• Преподавателю
  • Другое
  • Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Раздел Другое
Класс -
Тип Другие методич. материалы
Автор
Дата
Формат doc
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН

КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Абдрахманова Р. Т.,

«Өрлеу» БАҰО» АҚ филиалы

«Ақмола облысы бойынша

ПҚ БАИ ДБО тренері


Американдық психолог Д.Дьюи бірлескен әрекет жағдайында басқа адамның сезімі мен абыройын құрметтеу, «менің пікірімнен басқа да пікір бар, ол да жария етілуі тиіс, ол пікірдің де өмір сүруге құқысы бар деген.

Ең алдымен адамды басты құндылық деп есептеп, оның даралығын сақтау, оқыту барысында өзін-өзі іске қосатындай жағдай жасаудың қажеттілігіне баса көңіл бөлетін гуманистік бағыттағы педагогиканың ұстанымдары ескеріледі.

Мектепке соңғы уақытта келген жаңашылдық бастамалар мұғалімдердің белсенді белгілі бір бөлігін өз тәжрибелерін сыни тұрғыдан қайта қарап, өзі айналысып жүрген істерінің нәтижесінің мақсатқа сай орындалуын оймен зерттей білуге, өз кәсіби өмірбаянындағы салмақты жүктерді саналылықпен алмастыра алуға ынталандырады. «Бұл әрекеттегі менің мақсатым не?» - «Не жасауым керек?» - «Қалай?»- «Бұдан не шығады?» сұрақтарын өзіне үнемі қоя және оларға дұрыс жауап бере алатын мұғалімде кәсіби шығармашылық болатындығы сөзсіз.

Сондықтанда бүгінде білім алуда, адамның дамуының басқа да әрекет салаларында кеңінен қолданылып жүрген «рефлексия» ұғымы бізге өте маңызды.

Рефлексия (латынның - reflexio - бейнелеп көрсету) - субъектінің психикалық акты мен күйлерді өзінше талдауы және тануы. Бұл ұғым философияда - индивидтің өз санасындағы өзгерістер туралы ойлану үрдісі деп түсіндіріледі.

Рефлексивтік әрекет тұлғаға өзінің даралығын, қайталанбастығын сезінуге көмектеседі .

«Рефлексия»-адамның өз істерінің мәнін түсіну, олар туралы ойлану барысында өзіне-өзінің нені, қалай жасағаны туралы толық және анық есеп беруі.

Психологтар мұғалімнің шығармашылығын дамытудың қысқаша формуласын «тәжірибе + сол тәжірибенің рефлексиясы = даму» түрінде ұсынады. Г.С. Сухобская мен Ю.Н.Кулюткин екеуі бірлесе жазған педагогика оқулығында бұл үрдісті сипаттай отырып, оны мұғалімнің кәсіби әрекетінің өн бойында мына төмендегідей жағдайда байқалатындығы айтылады: біріншіден-мұғалімнің оқушының ойын, сезімдері мен іс-қимылдарын түсіну бағытындағы әрекеттесуінде; екіншіден - оқушылардың жас ерекшеліктері, даму мүмкіндіктерін ескере отырып оқыту үрдісінің мақсаттарын анықтау мен жобалауда; үшіншіден- оның өз әрекетін, сол әрекеттің субъектісі ретінде өзін талдауда. Тек сонда ғана мұғалімнің педагогикалық әрекетінде шығармашылыққа жол ашылады.

Рефлексияның мәні- адамның өзінің білімін, білімінің негізін, оларды меңгерудің жолдарын анықтау.

Рефлексиянының жүйе құраушы идеясы ретінде оның күшпен әсер ету, адамның санасына билік етуге қарсылық көрсететін дербестікке негізделгенін атап өту керек. Ол адамның барлық істерінің бағытын анықтайтын, белсенділігін оятатын ішкі күштерінің резервтерінің іске қосылуына жағдай жасайды. Сырттан бағыт алатын, оянатын рефлексия балаға немесе ересекке күш көрсету емес, тек сырттан ынталанатын, өзіңнің кім екеніңді білу, айналаны тануға қатысты ішкі қажеттіліктерді ақыл парасатпен қанағаттандыруға байланысты адал, адами еңбек.

Рефлексия білімдік әрекет ретінде екі салаға қатысты:

  1. онтологиялық- пәндік білімдердің мазмұнымен байланысты;

  2. психологиялық әрекеттің субъектісі мен әрекеттің өзіне арналған.

Оның екеуінде де білім алушы өзінің білімдік-танымдық әрекетін талдай отырып әрекеттің өнімі мен сол нәтижеге әкелген істің жүру барысына ой

елегінен өткізеді.

Рефлексиялық үрдіс талдау, жинақтау, салыстыру, қорытындылау сияқты кезеңдерден тұрып, соның негізінде жаңа жоспарлар құра алуға жеткізеді.

Мұғалімнің шығармашылық әлеуетінің дамуы үшін оның әдіснамалық рефлексия жасай алуының мәні зор.

Әдістік - бағдарлы оқыту жүйелерінен мұғалімнің шығармашылық әлеуетін дамытатын жобалау-тудырушылық жүйеге өту-шығармашылық ортаны, кәсіби білімді тұлғаның жаратушылық болмысына негіздей отырып, оның өзін-өзі тудыруы, өзін-өзі жаратуы алдыңғы қатарға шығатын, өз шығармашылығының дамуына өзінің жеке жауапкершілігін сезінетін рефлексивті амал негізінде мүмкін болады. Аталмыш амалды қарастыру барысында мына идеяаларға жүгінуге болады:

  1. мұғалімнің шығармашылық әлеуетін дамыту-оның өзін-өзі үрдісі, дамытудың технологиясын меңгеру, шығармашылық әрекет арқылы педагогикалық мәселелерді шешу, мұғалімнің шығармашылық әлеуетін дамытудағы жеке траекториясын құрудың әдісі болып табылады;

  2. рефлексивті тәсіл мұғалімнің тұлғалық-мәнді позициясына әсер ету, оның өз шығармашылығының нәтижесі арқылы ұсынылып отырған инновацияларға деген жауапкершілігін арттыру;

  3. рефлексивті амал барысында мұғалімнің шығармашылық әлеуеті кез-келген субъект-субъект қарым-қатынасының жетекшісі, негізі болып табылады.

Тұлғалық - мәнді позиция мұғалімнің интеллектуалды, жекелік, тұлғааралық, әдіснамалық сияқты полифункционалды рефлексияға шығуы арқылы дамиды. Рефлексивті орта жасау мұғалімнің жеке тәрбиесінің жеткіліксіз екенін, ал кейбір стереотиптер тіпті мақсатқа жетуге кедергі келтіретінін сезіндіретін ерекше қарым-қатынас орнатуға әсер етеді.

Осы тұрғыда мұғалімнің әдіснамалық рефлексиясы мына екі үрдістің шеңберінде жүзеге асатындығын айта кетуге тиіспіз. Олар:

  1. мұғалімді алғашқы болжау кезеңіне оралтып, баға беру әрекетіне ендіру;

  2. өз әрекетін рефлексиялауы.

Осы тұрғыда біз рефлексияны нәтижесінде жаңа идея немесе жаңа іс-қимыл пайда болатын шығармашылық үрдістің компоненті ретінде қарастырамыз.

Рефлексиялық мәдениеті төмен мұғалімнің өзін-өзі дамытуы мен шығармашылық жағдайында көп жасауы мүмкін емес.

Сонымен рефлексия - көпқырлы, кіріккен сапа. Ол философияда-адам санасының өз әректіне, өзіне бағытталуы; пихологияда-субъектінің өзінің ішкі психикалық жағдайларын өзінің тануы, әлеуметтік психологияда -өзін ғана танып қоймай, өзін басқалар қалай бағалайды, өз позициясымен ол қалай үйлеседі турасында ойлануын білдіреді.

Рефлексия - тұлғаның өзін-өзі ұйымдастыруы , оның объект туралы білімін нақты әрекетпен байланыстыра алуы. Бұл сапаның барлық адамда болуы айналаны өзгертуге, өмірді мәнді етуге ықпал етеді. Демек ол ең алдымен мұғалімде болуы шарт.








Әдістемелік қызметтің іс - әрекеттерін түрлендіру схемасы

Рефлексия алаңын құру


Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ


Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫБаяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫБаяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫБаяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

  1. Білім беру жүйесінің әдіскерімен топ мүшелерінің ортасында белгілі бір белгіленген уақытта рефлексия жүреді.

  2. Әр әдіскердің өзінің тобы болады, ол бір анықталған уақытта өз тобында рефлексия кеңістігін құрайды

  3. Белгіленген топта атқарылған жұмысқа рефлексия міндетті түрде жасалады.

Әдіскер позициясы: рефлексия процесін ұйымдастырушы.

Әдіскер: топпен және жекеше рефлексия жүргізу маманы.

Тиімді рефлексия жүргізу әдіскердің біліктілігіне байланысты.

Әдіскерлік іс-әрекеттің мағынасы:

  • әр педагогтың өзін-өзі анықтауына жағдай жасау;

  • потенциалды ресурсты анықтау (дидактика, тәжірибе, педагогтар);

педагогқа өзінің белгілі бір біліктілік дәрежесіне көтерілгенін сезінту.

- педагогикалық ұжымның жүргізіліп жатқан іс-әрекеттерінен мағлұмат алу.


Рефлексия алаңын құру:


  • ұйымдастыру (өткізілетін орын мен уақытты белгілеу);

  • іс-әрекетті рефлексиялауды қамтамасыз ету;

  • іс-әрекеттің қиындығын және проблемасын түсіну;

  • іс-әрекет жөнінде жалпы көқарас қалыптастыру;

  • педагогтың өзін-өзі анықтау прцедураларын қамтамасыз ету;

  • мамандық іс-әректіндегі келесі қадамды түсіну.

Ақпараттық алаңды құру

Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ






Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ



Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

таныстыру

  1. Хабарлама (Таныстыру), қабылдау (түсіну) Хабарды жеткізуді қамтамасыз ету.

Әдіскер ақпараттың тұтынушыға дұрыс түсінілуіне, нақтылап жеткізілуіне қамқор бола білу керек:


  1. Коммуникативтік қарым-қатынас . Түсіну мен жеткізуді қамтамасыз ету. Берілетін ақпараттың шынайы және толыққанды екендігіне көз жеткізу.

Әдіскердің позициясы: коммуникативтілікті ұйыдастырушы.

Әдістемемелік іс - әрекеттің мағынасы:

  • ақпараттық ағымды басқару;

  • потенциалдық ресурсты жіктеу (дидактика, тәжірибе, педагогтар) белгілі бір анықталған білім беру міндеттерінің ішінде, БО және ӘҚО проблемалары.

  • өзін-өзі сапалы тануды қамтамасыз ету, жеке білім алу оны іске асыру бағдарламасын құруда.


Ақпараттық алаңды құру:

  • мәтін, стуация мағыналарын түсінуді ұйымдастыру;

  • іс-әрекетке қойылатын талаптарға түсіністікпен қарауды ұйымдастыру;

  • анықталған ресурсқа ақпараттық іздестіру ұйымдастыру;

  • білім беру технологияларын, дидактикалық материалдарды жүйелеу ретінде ақпараттық ресурстарды жинақтау және жіктеу;

  • жіктелінген ресурстарды белгіленген бір түрде көрсету;

ресурстармен өз-ара ақпараттық байланыс құруды қамтамасыз ету.




Білім беру алаңын құру


Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫБаяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫБаяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫБаяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫБаяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Баяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫБаяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫБаяндама БІЛІКТІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ ЖҮЙЕСІНДЕ ТЫҢДАУШЫЛАРМЕН КЕРІ БАЙЛАНЫС ҰЙЫМДАСТЫРУ ТЕХНОЛОГИЯСЫ

қабілеттілік

Түрлендіру

Құралдар,

бағдарлама

шарты

Өзгерту

  1. Мұғалімдерге жеке білім алу бағдарламаларын құрғызу.өзін-өзі анықтау процесінде, білім берудегі жетіспеушілікті анықтауда, білім беру міндеттерін қойғанда, ресурсты анықтауда, іске асыру және түсіну шарттары.

Педагогтың шеберлік іс әрекетінің өзгерістерін программалау және жобалау.

Әдіскер позициясы: рефлексия процедураларын ұйымдастыру. Білім беру әрекеттерін программалау, біліктілік іс-әрекетіндегі өзгерістерді жобалау.

  1. Өздігінен білім алу бағдарламаларын жүзеге асыруға жәрдемдесу: …жүзеге асыруда әрқашан тұрақты рефлексия ұйымдастыру, алынған нәтижеге сараптама жасау.

Әдіскер позициясы: өздігінен білім алу бағдарламаларын жүзеге асыруға жағдай ұйымдастыру.

Әдіскер: білім беру алаңын қалыптастыру маманы

Әдістемелік іс-әрекеттің мағынасы:

  • білім алу алаңын құру;

  • білім алу ортасының бар болуын қамтамасыз ету;

  • білімберу ресурстарының анықталған сапасы ретінде өздігінен білім алу бағдарламаларының нәтижесін жіктеу.

Білім беру алаңын құру:

  • педагогтармен білім беру міндеттерін анықтап, безендіруді;

  • білім беру міндеттерін шешу құралдарын анықтау;

  • білім беру бағдарламаларын құру;

  • білім берудің жүзеге асуын қамтамасыз ету;

  • білім беру нәтижелерін біліктілік ресурстарына айналдыру.


Қолданылған әдебиеттер:

1. Тұрғынбаева Б.А. Мұғалімдердің шығармашылық әлеуетін біліктілікті арттыру жағдайында дамыту: теория және тәжірибе. Алматы, 2005ж.

2. Ғылыми-әдістемелік журнал. Методист №5, 2007ж.


© 2010-2022