Урок по казахскому языку Бата және оның түрлері (10 класс)

Сабақтың тақырыбы:Бата және оның түрлері

Сабақтың мақсаты:
1. Білімділік: Оқушылардың бата жайлы алған білімдерін толықтыру.
2. Дамытушылық: Тақырыпқа байланысты жүйелі түрде іздену, бата түрлерін ажырату, тың материалдар жинау арқылы оқушылардың ойын дамытып, белсенділігі мен қызығушылығын арттыру.
3. Тәрбиелік: Батаны өмірде қолдана білуге,бата беріп үйренуге баулу, имандылыққа,салт-дәстүрді дәріптеуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Қорытындылау, білімді жүйелеу сабағы.
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, шығармашылықпен жұмыс, әңгімелесу, талдау,сөйлесу, ойландыру, қойылым.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, бейнелі суреттер, плакаттар, слайд дидактикалық материалдар.
Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі.

2. Сабақтың мақсатымен таныстыру.

Оқушыларды " Түсті жіптер" әдісі арқылы топқа бөлу

Сабақтың эпиграфы: Бата - жақсылыққа жол ашады,
Ырыс- ынтымаққа шақырыды.
І. Кіріспе сөз:

Халқымыздың өте ертеден келе жатқан ұлттық салт- дәстүрдің бірі - бата беру, ізгі тілек білдіру. Бата сөзі
1.Халық шығармашылығына жататын тілі көркем, мазмұны келісті сөз үлгісі.
2.Тәлім - тәрбиелік мәні айрықша, байырғы мұрағатының бірі.
3.Сөз әдебі деген аса мәнді ереженің бірі.
Бата беру, ізгі тілек айтудың өзіндік рәсімі, жүйесі, шарттары бар.
ІІ. Интерактивті тақтадан шыққан сиқырлы сандар бойынша сұрақтарға жауап (ауызша)
1.Бата туралы қысқаша кім түсінік береді?
2.Батаны қай кезде береді?
3.Батаны беретін адамды кім дейді?
4. Батаның негізгі неше түрі бар?( ақ, теріс батаны түсіндіріңдер)
ІІІ. Енді оқушылар бата түрлерін кестеге түсіре отырып, оның мағынасан түсіндіреді.
( Ас батасы, Жол батасы, «Наурыз» батасы,Рамазан батасы, Ерік батасы , Ақ бата, Теріс бата )
Мағынасы: Ас батасы - ас келгенде және асты қайыру кезінде жасалады. Рамазан батасы - үш күнгі ораза айтта айтылатын ізгі тілек, жақсы ниет.
Жол батасы - ұзақ жол, киын сапарға аттанарда үй иесі құдайы тамақ беріп, аузы дуалы ақсақалдан бата алады т.б.
ІҮ. Оқушылардан үйден дайындалып, жаттап келген баталарын сұрау.
Ү. Мұғалімнің отырған көпшілікке берген батасы.
Ел аман болсын, жер аман болсын,
осы отырған шаңырақтың есігі мен төрі аман болсын!
Оқушыларға сұрақ :Осы бата батаның қай түріне жатады? (Көпшілік)
ҮІ.Оқушылардың ізденіс, шығармашылық жұмыстары.
«Ақ бата»,«Теріс бата», «Серттесу бата»тақырыбына интерактивті тақтадан оқушылардың дайындаған тұсау кесерін көру.

ҮІІ. Бата туралы мәтін:
1. Мәтіннен «Бата»сөзі кіріскен мақал- мәтелді тауып жазу.
2. Асты сызылған сөздерді сөз құрамына талдау (батагөй, имандылық, халқымыздың, армандарын,сүйіспеншілік).
ҮІІІ. Қазақтың ұлттық мәдени игіліктерінің ішінде бата сөздерінің мағынысы, қадір-қасиеті айрықша екендігін бүгінгі сабақтан түсіндіңдер.Бата арқылы ой-санамызға нұрлы шуақ себілетіндігін ұмытпағандарың жөн..
ІХ. Сабақты қорытындылау.
Ұлттық нышандарға салынған суреттерді тірек сөз ретінде пайдаланып,батаны еске түсіру.
1-ші сурет-шаңырақ.,2-ші сурет-кереге,3-ші сурет-терезе,4-ші сурет-босаға.
Х.Рефлексия: Сабақтан алған әсерлерін алдын-ала таратылған гүлге жазып,магнитті тақтаға жапсыру.
(Әр оқушы сабақтан алған әсерін жазады).
Оқушылардың білімін бағалау.
Үйге тапсырма беру.
Бата жазып келу.Оның батаның қай түріне жататынын ажыратып келу. (жазбаша)

Ақпаратпен бөлісу: