Жаяу Мұсы Байжанұлы 1 курс

Сабақтың тақырыбы: ЖАЯУ МҰСА БАЙЖАНҰЛЫ

(өмірі мен шығармашылығын қайталау)

Сабақтың мақсаты: Жаяу Мұсаның өмірімен шығармашылығы жайлы білімдерін қалыптастыру, шығармашылық ізденіске үйрету; Қазақ халқының әнші ақындары жайлы білімдері мен ой- өрістерін дамыту; Өнерді қадірлеуге, өнер адамдары құрметтеуге тәрбиелеу.

Түрі: іздену -зеріттеу сабағы.

Әдіс- тәсілі: шығармашылық өзін -өзі дамыту, тірек сызба, Вини диаграммасы.

Пән аралық байланыс : музика

Көрнекілігі: интерактивті тақта, электронды оқу, ақынның портреті

Құрметті қонақтар, ұстаздар!

«Әдебиет тек асыл мұратпен, таза ар намыспен кіруге болатын зәулім сарай», деген екен бір ұлы адам, осы рухани асқарға жетелейтін қасиетті қазақ әдебиеті сабағына қош келдіңіздер!

1. Сабақтың барысы: Кіріспе бөлім:

1. Жаяу Мұсаның «Ақ сиса» өлеңін тыңдата отырып, сұрақ қою.

- Балалар, қалай ойлайсыңдар, бұл кімнің әні және қалай аталады?

- Жаяу Мұсаның «Ақ сиса» әні

-Осы өлеңнен байқаған болсаңдар, неліктен Жаяу Мұса деп аталған екен?

2. -Балалар сендерге Жаяу Мұсаның өмірі мен шығармашылығы жайлы ізденіп келуге тапсырмалар болатын. Сол тапсырмалар бойынша біз сабағымызды жүргіземіз «Ізденушілір» «Зеріттеушілер» топтары ізденіс жұмыстарын ортаға салады.

2. Негізгі бөлім. Жаяу Мұсаның дүниеге келген ортасы, Мұсаның балалық шағы жайлы «Ізденушілір» тобы сөз сөйлейді:

Ол Повладар обылысы, Баянауыл аулындағы Жасыбай көлінің маңындағы Далба тауын етегінде Ақшоқы деген жерде дүниеге келгкен. Әкесі Байжан кедеи болған. Анасы Нақыш ертеректе дүние салып, Жаяу Мұса Байжанның ағасы Тайжанның қолында тәрбиеленді.

Өнер иесі, әділдік үшін күрескен жан. Заман лебін терең сезінген ақын. Өнерпаз, әлуметтік істерге белсене араласқан қайраткер.

Шығармашылық мұрасы жайлы «Зеріттеушілер» тобы.

Жаяу Мұса шығармалары

Тақырыбы

Арқау -желі

1. "Олжабай батыр" дастаны

Батырлық, ел қорғау ерлік, елдік

Ел арасындағы Олжабай батыр туралы әңгіме- аңыздар

2. "Ақсиса"

Заман шындығы, әділетсіздік, теңсіздік

Заман шындығы

3. "Көкаршын"

Туған жер

Өнерге деген сезімі, ақсақ көңіл күйі

Жаяу Мұса Байжанұлы:

Өлеңдері: «Ләйлім», «Сұрша қыз», «Сәулем қыздар» «Сапаржан» «Қабір басында».

Заман шындығы: «Ақсиса » «Толғау» «Құлбай» «Тұтқын зары» «Қызбала» «Хаулау» «Сүйіндік» «Қыз күйі» «Бұзау зары» «Қазан қыздары».

Туған жер: «Баянауыл» «Жазда » «Жаздың күні».

"Гауһар қыз"

"Бөдене мен қасқыр"

"Құлабай бай"

Нәзік сырлы сезім

Мысалы өлеңдеріндегі адамгершілік тақырыбы

Әділет үшін

күрес

Жаяу Мұса көтерген

ТақырыптарАңшылық саятшылық: «Көгершін» «Тұрымтай» «Қаршыға»

А) Жаттаған өлеңдерін мәнерлеп айту;

Б) Өлеңдерін талдау;

«Жаяу Мұса бүгінде» бөлімінде екі топ бір- біріне сұрақ қояды;

Мұса шығармашылығы

Өлеңдері

Поэмалары

Әндері

"Тұрымтай" "Олжабай батыр" "Ләйлім"," Ақсиса"

"Құлабай", "Сұрша қыз", "Толғау"," Хаулау",

"Сапаржан","Қабір басында", "Қыз күиі". "Көгершін", "Қаршыға".

1. Жаяу Мұсаның әнін нотаға түсіріп алғандар:

А.В.Затаевич, Ахмет Жұбанов, Б.Т.Ерзакович.

2. Әнін алғаш орындағандар:

Қ. Бабақов, Қали Байжанов, Әміре Қашаубаев, Жүсіпбек Елебеков, Жаяу Мұсаның баласы Салық Мусин.

3. Жаяу Мұсаның музикалық мұрасын қазақ композиторлары «Қыз жібек»,«Ер-тарғын»,«Біржан-Сара», операларында қолданды.

3. Қортынды бөлім:

Cазгер

Қайраткер

Ақын

Әнші орындаушы

Жаяу Мұса

Бүгінгі сабағымызды қорта келсек,

Мәңгі лаулап жану үшін ғаламда,

Үлкен бақыт табу үшін ғаламда,

Үлкен болып қалу үшін ғаламда,

Үлкен арман керек екен адамға!-

Деп Мұхтар Шаханов ағаларың айтқандай өмірдегі үлкен армандардың орындалып,бақытқа кенеліп, мәңгі лаулап, жана беріңдер демекпін.