Сайыс ойын Кім көп біледі?5-8-сынып

Сайыс «Кім көп біледі?»

Халқымыздың өте ертеден келе жатқан ұлттық ойындарының бірі-сайысы. Қазағымыз ойын-сауық, той жасағанда да атқа мініп, ауылдын-ауылға қыдырған.Бүгінгі сайысымыз да ауылдан-ауылға көшіп отырамыз, бірақ жаяу жолымыз алыс, қиын. Сондықтан мұқият тыңдап, ықыласты болыңыздар.

3 ауыл, 3 түрлі тапсырма болады.

Сайысымызды бастамас бұрын әділқазылар алқасын сайлап, солардан бата алсақ дейміз.

Сайысымызда

І.Командалар арасындағы таныстық.

ІІ.Фонетика ауылы.

ІІІ.Лексика ауылы.

ІҮ.Тұрақты сөз тіркесінің мағынасын анықтау.

Ү.Білгенге маржан.

ҮІ.Капитандар сайысы.

ҮІІ.Марапаттау.

І. Командалар арасындағы таныстық.

Екі команда өздерін таныстырып өтеді. Онда командаларының аты, ұрандары, төс белгілері мен әндері.

ІІ. Фонетика ауылы.

Бұл қандай сөздер?

А) «Ж»-дан басталса, жыл мезгілі,

«Қ»-дан басталса, онда ол-құс белгілі. (жаз-қаз)

Ә) «К»-дан бастасам, маған қарап сабақ айтады,

«П»-дан бастасам, маған балалар жүгін артады. (карта-парта)

Б) Көп қолданылатын түстің бірі, егер ол сөз «Р»-ға бітсе, білдіреді малдың түсін.

Ал егер «Р»-ға бітпей, «З»-ға бітсе, онда ол не? (қоңыр-қоңыз)

В) Бір ақынның атында 12әріп, 4буын бар. Төртеуі де бітеу буын. Мұны тауып кім айтар екен? (Сұл-тан-мах-мұт)

ІІІ. Лексика ауылы.

Сөзжұмбақ.

А) Біріккен сөздің бірінші түбірі тағам сөзімен синонимдес, екіншісі- тағам пісіретін ыдыс аты. (асқазан)

Ә) Республикамыздағы бір өзеннің аты батыр сөзінің синонимі, екінші сөзі бастағы бір мүше атынан құралған. Ол қандай сөз?

Б) Бірінші сөзі көп сөзінің антонимі, екінші сөзі- сөйлемнің ең кішкентай бөлігі, үшінші сөзі- қымбат металл аты болып келетін қай мақал еді? (Аз сөз- алтын)

ІҮ.Тұрақты сөз тіркесінің мағынасын анықтау.

А) Тайға таңба басқандай. (анық)

Ә) Алқымынан алды. (қинады)

Б) Қой аузынан шөп алмас. (жуас,момын)

В) Қас қаққанша. (лезде)

Г) Қоян жүрек. (қорқақ)

Ғ) Көзі ашық. (білімді)

Д) Арасынан қыл өтпейді. (тату, дос)

Е) Ақ саусақ. (жалқау)

Ж) Салы суға кету. (ренжу)

З) Ит өлген жер. (алыс)

Ү.Білгенге маржан.

Мақал-мәтелдің жалғасын тап.

А) Оқусыз білім жоқ, білімсіз ... (күнің жоқ)

Ә) Бірлік болмай, ... ... (тірлік болмас)

Б) Күш- білімде, білім- ... (жүректе)

В) Мен білмейін деме, ... ... (үйренейін де)

Г) Батыр туса, ... ... (ел ырысы)

Жаңбыр жауса, ... ... (жер ырысы)

Ғ) Жалқаудың ... бітпес. (ертеңі)

ҮІ.Капитандар сайысы.

№1.

1. Бір адамның ұзақ сөзі. (монолог)

2. Абайдың шын есімі. (Ибраһим)

3. Қазақтың тұғыш ғарышкері. (Тоқтар Әубәкіров)

4. Әліппе атасы. (Ы.Алтынсарин)

5.Жүз жасаған ақын. (Ж.Жабаев)

6. 1931 жылы 9 ақпанда туған ақын кім? (М.Мақатаев)

7. Ұлы жүздің аға биі. (Төле би)

8. Қазақтың жаңа жылы. (22 наурыз)

9. Тиянақты ойды білдіреді. (сөйлем)

10. Жазылады да көрінеді. (әріп)

11. Исатайдың жан серігі, досы кім? (Махамбет)

12. Мағыналары қарама-қарсы сөздер. (антоним)

13. Жетіге дейін саналатын сан есім. (жинақтық)

14. Табиғат бейнесін суреттеу. (пейзаж)

15. Өткір тілді, тапқыр адам. (шешен)

16. Түйе сөзіне жұрнақ жалғасаң, кім болады? (түйеші)

№2.

1. Бірнеше адамның сөйлескен сөзі. (диалог)

2. Абайдың немере інісі, ақын. (Шәкәрім)

3. Қазақтың тұңғыш президенті. (Н.Назарбаев)

4. Балалар әдебиетінің атасы. (Ы.Алтынсарин)

5. Қазақтың бас ақыны. (А.Құнанбаев)

6. Махамбеттің досы. (Исатай)

7. Кіші жүздің аға биі. (Әйтеке)

8. Қаз дауысты деген атақты кім ие болған? (Қазыбек)

9. Айтылады да естіледі. (дыбыс)

10. Мағыналары бір-біріне жақын сөздер. (синоним)

11. Кейіпкердің сыртқы түр-тұлғасын суреттеу. (портрет)

12. «Өз» қай есімдік түрі? (өздік)

13. Балаларды қорғау күні қай айда? (1 маусым)

14. Сөз атасы- не? (құлақ)

15. Күрделі ойды білдіреді. (құрмалас)

ҮІІ.Марапаттау.