Башлангыч сыйныфларда татар теле дәресләрендә куллану өчен белешмә

Раздел Другое
Класс -
Тип Другие методич. материалы
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Башлангыч сыйныфларда татар теле дәресләрендә куллану өчен белешмәБашлангыч сыйныфларда татар теле дәресләрендә куллану өчен белешмәБашлангыч сыйныфларда татар теле дәресләрендә куллану өчен белешмәБашлангыч сыйныфларда татар теле дәресләрендә куллану өчен белешмәБашлангыч сыйныфларда татар теле дәресләрендә куллану өчен белешмәБашлангыч сыйныфларда татар теле дәресләрендә куллану өчен белешмәБашлангыч сыйныфларда татар теле дәресләрендә куллану өчен белешмәПравила по татарскому языку.

  1. Твердые гласные: а, о, у, ы Мягкие гласные: ә, ө, ү, и, [э]

  2. Окончания множественного числа:

  1. -лар/-ләр (дәфтәрләр-тетради, укучылар-ученики)

  2. -нар/-нәр - после м, н, ң (көннәр-дни, урманнар-леса)

  1. Окончания принадлежности (тартым кушымчалары)

После согласных

После гласных

Минем (мой, у меня)

-ым, -ем

Синең (твой, у тебя)

-ың, -ең

Аның (его, у него)

-ы, -е

-сы,-се

Безнең (наш)

-ыбыз, -ебез

-быз, -без

Сезнең (ваш)

-ыгыз, егез

-гыз, -гез

Аларның (их)

-лары, -ләре после м,н,н -нары, -нәре

Дәфтәрем-моя тетрадь, сумкаң-твоя сумка, әнисе-его мама

  1. Окончания для существительных

Вопросы

После звонких согл-х и после гласных

После глухих согласных

Кемнең?-чей? У кого? Нәрсәнең?-У чего?

-ның, -нең

Кая?- Куда? Кемгә?-Кому?

-га, -гә

-ка, -кә

Кемне?-кого? Нәрсәне?-Что?

-ны, -не

Кайдан?- Откуда? Кемнән?- От кого? Нәрсәдән?-От чего? Из чего?

-дан, -дән,-нан, -нән (после м,н,ң)

-тан, -тән

Кайда?- Где? Кайчан?- Когда? Сәгать ничәдә?- Во сколько часов?

-да, -дә

-та, -тә

Әнигә-маме, мәктәпкә-в школу, өйдән-из дома,өстәлдән-со стола, урамда-на улице, әтинең-папин, әнине-маму...

  1. Послелоги (бәйлекләр)

Требующие нулевого окончания

Требующие окончания

-га/-гә, -ка/-кә

Требующие окончания

-дан/-дән,-тан/-тән,-нан/-нән

Белән - с

Кадәр - до

Соң - после

Өчен - для

Таба - в направлении

Бирле - с (какоговремени)

Кебек - словно

Турында - о, об

Аша, аркылы - через


с мамой - әни белән до города - шәһәргә кадәр после урока - дәрестән соң

о лете - җәй турында в направлении реки - после весны - яздан соң

через реку - елга аша елгага таба с лета - җәйдән бирле

  1. Ничә-сколько? Ничәнче-который (по счёту)? Нинди?-какой?

Ни өчен? Нигә-почему? Нишли? -что делает? Ничек?-как?



  1. Хәзерге заман (настоящее время)

Утвердительная основа образуется:

-а/-ә - после согласных

Корень! +

-ый/-и - после гласных (при этом последняя гласная в корне убирается)

(Бар+а, кил+ә, эшл(ә)+и, кар(а)+ый)

Отрицательная основа образуется:

Корень! + -мый/-ми

Окончания

Мин (я)

Без (мы)

-быз, -без

Син (ты)

-сың, -сең

Сез (вы)

-сыз, -сез

Ул (он, она)

------

Алар (они)

-лар, ләр

Яз! - пиши! - это корень

Настоящее время

Яз+а - пишет (основа) язмый - не пишет (основа)

Яза+м - пишу язмый+м - не пишу

Яза+сың - пишешь язмый+сың - не пишешь и так далее.....



  1. Үткән заман (прошедшее время)

Утвердительная основа образуется:

-ды/-де - после гласных, звонких согласных

Корень! +

-ты/-те - после глухих согласных

(Бар+ды, кит+те, кил+де, кайт+ты)

Отрицательная основа образуется:

Корень! + -ма+ды, -мә+де

(Бар+мады, кит+мәде, кил+мәде, кайт+мады)

Окончания

Мин (я)

Без (мы)

Син (ты)

Сез (вы)

-гыз, -гез

Ул (он, она)

------

Алар (они)

-лар, ләр

Яз! - пиши! - это корень

Прошедшее время

Яз+ды - написал (основа) яз+мады - не написал (основа)

Мин язды+м - я написал язмады+м - я не написал

Син язды+ң - ты написал язмады+ ң - ты не написал

Ул язды + - он написал язмады - он не написал

Без язды+к - мы написали язмады+к - мы не написали

Сез язды+гыз - вы написали язмады+гыз - вы не написали

Алар язды+лар - они написали язмады+лар - они не написали

© 2010-2022