Ашық сабақ. Открытый урок по казахскому языку на тему Ұлттық теңге (8 класс) на казахском, русском, английском языках

Сабақ жоспары

Пәні: қазақ тілі

Сыныбы: 8 "А"

Өткізген күні: 29.02.2016 ж.

Мұғалімі: Альмишева Ляззат Шайзаевна

Сабақтың тақырыбы: Ұлттық теңге. Етістіктің шақтары.

Сабақтың мақсаты:

1. Білімділік: үлттық теңге туралы жан - жақты мәлімет беру;

2. Тәрбиелік: ұлттық теңгені құрметтеуге тәрбиелеу,

3. Дамытушылық: сөздік қоры, түсініп мәнерлеп оқу, ойлау, жазу, сөйлеу,

оқушылардың ой - өрісін дамыту

Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, өткен тақырыппен байланыстыру, жеке оқушымен жұмыс

Сабақтың түрі: ашық сабақ

Сабақтың көрнекілігі: тақырыпқа қатысты суреттер, слайдтар.

Сабақтың әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап әдісі, көрнекілік әдісі, мәнерлеп оқу, суретпен жұмыс, интерактив әдісі, жеке оқушымен жұмыс.

Сабақтың техникалық құрал-жабдықтары: интербелсенді тақта, компьютер.

Сабақтың жұмыс формалары: ұжымдық, жеке, топтық.

Сабақтың өту барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі:

- Сәлемдесу

- Балалар, кім айтады, бүгін нешесі?

- Разделить на группы. Повторить правило работы в группе:

1. Тыңдай білейік.

2. Әрбір қатысушы өз пікірін келтіруі керек.

3. Біреу сөйлегенде, оның сөзін бөлмейік!

4. Жеке бастың қасиеттері сыналмай, тек пікірлері ғана сыналады.

5. Мәселе жеңіске жетуде емес, басқалардың пікірін тыңдай білу.

6. Басқалардың пікірлерін сыйлайық!

7. Бірлесе жұмыс істеуге ұмтылайық!

8. Жанжалдарды болдырмауға ұмтылайық!

Поворить правила работы в группе:

1. Говорить по очереди, не перебивая друг друга.

2. Внимательно слушать.

3. Любые идеи, мысли имеют ценность.

4. Уважать различные мнения.

5. Говорить вежливо и спокойно.

6. Быть тактичным.

7. Работать дружно в команде.

ІІ. Пожелание групп друг другу хорошего настроения: группы читают с открытки и желают друг другу удачи, хороших оценок и.т.д.

ІІІ. Үй жұмысын тексеру. /Проверка д/з/: берілген сұрақтарға жауап беру.

1. Ақша қандай қызмет атқарады?
2. Ақша айналымы деген не?
3. Ақшаның ерекшелігі неде?
4. Ақша белгілері деген не?
5. Ақша белгілері қалай бекітіледі?

ІV. Бағалалу: оқушылар кесте бойынша топтарды бағалайды. /Взаимооценивание/: /кесте таратып беру/.

- Балалар, сонымен бүгін біздің сабақтың тақырыбын кім айтады? /Оқушылар сабақтың тақырыбын айтады/.

ІV. Оқушылар өздеріне сабақтың мақсатын қояды: Ученики ставят для себя цель урока и с каждой группы 1-2 ученика читают, какую цель они поставили себе на уроке.

І топ: 1-2 оқушы мақсатын айтады;

ІІ топ: 1-2 оқушы сабақтың мақсатын айтады;

ІІІ топ: 1-2 оқушы сабақтың мақсатын айтады

И.Р. Сөздікпен жұмыс. /Словарная работа/: «Смотри-закрой-скажи-напиши-проверь»

1. Посмотрите на слово;

2. Закройте его;

3. Произнесите его вслух;

4. Запишите его в словарике;

5. Провертье написанное;

6. Если вы допустили ошибку, повторите все вышеперечисленные пункты.

айналым-оборот
ерекшелігі-особенности

тез тозбайды-быстро не изнашивается
безендіру-украсить, разукрасить
әйгілі ұлы тұлғалары-выдающиеся личности
бейнеленген-изображено
ою-өрнектер-национальные узоры

ғимараттар-здания
мүсіндер-скульптура

Самооценивание: ученики оценивают себя по заданной таблице

Г.Р. Мәтінмен жұмыс. Работа с текстом: Стратегия: "Своя игра"

І топ: Мәтінді мәнерлеп оқу, аудару: «Ұлттық теңге"

Әр мемлекеттің өз ұлттық ақшасы бар. 1993 жылы қараша айынан бастап, өз теңгеміз айналымға енді. Ұлттық теңгеміздің ерекшелігі - мықты, тез тозбайтын қағаздан, арнайы тапсырыс арқылы шетелде дайындалған. Бірінші шыққан ұлттық теңгеміздің шеттері қазақтың ою-орнектерімен безендірілген. Бірінші бетінде қазақ халқының әйгілі ұлы тұлғалары бейнеленген. Екінші бетінде ою-өрнектер, табиғат көріністері бейнеленіп, елтаңбамыз салынған.

ІІ топ: берілген сөйлемдерді аударыңдар.

200 теңге- түсі сарғыш-жасыл

500 теңге-түсі көкшіл сұр

1000 теңге-түсі сарғыш қоңыр

2000 теңге-қою және ақшыл жасыл

5000 теңге-күрен қоңыр қызыл

10000 теңге-күлгін көк

Сөздік:

сарғыш-жасыл-оранжево-зеленый

көкшіл-сұр-сине-серый

сарғыш қоңыр-желто-коричневый

қою-темный

ақшыл жасыл-светло-зеленый

күрен қоңыр қызыл-темно-коричнево-красный

күлгін көк-фиолетово-синий

ІІІ топ: Мәтін бойынша сұрақ құрастырып, жауап беру:

1. Қ Р теңгесі қашан айналымға енді?

2. Ұлттық теңгеміздің ерекшелігі қандай?

3. Бірінші шыққан ұлттық теңгемізде не бейнеленген?

4. 200 теңгеде не бейнеленген?

Взаимооценивание: ученики оценивают друг друга по заданной таблице

Познавательная минутка. А знаешь ли ты? Қызықты мәлімет. Сен білесің бе?
Как называют человека, пробующий монетку на зуб?
Аргироскоп-человек определявший подлинность денег на зуб. Эта должность была утверждена в Древнем Риме.

У пиратов была традиция пробовать золото на зуб. Поскольку золото мягкий металл, на нем оставались следы от зуба. На фальшивке таких следов не остается. За неимением других способов определения подлинности золотых монет, раньше их пробовали на зуб. Этот образ полюбился олимпийцам, и теперь они часто, позируя фотографам, пробуют медали на зуб. Естественно, определить таким способом подлинность медали невозможно, так как она изготовлена не из чистого золота. Но зуб сломать можно вполне реально, что иногда подтверждается на практике.

Г.Р. Совместное обучение: Талантливые и одаренные. Разноуровневые задания. Деңгейлік тапсырмалар.
Стратегия: "Коллаж"

1. Каждой группе дается соответствующее слово, идея, фото, картина, которую они должны представить, используя ряд предоставленных материалов.

2. Такие материалы могут включать журналы, газеты, фотографии, картины, изображения.

3. Ученикам раздаются бумаги, маркеры, клей, ножницы и фломастеры.
Ұлттық теңгеде бейнеленген әйгілі ұлы тұлғалар туралы мәлімет жазыңыздар:

І топ: ІІ топ: ІІІ топ:

1 теңгеде әлемдік философияның атасы, ІХ-Х ғасырларда өмір сүрген ұлы ғалым әрі ақын, музыка танушы Әбу Насыр әл-Фараби бейнесі көрсетілген. Теңгенің екінші бетінде-әл-Фараби ашқан геометриялық сызбаның көшірмесі берілген.

Учитель на английском языке задает вопрос, на который нужно ответить по-английски.

1. Who will tell about Abu Nasr Al - Farabi (Mokhammed ibn Mokhammed ibn Uzlag Tarkhani) in English?

He is a famous genius, philosopher, scientist - encyclopedist, who is called the second world authority in culture after Aristhotel.

Al - Farabi got primary training in Otrar in Kypchak language (ancient Kazakh). In Bagdad he learnt Arabic language. While meeting with the greatest scientists in Samarra and Harranda he added to his knowledge. He knew and wrote in Turkic, Persian, Arabic languages. Also he learnt Greek, Latin, Sanscrit.

About 50 works of Abu Nasr Al - Farabi have reminded till our generation. Among the greatest compositions, introdusing the best value, are "Astrology", "Kitab Al - Musika Al - Kabur" and others. The works of Abu Nasr Al - Farabi spread all the spheres of science, their horizons are boundless.

Al - Farabi is confessed in the whole world as an outstanding philosopher of antiguity. His philosophical, world outlooking ideas form the basis of modern Phisics, Astronomy, Linguittcs, History, Philosophy, Logic, Mathemtics, Science and others. Al - Farfbi was called "Aristhotel of the East" and became one of the brightest stars in the world culture.

3 теңгеде халық ақыны әрі жырау Сүйінбай бейнесі беріліп, екінші бетінде ақбас Алатаудың сұлу табиғаты бейнеленген.

2. Who will tell about Suyunbay Aronyly in English?

Suyunbay (1815 - 1898) Aronyly - Kazakh akyn the unsurpassed master of "the aitys".

He wrote the poets devoted to the people's defenders, to the batys ("fighets, commanders") such as Utegen, Karasay, Suranshy, Sauryk. His aitys with the akyns Katagan and Terek is well - known. His eloguent sayings, devoted to the rulers and judges, and his poets are very famous also.

The greatest Kazakh akyn Zhambyl Zhabaev always had expressed his respect to Suyunbay bef ore the perf ormances by these lines: "My ideal - that is Suyunbay. Now I begin to sing without fear..."

Suyunbay was a wonderful singer of Kazakh heroic epos. Kazakh classic writer Muktar Auezov appreciated him very high: "Suyunbay is a gold nucleus of the Kazakh akyns".

5 теңгеде ұлттық музыкамыздың классигі, күйші-сазгер Құрманғазы бейнесі берілген, екінші бетінде-Батыс Қазақстандағы ежелгі сәулет ескерткіштері суреті.

3. Who will tell about Kurmangazy Sagirbiauly in English?

Kurmangazy (1806 - 1879) Sagirbiauly - the greatest Kazakh composer, performer of the kuys (national instrnmental melodies), dombra (the national musical instrument) player, the very famous classic os Kazakh instrumental music.

Uzak Khan, the governor and kuy performer, was his first teacher. Travelling with him, Kurmangazy took part in some competitions of dombra players and attracted gradually the attention of the connoisseurs of music.

Improving the melodies by studing from the famous national performers, he showed his talent. According to the legend his first composition was the kuy named "Kishkentay" - ( "Small"), devoted to Isatay - the leader of Kazakh poor men rebellion in 19 ctetury.

There are a lot of famous kuys by Kurmsngazy such as "Akbay", "Aksak kiik", ("The Lame Antilope"), "Kobik Shashkan" ( "The Foamed Sea"), "Escape from the prison", "Aday"(the tribe of the Junior Zhuz) etc.

By the language of music Kurmangazy described the light horisons of the future, people's dream of freedom and happiness, their struggle, the life in whole.

Many popular dombra players such as Dina, Mamen, Kokbala, Menetay, Menkara, Sugiraly, Togaybay, Shora ets. considered themeselves the disciples of Kurmangazy. His compositions

are spread widely all over the world thanks to the wonderful performances of the Kazakh Stane Orchestra of the National Musical Instruments named in commemoration of Kurmangazy.

10 теңгеде қазақтан шыққан тұңғыш ағартушы ғалым, этнограф Шоқан Уәлиханов бейнеленген. Ал екінші бетінде-сұлу Көкшетау көріністері.

20 теңгеде-ұлттық әдебиетіміздің классигі, ұлы ойшыл, философ, ақын әрі сазгер Абай Құнанбаев. Екінші бетінде аңшылықтың бір түрі-саятшылық көрсетілген.

4. Who will tell about Abay (Ibragim) Kunanbaev in English?

Abay (Ibragim) Kunanbaev (1845 - 1904) - the greatest Kazak poet, thinker, philosopher. composer, the founder and classic of Kazakh written literature.

Ibragim Kunanbaev was a son of a sultan ( a governor) of Eastern Kazakhstan (njw it is Semipalatinsk district). From the very childhood Ibragim got deep humanitarian education. Beihg inf luenced by his mother he was fond of books and poetry. It was his mother whose love had lighted his way. And his name in literature - "Abay" - it was the tender name given him by the mother.

Abay' s poetry, his prose and music are full of deep liricism, soft humour, exposure of disgrace and praising of goodness, great love to his nation. His poets "Masgut", "Eskendyr" (Alexander the Great), "Black eyes" ets. became the classic not only for Kazakh but for the warld Literature.

50 теңгеде жоңғар шапқыншылығы кезінде ел басқарған Әбілқайыр ханның бейнесі көрсетілген. Екінші бетінде-ежелгі түркі жазба ескерткіші.

5. Who will tell about Abulhair in English?

Abulhair (1693 - 1748) - one of the famous Kazakh sultans. He came of the junior branch of Kazakh sultans ("a sultsn" - a ruler of some district). On becoming famous for his strength, tactics, organizing ability, he'd got Kazakh Khan's throne.

During the upsurge of Kazakh liberation moving against the Jungars Abulkhair was elected the leader of the people's army. He began to set friendly connections with Russia. With the help of Russia he was going to unite the three Kazakh Zhuzes ("Zhuz - one part of Kazakh State"),

to organize the governing from one centre, to elect the ruler for his personsl gualities but not for being the child of Khan.

It was the time of 'great disaster" when Jungar feudals were waging uninterrupted war trying to exterminate Kazakh ptople as a nation.

Abulkhair Khan appealed to Russia and in the thirties years of 18 ctntury took out Russian citizenship, including Junior and Senior Zhuzes in Russian Empre.

This historical step played a great though strange role in the development of Kazakhstan, having discovered Kazakh steppe to the influence of European culture.

100 теңгеде қазақ хандарының ішіндегі бірегейі, үш жүздің басын қосқан білгір хан-Абылай бейнеленген. Екінші бетінде-Түркістан қаласындағы Қожа Ахмет Иассауи кесенесі.

6. Who will tell about Abilay Khan (the true name is Abulmansur) in English?

Abilay Khan (the true name is Abulmansur) is the famous Kazakh Khan and brave commander.

He showed his bravery when he was 15, taking part in the battles against Jungar warrors. Unittles with Abulmambet (the Khan of the Midlle Zhuz) he organized a struggle against the enemies threatening from the east. In 1771 he became a Knan after Abulmsmbet's death. Abulay Khan was spoken as a ruler of principles, smart diplomat, unsurpassed speaker, master of kuys (national instrumental melodies). His kuys 'Alabayrak", "Lidht wave", "Motherland", "Black horse", "Dusty campaign" and others are still known.

Tsarist Russia, Chinese Empire, Bokhara, Jungar and Khivin states had close friendship with Abilay Khan during his reign. Avilay Khan played decisive role in the unification of militaru potencials of all three Zhuses against the threat of Kazakhstan's occupation in 18-th centry by Jungar state and Manchzhur - Chinese Empire, having become a legendary "people's gefendeer".

Generation rememberd him as a ruler of "gold centery" - the period of Kazakh prosperity. Abilay, bting "either fox and wolf", kept peace with greatest countries of his time, not losing Kazakh independence. And more, he united, consolidated and made csniderably strong his cuntry in the difficult situation.

His bravery and courage in a battle were praised in Kazakh epos. The name "Abilay" had become "the Uran" (battle call) for Kazakh people.

Взаимооценивание: ученики оценивают друг друга по заданной таблице

Грамматикалық кезең: Етістіктің шақтары.

І топ: Осы шақ жайлы мәлімет беру

ІІ топ: Өткен шақ жайлы мәлімет беру

ІІІ топ: Келер шақ жайлы мәлімет беру

ЕТІСТІКТІҢ ШАҚТАРЫ

Етістіктің 3 шақ тұлғасы бар: осы шақ, өткен шақ, келер шақ.

1. Осы шақ

Осы шақ сөйлеп тұрған кездегі іс-әрекетті білдіреді. Оның 2 түрі бар:

1. Нақ осы шақ

2. Ауыспалы осы шақ

Дәл сөйлеп тұрған кездегі іс-әрекетті білдіреді. Оның 2 түрі бар:

Күнделікті болып жатқан іс-қимылды білдіреді

1. Жалаң нақ осы шақ:

"жатыр, отыр, жүр, тұр" қалып етістіктеррінің жіктелуі арқылы жасалады

2. Күрделі нақ осы шақ: (-а, -е, -й, -ып, -іп, -п) (қалып етістіктер)+ жіктік жалғауы

Етістік+(-а, -е, -й)+ жіктік жалғауы

жатырмын, жүрміз, отырсың, тұрсыз

бар-а жатырмын, кел-іп отырсың

Күнде сабаққа бар-а-мын.

2. Өткен шақ

Өткен шақ сөйлеп тұрған уақыттан бұрын біткен іс-әрекетті білдіреді. Оның 3 түрі бар:

Жедел өткен шақ

Бұрынғы өткен шақ

Ауыспалы осы шақ

Іс-қимылдың жуық арада болғанын білдіреді

Іс-қимылдың жалпы болғанын көрсетеді

Сөйлеп тұрған уақытқа дейін дағдылы болып тұрған іс-қимылды білдіреді

етістік+(-ды, -ді, -ты, ті)+ жіктік жалғауы

етістік + (-ған, -ген, -қан, -кен, -ып, -іп, -п)+жіктік жалғауы

етістік + (-атын, -етін, -йтін)+ жіктік жалғауы

Кеше сабаққа бар-ды-м

Кеше сабаққа бар-ған-мын

Күнде сабаққа бар-атын-мын

3. Келер шақ

Келер шақ сөйлеп тұрған уақыттан кейін болатын іс-әрекетті білдіреді. Оның 3 түрі бар:

Болжалды келер шақ

Мақсатты келер шақ

Ауыспалы келер шақ

Іс-қимылдың келешекте болатынын дәл көрсетпей, болжай ғана білдіреді

Іс-қимылдың келешекте мақсат етіле орындалатынын білдіреді

Алдағы уақытта болатын іс-қимылды білдіреді

етістік+(-ар, -ер, -р) + жіктік жалғауы

етістік +(-мақ, -мек, -пақ, -пек, -бақ, -бек)+(-шы, -ші) + жіктік жалғауы

етістік + (-а, -е, -й) + жіктік жалғауы

Ертең сабаққа бар-ар-мын

Ертең сабаққа бар-мақ-шы-мын

Ертең сабаққа барамын

Сабақты бекіту:

Рефлексия:

«V» - «білемін»,

«-» - «білмеймін»,

«+» - «мен үшін жаңа ақпарат»,

«?» - «мені таңқалдырады»

Үй жұмысы: мәтінді мазмұндау, жаңа сөздерді жаттап келу

Бағалау: