- Преподавателю
- Другое
- Чысціня маўлення. Знакi прыпынку пры адасобленых членах (паўтарэнне)
Чысціня маўлення. Знакi прыпынку пры адасобленых членах (паўтарэнне)
Раздел | Другое |
Класс | - |
Тип | Конспекты |
Автор | Стрэльчанка Т.Р. |
Дата | 04.10.2015 |
Формат | docx |
Изображения | Есть |
Чысціня маўлення. Знакi прыпынку пры адасобленых членах (паўтарэнне)
Мэты:
Паглыбіць веды пра чысціню як асноўную якасць маўлення; дапамагаць авалодваць чысцінёй маўлення (выпрацоўваць уменне выкарыстоўваць моўныя сродкі ў адпаведнасці з літаратурнымі нормамі, пазбягаць пазалітаратурных моўных элементаў, без патрэбы ўжытых запазычанняў і г.д.);паўтарыць знакi прыпынку пры адасобленых членах.
Ход урока
-
Арг. момант
-
Паўтарэнне
Што такое камунікатыўнасць (камуікабельнасць) i яе складнікі:
(правiльнасць маўлення, дакладнасць, лагiчнасць, вобразнасць, выразнасць, дарэчнасць)
-
Новая тэма. Слова настаўнiка : - Чыстае маўленне тады, калі ў ім адсутнічаюць беспадстаўна ўжытыя моўныя адзінкі, неўласцівыя беларускай літаратурнай мове. Самым балючым пытаннем сучаснай беларускай літаратурнай мовы з'яўляецца пытанне пра жарганізмы, вульгарызмы, дыялектызмы і русізмы, а таксама словы іншамоўнага паходжання , якія ўжываюцца без патрэбы.
Пачаць урок я б хацела не з дыялектнай , жаргоннай лексiкi, а з прыгожага беларускага слова:
Ільняная і жытнёвая. Сялянская.
Баравая ў казачнай красе.
Старажытная. Ты самая славянская.
Светлая, як травы у расе.
Вобразная, вольная, пявучая, (дапоўнiце апошнi радок)
Мова беларуская мая!
Пімен Панчанка
Заданнi:
-
Якiя вобразныя сродкi выкарыстаў аўтар?
-
Растлумачце знакi прыпынку.
4. Замацаванне :
Праца з тэкстамi
а) Практыкаванне 275 (с. 212). Якiя б парады вы далi аўтару тэксту?
б) Звернемся да другога тэксту ( карткi на партах).
Шляхам маладых
Быццам казачны замак, пасярод соснаў узняўся ў вышыню наваполацкі Палац шлюбу, які быў урачыста адкрыты ў 2006 годзе.
Палац - двухпавярховы будынак агульнай плошчай 1170 квадратных метраў. Яго інтэр'еры ўражваюць раскошай форм і вобразаў. Аформленыя ў сучасным стылі, яны прызваныя ўсю ўвагу засяродзіць на галоўных героях урачыстасці - маладых. Сцены ўпрыгожваюць карціны прафесійных мастакоў. У пакоях жаніха і нявесты размясціліся арыгінальныя габелены ручной работы.
Упрыгожаннем і ўдзельнікам цырымоніі стала ўнікальная люстра ў зале ўрачыстых абрадаў. Зробленая па спецыяльным заказе, яна мае тры рэжымы асвятлення. Як застылы феерверк, зіхаціць яна над маладымі і, у залежнасці ад моманту, свеціць па-рознаму, а ў самыя ўрачыстыя хвіліны, быццам салют у гонар маладых, успыхваюць усе лямпачкі люстры.
Заданнi:
-
Прачытайце тэкст. Цi ўласцiвая яму такая якасць маўлення, як чысцiня? Абгрунтуйце сваю думку.
-
Вызначце стыль тэксту. Абгрунтуйце свой адказ.
-
Знайдзiце сказы з параўнальнымi зваротамi.
-
Выпiшыце сказы з адасобленымi членамi (карыстайцеся карткай-памяткай). Растлумачце знакi прыпынку.
-
Калi адасабляюцца азначэннi?
-
Калi адасабляюцца акалiчнасцi?
-
Пабудуйце схему апошняга сказа. Растлумачце знакi прыпынку. [1],а[2].
в) ТЭСТ «СКАЗЫ 3 АДАСОБЛЕНЫМІ ЧЛЕНАМІ»
1. Знайдзіце «пятае лішняе». Адасабляюцца заўсёды...
А) азначэнні, якія адносяцца да займенніка;
Б) азначэнні, што аддалены ад азначанага слова;
в) азначэнні, якія маюць акалічнаснае значэнне прычыны і стаяць перад азначаным словам;
Г) акалічнасці, што выражаюцца фразеалагізмамі;
Д) акалічнасці, якія выражаюцца дзеепрыслоўнымі зваротамі.
2.Адзначце ўмовы адасаблення прыдатка ў сказе: Ластаўка - працавітая птушка - высока ўгары за мошкамi гайсае.
А) адносіцца да асабовага займенніка;
Б) мае ўдакладняльнае значэнне;
В) развіты прыдатак стаіць пасля паяснёнага слова;
Г) мае дадатковае адценне прычыны.
3. Адзначце сказы, у якіх выдзеленыя словы трэба адасобіць.
А) Побач чыгункі стаяў высокі стары лес таемны, пануры i важны.
Б) Mixacь працаваў на трактары замест бацькі.
В) Толькі ж i caмім трэба варушыцца, а не сядзець склаўшы рукі.
Г) Яны Алімпіяда з Мікалаем стаялi ля расчыненага акна i глядзелі на вуліцу...
4. Перакладзіце тэкст на беларускую мову. Падкрэсліце адасобленыя члены сказа ў адпаведнасці з ix сінтаксічнай функцыяй.
Микеланджело, великий художник и скульптор, работал над фресками Сикстинской капеллы, запрокинув голову. В результате художник на какое-то время стал калекой. Он не мог прочесть простого письма, не подняв его над головой. Но его воля, направленная к великой цели, помогла преодолеть личные муки. И он продолжал работу. И закончил ее.
Самаправерка. Ключ : 1-Г; 2-В; 3-А, Г;
Мікеланджэла , вялікі мастак і скульптар , працаваў над фрэскамі Сікстынскай капэлы , закінуўшы галаву. У выніку мастак на нейкі час стаў калекам. Ён не мог прачытаць простага ліста , не падняўшы яго над галавой. Але яго воля , накіраваная да вялікай мэты , дапамагла пераадолець асабістыя пакуты. І ён працягваў працу. І скончыў яе.
5.Падвядзенне вынiкаў урока
1. Пра што мы гаварылі на ўроку ? Якія пытанні закраналі ?
2. Як вы разумееце чыстае маўленне?
3. Якiя варыянты рашэння праблемы нелiтаратурнага ўжывання слоў для грамадства вы б прапанавалi?
6. Д.З. 21, пр. 278, дадатковае заданне: 40-41( хто не справiўся з тэстам)