Нестандартный урок по крымскотатарсокму языку на тему: Муптеда ве онынъ ифаделиги

Министерство образования и науки АР Крым

Открытый урок

крымскотатарского языка

в 8 классе на тему:

«Муптеда ве онынъ ифаделиги»

Учитель крымскотатарского

языка и литературы Крайненской общеобразовательной

школы І-ІІІ ступеней отдела образования Сакской райгосадминистрации

Мустафаева Э.Э.

Учитель высшей категории,

«Старший учитель»

2013 год

Къырымтатар тили дерси

8- сыныф

Мевзу: Муптеда ве онынъ ифаделиги

Макъсад:

Джумле акъкъында бильгилерини пекитюв, муптеда акъкъында бильгилерини теренлештирюв,сёз байлыгъыны арттырув, нутукъны инкишаф этюв, урф-адетлеримизге севги ашлав.

Дерснинъ теминаты:

ресимлер, карточкалар, кроссворд.

Дерснинъ кетишаты

І. Тешкилий къысым

1.Селямлашув.

2. Невбетчининъ рапорты.

ІІ. Талебелернинъ дикъкъатыны дерске джельп этюв.

1. «Къурбан» байрамы акъкъында субет.

2. Эйлер Веннанынъ диаграммасы.

«Ораза» ве «Къурбан» байрамларнынъ умумий ве фаркъ олгъан хусусиетлерини бельгьлев.

Ш Янъы мевзу устюнде ишлев

1.Дерснинъ мевзу ве макъсадларыны илян этюв.

2.Оджанынъ кириш сёзю:

-Азиз балалар! Бугунь биз Мекке шеэрини зиярет этеджекмиз ве анда чешит мемлекетлерден кельген мусульманларнынъ япкъан ибадетлеринен оладжакъмыз.

Сеяаткъа «Муптеда» адлы гемиде чыкъджакъмыз. Гемиге

минмек ичюн бир къач янъы сёзлернен таныш олайыкъ.

3.Лугъат иши

Маниа - препятствие

Аджылыкъ - поломничество

Сутун - столб

Зекят - столб

Зиярет этмек - посещать

Кябе - Пейгъамбернинъ мезары олгъан энъ къадимий

Джами.

( Талебелер сёзлерни тахтадан окъуйлар, дефтерлерине язалар.

Эр биринен джумле тизелер (агъзавий)

Оджа: Машалла балалар! Гемимиз ёлгъа чыкъмасы ичюн,

Биз суаллерге джевап бермек керекмиз.

Суаллер:

1. Джумле недир?

2. Манасына коре джумлелер насыл ола?

3. Тизимине коре джумлелер нысыл чешитлерге болюне?

4. Джумленинъ насыл азаларыны билесинъиз?

5. Джумленинъ насыл баш азаларыны билесинъиз?

6. Джумленинъ насыл азасына муптеда деймиз?

Оджа: Пек гузель джевап бердинъиз, балалар. Гемимиз ёлгъа чыкъты, амма геми башы бизни сынамакъ истей.

Диктант: Мусульманларнынъ энъ буюк азиз ери - бу Медине шеэринде олгъан Пейгъамбер Эфендимизнинъ къабиридир.

Вазифе: Язылгъан джумленинъ синтактик талили.

Оджа: Машалла, балалар! Бу вазифени де беджердинъиз.

Ёлумызны девам этемиз. Вай, балалар, сув анасы ёлумызны къапатты. О, бизни ёлумыздан шашырмакъ истей. О, биэге бир вазифе теклиф эте.

Вазифе: Джумлелерни кочюрип язынъыз, муптеданы тапып, насыл сёз чешитинен ифаделенгенини бельгиленъиз (карточкаларнен чалышув)

1.Эр бир мусульман аджылыкъкъа бармакъ борджлудыр.

2.Аджылыкъкъа бармакъ - бу Меккеге барып, андаки мукъаддес Кябени зиярет этип, махсус ибадетлер япмакъ демектир.

3. Меккеде чокътан чокъ мусульманлар топланалар.

4. Олар чешит тюрлю мемлекетлерден кельгенлер.

5. Меккеге кельгенлер башта Аль-Харам джамисине баралар.

6. Сонъ олар Зем-Зем чокърагъына баралар.

7. Аджылыкънынъ энъ эсас ибадети - Арафат дагъы устюне турмакъ, намаз къылмакъ, дуалар окъумакътыр.

Раатлыкъ дакъкъасы.

Оджа: Аджылыкъкъа баргъанлар Арафат дагъындан тюшип Мина коюне баралар. Ёлдан кеткенде махсус ташчыкълар джыялар. Анда таштан япылгъан учь дане буюк сутун бар экен.Джыйылгъан ташчыкъларныны оларнынъ устюне аталар. Бу ибадетнинъ манасы шудыр:

Ташны аткъан эр бир адам озюнден шейтанны къува.

(Талебелер эгилип ерден таш алып, атув арекетлерини япалар).

Оджа: Балалар, энди дикъкъатнен бу ресимлерге бакъынъыз. Оджа талебелерни Мекке шеэриндеки дикъкъаткъа ляйыкъ олгъан ерлернинъ ресимлеринен таныштыра.(Ресимлер корьгезмесине талебелернинъ дикъкъатыны джельп этюв.)

Оджа: Ёлумызны девам этемиз. Вай, балалар, гемимизге гизлиден шейтан минген. Невбеттеки вазифени къарыштырып къойгъан.

Вазифе: Берильген сёзлерден джумле тизип, дефтерлеринъизге язынъыз. Муптедаларыны тапынъыз, насыл сёз чешитлеринен ифаделенгенини бельгиленъиз.

1.Чала, аджылыкънынъ, эр бир, къурбан, мусульман, сонъунда.

2. Пейгъамберимиз, чалына, хатырасы, Ибраим, къурбан,

ичюн.

Оджа: Машалла, балалар! Шейтаннынъ вазифесини де беджердинъиз. Гемимиз Меккеге якъынлаша. Шеэрге кирмек ичюн «Кунешчик» шеклинде муптеданынъ насыл сёз чешитлеринен ифаделенгенини бельгилемек керек.

Оджа: Машалла, балалар! Бу вазифени де беджердинъиз.

Шеэрнинъ къапулары бизим ичюн ачыкъ. Биз де бу ерде олгъан мусульманларнен берабер Къурбан байрамыны нишанлайыкъ.

Дефтерлеринъзге язынъыз(диктант)

Ойле бир байрам олсун,

Юрегинъиз севги толсун,

Умютлер керчек олсун,

Аджылар унутылсын,

Эллеринъиз нур толсун,

Къурбан байрамынъыз мубарек олсун!

Мустакъиль иш: Талебелер бу парчада олгъан муптедаларны тапып, насыл сёз чешитинен ифаделенгенини бельгилейлер.

Оджа: Балалар, сеяатымыз сонъуна ете. Эвге къайтмакъ ичюн, кроссворд чезмек керекмиз. Оны догъру чезсек, мусульманларнынъ энъ мукъаддес китабынынъ адыны тападжкъмыз.

1. Мусульманларнынъ байрамы.

2. Аджылыкъкъа баргъанлар онъ таш аталар.

3. Мусульманларнынъ байрамы.

4. Ибадет этильген дагънынъ ады.

5. Мусульман такъвиминдеки айнынъ ады.

1

Къ

у

р

б

а

н

2

с

у

т

у

н

3

о

р

а

з

а

4

А

р

а

ф

а

т

5

р

а

м

а

з

а

н

Ш Нетидже

Оджа: Машалла, балалар! Сеяатымыз пек меракълы кечти. Эвлеримизге къайттыкъ.

1. «Микрофон» усулы.

Аиленъизде Къурбан байрамыны насыл кечирдинъиз?

2. Талебелерни баалав.

Эвге вазифе: 1. « Къурбан байрамыны насыл кечирдим»

мевзуда инша язмакъ.

2.Сёз чешитлерини текрарламакъ.