Внеклассный урок по казахскому языку: Көкпар (жарыс сабағы)

Сабақтың тақырыбы: «Көкпар»

Сабақтың мақсаты:

1. Білім беру: Ойын барысында өткен тақырыптарды бекіту;

2. Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың сөздік қорын байыту, ойлау, сөйлеу

қабілеттерін арттыру:

3. Тәрбиелік мақсаты: Топпен жұмыс істеу арқылы сыйластыққа тәрбиелеу, қазақ

тіліне деген ынтасын арттыру;

Көрнекілік: 1. Төс белгі «Жалын», «Ұшқын» жазуымен.

2. Асықтар нөмірленген.

3. Қоржын.

4. Сұрақтар - карточка.

5. Цитаттар наурыз туралы.

Наурыз - жыл басы! Наурыз құтты болсын! Мерекелеріңізбен!

Сабақтың түрі: Сыныптан тыс, жарыс сабағы.

Сабақтың барысы:

Қоржынның ішінен І топтан бір оқушы шығып асық алады. Асықтар нөмірленген. Нөміріне қарай карточка -тапсырма беріледі.Тапсырманы дауыстап оқып ІІ топқа,қазақ тіліне аударады.

Кіріспе сөз.

Ілестіріп Наурызбен көктем жетсін,

Көңілін қыз - келіншек көкке өрлетсін!

Еңсесі көтеріліп ер азамат,

Ескі жылмен реніш, өкпең кетсін!

Балалар, Наурыз мерекесін жақында тойлаймыз. Бүгін «Көкпар» деген қазақтың ұлттық ойынымен танысамыз. «Көкпар» деген ойынға жас жігіттер, ересек балалар қатысады. Олар атқа мініп ІІ топ болып жарысады. Жарыста олар қойды тартады. Қойды жеңіп алған жігіт жеңімпаз атанады. Бұл ойын жігіттің күшін, тапқырлығын білдіреді. Ал біз көкпарды басқаша өткіземіз. Көкпарда күш көрсетсе, біз күш білімде екенін көрсетіп, жарысқа шығамыз.

Перед вами выступят ІІ команды: «Жалын» , «Ұшқын». Игра состоит из 3 туров:

1. Наурыз

2. Наш город

3. Пословицы, поговорки.

Әділ қазылар алқасы сайланады.: оқушылардың ішінен (2)

мұғалімдерден (2)

Балалар сендердің назарларыңа екі топ оқушыларының жарысын ұсынамыз:

І топ - Жалын

ІІ топ - Ұшқын

Екі топтың басшылары шығып бір - біріне сәлемдеседі.

1.Гүлденді жалын атқан бүгін дала,

Даңқымен талай жылдар мен де келем.

Бүгінгі достық туын тіккен кеште

«Жалыннан» «Ұшқынға» мың бір сәлем.

2.Достармыз қатар жүрген біз талайдан

Кездесу сәті түсті бір орайдан

Сәлемін «Жалынның» қабыл алып

Біз дағы жауап бердік «Ұшқыннан».

Ал енді бірінші турды бастайық.

Қоржыннан асықты І топтың басшысы алады. Ол алып қандай нөмірі түскенін айтады. Нөміріне қарай карточка - сұрақ беріледі. І топтан бір оқушы шығып тапсырманы оқиды ІІ топқа (сигнал беріледі) . ІІ топ оқушылары жауап бере алмаса, оған қалғандары көмектеседі.

Бірінші турдың сұрақтары «Наурыз» тақырыбына арналған.

1. Қазақстанда қай жылдан бастап Наурыз мерекесін тойлаймыз?

Жауап:

1991 жылдың наурыз айының 15 - інде Қазақстан Республикасы Президентінің жарлығымен наурыздың 22 -сі - бүкіл халықтық мереке болып жарияланды.

2. Қазақстанда Жаңа жылды неше рет тойлайды? Жыл басы қай айда басталады?

Жауап:

Қазақстанда Жаңа жылды екі рет тойлайды. Қазақстанда жыл басы - наурыз айынан басталады. Наурыз айының 22 -сінде күн мен түн теңеседі.

3. Наурыз парсы тілінен аударғанда не деген сөз?

Жауап:

Наурыз парсы тілінен аударғанда «Жаңа күн» не «Жаңа жыл» дегенді білдіреді.

4. Наурыз күні қандай мерекелік ас әзірленеді?

Жауап:

Наурыз көже.

5. Наурыз көже қандай азықтардан жасалады?

Жауап:

Жеті түрлі азықтардан жасалады (ет, тұз, бидай, май, жүгері, тары, күріш т.б.)

Существует 2 способа приготовления наурыз көже при этом используется:

1. Пшеница, кукуруза, просо, рис добавляется мясо, масло,соль

2. Мясо, масло, соль, лук, пшеница с добавлением сузбе, курта.

6. Қандай қазақтың ұлттық ойындарын білесіңдер?

Жауап:

Қыз қуу, Бәйге, Көкпар, Алтыбақан, Тоғыз - құмалақ, Ақсүйек.

7. Наурыз мейрамы күні адамдар не істейді?

Жауап:

Адамдар ағаш отырғызады, алтыбақан құрып ән айтады, көңіл көтереді, татуласады, наурыз көже пісіреді.

8.Наурыз мерекесі неге 22 - ші наурызда өтеді?

Жауап:

Наурыз айының 22 - сінде күн мен түн теңеседі.(равноденствие)

«Тапқырлар жарысы» - Самые находчивые

Бірінші турды аяқтап балалар, біз екінші турға өтеміз.

Екінші турдың тақырыбы «Біздің қала».

Ойынның шарты: қоржыннан асықты алып, нөмірін айтып, карточка - сұраққа жауап беру. І - ші топтан бір оқушы шығып, ІІ - ші топқа сұрағын оқиды. Олар тыңдап алады, содан кейін сигналдық белгілер бойынша жауап беруге әзірленеді. Сигнал болды дегенде, жауап береді бір оқушы топтан, я болмаса екінші оқушы.

Сұрақтар:

1. Алғаш рет біздің қала қалай аталды?

• Алғаш рет біздің қала Тараз деп аталды (568 жыл).

2. Тараз қаласы Әулие - ата деп қай жылы аталды?

• 1856 жылы Тараз қаласы Әулие - ата деп аталды.

3. Әулие ата орыс тілінде қандай мағына береді?

• Орыс тілінде Әулие - ата «Святой отец» деген мағына береді.

4. Әулие - атаға қай жылы Жамбыл қаласы деген есім берілді?

• 1939 жылы Әулие - ата қаласына Жамбылдың есімі берілді.

5. Жамбыл облысында қандай қалалар бар?

• Тараз, Шу, Қаратау, Жаңатас.

6. Қай жылы Жамбыл қаласына Тараз деген көне есім берілді?

• 1997 жылы 8 қаңтарда.

7. Біздің қалада қандай (в окрестностях) сағаналар бар?

• Сағаналар: Айша бибі, Бабаджи - хатун, Қарахан баба, т.б.

8. Тараз қаласында қандай ықшам аудандар бар?

• Ақбұлақ, Қаратау, Жайлау, Салтанат, Қарасу, Талас, Самал, Алатау, Мыңбұлақ, Аса, Жансая, Астана , Бәйтерек.

Үшінші турдың тақырыбы «Мақал - мәтелдер» - білім кітап, оқу туралы.

«Ұшқын» тобы бастайды. Бір оқушы бастайды, тоқтаған кезінде екінші оқушы жалғастырады.Топтан оқушы жауап бере алмаса, ойынды екінші топтың оқушысы жалғастырады.

Мақалдарды қазақ тіліне өз мағынасында аудару:

1. Даже мышка, что жива Өлі арыстаннан

Лучше умершего льва. Тірі тышқан артық

2. Если выглядишь ты кривоватым, Бетің қисық болса,

В этом зеркало не виновато. Айнаға өкпелеме

3. Ворона твердит вороненку Қарға баласын аппағым дейді.

Мой беленький,

Ежиха твердит еженку Кірпі баласын жұмсағым дейді.

Мой нежненький

4. Береженого бог бережет Сақтанғанды құдай сақтайды.

5.Кошке - еда, Мысыққа ойын керек,

Мышке - беда. Тышқанға өмір керек.

Төртінші тур «Топ басшылардың жарысы»

Қорытынды.

Әділ қазылар алқасы екі топты бағалайды. Әділ қазылар алқасына сөз беріледі. Біз балалар жарыс өткізіп, білім сайысын көрдік. Екі топта жақсы білім көрсетті. Сайысқа қатысқаны үшін екі топқа да алғыс айтамыз.