Конспект урока по казахскому языку на тему Қазақ тілін жетелеген қазақ халқының ұлттық киімдері (9 класс)

Қазақ тілін жетелеген қазақ халқының ұлттық киімдері.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: қазақ халқының ұлттық киімдерімен танысып, одан үлгі, өнеге алу, сөйлеу тілін дамыту, сөздік қорын толықтыру, сондай- ақ өз беттерінше сөйлемдер құруға жаттықтыру, қазақ тілін әдеби тіл нормасына сай сөйлеуге үйрету.

Дамытушылық: тақырыпты өрбітіп, ауыз екі сөйлеуге, мәнерлеп оқуға үйрету, оқушылардың білімін пысықтау, алған білімдерін шығармашылықта қолдана білуге дағдыландыру.

Тәрбиелік: қазақ халқының салт-дәстүрін сыйлауға, құрметтеуге отансүйгіштікке, адамгершілікке, әдептілікке тәрбиелеу.Қазақ тілі мен әдебиеті,тарихы,салт-дәстүрі мен өнеріне қызығушылықтарын арттыру.

Пәнаралық байланыс: тарих, қазақ әдебиеті.

Сабақтың көрнектілігі: интерактивті тақта, ұлттық киімдер үлгісі, асықтар,слайд-суреттер,тапсырмалар,сиқырлы қап.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: әңгімелеу,түсіндіру, іздендіру.

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу. Балалар назарын сабаққа аудару.

II.Өткен сабақтардағы тақырыптарды пысықтау. «Сиқырлы қап»

1. «Өзім туралы».

2. «Менің отбасым».

3. «Менің досым».

4. «Біздің мектеп».

5. «Менің ауылым».

6. «Менің-Отаным Қазақстан».

III. Жаңа сабақ.Оқушылардың сабаққа әзірлігін тексеру,жаңа сабақтың мақсат-міндеттерімен таныстыру.

а) Қызығушылықты ояту.

Бұрынғы білімдіері мен жаңа білімді ұштастыру.

ә) Тақырыпты түсіне білу.

Жаңа мәліметпен танысу,тақырып бойынша жұмыс жүргізу.

б) Түсінгенін,білгенін қолдану.

Жаңа білімді пайдаланып,тапсырмалар орындау,іздену.

Мұғалім:-Құрметті оқушылар, биыл 2011жылы 16 желтоқсан күні біздің Қазақстан Республикамыздың тәуелсіздігіне 20 жыл толады. 20 жылдыққа жиырма жұлдызды күн аясында, баршаларыңды осы мерекемен құттықтаймын.Мерекеге арнап біз бүгін сабағымыздың тақырыбын «Қазақ тілін жетелеген қазақ халқының ұлттық киімдері» деп атадық.

«Қазақ халқының ұлттық киімдері» . Слайдтарды көрсету.

1. Мәтінді оқып, аудару.

Ұлттық киімдер.

Қазақ халқының ұлттық киімдері үш түрге бөлінген.Олар-бір киер киім,күндеікті киімдер,жұмыс киімдері.

Бір киер киімдер деп жиындарға,той- думандарға барғанда киетін сәнді киімдерді атаған.Мұндай киімдер сәндеп тігіліп,жаға, жеңдерін әшекейлеп кестелеген.Олар ашық түсті көйлек, шапан, қамзол,аң терісінен тігілген ішіктер мен үкілі тақия, сәукеле, бөрік, кимешек сияқты көрнекті киімдер.

Бұл киімдер тойдан, мерекеден кейін көп киілмей, таза күйінде сақталады.

Бір киер киімді күнделікті тұрмұста киіп,өте жарқырап жүру ұқыпсыздық әрі ол сапайыгершілікке жатпайды.Бұл артақ сәнқойлық деп есептеледі. Бірақ бойжеткен қыз бен жас келіншектер әрқашан сәнді киініп,білезік, сырға алқа салып,шолпы тағатан.

2.Сөздік жұмысы:

бір киер киім-парадно выходные одежды.

күндеікті киімдер-повседневные одежды.

жұмыс киімдері-рабочая одежда.

сәндік киімдер- красивые одежда.

жаға-воратник.

жеңдері-рукава.

тақия-тюбетеика.

кимешек-национальный женский головной убор.

Ішек-шуба.

білезік-браслет.

Шолпы-үкрашения для волос.

Сырға-серьга

Мәсі-ичиги

Түрі -цвет

3. Грамматикалық тапсырма ( сөздерді сөз құрамына талдау):

Халқының

Ұлттық

Сәнді

Ішіктер

3. Тапсырма:( сөздерді септеу)

А. Қамзол.... Сәукеле.... Бөрік..... Шапан......

І. Қамзол.... Сәукеле.... Бөрік..... Шапан......

Б. Қамзол.... Сәукеле.... Бөрік..... Шапан......

Т. Қамзол.... Сәукеле.... Бөрік..... Шапан......

Ж. Қамзол.... Сәукеле.... Бөрік..... Шапан......

Ш. Қамзол.... Сәукеле.... Бөрік..... Шапан......

К. Қамзол.... Сәукеле.... Бөрік..... Шапан......

3. Тапсырма (сөзжұмбақ шешу)

1)длинный

2)платье

3)цвет

4)шуба

5)серьги

6)головной убор

7)головной убор нвесты

8)тюбетейка

9)красивый

10)обувь

6.Сабақты бекіту:

а) Ұлттық киімдер нешеге бөлінеді?

ә) Бір киер киім дегенімізне?

б)Бір киер киімді қай кезде киеді?

в) Бір киер киімді күнделікті тұрмұста киюге бола ма?

г) Әшекейдің қандай түрі бар?

д) Ұлттық киімдер қалай әшекейленген?

IV. Сабақты қортындылау:-Сонымен, балалар,қазақ халқының өзіне тән ерекшелігі ұлттық киім түрлерінен де байқалады.Ұлттық киімдер тұрмыстық және рухани ескерткіштер болып саналады.Бұл киімдеріміздегі ою-өрнектерімізді,әшекей заттарымызды көре отырып,ұлттық эстетиканы,өз халқымыздың сұлулыққа құштарлығын сезінеміз.Ұлттық киімдеріміз-мәдени қазынамыз.

V. Оқушылардың білімін бағалау.

VI.Үйге тапсырма: Қазақтың ұлттық киімдері туралы диалог құрастыру.

«Анамның тілі» әнін орындау.