артады;

Олай болса, әр ұстаз бен оқушы қауымы осы жаңа ақпараттық технологиялардың қыр - сырын жетік игеріп, жеке электорндық оқу құралдар шығарып, болашаққа нық қадам басуларыңызды өзіме де сіздерге де тілеймін

7.Қолданылған әдебиеттер тізімі

1.Томанов М. Қазақ тілінің тарихи грамматикасы. - Алматы,
2.Ш.Бектұров, А.Бектұрова, Алматы «Рауан» 1994

3.Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. Морфология. - Алматы: «Ана.
4.Момынова Б., Сәткенова Ж. Қазақ тілі морфологиясы. Есімдер. -
5.Қазақ тілі. Учебное пособие на казахском и русском языках. Алматы, 2001

6.Исаев С.М. Қазіргі қазақ тіліндегі негізігі грамматикалық ұғымдар: -
7.Кестелі грамматика. Қазақ тілі грамматикасы бойынша оқу құралы: 8.С.Хасенова,Оралбай Н. Қазіргі қазақ тілінің морфологиясы: - Алматы, 2007. .

9.Мубаракова Г.Ш. Алтайбаева Т.Қ. Ибадуллаева Г.С. Каиргельдинова М. Қазақ тілі Қарағанды, 2011

10.Қазақ тілінің грамматикасы. - Астана, 2002