Внеклассное мероприятие о Габдулле Тукае

Татарстан Республикасы Яңа Чишмә районы

Архангельск Бистәсе урта гомум белем бирү мәктәбе

Литературно - музыкальный монтаж.

Әдәби - музыкаль монтаж

Кичәне татар теле укытучысы башлап җибәрә.

Тын гына "Тәфтиләү" көе уйный.

Барсукова Таня (9 нче сыйныф) татар телендә "Бәйрәм бүген " шигырен укый.

Бар күңеллелек бөтен дөньда, бар бер ямь бүген!!

Нәрсәдән бу мин беләм: бәйрәм бүген, бәйрәм бүген! (1 слайд)

Тропынина Таня (9сыйныф) "Сегодня праздник" читает на русском языке.

Весельем нынче полон мир, сияньем красок разных,

Но отчего так? Знаю я : сегодня праздник, праздник! (2слайд)

1 укучы. Барсукова Кристина:

Кушлавычта туган бер малайга

өлгермиләр исем бирергә.

Ачы язмыш инде аны барлый

Каһәрләре белән яный - яный

Сабый бишегенә үрелә. (3слайд)

2 укучы. Петров Сергей :

- Биография Тукая - одна из драматичнейших биографий в истории мировой литературы. За 27 лет жизни - от весны 1886 года до весны 1913 года - успел спеть свою песню так , что она уже никогда не смолкала.На первый взгляд немного дорог исходил поэт. Но сколько трагического уготовила ему судьба на этих недлинных дорогах ! (4слайд)

1укучы. Кушлавычта туган бу малайга

Габдулла дип исем бирелгән.

Каккан, суккан аны ачы язмыш

Пар канаты сынган кыл сыман.(5слайд)

2укучы. Любой поэт хотел бы стать Тукаем

Как он творить, гореть …

А в двадцать семь неполных лет

Кто хочет умереть?

1 укучы.

Кечкенә Габдуллага 5 ай вакытта әтисе гүр иясе була, ә 3 яшь тулар - тулмас Габдулла әнисез дә кала. Шулай итеп, ачы язмыш аны әтисеннән дә , әнисеннән аера. Җиде ят кешегә әни дип дәшәргә туры килә. Ниләр генә күрми Габдулла. (6слайд)

2 укучы. Мать моя лежит в могиле. О страдалица моя,

Миру чуждому зачем ты человека родила?

С той поры, как мы расстались, стража грозная любви

Сына твоего от двери каждой яростно гнала. ( 7 - 8 слайды)

1 укучы.

Күз яшең дә кипмичә елап вафат булган әни.

Гаиләсенә җиһанның ник китердең ят кеше?

Үпкәнеңнән бирле, әнкәй, иң ахыргы кәррә син,

Һәр ишектән сөрде углыңны мәхәббәт сакчысы.( 8слайд)

2 укучы. Сиротство, нищета, унижения.... Тукай - дитя своего народа. Его взрастил и вскормил сам народ. Когда читаешь его стихи, особенно лирику, то с первых же строк начинает звучать эта мелодия, слышишь музыку, воплотившую судьбу народа, его историю. (9 слайд)

1 укучы. Габдулла Тукай 17 яшеннән татар халкының яраткан шагыйренә әверелә.

2 укучы. Тукай в 17 лет стал любимым поэтом татарского народа.

1 укучы. А ты знаешь, какое произведение Тукая известно на весь мир?

2. Как не знать? Конечно же , это - поэма "Шүрәле". (10 -11 слайды)

1. Да, композитор Фәрит Яруллин создал балет по сказке Тукая "Шүрәле". Этот балет в исполнении наших татарстанских артистов обошёл весь мир. (12 -13 слайды)

2 укучы.

Знают все в лесах дремучих
Зверя разного не счесть
Волки есть и есть медведи
Лис-разбойник рыжий - есть.
Говорят, что в темной чаще
В непролазной хвойной мгле
Нечисть водится лесная
Злой, коварный Шурале.

Антон Лазарев .

"Шүрәле". Рассказывает отрывок о Шурале.

1 укучы.

Даны барның җирдә җыры булыр.

Бәйрәмнәре булыр мәңгегә.

Без - бәхетле, без - шагыйрьле халык

Без - Тукайлы халык мәңгегә.(14 слайд.)

2укучы. Поэта жизнь, короткая такая,
Была смертельный бой, великий труд.
Недаром день рождения Тукая
В Казани днем поэзии зовут.

Не зря у зданья оперы в Казани
Всегда проходит этот день весной.
Державин и Джалиль - незримо с нами,
Тукай и Пушкин здесь - к спине спиной.( 15 слайд)

1.укучы.

Язы барның җирдә даны булыр

Язлар бирде сине бу җиргә

Зур җаннарга гына насыйптыр ул

Гасырларга үтеп керергә.

2 укучы
О, Казань ты грусть и бодрость! Светозарная Казань!
Здесь деянья дедов наших, здесь священные места,
Здесь счастливца ожидают милой гурии уста.
Здесь науки, здесь искусства, просвещения очаг,
Здесь живет моя подруга, райский свет в ее очах. (16 - 17слайд)

Звучит песня в исполнении учеников 5 класса "Пар ат " на татарском языке. № 687

Ученики 6 класса показывают стих " Сделал дело - гуляй смело"

Автор: Яруллин Булат

Дитя - Петров Сергей

Солнце - Альмухамедова Рамиля

Соловей - Першина Альбина

Яблоня - Макарова Дарья (18 -19 слайды)

7 сыйныф укучылары.

«Бала белән күбәләк".( 20 слайд)

Барсукова Кристина һәм Старова Мария ( татар телендә).

Айсылу . Ой, нинди матур күбәләк.

Әйт, әле , күбәләк

Сөйләшик бергәләп.

Бу кадәр күп очып,

Армыйсың син ничек?

Күбәләк.

Мин торам кырларда,

Болында, урманда;

Уйныймын,очамын

Якты көн булганда.

Айсылу.

Ничек соң тормышың?

Ничек көн күрмешең?

Сөйләп бирче тезеп

Табаламсың ризык?

Күбәләк.

Иркәли һәм сөя

Кояшның яктысы.

Аш буладыр миңа

Чәчәкләр хуш исе.

Тик гомрем бик кыска:

Бары бер көн генә, -

Бул яхшы , рәнҗетмә

Һәм тимә син миңа.

Айсылу:

Тимим, Күбәләк, тимим, курыкма.Әйдә, уйныйк, китмә инде.

( күбәләк очып китә).

Выступление учеников.

3 сыйныф укучылары Новикова Марина һәм Полякова Лена "Безнең гаилә" шигырен укыйлар.( 21 слайд)

"Забавный ученик" ученики 3 класса Некрасов Дима и Подопрелов Никита

(22 - 23 слайды)

"Фатима и соловей". Чулкова Света и Барсукова Марина. (24 слайд)

Стих " Лестница" читает Козлов Вова и Барсукова Вика (25 слайд)

Стих «Не все то золото, что блестит».

Даша Макарова - ученица 6 кл. (используя поделку) (26 слайд)

6 сыйныф укучысы.

Поварницын Вова "Гали белән кәҗә" шигырен сөйли. (27 слайд)

Бу кайчак була? Когда это бывает? О временах года.

Першина Гуля - яз турында.

Боз һәм кар эреде,

Сулар йөгерде,

Елап елгалар,

Яшьләр түгелде.

Көннәр озая,

Төннәр кыскара.

Бу кайсы вакыт?

Я, әйтеп кара. (28 слайд)

Барсукова Аня - җәй турында

Ашлыклар үсте,

Башаклар пеште,

Кояш пешерә,

Тиргә төшерә

Халык ашыга,

Китә басуга.

Урагын ура,

Бу кайчан була? (29 слайд)

Романова Наташа - кыш турында

Һәр җир капланган,

Сулар бозланган.

Уйный җил - буран,

Бу кайчан, туган? (30 слайд)

Леша Лазарев - көз турында.

Кырлар буш кала,

Яңгырлар ява.

Бирләр дымлана,

Бу кайчак була? (31 слайд)

2укучы.

Тукай любил все времена года. А особенно он любил лето. Поэтому и написал очень много стихотворений о лете, фруктах, полях, лесах, цветах, бабочках.

7 сыйныф укучылар башкаруында Г.Тукайның " Җәйге җилләр"( " Летние ветра") җырын башкаралар. № 495 (32 слайд)

2 укучы (34-36 слайды)

Жил-был мужик с женой в былые времена
Бедна их жизнь была, убога и скудна.
Тому же Баран с Козой кормились у людей,
Но были все равно некормленых худей...

В обузу им баран, и в тягость им коза -
Прогнали их они куда глядят глаза.
Несчастные, пошив один мешок
Пустились в путь - куда укажет посошок.

5 класс.

Отрывок сказки "Овца и баран" на татарском языке.

1 бүре - Ваня Тропынин

2 бүре - Данил Дмитриев

Кәҗә - Булат Яруллин

Сарык - Леша Барсуков

Бүреләр улашкан тавышлар ишетелә. Бүреләр чыгалар.

1 бүре. Ууу. Ашыйсым килә. Пешәме инде ашың?

2 бүре. Уу, ите юк, пешсә дә нинди тәме бар соң?

1 бүре (шатланып). Үзләре киләләр.

2 бүре. Кем ул?

Бүреләр. Безгә таба килә Кәҗә белән Сарык. Пешерәбез казанга салып.

Сәхнә артында Кәҗә белән Сарык тавышы ишетелә.

• Мәә, син тот!

• Әй лә, син тот!

• Син тот!

Капчыкның ике ягыннан тотып, сәхнәгә керәләр һәм катып калалар.

Кәҗә ( телгә килеп). Мә - ә! Исәнмесез, дуслар, бүре әфәнделәр!

1 бүре икечесенә. Ашыйбыз бу икәвен тотабыз да. У- у, шәп булды, ит табылды боткабызга.

Кәҗә. Микики, кайгырмагыз, бездә ит күп.

Ул ит белән һәркайсыбыз булыр тук.

Ник карыйсың, тиз бул, Сарык

Капчыктагы бүре башын китер алып.

(Сарык капчыктагы бүре башын ала, бүреләр куркып бер - берсенә карыйлар)

Кәҗә ( гайрәтләнеп)

Мики -ки -ки, мики -ки -ки,

Капчыктагы бүре башы бит унике.

Аһ, уңмаган, юләр Сарык, надан Сарык

Моннан зуррак бүре башын китер алып!

1 бүре. Ничек качыйк?

2 бүре. Туктагыз, мин тиз генә су китерим.

Суы бик аз, безнең ботка пешәр коры.

1 бүре. Беләсезме, аңарга ярдәм кирәк,

Икәү барсак, китерербез суны тизерәк. ( китә)

( Кәҗә белән Сарык ботканы алып китәләр)

Кучинская Женя , 6 класс. Читает стих " Ребенку!" (36 -39 слайды)

1укучы.

Урам ташларыннан эзләмәгез

Тукай баскан утлы эзләрне

Йөрәкләрдән аны сез эзләгез

Йөрәкләрдә - Тукай эзләре.

2укучы.

Во тьме, в нашем небе сияя звездой

Пролился на нас он жемчужным дождем,

Мы были немыми, и речи родной

Тукай обучил нас. Теперь мы поём.

Кичә "Туган тел" җыры белән тәмамлана.№ 18 караоке (40 -41слайды)