Портфолио на конкурс Галиевой И. А

1. Общие сведения

Фамилия, имя, отчество: Галиева Ильсина Анасовна

Дата рождения: 11 октября 1985 года

Образование: высшее

Вуз: Татарский государственный гуманитарно-педагогический университет

Год окончания: 2009

Факультет: татарского языка и литературы

Специальность: родной (татарский) язык и литература

Квалификация: учитель татарского языка и литературы.

Место работы: МБОУ «Гимназия №14 г.Йошкар-Олы»

Педагогический стаж: 4 года в данном общеобразовательном учреждении

Должность: учитель начальных классов, учитель татарского языка и литературы

Категория: первая

Разработка открытого урока по татарской литературе на тему: "Бәхет йолдызы нигә сүнә?"

Учитель татарского языка и литературы

(на сайте zavuch.info)

Эпиграф:
Ни син, бәхет?
Бер мине генә мени
Бу мәңгелек сорау йоклатмаган.
Гомер буе бер таң көткән кеше,
Гомер буе аңа таң атмаган.
И. Ихсанова

Дәреснең темасы: Бәхет йолдызы нигә сүнә?

Дәреснең максатлары:

1. Заһир Бигиевнең "Меңнәр, яки гүзәл кыз Хәдичә" әсәрен анализлау, идея-проблемасын ачу, төп геройның сәнгатьчә эшләнешен ачыклау, бәяләмә бирү;

2. Укучыларның сөйләм телен һәм иҗади фикерләвен үстерү;

3. Заһир Бигиев әсәре аша укучыларга әхлакый тәрбия бирү.

Җиһазлау: плакатлар, аңлатмалы сүзлек, дәреслек.

Дәрес барышы

1.Оештыру

- Исәнләшү

- Укучыларны барлау

2. Актуальләштерү

Шигырь сөйләү

• Бу шигырь юллары белән чираттагы әдәбият дәресен башлап җибәрүем очраклы гына түгел.Заһир Бигиевнең "Меңнәр, яки гүзәл кыз Хәдичә" әсәренең төп героинясы язмышына әлеге шигырь чаң суга. Бүгенге дәресебезнең максаты булган - әсәргә анализ ясау, төп героиняга бәяләмә бирү, әсәрнең идеясен ачыклаганчы, әйдәгез әле, бер кызыклы сорауга җавап бирик: Кеше кайчан бәхетле була?

• Чыннан да бәхет өчен дуслар да, тирә-юнь дә, әйбәт мөнәсәбәтләр дә, яхшы җәмгыять тә кирәк. Бәхетле кешеләре булган ил үзе дә бәхетле, ә бәхетле илдә бәхетле балалар туа. Бу уңайдан әдәбият галиме, минем укытучым Фоат Галимуллин сүзләрен китерәсем килә: "Илнең киләчәге матур, өметле булсын өчен, беренче нәүбәттә,хатын-кыз чын-чынлап бәхетле булырга тиеш." Бу чыннан да шулай. Авар язучысы Рәсүл Гамзатов та : " Хатын-кыз күз яше тамган илнең киләчәге юк" дигән.

• Бәхет турында соравым юкка гына түгел. Бәхетле җәмгыять, бәхетле хатын-кыз турында татар әдипләренең күбесе уйланган. Хатын-кыз мәсьәләсен, бәхетен кемнәр иҗатында очраттык?

• Әйе, Заһир Бигиев та хатын-кызны бәхетле итү теләге белән янган.

• Укучылар, Заһир Бигиевнең тормыш юлын кыскача искә төшереп китик әле.

• Ә хәзер ,әйдәгез, әсәргә якынрак килик.

3.Яңа белем һәм күнекмәләрне формалаштыру.

- Укучылар, минем сезгә әсәрнең башын укып китәсем килә.Игътибар белән тыңлыйк.

- Укучылар, әсәрдән әлеге өзекне укыгач та , романда нәрсә турында сүз булачагын белеп буламы. Димәк, нинди жанрда язылган бу әсәр? (детектив)

- Романның төп геройларын санап чыгыйк әле?!( Зөләйха, Муса, Габденнасыйр, Хәдичә, Шубин)

- Укучылар, кыскача сюжет линиясен ачыклап китик. Әсәрдә сүз нәрсә турында бара? (Эчтәлек кыскача)

- Укучылар, әйдәгез без сезнең белән әсәрдәге һәр образга характеристика бирик. Экранга карыйк һәм нинди образ турында сүз барганын ачыклыйк.

Зөләйха.Зөләйха сездә нинди хисләр калдырды?

Муса. Аңа нинди сыйфатлар хас?

Габденнасыйр. Ул үзенең чын мәхәббәте өчен көрәш алып барамы?

Хәдичә. Хәдичә әсәрнең төп героинясы дип уйлыйсызмы?

Шубин. Шымчы үз эшен яхшы беләме?

• Укучылар,бик яхшы, димәк сез романны бик җентекләп укып чыккансыз.

4.Белем һәм күнекмәләрне ныгыту

- Укучылар, мин сезгә хәзер карточкалар таратам. Карточкаларда сораулар бирелгән, шул сорауларга сез "әйе" яисә "юк" дип җавап бирергә тиеш. Әгәрдә "әйе" дип җавап бирәсез икән плюс куясыз, "юк" икән минус.

- Укучылар,вакыт узды. Әйдәгез,җавапларны тыңлап үтик һәм экрандагы җаваплар белән чагыштырыйк.

-Укучылар, җавапларыгыз өчен рәхмәт. Димәк, һәр образның төп сыйфатын тоя алгансыз.

- Укучылар, карточкаларда нинди сорау еш кабатлана?( Бәхетлеме ул?)

- Укучылар, бу әсәрдә без кемне чын мәгънәсендә бәхетле дип әйтә алабыз? (беркемне дә әйтә алмыйбыз чөнки һәр образның бәхете китек дип әйтә алабыз.)

- Ни өчен Муса бәхетсез?

- Ни өчен Хәдичә бәхетсез?

- Ни өчен Габденнасыйр бәхетсез?

- Ә ни өчен барысыннан да Зөләйха бәхетсез?Нигә соң аның бәхет йолдызы сүнә? Соңгы өмете кайчан өзелә?

- Әсәрдә кешене, хатын-кызны ничек бәхетле итәргә дигән сорау да куелмый, җавап та бирелми, бары тик бәхетле булыр өчен һәркем үз юлын сайларга тиеш дигән фикер әйтелә.

- Укучылар, сезнеңчә хатын-кыз кайчан бәхетле булыр?

- Укучылар, бәхет турында сәгатьләр буе сөйләшеп була . Минем сезгә якташым Дилә Нигматуллинаның "Хатын-кыз бәхете" дигән җырын тыңлатып китәсем килә.

- Укучылар, бу җырда хатын-кыз кайчан бәхетле дигән сорауга минемчә җавап яңгырады.

5.Йомгаклау

- Укучылар, дәресебез, әңгәмәбез ахырына да якынлашып килә. Дәресебезне бер хикәят белән төгәллисем килә.

"Бик борынгы заманнарда Ходай кешеләрне дүрт аяклы,дүрт куллы итеп яраткан, тик йөрәкләре генә бер булган.Көннәрдән бер көнне ул кешене икегә аерган: ике куллы, ике аяклы иткән, өйрәкләрен дә урталай бүлгән.Шул көннән алып, кешеләр ярты йөрәкләрен бербөтен итәргә теләп, парларын эзлиләр икән. Тапканнар бик бәхетле, тапмаганнар бәхетсез гомер кичерә,ди. - Ләкин ярты йөрәкләрне дөрес табарга,кушарга кирәк. Парлы булып та, ялгыз яшәүчеләр бар икәнен онытмаска кирәк.Сезгә дә укучылар гаилә корганда, тиң парлар табуыгызны теләр идем. Тормышта беркайчан да югалмас кыйммәт табыгыз, үз юлыгызны сайлап, кешеләргә файдалы булыгыз.

6. Өй эше бирү

- Укучылар, минем фикерләремне дәвам итеп сезгә өй эше мондый була. "Мин үз бәхетемне ничек күз алдына китерәм" дигән темага инша язырга.

- Укучылар, дәрестә актив катнашкан өчен рәхмәт, билгеләрне икенче дәрестә куербыз.

- Саубулыгыз!

Разработка открытого урока по татарской литературе на тему: "Нәрсә ул матурлык?""

Учитель татарского языка и литературы

(на сайте ПЕДСОВЕТ.ORG)

Матурлыкны таный белергә өйрәник!

Максат: 1.Укучылар белән "матурлык" төшенчәсен ачыклау, төрле аспектлардан күзаллау;

2. Сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча эш барышында укучыларның телдән сөйләм күнекмәләрен ныгыту;аларда мөстәкыйль һәм иҗади фикер йөртү,чагыштыру,нәтиҗә ясау кебек күнекмәләрне формалаштыру.

3. Укучыларга халык педагогикасы нигезендә тәрбия бирү.

Җиһазлау: презентация "Нәрсә ул матурлык?", аңлатмалы сүзлекләр

Дәрес барышы.

1.Оештыру.

Укытучы:

- Исәнмесез, укучылар! Хәлләрегез, кәефләрегез ничек?

2.Төп өлеш.

Кереш.

Укытучы:

- Укучылар, әйдәгез без сезнең белән экранда сурәтләнгән фотосурәтләрне карап китик әле. Нәрсәләр күрсәтелгән?

Укучылар: табигать,кеше,ут.

Укытучы:

- Укучылар,уйлап карагыз әле бу 3 фотосурәтне нәрсә берләштерә. Авыр сорау, әмма без бүген шушы сорауга җавап табарга тиеш булачакбыз.

Теманы ачыклау.

А) Укытучы:

- Укучылар, әйдәгез без сезнең белән беренче фотосурәттән башлыйк. Кабатлау булса да, нәрсә сурәтләнгән бу фотосурәттә? Әйдәгез, без табигатьне күреп түгел, ә тыңлап күз алдына китерик. Моның өчен сез 4 төркемгә бүленәсез һәм рәсем буенча һәр ел фасылы турында шигырь яисә кечкенә генә хикәя төзергә тиеш булачаксыз.

1 төркем. (Яз )

2 төркем. (Кыш)

3 төркем. (Көз)

4 төркем. (Җәй)

Укытучы:

-Рәхмәт, укучылар. Кыска вакыт эчендә сез бик матур шигырь-хикәяләр иҗат итеп өлгергәнсез. Бу иҗат җимешләре барысы да табигатьне ничек ачалар, нинди итеп күрергә өндиләр? Бик дөрес, табигатьнең матурлыгын күрә белергә өйрәтәләр. Димәк, беренче фотосурәттә табигатьнең матурлыгы сурәтләнгән.Табигатьнең искеткеч матурлыгы турында сезнең нинди әсәрләр укыганыгыз бар?

Б) Укытучы :

- Укучылар, ә икенче фотосурәтнең асылы нидә икән? Моны ачыклар өчен мин сезгә шигъри юллар әзерләп килдем. Сезгә шундый бирем: экрандагы шигъри юлларны сәнгатъле итеп укырга, авторын һәм нинди шигырь - поэмадан икәнлеген әйтергә тиеш буласыз.

1. Мәйданга ул аена бер чыгар иде,

Йөзеннән пәрдәсен ачып куяр иде,

Олугъ-кече, бай һәм юксыл карар иде, -

Соңра бер ай ашамыйча түзәр имди.

(Кол Гали "Кыйссаи Йосыф", Йосыфның әкияти чибәрлеге)

2. ...Очар баннар, күбәләктәй, бу шәмгә.

Ояла күз, карап булмый гүзәлгә.

Кашы җәя аның, ә керфеге - ук,

Бу җәй һәм бу ук җирдә бүтән юк...

(Котб "Хөсрәү вә Ширин", Шириннең сихри гүзәллеге)

3. Бар иде шаһ кызы Гөлдерсен атлы,

Тел әйләнмәс: гаҗәп сылу сыйфатлы..

Табылмас гөл бу Гөлдерсеннән артык...

(Сәйф Сараи "Сөһәйл вә Гөлдерсен", Гөлдерсеннең матурлыгына тиң матурлык юк ди шагыйрь)

Укытучы:

- Димәк, нәрсә турында язылган бу шигъри юлларда? Бик дөрес укучылар, кешенең тышкы матурлыгы турында.

В) Укытучы :- Укучылар, өченче фотосурәткә игътибар итик. Аның эчтәлеген ачыр өчен Әмирхан Еники иҗатына мөрәҗәгать итербез. Мин сезгә аның бер әсәреннән өзекне укып китәсем килә.

" Бәдретдин әнисенең ямьсезлегеннән, гариплегеннән,бабасының сукырлыгыннан, әтисенең мескенлегеннән дә уңайсызланмый.Бу кимчелекләрне ул бөтенләй күрми.Өйдәге бу мескенлекләр зур мәхәббәт астында күмелеп калалар.Шушы өй эчендәге хәерчелек, ятимлек эченнән,чәчәк кебек, бу кешеләрнең үзара татулыгы. Яратышуы дөньяга ямь, гүзәллек өсти."

Укытучы :

- Өзек нинди әсәрдән? Өзектә нәрсә турында сүз бара? "Күңел көзгесе" дигән төшенчәне ничек аңлыйсыз? Димәк, өченче фотосурәттә кешенең эчке матурлыгы сурәтләнгән.

Укытучы :

- Укучылар, нинди төп сыйфатлар бу фотосурәтләрне берләштерә?

Укучылар: - табигать матурлыгы

- кешенең тышкы матурлыгы

- кешенең эчке матурлыгы.

3.Йомгаклау.

Укытучы:

- Матурлык төшенчәсе бу рәсемнәрне берләштерә. Ә матурлык сүзе нең кагыйдәсе, фәнни аңлатмасы бар микән? Әйдәгез әле сүзлекләрне ачыйк һәм матурлык сүзен эзлик. Нәрсәне аңлата ул фәнни телдә?

" Матурлык -

Укытучы:

- Укучылар, ә сез "матурлык" төшенчәсен ничек аңлыйсыз? Сез матурлыкны нәрсәләрдә һәм кайларда күрәсез?

Укытучы:

- Укучылар, экранда ике мәкаль бирелгән. Шул мәкальләрнең эчтәлеген ачыклыйк әле.

Матурлык күлмәк белән сәдәфтә түгел,оят белән әдәптә.

Тышкы матурлык белән масайма, эчке матурлык белән масай.

Укытучы:

- Нәтиҗә: кеше һәр яктан гүзәл булырга тиеш.

Укытучы:

- Укучылар, димәк без бүген сезнең белән нәрсә турында сөйләштек? Хәзер һәрберегез бер сүз белән матурлык нәрсә ул дигән сорауга җавап бирергә тиеш.

Укытучы:

- Нәрсә ул матурлык?

Укытучы:

- Дәрескә йомгак ясап әйтәсем килгән сүзләрем бар. Матурлык - бик тирән мәгънәле төшенчә ул. Сез дә аны һәрберегез үзенчә аңлый.Шушы халык мәкальләренә карасак та, матурлыкның чын мәънәсенә төшенә алабыз. Матурлыкны табигатьтә күрәбез, кеше күңеленең матурлыгы, беренче мәхәббәт һәм, ниһаять, сезнең кайберегез матурлыкны шушы тыныч тормышта, илнең иминлегендә, әти-әниләрегезнең җылы кочагында иркәләнеп, үз туган телендә белем алуда күрә. Матурлык бит ул - барлык матур, гүзәл, күңелгә рәхәтлек, ләззәт бирә торган нәрсә. Көн саен шушы дөньяның якты кояш нурларын күреп тормыш итү - үзе зур матурлык. Матурлык һәркайда, аны күрә, тоя белергә генә кирәк.Миңа калса, һәр кеше шуңа омтылып яшәргә тиеш.Матурлыкны зурда, кечкенәдә, җанлы һәм җансызда күреп, сөенеп яшәвегезне телим.

Разработка открытого урока по татарскому языку на тему:

"Җ хәрефе"

Учитель татарского языка и литературы

(на сайте pedsovet.su )

Тема: Җ авазы һәм хәрефе.

(2нче сыйныфның татар төркемнәре өчен дәрес эшкәртмәсе)

Максат: 1)Җ хәрефенең дөрес әйтелешенә һәм язылышына ирешү;

2)Фонематик ишетү сәләтен,сөйләм сәнгатьлелеген үстерү;

3)Игътибарлылык,табигатькә карата сакчыл караш тәрбияләү.

Җиһазлау: Җ хәрефе таблицасы,"Җәй" картинасы ,курчак,уен моментлары,табышмаклар,шигырьләр,тизәйткечләр,мәкальләр.

Дәрес барышы

1.Дәресне оештыру

-Исәнмесез,укучылар!Бүген бездә кунаклар бар.Без килгән кунакларга үзебезнең осталыгыбызны күрсәтербез.Дәрестә уйнарбыз,уйларбыз,күңелле әдипле итеп сөйләшербез.Менә шушы зур эшләрне башкару өчен бүген безгә тагын да активрак,тәртиплерәк булырга кирәк булачак.

2.Фонетик зарядка.

-Укучылар,әйдәгез әле,(дәресне башлагач) Яңа темага керешкәнче,фонетик зарядка ясап алыйк.Укучылар,тактада бирелгән сүзләрне хор белән дөрес итеп укып чыгарга кирәк(слайд)

Карга кыш агач

Гөмбә кәбестә гүзәл

Дөге кош яңгыр

-Молодцы,авазларны дөрес итеп әйтеп сүзләрне укып чыктык.

-Укучылар,әйдәгез әле,телдән генә сүзләрне тәрҗемә итик.(слайд шоу) һәр сүз аерым ачылып бара

Карга -ворона

Гөмбә -грибы

Дөге -рис

Кыш -зима

Кәбестә - капуста

Кош -птица

Агач - дерево

Гүзәл - красивый

Яңгыр - дождь

-Молодцы,бик яхшы итеп җавап бирдегез.

3.Үзләштерелгән белем һәм күнекмәләрне камилләштерү.

-Укучылар,яхшы гына итеп фонетик зарядканы уздырып алдык.Ә хәзер бераз ял итеп алыйк.Безнең ялыбыз пассив түгел,ә актив булачак.Шуның өчен мин сезгә табышмаклар тәкъдим итәчәкмен,сез аларның җавапларын табарга тиеш булачаксыз.

1*Мәскәүдә бер дә юк

Казанда икәү.

2*Казанның уртасында ни бар?

3*Җирнең уртасында ни бар?

4*Безнең хокукларыбызны

Шулкадәрле кысканнар,

Беренче иҗектә генә

Язылырга гына кушканнар. (ө,о)

5*Алфавитта алты хәреф

Иң дуслар һәм туганнар.

Татар сүзләрендә генә

Кулланыла торганнар. (ө,ң,һ,җ,ү,ә)

-Молодцы,укучылар.Ә хәзер карыйк әле тактада бер нинди хәрефләрне язып алдык.Укып чыгыйк әле.

Ә А О Ө Ң Һ

-Молодцы.

-УКучылар,әйдәгез әле, Ә,А,О,Ө,Ү нинди авазлар?(сузык авазлар)

-Сузык авазлар безнең нинди төркемнәргә бүленә?(калын -нечкә)

-Калын сузык авазларны санап чыгыйк әле: а,у,о,ы.

-Нечкә сузык авазларны да искә төшерик инде.Аларга ниндиләр керә:ү,и,ө,ә,э.

-Яхшы,бик яхшы укучылар.

-Тактада нинди хәрефләр игътибарсыз калды,кайсыларын без карамадык,укучылар?

Ң,Һ,Җ

-Болар нинди авазлар?(тартык)

-Тартыклар үзләре нинди авазларга бүленәләр?

-Укучылар,Җ, Ң нинди авазлар?(яңгырау)

Һ- саңгырау тартык аваз.

-Яхшы,молодцы!

4.Яңа белем һәм күнекмәләрне формалаштыру.

-Балалар,без бүген Җ авазы һәм хәрефе белән танышабыз,дөрес язырга һәм укырга өйрәнәбез.

-Балалар,менә безгә Җәмилә күчтәнәч итеп җиләк калдырып киткән.Каян алган соң ул җиләкне?Тышта елның кайсы вакыты?(көз)

-Әйе,көз көне җиләкләр юк.

-Ә кайчан соң урманнарга барып чиләкләрне тутырып җиләк җыеп кайтабыз?(җәй)

-Бик дөрес,укучылар.

-Укучылар,әйдәгез тактадагы рәсемгә карыйк

Сорауларга җавап бирү,әңгәмә кору:

1.Рәсемдә елның кайсы вакыты сурәтләнгән?

2.Табигать нинди?

3.Нинди агачлар сурәтләнгән?

4.Сез нинди үсемлекләрне беләсез?

5.Малайлар нишлиләр?

6.Кызлар нишлиләр?

7.Җәй көне нинди кошлар тавышын ишетәбез без?

8.Рәсемдә тагын нәрсәләр күрсәтелгән?

-Укучылар,ә хәзер күзләрегезне йомыгыз һәм мин әйткәннәрне күз алдына китерегез.

Җәй.Кояш кыздыра.Табигать йокысыннан уянып,яшел киемгә киенгән.Болын.Болында чәчәкләр үсә.Чәчәкләрне бөҗәкләр ярата.Бөҗәкләр "җ-җ-җ" дип җырлыйлар.

-Укучылар,без дә бөҗәкләрнең җырларын җырлап карыйк әле.(җ-кабатлау).

-Бөҗәкләр җырлаганда тел алга килә,ә тешләр ябыла.Тел күренми,аны тешләр каплый.Телне тешләр арасында хәрәкәтләндерәбез.

-Балалар,Җ хәрефенә башланган яки ул кергән сүзләрне беләсезме?(сүзләр әйттерелә)

-Яхшы,молодцы!

-Укучылар,әйдәгез без сезнең белән дәфтәрләрне ачыйк та,бүгенге числоны язып куйыйк.Языйк теманы"Җ хәрефе".Шулай ук матур язу күнекмәләре өчен Җ,җ хәрефләрен языйк.

5.Физкультминутка.Җә-җә-җә-җә!

Бакчада йори кәҗә!

Җә-җә-җә-җә!

Кәбестә ашый кәҗә!

Җи-җи-җи-җи!

Кызарып пеште җиләк!

Җи-җи-җи-җи!

Җый син аны бер чиләк!

Җы-җы-җы-җы!

Җәйге көн бигрәк җылы!

Җы-җы-җы-җы!

Бу сандугач җыры!

4.Яңа белем һәм күнекмәләрне ныгыту.

-Балалар,әйдәгез әле,Җәмилә җиләк җыйган урман аланына барыйк.Ул җиләкне кайдан җыйган дидек әле?(урманнан)

-Киттек,Җәмиләнең юлы буйлап сәяхәткә!!!

-Укучылар,аңа беренче карама агачы очраган.Агач куышында ниндидер бирем бар,әйдәгез укыйк әле.

1* "Җ" хәрефеннән башланган сүзләрне табу.

-Киемнең бер өлеше (җиң)

-Көйгә салынган шигырь(җыр)

-Атнаның бишенче көне (җомга)

-Кошларга җим салу урыны (җимлек)

Урманда күл очраган.Биремне үтәмичә күл аша чыга алмыйбыз.

1*Җөмләләрдә төшеп калган хәрефләрне кую.

Казан шәһәре зоопаркында ...ираф яши. ...әмилә бер ...иләк ...иләк ...ыйды.Урамда ...ылы ...ил исә. ...иләк ...әе тәмле була.

-Молодцы,укучылар!Менә без җиләкле аланга килеп җиттек.Матур мы соң алан?

-Җәй фасылын сагынып алдыгызмы?

-Яхшы

-Укучылар,экранда бер төзелмә бирелгән?Укып чыгыгыз .

Бу нәрсә? (мәкаль)

Җәй эшләсән,кыш ашарсың?

-Мәкальнең мәгънәсен сез ничек аңлыйсыз?

6.Йомгаклау

-Укучылар,без бүген дәрестә нинди хәрефне әйтергә һәм язырга өйрәндек?(Җ)

- Җ яңгыраумы - саңгыраумы?

-Рус телендә бу хәреф бармы?

7.Өй эше бирү 133нче күнегү

8.Укучыларның белемнәрен бәяләү.

-Укучылар,бүген дәрестә бик актив катнаштыгыз.Молодцы!Барыгызга да яхшы билгеләр булыр.Дәрес тәмам,чыгарга мөмкин.Саубулыгыз!

Разработка урока развития речи по татарской литературе на нравственную тему:

"Икейөзле кеше нинди була?"

Учитель татарского языка и литературы

Галиева Ильсина Анасовна

(на сайте pedsovet.su )

Эпиграф

1.Оештыру

2.Актуальләштерү

-Дәресне укытучы мондый кереш сүздән башлый.

-Иртәгә үтәчәк тәрбия дәресенең барышын тагын бер кат сүз алдыннан үткәреп,Әлфия ханым йокларга әзерләнгәндә стенадагы сәгать төнге 12не сукты.Ләкин укытучы тиз генә йоклап китә алмады Уйлар,бер-берсен куып,ашамлыклар кибете янында төштән соң булып үткән вакыйгага килеп тоташты.

Кичке 5ләр тирәсендә,эштән кайтышлый,Әлфия ханым ашамлыклар кибетенә сугылган иде.Кибет баскычыннан күтәрелгәндә,аның игътибарын кычкырып сөйләшкән өч үсмер үзенә җәлеп итте.Арадан берсе,авызына сигарет капкан килеш,калганнарына нидер аңлата.Тегеләре кулларындагы сыекча салынган шешәне борыныннан чүмерә-чүмерә килешә. "Тукта,тукта!Болар минем сыйныф укучылары-Илдар,Ринат һәм Динар түгелме соң?Әйе,нәкъ тәрбия сәгатьләрендә алар,миңа кушылып,тәмәке тартуның,эчүчелекнең зарары турында кызып-кызып,бер-берсенә исбат итергә тырышканнар иде.Ә бүген..."

Кинәт үсмерләрнең берсе ярым эчелгән шешәне алдагы бушлыкка атып бәрде дә бик ачы итеп сүгенде һәм Илдар авызындагы сигаретка үрелде.Аларны тыңлап торырга Әлфия ханымның түземлеге җитмәде.Ул,кибеткә ни өчен килгәнен дә онытып,автобус тукталышына таба борылды.Бераздан тынычланып:"Юк,педогог буларак дөрес эшләмәдем.Миңа,алар янына барып,чын йөзләрен ачарга иде.Мәктәптә сез бер төрле,урамда-икенче,йортыгызда өченче төрле,"-дияргә иде.

Һәм ул,күп уйлап тормастан,кабат кибет янына борылды.Кызганычка каршы,Әлфия ханым килеп җиткәндә үсмерләр басып торган урында тәмәке төпчеге һәм сыра шешәсе бөкеләре генә аунап ята иде.

Әлфия ханым кичке 8ләрдә Ренатларга шалтыратты.Трубканы малайның әтисе алды.

-Исәнмесез!Миңа Ренат кирәк иде,-диде Әлфия ханым.Мөмкин кадәр үзен тыныч тотарга тырышып.

-Мәктәптә бүген юл кагыйдәләрен өйрәнү конкурсы була,соң гына кайтам,дип чыгып киткән иде ул,-диде малайның әтисе.

Алфия ханым,бүген мәктәптә бертөрле чара да булмаганлыгын яхшы белсә дә,серне тиз генә ачырга уйламады.Бары:"Ярый,кайту белән миңа шалтыратсын әле,"- дип кенә чикләнде.

Кичке сәгать 10тулып киткәч,Әлфия ханымнар өендә телефон шалтырады.

-Ренатның әтисе борчый,-диделәр трубканың аргы ягында,-егетебез бүген Илдарларда кунып калырга дип рөхсәт сорады.Без әнисе белән,төнгә каршы кайтып йөрмә инде дип ризалаштык.Акыллы малай ул безнең Ренат ни эшләгәнен белә.

-Андый-мондый күңелсез хәлләр килеп чыкмасын,-диде Әлфия ханым,авыр сулап,-хәзер заманасы икенчерәк бит.

-Юк,минем егет ышанычлы,дип үз сүзендә нык торды ата,-исерткеч эчемлекләрне иснәп тә караганы юк,тәмәкене мин тартканда да янәшәдә түзеп басып тора алмый.

-Ярый,хәерле төн сезгә!

Икенче көнне Ренат сыйныф җитәкчесе алдына үзе килде.

-Сез мине эзләгәнсез икән,без кич буе шәһәрнең йөзү бассейнында ярышлар карап утырдык,-диде ул.

-Ә мәктәптә уздырылган юл кагыйдәләрен өйрәнү конкурсында беренче урынны кем алды?

Әмма үсмернең бу сорауга әллә ни исе китмәде."Әти мине аңлап бетермәгән,"-диде ул.

Шул арада дәрескә кыңгырау шалтырады.

-Ярый,бүгенге тәрбия дәресеннән соң аерым калып сөйләшербез,-диде Әлфия ханым,дулкынлануын яшерергә тырышып,-димәк,кичә,ашамлыклар кибете янында сыра эчеп,тәмәке тартып торган өч үсмернең берсе син булмагансың?Димәк,мин ялгышканмын икән.

"Кибет янында" сүзен ишетү белән,Ренатны ток суккандай булды.Ул кузгалып китәргә күтәргән уң аягын җиргә бастырмыйча катып калды.

3. Белем һәм күнекмәләрне булдыру

Шушы вакыйга турында сөйләгәч,укытучы укучыларны берничә төркемгә бүлә һәм аларга түбәндәге сорауларга һәм биремнәргә җавап әзерләргә куша.

Төркемнәрдә тикшерү өчен сораулар.

-Сыйныф җитәкчесен нинди вакыйга чыгырыннан чыгарган?

-Кибет янында очрашу.

-Үсмерләрнең үз-үзләрен тотышы(мәктәптә,урамда,йортларында)

-Моны нинди бер сүз белән әйтеп була?(икейөзлеләр)

4. Белем һәм күнекмәләрне ныгыту.

Аннары дәреснең "Үз-үзенә бәя бирү"дигән өлешенә күчелә.Төркемнәрдә фикер алышу өчен,мондый бирем һәм сораулар тәкъдим ителә.

Беренче бирем.

-Нәрсә ул икейөзлек?

-Икейөзле кешегә хас сыйфатлар нидән гыйбарәт?(Тыштан яхшы булып күренеп,асылда начарлык эшләүче,берәү алдында бер төрле,икенче кеше алдында икенче төрле сөйләүче;монафикъ,хәйләкәр)

-Икейөзле кешене тагын ничекләр дип йөртәләр?(Ике яклы пычак;ике яклы уен уйнаучы-ике якны да алдау;ике як белән дә -тыштан бертөрле,эчтән аңа капма каршы эш алып бару.Ике яклылык-турылыксызлык,икейөзлелек.Икейөзле янус-икейөзле кешеләр турында.)

Үз-үзеңә бәя бирү.

Икенче бирем.(Төркемнәрдә тикшерегез)

-Икейөзлелек белән бәйләнешле нинди мәкальләр,әйтемнәр беләсез?(Начар кеше түреңдә ята,түреңнән төшә-гайбәтеңне сата.Усал кеше өеңә кереп ашыңны ашый,читкә чыгып башыңны ашый һ.б)

Өченче бирем.(Төркемнәрдә тикшерегез)

-Икейөзлелек капма-каршысы ничек була?(Турысын әйтү,турылык,дөресен сөйли,хак сүз әйтү.Уендагысын яшермичә,ачыктан ачык дөресен әйтү,саф күңелле булу.Туры кешегә дус бул,ялганчыдан сак бул.Туры сүз ачы булыр,ахры яхшы булыр,ахры яхшы булыр.Тугрылык бәладән коткарыр,хыянәт бәлагә кертер.Тугрылыгы-йөз аклыгы.Тугрылыкны һәркем мактый,ләкин сакламый.Туры әйткән туганына ярамаган)

Дүртенче бирем(Төркемнәрдә тикшерегез)

-Үзегез укыган китаплардан икейөзле сәясәт,эш алып барган геройларны һәм шәхесләрне искә төшерегез.

Үз-үзеңә бәя бирү.

Бишенче бирем.

-Һәр очракта да гел турысын,дөресен генә әйтү тормышта үзен аклыймы?Әйтик,табиблар авыруга аның чирең бик куркыныч исәнлеге турында әйтсәләр...

Җаваплар.

Алтынчы бирем

Казак халкының бөек язучысы Абый болай дигән:"Ялкау-һәрчак эчкерле,монафикъ ,усал,көнче,икейөзле була".Сез моның белән килешәсезме?

Үз-үзеңә бәя бирү.

Җиденче бирем.(Төркемнәрдә тикшерегез)

Сез көндәлек тормыштан икейөзле кешеләр турында нинди мисаллар китерә аласыз?

Үз-үзеңә бәя бирү.

-Икейөзле кешене икенче төрле тагын ничек дип тә атыйлар?(ялагай кеше)

Аңа нинди сыйфатлар хас?(Яхшатланып,ярарга тырышып икейөзләнүчән кеше,тәлинкә тотучы.Икенче бер кешегә ярарга тырышып,аның(өченче бер кешенең) яхшылыкларын яисә кимчелекләрен арттырып яисә кимсетеп күрсәтү)

Үз-үзеңә бәя бирү.

Сигезенче бирем.(Төркемнәрне тикшерегез)

Икейөзле кешеләр үзләренең начар сыйфатларыннан ничек котыла алалар?Кешеләр үзләрендә тугрылык,дөресен әйтә белү сыйфатларын нинди юллар белән булдыра алалар?

Көтелгән план үрнәге.

1.Бер-береңә карата эчкерсез,ихлас булырга.

2.Сөйләгәндә һәр сүзне уйлап сөйләргә.Бары үзең белгән,үзең күргән нәрсә турында гына сүз алып барырга.

3.Алдашмаска,ялагайланмаска.

4.Үз-үзеңә таләпчән булырга,гаебеңне таный белергә,җитешсезлекләрне башта үзеңнән эзләргә.

5.Җитешсезлекләр белән килешеп яшәмәскә.Иптәшеңнең хатасын күрсәң,белсәң,аңа бу турыда әйбәт кенә итеп әйтергә,моны яшереп калдырырга ярамый.

Үз-үзеңә бәя бирү.

5.Йомгаклау.

-Дәрестә нәрсә турында сүз барды?

-Дәрестән үзегезгә нинди сабаклар алдыгыз?

6. Өйгә эш бирү.

1.Гаиләдә әти-әниегезнең икейөзлелеккә карашын белегез.

2."Икейөзле кешеләрне ни өчен яратмыйлар?" дигән темага инша языгыз.

Министерство образования и науки РМЭ

Управление образования администрации городского округа «Город Йошкар-Ола»

МОУ «Гимназия №14 г.Йошкар-Олы»

Программа кружка

«И туган тел, и матур тел…»

Автор-составитель:

учитель 1»Д» класса

Галиева И.А.

г.Йошкар-Ола

2015-2016 учебный год

Пояснительная записка

Данная программа составлена для знакомства с основами изучения татарского языка с учащимися 1 класса в общеобразовательной русской школе (учащиеся, которые посещают кружок первый год).

В программе последовательно осуществляется переход от простых тем к наиболее сложным.

Обучение с детьми планируется таким образом:

Учащиеся знакомятся с материальной и духовной культурой татар; изучают татарский алфавит и счет; учатся составлять слова и предложения литературным языком, пробуют писать, читать, переводить; делают сравнительную характеристику между разговорной и литературной речью; переводят татарские пословицы, поговорки, сказки с русского языка на татарский и наоборот; составляют рекламы, открытки и мини-сказки на родном языке.

Все эти занятия расширяют кругозор учащихся, предусматривают активные включение учеников в творческую работу с последовательным усилением их самостоятельности, вызовут неподдельный интерес к истории и языку своего народа. Возможно кому-то из учеников помогут при выборе профессии.

В классе обучается 23 учащихся, из них почти 60% детей татарской национальности.

Не секрет, что татары настолько обрусели, что в большинстве семей родители дома разговаривают с детьми только на русском языке. Возможно, что они пытаются помочь детям говорить хорошо на русском языке. При этом родители забывают о том, что каждый человек, в первую очередь, обязан знать свои корни и свой родной язык. В конечном счете дети вырастают людьми без роду, без племени и без языка.

Я считаю, что каждый человек любой национальности должен и обязан знать свой язык, свою историю, материальную и духовную культуру, обычаи и праздники, национальные блюда и костюмы, фольклор и быт, выдающихся писателей и поэтов своего народа, уметь писать и читать на родном языке.

Дети стремятся, а родители им нередко помогают изучать иностранные языки, но при этом забывая свой родной язык.

Поэтому цель кружка:

- пробудить интерес и любовь к родному языку, вызвать желание родителей помочь детям при изучении отдельных тем и самим участвовать в школьных мероприятиях;

- помочь в становлении духовного мира учащихся;

- активизировать чувство гордости национального самосознания;

- воспитывать уважительное отношение к другой культуре.

Задачи кружка:

- познакомить детей с татарским счетом и алфавитом;

- научить детей читать и писать на родном языке, понимать и уметь переводить прочитанное;

- обучить правильному составлению реклам и мини-сказок на родном языке;

- переводить татарские пословицы и поговорки на русский язык и наоборот (для первого года обучения);

РЕЖИМ ОРГАНИЗАЦИИ ЗАНЯТИЙ

Общее количество часов - 32.

Количество часов в неделю - 1.

Время занятия: среда, 11.30-12.15ч.

УЧЕБНО-ТЕМАТИЧЕСКИЙ ПЛАН

Ожидаемые результаты.

Ученик полностью должен:

• усвоить татарский алфавит;

• научиться правильно и аккуратно записывать татарские буквы;

• усвоить активные в устной речи татарские слова;

• научиться правильно переписывать предложения на татарском языке и переводить устно;

• научиться ставить правильно ударения в словах;

• научиться выразительно читать маленькие стихотворения и по возможности рссказывать наизусть;

• свободно рассказать о своей семье, о школе;

• уметь составить диалог и монолог;

• четко и быстро переводить маленькие рассказы;

• научиться правильно составлять предложения и отвечать на вопросы учителя как устно, так и письменно.

СПИСОК ИСПОЛЬЗУЕМОЙ ЛИТЕРАТУРЫ

1. Электронный учебник «Мы учим татарский язык».

2. Электронный учебник «Татар теллезаман».

3. Татарский алфавит.

4. Наглядные пособия.

5. Книги татарских поэтов и писателей.

Министерство образования и науки РМЭ

Управление образования администрации городского округа «Город Йошкар-Ола»

МБОУ «Гимназия №14 г.Йошкар-Олы»

Программа кружка

«Театр на татарском языке»

Автор-составитель:

учитель начальных классов

Галиева И.А.

г.Йошкар-Ола

2013-2014 учебный год

Пояснительная записка

Развитие художественно-творческих способностей личности была и остается одной из актуальных проблем педагогики и психологии. Развитие творческой личности не представляется возможным без использования такого эффективного средства воспитания как художественное творчество. Особое место в котором занимает театр, способный приобщить к общечеловеческим духовным ценностям и сформировать творческое отношение к действительности, являясь средством и способом самопознания, самораскрытия и самореализации.Школьный театр - это особый процесс становления широко эрудированной, разносторонне развитой личности, увлечь его добром, желанием делиться своими мыслями, умением слышать других, развиваться, творя и играя.Программа кружка «Театр на татарском языке» составлена на основе:- Концепции духовно-нравственного развития и воспитания личности гражданина России.

Цель данной программы: развивать творческие способности учащихся, обучить их осмысленной выразительной речи.

Задачи:1. Прививать любовь к сценическому искусству, способствовать раскрытию и развитию творческих способностей детей.

2. Помочь овладеть навыками коллективного взаимодействия и общения.

3. Учить правильно произносить звуки, отрабатывать дикцию, работать над выразительностью речи.

4. Совершенствовать мышление, внимание, воображение, наблюдательность.

5. Воспитывать доброжелательность, любовь к ближним, родной земле.

Основные направления работы с детьми
Театральная игра- исторически сложившееся общественное явление, самостоятельный вид деятельности, свойственный человеку.

Задачи. Учить детей ориентироваться в пространстве, равномерно размещаться на площадке, строить диалог с партнером на заданную тему; запоминать слова героев спектаклей; развивать зрительное, слуховое внимание, память, наблюдательность, образное мышление, фантазию, воображение, интерес к сценическому искусству; упражнять в четком произношении слов, отрабатывать дикцию; воспитывать нравственно-эстетические качества.

Культура и техника речи.Игры и упражнения, направленные на развитие дыхания и свободы речевого аппарата.

Задачи. Развивать речевое дыхание и правильную артикуляцию, четкую дикцию, разнообразную интонацию, логику речи; связную образную речь, творческую фантазию; учить сочинять небольшие рассказы и сказки, подбирать простейшие рифмы; произносить скороговорки и стихи; тренировать четкое произношение согласных в конце слова; пользоваться интонациями, выражающими основные чувства; пополнять словарный запас.

Основы театральной культуры.Детей знакомят с элементарными понятиями, профессиональной терминологией театрального искусства (особенности театрального искусства; виды театрального искусства, основы актерского мастерства; культура зрителя).

Задачи. Познакомить детей с театральной терминологией; с основными видами театрального искусства; воспитывать культуру поведения в театре.

Работа над спектаклем базируется на авторских пьесах и включает в себя знакомство с пьесой, сказкой, работу над спектаклем - от этюдов к рождению спектакля.

Задачи. Развивать навыки действий с воображаемыми предметами; учить находить ключевые слова в отдельных фразах и предложениях и выделять их голосом; развивать умение пользоваться интонациями, выражающими разнообразные эмоциональные состояния (грустно, радостно, сердито, удивительно, восхищенно, жалобно, презрительно, осуждающе, таинственно и т.д.); пополнять словарный запас, образный строй речи.

Программа предусматривает использование следующих форм проведения занятий:
· игра
· беседа
· иллюстрирование
· изучение основ сценического мастерства
· мастерская образа
· мастерская костюма, декораций
· инсценирование прочитанного произведения
· постановка спектакля
· работа в малых группах
· актёрский тренинг
· экскурсия
· выступление

Актерский тренинг предполагает широкое использование элемента игры. Подлинная заинтересованность ученика, доходящая до азарта, - обязательное условие успеха выполнения задания. Именно игра приносит с собой чувство свободы, непосредственность, смелость.Большое значение имеет работа над оформлением спектакля, над декорациями и костюмами, музыкальным оформлением. Эта работа также развивает воображение, творческую активность школьников, позволяет реализовать возможности детей в данных областях деятельности.Беседы о театре знакомят школьников в доступной им форме с особенностями реалистического театрального искусства, его видами и жанрами; раскрывает общественно-воспитательную роль театра. Все это направлено на развитие зрительской культуры детей.Изучение основ актёрского мастерства способствует формированию у школьников художественного вкуса и эстетического отношения к действительности.
Раннее формирование навыков грамотного драматического творчества у школьников способствует их гармоничному художественному развитию в дальнейшем.
В основу программы кружка вложены следующие принципы:
Принцип развития индивидуальности каждого учащегося.
Занятия в кружке должны активировать имеющиеся у каждого ребёнка творческие способности, его жизненные познания, речевой опыт, его эмоции и настроения и развивать эти личностные параметры. Поэтому в ходе занятий в кружке ребёнок будет иметь возможность реализовать собственные намерения, т.е. действовать от своего имени.

Принцип личностно-ориентированной направленности на развитие ребёнка как творческой личности.Это значит способствовать усвоению учащимися социального опыта,т.е. знаний, навыков и умений, которые необходимы для жизни в конкретном социуме, а также развивать умение самостоятельно учиться.

Принцип деятельностной основы занятий в кружке.Это принцип выражается во внешней и умственной активности детей. В работе с детьми делается упор на самостоятельные и групповые формы работы. Ребёнок ставится в ситуации, когда ему приходиться действовать. Он осуществляет перевоплощение в действующее в этих обстоятельствах лицо. В данном случае речь идёт о приёмах, «стимулирующих» ситуации реального общения.

Принцип реальности и практического применения.
Все полученные знания, умения и навыки жизненно необходимы ребёнку как в его сегодняшней жизни, так и для будущего его развития. Умение правильно говорить, двигаться, выражать свои чувства и эмоции,работать в коллективе, выполнять творческие задания и многое другое найдут применение в жизни каждого ребёнка.

Формы организации занятий: индивидуальная, групповая, фронтальная, коллективная.

Методы обучения: объяснительно-иллюстративный, репродуктивный, проблемное изложение, частично-поисковый, исследовательский.
Программа рассчитана на 34 часа в год в 3 классе.
Содержание программы имеет непосредственную связь с уроками татарского языка и литературного чтения на татарском языке, литературного чтения, музыки, ритмики.

Планируемые результаты и формы контроля.
Результаты работы.Постановки самостоятельных спектаклей. Младшие школьники научатся ставить мини-сценки, инсценировать сказки, делать маски и несложные декорации.
Творческое и духовное развитие участников процесса. Результатом деятельности по программе будет являться творчески развитая личность ребенка, способная творчески мыслить, чувствовать, действовать и развиваться.
Воспитание социально-адаптированного человека, способного применять на практике знания, полученные в театральном кружке.Конечным этапом повседневной работы становится творческий отчет (инсценирование сказок).

Личностные и метапредметные результаты освоения программы.
Личностными результатами освоения учащимися содержания программы являются следующие умения:· активно включаться в общение и взаимодействие со сверстниками на принципах уважения и доброжелательности, взаимопомощи и сопереживания;· проявлять положительные качества личности и управлять своими эмоциями в различных (нестандартных) ситуациях и условиях;· проявлять дисциплинированность, трудолюбие и упорство в достижении поставленных целей;· оказывать бескорыстную помощь своим сверстникам, находить с ними общий язык и общие интересы.Театральная деятельность способствует развитию личностных качеств учащихся и является средством формирования у обучающихся универсальных способностей (компетенций). Эти способности (компетенции) выражаются в метапредметных результатах образовательного процесса и активно проявляются в разнообразных видах деятельности (культуры).

Метапредметными результатами освоения учащимися содержания программы являются следующие умения:· характеризовать явления (действия и поступки), давать им объективную оценку на основе освоенных знаний и имеющегося опыта;· общаться и взаимодействовать со сверстниками на принципах взаимоуважения и взаимопомощи, дружбы и толерантности;· организовывать самостоятельную деятельность с учётом требований её безопасности, сохранности оборудования, организации места занятий;· планировать собственную деятельность, распределять нагрузку и отдых в процессе ее выполнения;· анализировать и объективно оценивать результаты собственного труда, находить возможности и способы их улучшения;· видеть красоту движений, выделять и обосновывать эстетические признаки в действиях человека;· управлять эмоциями при общении со сверстниками и взрослыми, сохранять хладнокровие, сдержанность, рассудительность.

Подведение итогов реализации программы: выступление на школьных мероприятиях, родительских собраниях, классных часах, в детских садах.

СОДЕРЖАНИЕ ПРОГРАММЫ

«Мы играем».

Адаптационные игры.Дыхательная гимнастика. Игры со словом. Учимся слушать. Игры, которые непосредственно связаны с одним из основополагающих принципов метода К.С. Станиславского: «от внимания - к воображению».

Театр. Что такое театр? В театр. Основы театральной культуры. Как создаётся спектакль. Театральные профессии. Виды театров. Театральные жанры. Афиша. Театральный билет. Зритель. Просмотр спектаклей в театрах Казани. Беседа после просмотра спектакля.

Основы актёрского мастерства. Как мы говорим? Упражнения на память физических действий. Мимика. Пантомима. Язык жестов. Интонация. Тон, темп, громкость речи. Рифма. Ритм. Импровизация. Дикция и речевые тренинги. Диалог. Монолог. Считалки. Скороговорки.

Наш театр. Инсценировка сказок «Терем-теремок», «Колобок», «Колосок», «Три медведя», А.Алиша «Болтливая утка», «Репка».Изготовление костюмов, декораций.

Тематический план программы

3 класс (34 часа).

№ п/п

Тема

Количество часов

всего

теория

практ.

Раздел «Мы играем»

6

-

6

1.

Театральная игра.

5

5

2.

Учимся слушать

1

-

1

Раздел «Театр»

9

4

5

3.

Театральные профессии.

6

3

3

4.

Афиша. Театральный билет.

2

1

1

5.

Зритель.

1

-

1

Раздел «Основы актерского мастерства»

14

1

13

7.

Импровизация.

6

1

5

8.

Дикция и речевые тренинги

4

-

4

9.

Интонация. Считалки. Скороговорки.

4

-

4

Раздел «Мы - актеры»

5

-

5

10.

Работа над инсценировкой сказок А.Алиша «Болтливая утка», «Репка».

5

-

5

Содержание занятий.

Раздел «Мы играем».Театральная игра - игра-воплощение, как в жизни:
- создание организованной творческой атмосферы, когда «ты интересен всем, все интересны тебе»;
- постепенное обучение детей к переходу из позиции исполнителя в позицию зрителя;
- выполнение задания - этюда, оценка его по критериям «верим» - «не верим», «кривляется» - «по правде».
- игры-импровизации по сказкам «Терем-теремок», «Репка», «Три медведя».
Учимся слушать.-слушаем и смотрим, совместное обсуждение, ситуативные упражнения;-слушаем, чтобы понять и запомнить, вопрос-ответ, ситуативные упражнения (попроси, делись впечатлениями и др.);Слушаю - спрашиваю себя и говорящего, разыгрывание различных ситуаций.

Раздел «Театр».Театральные профессии:
-знакомство с театральными профессиями: режиссер, артист, художник, постановщик, суфлер, звукооператор, гример, хореограф, костюмер, бутафор.
Афиша. Театральный билет:
- закрепление и расширение опыта просмотра спектаклей (просмотр одного и того же спектакля дважды, обсуждение);
- изучение и составление театральных афиш, билетов.
Раздел «Основы актерского мастерства»:Импровизация:- импровизации на тему русских народных сказок по имеющимся атрибутам.Дикция и речевые тренинги:-артикуляционная гимнастика для губ и языка;-тренировка правильного произношения согласных и гласных;- работа над скороговорками.Интонация.-умение пользоваться интонацией.- Общение. Говорить и слушать. Дети рассказывают любимые стихи и сказки. -формирование чёткой и грамотной речи.

«Мы - актеры»Работа над инсценировкой сказки «Три медведя».-слушание, чтение по ролям сказки «Три медведя», Первичная инсценировка сказки.-фантазии по сказке;-распределение и разучивание ролей. Проигрывание отдельных эпизодов.-работа над эпизодами спектакля. Учить правильно двигаться и говорить текст.-проигрывание всего спектакля. Умение пользоваться интонацией.

Список литературы:
1.Концепции духовно-нравственного развития и воспитания личности гражданина России. - Примерная программа внеурочной деятельности (начальное и основной образование) // под ред. В.А.Горского - М., Просвещение, 2010.3.Ганелин,

2. Е.Р. Программа обучения детей основам сценическогоискусства «Школьный театр».[Текст]/ Е.Р.Ганелин

3.Генералов, И.А. Программа курса «Театр» для начальной школы

4..Похмельных, А.А. Образовательная программа «Основы театрального искусства».

5.Григорьев, Д. В., Степанов, П. В. Внеурочная деятельность школьников. Методический конструктор. [Текст] / Д. В. Григорьев// Стандарты второго поколения: пособие для учителя. - М.: Просвещение, 2010

6.Алфёрова, Л.Д. Речевой тренинг: дикция и произношение. 7.Л.Д.Алферова//Пособие для самостоятельной работы
8.Детская риторика в рассказах, стихах, рисунках. Учебник для 2 класса начальной школы. Под редакцией Т.А.Ладыженской. - М.: Просвещениие, 1996.

Министерство образования и науки РМЭ

Управление образования администрации городского округа

«Город Йошкар-Ола»

МБОУ «Гимназия №14 г.Йошкар-Олы»

Кружок по изучению татарского языка

«Мое родное слово»

Автор-составитель:

учитель 4 «Д» класса

Галиева И.А.

г. Йошкар-Ола

2014-2015 учебный год

Пояснительная записка

Данная программа составлена:

1. Для знакомства с основами изучения татарского языка с учащимися 2 класса в общеобразовательной русской.

2. Для изучения татарских обычаев, художников, национальных костюмов и блюд, поэзии татар.

В программе последовательно осуществляется переход от простых тем к наиболее сложным.

Обучение с детьми планируется таким образом:

Дети знакомятся с материальной и духовной культурой лесных татар; изучают татарский алфавит и счет; учатся составлять слова и предложения литературным языком, пробуют писать, читать, переводить; делают сравнительную характеристику между разговорной и литературной речью; переводят татарские пословицы, поговорки, сказки с русского языка на татарский и наоборот; составляют рекламы, открытки и мини-сказки на родном языке,изучают поэзию и творчество Габдуллы Тукая, Мусы Джалиля, завершают научно-исследовательскую работу по названиям татарских деревень, систематизируют материал по теме «Мифы и легенды татар»; участвуют во всех городских мероприятиях.

Все эти занятия расширяют кругозор учащихся, предусматривают активные включение учеников в творческую работу с последовательным усилением их самостоятельности, вызовут неподдельный интерес к истории и языку своего народа. Возможно кому-то из учеников помогут при выборе профессии.

Не секрет, что татары настолько обрусели, что в большинстве семей родители дома разговаривают с детьми только на русском языке. Возможно, что они пытаются помочь детям говорить хорошо на русском языке. При этом родители забывают о том, что каждый человек, в первую очередь, обязан знать свои корни и свой родной язык. В конечном счете дети вырастают людьми без роду, без племени и без языка.

Я считаю, что каждый человек любой национальности должен и обязан знать свой язык, свою историю, материальную и духовную культуру, обычаи и праздники, национальные блюда и костюмы, фольклор и быт, выдающихся писателей и поэтов своего народа, уметь писать и читать на родном языке.

Дети стремятся, а родители им нередко помогают изучать иностранные языки, но при этом забывая свой родной язык.

Поэтому цель кружка:

Привитие интереса и любви к родному языку, активизация чувства гордости национального самосознания, воспитание уважительного отношения к другой культуре.

Задачи кружка:

- познакомить детей с татарским счетом и алфавитом;

- научить детей читать и писать на родном языке, понимать и уметь переводить прочитанное;

- обучить правильному составлению реклам и мини-сказок на родном языке;

- переводить татарские пословицы и поговорки на русский язык и наоборот

- продолжать изучать поэзию и творчество Г. Тукая, М. Джалиля

- завершить научно-исследовательскую работу по названиям татарских деревень;

- систематизировать материал по теме «Мифы и легенды татар» (сделать альбом);

- участвовать во всех городских мероприятиях

Общее количество часов 34 (1 час в неделю).

МЕТОДИЧЕСКОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ ПРОГРАММЫ

1. Материалы: тетради, ручки, журналы «Мэгариф», журналы «Казанские огни»

2. Наглядность: детали национальных костюмов, обуви, национальные блюда

3. Книги М. Джалиля, Г. Тукая.

4. ТСО: магнитофон, кассеты с популярной татарской музыкой

СПИСОК ИСПОЛЬЗУЕМОЙ ЛИТЕРАТУРЫ

1. Б.Т.Валеев «Лесные татары» Казань, Татарское книжное издательство, 1992.

2. Ж. «Казанские огни», Казань, №5, №8, №10, 1992.

3. Интернет - ресурсы.

Министерство образования и науки РМЭ

Управление образования администрации городского округа

«Город Йошкар-Ола»

МБОУ «Гимназия №14 г.Йошкар-Олы»

Доклад

(в рамках заседания педагогического совета)

Создание и использование проблемных ситуаций

в начальной школе

Подготовила: Галиева И.А.

г.Йошкар-Ола

2013-2014 учебный год

Важнейшими задачами современной системы образования являются всестороннее гармоничное развитие личности, формирование морально-нравственных основ, которые определяют отношение к окружающим людям, природе и самому себе, приобщение к культурным ценностям. (Сл. 1)

Каким должен быть выпускник начальной школы? (Сл. 2)

Выпускник начальной школы должен быть:

• любознательным, интересующимся, активно познающим мир;

• владеющим основами умения учиться;

• любящим родной край и свою страну;

• готовым самостоятельно действовать и отвечать за свои поступки перед семьёй и школой;

• уважающим и принимающим ценности семьи и общества;

• доброжелательным, умеющим слушать и слышать, умеющим высказывать своё мнение;

• выполняющим правила здорового и безопасного образа жизни для себя и окружающих. (ФГОС НОО второго поколения)

Чтобы выпускник именно стал таким необходимо, начиная с первых дней обучения первоклассников в школе, создавать условия для самоопределения и самоутверждения каждого ребёнка. Младший школьный возраст является периодом интенсивного развития познавательных процессов ребенка. В этот период важно, чтобы ребёнок не потерял интерес к получению знаний. А, значит, главное это не только поддерживать интерес к обучению, но и учить ребёнка учиться. (Сл. 3)Для формирования умения учиться, самостоятельно добывать знания, часто на уроках создаются проблемные ситуации. Проблема должна быть доступной пониманию учащихся.

(Сл. 4) Проблемное обучение - такая организация учебных занятий, которая предполагает под руководством учителя создание проблемных ситуаций и активную самостоятельную деятельность учащихся по разрешению данной проблемы, в результате чего и происходит творческое овладение знаниями, навыками, умениями и развитие мыслительных способностей обучаемых. Далеко не всё в учебном процессе может быть для учащихся интересным. Чтобы возбудить желание учиться, нужно развивать потребность ученика заниматься познавательной деятельностью, а это значит, что в самом процессе получения знаний школьник должен находить привлекательные стороны, чтобы сам процесс учения содержал в себе положительные заряды интереса. Проблемное обучение вызывает со стороны учащихся живые споры, обсуждения, эмоции, создаётся обстановка увлечённости, раздумий, поиска. Дети сами планируют свои действия, отбирают материал для достижения цели, контролируют свою деятельность и оценивают её результаты. Это положительно сказывается на отношении школьника к учению. (Сл. 5)

При проблемном обучении ученики становятся активными участниками процесса поиска решения, а не просто заучивают этапы получения результата. Главные цели проблемного обучения - развитие мышления и способностей учащихся, развитие творческих умений. В начальной школе проблемные ситуации можно использовать практически на всех предметах, на различных этапах урока: при объяснении, закреплении, контроле.

В чем преимущества проблемного обучения? (Сл. 6)

Использование на уроках проблемных ситуаций существенно меняется роль учителя в учебном процессе. Он осмысленно идёт на творческое сотрудничество со школьниками при выполнении учебных задач, что предполагает совместное обсуждение различных подходов к решению, борьбу мнений, столкновение точек зрения. Учитель и учащиеся становятся равноправными участниками совместной учебной деятельности. (Сл. 7)

Проблемное обучение обеспечивает более прочное усвоение знаний; развивает аналитическое мышление, делает учебную деятельность для учащихся более привлекательной, основанной на постоянных трудностях; оно ориентирует на комплексное использование знаний. Важно и то, что решение проблем на уроках, приучают учащихся думать, искать решение, а это является одним из средств формирования мышления.

(Сл. 8) В своей деятельности я пользуюсь приемами, предложенными Мельниковой Е.Л, кандидатом психологических наук, доцентом кафедры начального и дошкольного образования.

1. Классические. К ним относят:

- создание проблемной ситуации с удивлением.

Детям одновременно предъявляются противоречивые факты, разные точки зрения, сталкивают разные мнения учеников вопросом или практическим заданием.

Пример

По моему заданию ученики читают вслух слова: весть, известие, вестник, известный, известно. Задаю вопрос: Что вы можете сказать об этих словах? Что интересного заметили? Почему в некоторых слова «т» не произносится? Сформулируйте тему сегодняшнего урока. («Непроизносимые согласные в корне слова»)

- проблемная ситуация с затруднением. Её смысл состоит в том, чтобы дать практическое задание не выполнимое вообще, дать задание не сходное с предыдущим или дать невыполнимое задание, сходное с предыдущим.(Сл. 9) Пример

Этот способ особенно удобен на уроках математики. Я записываю на доске ряд чисел. Задаю вопрос: Что это за числа? Предлагаю выписать в столбик однозначные числа и умножить их на 7. (Обучающиеся легко справляются с заданием, способ выполнения которого уже известен.) Оставшиеся двузначные числа ученики выписывают в другой столбик и тоже предлагаю повторить операцию, то есть умножить двузначные числа на 7. Обучающиеся испытывают затруднение, потому что не знают как выполнить это действие. И задаю вопрос : « Какова же будет тема нашего урока?»
(«Умножение двузначного числа на однозначное»)

2. Сокращенные:

- побуждающий диалог, смысл которого в том, чтобы задать проблему, трудность, помочь сформулировать учебную задачу. Используется для побуждения к созданию противоречия, побуждения к формулированию проблемы.

- подводящий проблемный диалог. Это логически выстроенная цепочка вопросов и заданий, которые шаг за шагом приводят ученика к созданию темы урока.

Пример

На доске записаны имена существительные и глаголы: малыш, плачет, моросил, дождик, грачи, прилетят. Дети группируют слова. В один столбик записывают слова, отвечающие на вопросы кто? что? В другой - остальные слова. Далее детям предлагается задать вопросы к словам второго столбика и объяснить, что обозначают эти слова и сформулировать тему урока.

3. Мотивирующие. Использую следующие приемы:

- сообщение темы урока с использованием приема «яркое пятно».

Суть приема в сообщении интересного интригующего материала: сказки, легенды, отрывки из художественной литературы.

- демонстрация непонятных явлений с использованием наглядности и эксперимента.

- сообщение темы урока с использованием приема «актуализация». Суть - в обнаружении смысла значимости проблемы для обучающихся.

Пример

Литературное чтение, 3 класс. Тема: "Пьеса".
Учитель: (Зачитывает фрагмент текста, сквозным героем которого является девочка Настя.) Настя с папой в воскресенье побывали в детском театре, где посмотрели спектакль "Тили-бом" по пьесе-сказке Самуила Яковлевича Маршака "Кошкин дом". Спектакль был музыкальный, яркий, красочный, и Настя вернулась в хорошем настроении. По дороге домой она рассказала папе, что в классе они решили поставить к новогоднему празднику сказочный спектакль.
- Пап, а любую сказку можно поставить на сцене? - спросила Настя.
- Да, любую, но для этого она должна быть написана как пьеса.
- А что значит "как пьеса"?
Ребята! Давайте поможем Насте разобраться, что такое пьеса.

Главная ценность создания проблемных ситуаций на уроке в том, что дети в очередной раз получают возможность сравнивать, наблюдать, делать выводы; убеждаются в том, что не на каждый вопрос есть готовый ответ, что ответ может быть неоднозначным, что каждый из них имеет полное право искать и находить свой ответ, отстаивать свое мнение. Задача учителя при этом не выуживать из массы ответов подходящий, а видеть в каждом мнении ребенка живую мысль. Изменения, происходящие в детях, указывают на то, что учебные проблемы создают благоприятные условия для общего развития каждого ребёнка. Постановка перед ребенком проблемных ситуаций приводит к тому, что он не боится проблем, а стремится их разрешить. И очень хочется надеяться, что, войдя в жизнь, ребенок будет защищен от стрессов.

Таким образом, анализ психолого-педагогической литературы и собственной опыт позволяет сделать вывод о том, что использование проблемных ситуаций повышает активность, самостоятельность, помогает достигать высокого уровня знаний обучаемых, а педагога поддерживать интерес к обучению, учить ребенка учиться, самостоятельно добывать знания