Қазақ әдебиетінен ашық сабақ М. Әуезов

Раздел Другое
Класс -
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Қазақ әдебиетінен ашық сабақ М.ӘуезовСабақ жоспары

1.Пән аты: Қазақ әдебиеті

2.Сыныбы: 8

Сабақтың тақырыбы: Мұхтар Әуезов «Қараш-Қараш оқиғасы»

Сабақтың мақсаты: оқушыларға Мұхтар Әуезовтің өмірі мен шығармашылығы, «Қараш-Қараш» сюжеті жайында әдеби білім беру.

Міндеттері: 1.Білімділік: оқушыларға Мұхтар Әуезовтің өмірі мен шығармашылығы, тақырып пен идея туралы, «Қараш-Қараш» оқиғасының сюжеті жайында әдеби білім беру.

2.Тәрбиелік: оқушыларды ізгілікке, мейірімділікке тәрбиелеу.

3.Дамытушылық: оқушылардың дүниетанымдарын кеңейту.

Сабақтың типі: жаңа сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілі: баяндау, сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, Сабақтың көрнекілігі: М. Әуезовтің портреті, шығармалары

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, қазақстан тарихы.

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу.

2.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру.

3.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару.

Өткенді бекіту

«Батыр Баян» поэмасынан үзінді жаттау.

Сабақтың мақсатын айту

Жаңа тақырыпты түсіндіру.

1. Мұхтар Әуезовтің өмірі мен қызметі туралы әңгімелеу.

Қазақ халқының ХХ ғасырдағы ұлы жазушысы, ғалым, қоғам қайраткері Мұхтар Омарханұлы Әуезов 1897 жылы бұрынғы Семей облысына қарасты Шыңғыстау деген жерде, Абай туған өлкеде дүниеге келген. Өз әкесі Омархан да, атасы Әуез де ескіше сауатты кісілер болған екен. Білім сапарын ауыл мектебінен бастаған бала Мұхтардың кішкентай кезінен сусындап өскен рухани қазынасының бірі-Абай өлеңдері. «Атам Әуез Абаймен дос еді. Ол кісі біз сияқты немерелеріне ақынның өлеңдерін де, аудармаларын да көп оқытатын.

1908 жылы Семейдегі қалалық училищеде, одан соң мұғалімдік семинарияда оқыған шақтарында ол орыс және шетел әдебиетінің туындыларымен молынан танысады. Мұның бәрі оның шығармашылықпен айналысуына үлкен себепші болған.

М. Әуезовтің тырнақалды туындысы- «Еңлік - Кебек» пьесасы 1917 жылы семинарияда оқып жүрген кезінде жазылған. Болашақ жазушы, ғұлама ғалым Санкт-Петербург университетінде (1928 жылы аяқтаған), Ташкенттегі Орта Азия университетінде оқыған. ал 20-жылдардың аяғына қарай «Қараш-Қараш оқиғасы» (1927) және «Қилы заман» (1928) повестері жазылған.

Мұхтар Әуезов - қазақ драматургиясының негізін салушылардың бірі, ол- тарихи тақырыптарға арналған ондаған пьесалардың авторы.

Қаламгердің есімін әлемге мәшһүр еткен ең басты туындысы - «Абай жолы» атты 4 кітаптан тұратын тарихи роман-эпопеясы.

Түсінгенін тексеру

2. Тақырып пен идея туралы әдеби білім беру.

Көркем шығармада жазушы көтерген мәселені тақырып деп атайды.

«Қараш-Қараш оқиғасы» повесінің тақырыбы - ескі қазақ аулындағы әлеуметтік теңсіздік мәселесі. Бұл тақырыптың көркемдік шешімі аталған повесте зорлықшыл ел жуандары - Сәлмен мен Жарасбайдан қорлық көрген ағайынды Бақтығұл мен Тектіғұлдың азапты тағдырлары арқылы танылады. Ағайынды екі жігіттің бірі (Тектіғұл) адамгершіліктен ада, өктем де қатыгез Сәлменнің әділетсіз, аяусыз жазасына жазықсыз ұшырап, мерт болса, екіншісі (Бақтығұл) жоқшылық пен жамандықтың екі жақты қыспағына мейлінше түсіп, адамдық намысы үшін күресіп, өзін ашындырған озбырлық иесінен кек алуға - жауыз болыс Жарасбайды өлтіруге мәжбүр болады. Бақтығұлды кісі өлтіруге итермелеген себеп - өмір шындығы, әділетсіздік, ел билеуші жуандардың шектен асқан зорлығы мен қулық-сұмдығы. Демек, тақырып шығармада кейіпкерлердің түрлі мақсат жолындағы іс-әрекеттері, өзара күрес-тартысы, осы бағыттағы жеңісі немесе жеңілісі арқылы айқындалады.

Жазушы шығармада адамдардың тағдырын, күрес-тартысын жайдан-жай бейнелемейді. Адамдар тағдырына, оқиғаның сипатына, шешіміне қатысты өз көзқарас-ойын да білдіреді. Яғни жазушы өзі суреттеп, көркем баяндап отырған құбылыстарға бағасын да береді. Бұл бағалау, яғни идея - кейіпкерлер арасындағы тартыстың шешімінен, оқиғаның аяқталуынан, т.б. танылады. Демек, көркем туындының идеясы дегеніміз - жазушының өзі көтеріп, көркем бейнелеген әлеуметтік мәселелер, адамдар тағдыры арқылы айтпақ ойы, танытпақ шындығы.

Жаңа сабақты бекіту.

Оқулықтан повеспен танысу.

«Қараш - Қараш оқиғасы» повесінде жазушы теңсіздік азабын қанша тартса да, намысы мен адамдық арын жоқтай білген нар тұлғалы азамат - Бақтығұл тағдырын оның Жарасбай болысты өлтіріп, түрмеге қамалуымен аяқтайды. Оқиғаның осылай аяқталуы мен тартыстың бұл шешімінен біз жазушының бар ниет-тілегі Бақтығұл жағында екенін, ал қарғысы мен қаһары әділетсіздік иелеріне арналғанын көреміз. Жазушы Бақтығұлдың тағдырын суреттей отырып, оның стихиялық күресі арқылы халықтың әділетсіздікке қарсы тұра алар қайраты мен биік рухын, жігерін көрсеткен. Повестің басты идеясы да осы.

Повестің жазылуына негіз болған-көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері Тұрар Рысқұловтың әкесі-Рысқұл басынан кешкен оқиға.

Үй тапсырмасын беру:1. М.Әуезовтің өмірі мен қызметі

2.«Қараш -Қараш оқиғасы» повесінің сюжеті

















Сабақ жоспары

1.Пән аты: Қазақ әдебиеті

2.Сыныбы: 8

Сабақтың тақырыбы: Бақтығұлдың тағдыры

Сабақтың мақсаты: М.Әуезовтің «Қараш - Қараш» оқиғасынан алған әдеби білімдерін бекіту, кейіпкерлерді сипаттау.

Міндеттері: 1.Білімділік: М.Әуезовтің «Қараш - Қараш» оқиғасынан алған әдеби білімдерін бекіту, кейіпкерлерді сипаттау.

2.Тәрбиелік: оқушыларды еңбекті сүюге, қоршаған ортаны қорғауға тәрбиелеу.

3.Дамытушылық: оқушылардың әдеби дүниетанымдарын кеңейту.

Сабақтың типі: бекіту сабағы

Сабақтың түрі: дәстүрлі

Сабақтың әдіс-тәсілі: сұрақ-жауап, әңгімелеу, талдау

Сабақтың көрнекілігі: «Қараш -Қараш оқиғасы» түсірілген касета

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, қазақстан тарихы.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі: 1.Оқушылармен сәлемдесу.

2.Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру.

3.Оқушылардың зейіндерін сабаққа аудару.

Үй тапсырмасын тексеру:

1. М.Әуезовтің өмірі мен қызметі

2.«Қараш -Қараш оқиғасы» повесінің сюжеті

Сабақтың мақсатын айту

Өткен сабақты бекіту.

  1. Повесть сюжеті бойынша композициялық жоспар құру.

5. Шығарманың шешімі.

4.Шығарманың шарықтау шегі

3.Шығарманың шиеленісуі.

2.Шығарманың дамуы.

1.Шығарманың басталуы.



  1. Оқулық бойынша сұрақтарға жауап беру:

  1. Шығарманың басталуына назар аудара отырып, қандай көңіл күй, қандай психологиялық күйзелістен басталады?

  2. Тектіғұл өліміне не себеп болды?

  3. Інісінің өлімі Бақтұғылға қалай әсер етті?

  4. Оның алғашқы әрекеті неліктен сәтсіз аяқталды? Бұдан соң Бақтығұл қандай шешімге келді?

  5. Бақтығұл Жарасбай болыстан неге пана іздеді, сондағы мақсаты не еді?

  6. Жарасбай қандай жан? Мәтіндегі Бақтығұл мен болыс әңгімесіне, автордың болысты мінездеуіне көңіл айдарыңдар.

  7. Бақтығұл өзінің қателескенін қашан түсінді? Бақтығұл мен болыс арасындағы қарым-қатынастың өрбу, даму сипатына тоқталыңдар.



  1. Проблемалық сұрақ төңірегінде ой қорыту.

Неліктен Бақтығұл Сәлменді емес, Жарасбай болысты өлтірді?

4. Венн диаграммасы бойынша кейіпкерлерге мінездеме жазу.

Бақтығұл Қатша

Сәлмен Жарасбай

Үй тапсырмасын беру:

Жазушының тіл көркемдігін, суреттеу, баяндау шеберлігін мәтіннен мысал ала отырып дәлелдеңдер.

Оқушылардың жауаптарын бағалау.



















© 2010-2022