Қазақ тілінен сабақ жоспары Қалта телефоны 11 сынып

Сабақтың тақырыбы: Қалта телефоны
Тілдік материалдар.

Фонетика:

Лексика: байланыс аясы, жаңа толқын, ұялы телефон, халықаралық байланыс желілері, қызмет құны, таралу аясы, өзара қатынас, сөйлесу уақыты, жоғары сапа, үздіксіз жетілдіру, жүйелі даму, қарқынды даму, телефон сымы, тұтқалардың жаңа түрлері, сатып алу/жіберу, айырбастау, жаңаға алмастыру, нөмірін жазып алу, орталыққа хабарласу, тапсырыс түсіру, байланысты жылдамдату, қызметке ақы төлеу, суретке түсіру, дыбысын жазып алу, бейнекамера, бейнетаспаға түсіру, фотокамера, сабақта өшіріп қою, қалта телефонының пайдасы мен зияны, радияциялық кері әсері, денсаулыққа қауіпті, ретсіз мазалау, кездейсоқ қоңыраулар, музыка тыңдаудың шектен тыс әсері.

Айтылым.

Жаңа сабақты бастағанда оқушыларды тақырыптың ішіне ендіру мақсатында өтілетін тақырып бойынша «Ой шақыру»тәсілімен сұрақтар беріледі. Сұрақтар жалпы сыныпқа айтылады.


1. Сен ұялы телефонды пайдаланасың ба?
2. Саған ұялы телефонның қандай пайдасы бар?
3. Ұялы телефонды қай кездері пайдаланасың?
4. Ұялы телефонның қызмет құны қанша?
5.Ұялы телефонға бірлікті қалай саласың?
7. Ұялы телефонның қандай зияны бар?

Ұсынылған сұрақтар бойынша топтық жұмыс түрлері ұйымдастырылады. Сұрақтарға жауап беру барысында қиындық туындаса, мұғалім ол сұрақты жеңілдетіп қайта сұрауы керек. Мысалы, «ұялы телефонның қызмет құны қанша?» сұрағына оқушы жауап бере алмаса, «ұялы телефонмен сөйлесудің 1 минуты қанша теңге?» немесе «1 бірлік қанша теңге?» деп өзгертуге болады.

Осы сұрақтарға топпен жауап беру барысында кейбір оқушыларға жеке тапсырмалар ұсынуға болады: сұрақтар ішіндегі жаңа сөздердің кейбіреуін тақтаға не карточкаға жазып жұмыс істетеді. Ұсынуға болатын тапсырма түрлері:

1-карточка: Берілген сөздерден сөйлем құра: ұялы телефонды, жиі, мен, пайдаланамын; хабарласамын, арқылы, ұялы телефон, достарыммен.
2-карточка: Берілген сөздерден сөйлем құра: сабақ уақытында, пайдаланбаймын, ұялы телефонды; сөндіріп қоямын, сабақ уақытында, ұялы телефонды.
3-карточка: Дұрыс сөйлемді тап: Саламын ұялы телефонға бірлік. Ұялы телефонға бірлік саламын. Тұрады 500 теңге 500 бірлік. 500 бірлік 500 теңге тұрады.
4-карточка: Дұрыс сөйлемді тап: 1000 теңге 1000 бірлік тұрады. 1000 бірлік 1000 теңге тұрады.
5-карточка: Диалогты қажетті сөздермен толықтыр:

• Сен ... байланыс түрін пайдаланасың?

• Мен актив/билайн байланыс түрін ... .

Қажетті сөздер: қандай, пайдаланамын.
«Ой шақыру» сұрақтарымен жұмыс 7-10 минут орындалады. Бұл сұрақтарға жауап берген соң оқушылар мәтінді жеңіл игереді.

Оқылым. Мәтін.

Мен ұялы телефонды сабақ уақытында сөндіріп қоямын. Себебі кездейсоқ қоңырау түсуі мүмкін. Ондайда мұғалім ескерту жасайды.

Менің ұялы телефонымның фотоаппараты және бейнекамерасы бар. Әдемі сәттерді суретке түсіремін, бейнекамераға жазамын.

Телефонмен достарыма смс, ммс жіберемін. Ұялы телефонмен кейде интернетке кіремін. @ mail-ды жазып, өз «Әлеміме» де кіремін. Электронды поштамды тексеремін. Ұялы телефонның қызметі қымбат. Сондықтан мен ұзақ сөйлеспеймін. Жақында телефоныма агент орнаттым. Ал агент аркылы сөйлескен арзан. Телефон арқылы достарымды кез-келген жерден тауып аламын.

Ұялы телефонды ұзақ пайдалануға болмайды. Себебі оны ұзақ пайдалану уақытыңды алады, шаршатады. Уақыттың қалай өткенін байқамай қаласың.

1. Мәтін бойынша тапсырма.

1. Әр оқушыға мәтінді ішінен 1 рет оқу ұсынылады.
2. Оқушылардың мәтінді түсінгендерін тексеретін жұмыстар орындалады. Тақтаға мынадай сөйлемдер жазылады: Ұялы телефонды сабақ уақытында сөндіріп қоямын; Жақында телефоныма агент орнаттым; Ұялы телефонды ұзақ пайдалануға болмайды. Оқушы осы сұрақтарға нақты жауап берсе, мәтінді дұрыс түсінгені.

2. Лексикалық және грамматикалық бірліктерді игеруге бағытталған жұмыстар:

1. Мәтіннен мағынасы қарама-қарсы сөздерді тап.
2. Мәтіннен неологизм сөздерді тап.

3. Диалогтік сөйлесім. Жазылым.

Әр оқушыға сұқбаттасу мақсатында 5 сұрақ жаз деп тапсырма беріледі. Бұл сұрақтар ойға шақырудағы сұрақтарға ұқсас болуы керек.

Мұғалім әр оқушыны тексереді.

4. Қазақ мәдениетіне тән әдеп нормасын сақтай отырып, ұялы телефонмен қоңырау шалуды үйретеді. Мысалы,

• Сәлеметсіз бе, апай/ағай, атай/әжей!

• ....!

• Мен Данамын.

• Иа,... .

• Сізге қоңырау шалған себебім ... .

4. Диалогтік сөйлесім. Жұптық жұмыс. Тілдесім.
Қатар отырған оқушыларға сұрақ-жауап әдісі арқылы бір-бірімен «Сен ұялы телефонды пайдаланасың ба?», «Сен қандай байланыс түрін (актив, билайн) пайдаланасың?», «Сенің нөмірің қандай?» деген сұрақтар арқылы диалог құрастыру тапсырылады.

5. Диалог. Тілдесім.
Диалогті қажетті сөздермен толықтыр:
- Сен ұялы телефонды пайдаланасың ба?
- Иә, мен ... ... пайдаланамын.
- Сенің телефон ... қандай?
- Менің телефон нөмірім ..... Жазып ал.


Әңгімелесушімен келіспей, өз ойыңды білдір.

- Сен ұялы телефонды жиі пайдаланасың ба?
-Жоқ, мен ... .
- Сен ұялы телефонды сабақ уақытында қосып коясың ба?
- ... , ...
- 1000 бірлік 500 теңге тұрады ма?
- ..., ... 1000 теңге ... .
- Сен ұялы телефонмен ән тыңдайсың ба?
- ..., ... .
- Сен актив байланыс түрін пайдаланасың ба?
- ..., билайн ... .

5. Рөлдік ойын. Тілдесім.

Телефонмен сөлесу этикетін дамытуға бағытталған жаттығу.
Қатысушылар: оқушы және сабаққа келмеген сыныптасы.

Тапсырма. Оқушыға: сабаққа келмеген сыныптасыңның ұялы телефонына қоңырау шалып, келмеген себебін біл. Сабаққа келмеген оқушыға: сабаққа келмеген себебіңді айт (ауырып қалдым, емханаға бардым және т.б.). Диалог қазақ тілінің сөйлеу әдебіне сай орындалуы қадағаланады.

Сұрақтар:

1) Сен сабаққа неге келмедің?
2) Қалай ауырып қалдың?
3) Емханаға бардың ба?
4) Дәрігер қандай ем берді?

Нәтиже: Жұмысты орындау барысында оқушылардың телефон арқылы қазақ тілінде сөйлеу біліктері қалыптасады.

6. Диалог-үлгі. Тілдесім.

Қатысушылар: оқушы және басқа қаладағы нағашы атасы. Оқушы атасына ұялы телефон арқылы қоңырау шалады.

• Ата, сәлеметсіз бе?

• Сәлеметсің бе, балам!

• Айналайын, сен қай баласың?

• Ата, мен Алматыдағы Асыл немереңізбін ғой.

• Айналайын, Асыл, сабағың қалай?

• Жақсы, ата.

• Демалысқа шықтың ба?

• Иа, ата. Ертең поезбен сіздерге шығамын.

• Қандай поез?

• №16-шы Алматы - Қарағанды поезы.

• Сағат нешеде шығасың?

• Кешкі сағат 7.30-да Алматыдан шығамын.

• Қарағандыға қашан келесің?

• Түсте, 12.30-да. №1 вагон.

• Жақсы, балам. Мен күтіп аламын.

• Сау болыңыз, ата.

• Сау бол, балам, жолын болсын!

Бұл диалог-үлгі оқушылардың өз диалогтарын құруына негіз болады.

Бұл жұмыс кезеңмен жүргізіледі. Алдымен диалог-үлгіні оқушыларға рөлге бөліп оқуға тапсырма беріледі. Оқушылардың назары меңгертуге арналған үнқатымдарға (репликаларға) аудартылады. Оқып болған соң, оқушылар диалогты рөлге бөліп қалпына келтіріп айтады. Оқушыларға осыған ұқсас диалог құруға тапсырма беріледі. Бірақ ол басқа жағдаяттағы қарым-қатынасқа құрылады. Ол 7-тапсырмада берілген.


7. Диалог. Тілдесім.

Қатысушылар: оқушы және терміржол вокзалындағы анықтама бюросының қызметкері. Оқушылар жоғарыдағы (6-тапсырма) диалог-үлгідегі үнқатымдарды пайдаланып өз диалогтарын құрайды.

Тапсырма. Оқушыға: теміржол анықтамасына қоңырау шалып, ертең Қарағандыға қандай поезд бар және ол қашан жүретінін, Қарағандыда сағат нешеде болатынын сұра. Анықтама бюросының қызметкеріне: Қарағандыға баратын поезды, оның Алматыдан жүретін және Қарағандыға келетін уақытын анықтап айт.

Сұрақтар:

1) Қарағанды қаласына қандай поезд барады?
2) Ол поезд Алматыдан қай уақытта жүреді?
3) Қарағандыда ертең сағат нешеде болады?

Нәтиже: Жұмысты орындау барысында оқушылардың телефон арқылы қазақ тілінде сөйлеу дағдылары дамиды, өмірде осыған ұқсас жағдаяттарда қазақ тілінде тілдесімге түсу біліктері қалыптасады.

8. Жағдаяттық тапсырма. Жазылым.

Қатысушы: оқушы.
Тапсырма: Ертең досыңның туған күні. СМС арқылы құттықтау жазып жолда.
Нәтиже: қазақ тілінде құттықтау сөздер жазу, сауатты жазу дағдысы дамиды.

9. Жазылым.

Қатысушылар: сыныптас екі оқушы.
Тапсырма. Ұялы телефондағы агент арқылы ертең неше сабақ және қандай сабақтар бар, олардан не бергенін сұрап, жауап жазыңдар.
Нәтиже: оқушылардың өзара қазақ тілінде сауатты жазу әрі жазбаша түрде тілдесу біліктері қалыптасады.

Сұрақтар:

1) Ертең неше сабақ болады?
2) Ертең қандай сабақтар бар?
3) Қазақ тілі/Қазақстан тарихы сабағынан не берді?

10. Монолог. Үйге тапсырма.

Оқушыларға өз ұялы телефондарының маркасы туралы жарнама дайындауға тапсырма беріледі. Өз ұялы телефондарында қандай қызмет түрлері бар екенін айтады, сонымен қатар ақпарат көздерінен табылған материалдарды пайдалануға болады.

«Қалта телефоны» тақырыбының келесі сабақтарында ұялы телефондардың зияны мен пайдасы туралы мәтіндер құрастыруға болады. Ол мәтіндерді құрастыруға шартты түрде ұсынылған лексикалық бірліктерді пайдалану қажет. Ұялы телефондарды жарнамалаған газет-журналдардың мәтіндерін, интернеттегі қазақ тіліндегі сайттардағы жарнамаларды тапсырма дайындауда пайдалануға болады.