Конспект по уйгурскому языку на тему Һезмәт Абдуллин

Тексерілді: _______

Уйғур әдәбияти 11 синип

Сабқтың тақырыбы

Һезмәт Абдуллинниң һаяти вә ижадийити

Силтеме

Уйғур әдәбияти Б.Әлахунова

9 синип Р.Һезизова

«ХХәсир намайинлири» китави. Й.Азаматов

«Уйғур авази»гезити 14.10.05

Жалпы мақсаты

Һезмәт Абдуллинниң һаяти,ижадийити бойичә мәлуматлар берилиду вә

поэзияси бойичә умумий мәлумат алиду

Оқу нәтижесі

Ойлаш қабилийитини, еғизчә вә язмичә нутқи риважлиниду.

Өз алдиға мустәқил ишләшкә үгиниду.

Әдипниң поэмилириниң мәзмуни билән тонушиду.

Негізгі идеялар

Әдип дайим издиништә вә өсүштә көрүниду, шундақла ижтимайи сәясий типтики әсәрләрни яритип,әдәбиятқа қошқан үлүши, тематикилиқ даирисини ечип бәрди.

Оқыту әдестері

Түcіндірмелі әдіс

1.Синиптики бирләшкән иш

2.Топтики бирләшкән иш

3. Мустәқил иш

4. Йәккә иш

Дерек көздер

Уйғур әдәбияти 9-синип 207-212-бәтләр вә тапшуруқлар

«ХХәсир намайинлири» китави 5-11-бәтләр

Тапсырмалар

1-тап. Дәрислик билән иш. Мәтинни ипадилик оқуш.

2-тап.Кластер түзүш.

3-тап. Мәтин алгоритми бойичә иш

4-тап. Мәтиндин бәш жүмлидин бир талдин сөз елип мәтин түзимиз.

5-тап. «Кубизм» тәсили билән

Жабдықтар

Дәрислик, дәптәр, тахта,әдипниң сүрити,схемиси

Дәрис бойичә муәллим билән оқуғучиниң иш- һәрикити

1.Психологиялиқ әһвал

2. Синипни уюштуруш (топлаш)

3.Қайтилаш: «Ғазат дәр мүлки Чин» дастани (Билал Назим)

Тапшурмиларни орунлаш:

Билал Назимниң «Ғазат дәр мүлки Чин» дастани тарихий әсәр болуп һесаплиниду.

Икки баби худаға муражиәт қилиду, үчинчи бабида өзиниң кәмбәғәллиги, көп вақитқичә саватсиз вә шу саватсизлиғиға әпсуслинидиғанлиғи һәққидә язиду.

Манжур хитай феодал һөкүмранлиғиға қарши күрәшлири, йәрсиз деханларни көчиришлири,чөлләрни ават қилиши,деханчилиқ қилиш.

Әвлатқа хатирә миллий азатлиқ қозғилаң

Ғазат дәр мүлки ЧинБаянлай уруши тарихий әсәр

Тәхт үчүн күрәш реал һаят

Жәнубий ШТ тунган,уйғур

Йеңи мавзу: Һезмәт Абдуллин һаяти вә ижадийити

Һезмәт Абдуллин һәққидә оқуғучилардин сораш.

Толуқтуримән:

1925-ж Алмута вилайити Әмгәкчиқазақ наһийәсиниң Баяндай йезисида туғулуп,1986-ж вапат болуп,Ғулжа йолиниң бойиға дәпин қилинған.

Оқуған йери: Ташкәнсаз йезисида йәттә жиллиқ мәктәптә билим алиду.

Армияға кетиду.Қайтип келип журналистикилик иш билән шуғуллиниду һәм шеир,һекайиләрни язиду.Дәсләпки китави «Гүлстан».

Ишлигән йәрлири: «Йеңи һаят»әдәбий хадим,бөлүм башлиғи,мәсъул катип.

Қазақстан бәдиий әдәбият нәширияти редакциясидә.

«Коммунизм туғи»гезитидә бөлүм башлиғи.

Қазақстан язғучилар иттипақидики уйғур секциясиниң башлиғи вә консультантти

СССр язғучилар иттипақиға әза болған.Совет делегация тәркивидә ШТ, ХХР ниң көплигән йәрлирини зиярәт қилиду.

Шеир топламлири: «Илһам учқунлири», «Дәсләпки қәдәм»

Поэмилири: «Анайәт», «Бабиләң», «Вәсийәт», «Дақиянус», «Давутжан»

Һекайиләр: «Гулистан», «Муһәббәт вә нәпрәт»,

Повестлири: «Бенакарлар», «Көчкән юлтуз», «Һәқ егиләр, сунмас», «Қиядики қиранлар»

Романлар: «Жилларға жавап», «Тәғдир», «Турпан тәвәсидә», «Жутдашлар», «Отлуқ чәмбәр»

Драмилири: «Яркәнт наваси», «Лутпулла»

1-тап. Дәрислик билән иш. Мәтинни ипадилик оқуш. (Һезмәт Абдуллинниң һаяти вә ижадийити)

2-тап.Кластер түзүш. (Һезмәт Абдуллинниң һаяти вә ижадийити бойичә)

Һезмәт Абдуллин1925-1986-ж әдәбий хадим

Баяндай консультант

Шаир,язғучи редактор

Әмгәк Қизил Туғ ордени драматург

Абдумутәллип дадиси тәржиман

Ижадийити 50ж журналист

3-тап. Мәтин алгоритми бойичә иш . Һезмәт Абдуллин. Поэмилири бойичә

Ипадилик оқуймиз

Чүшиниксиз сөзләрни ениқлайду.

Асасий мәзмуни:

Мәзмуниға қарап мавзуларға бөлүш:

Һәр бирсигә қисқичә ениқлима бериду.

Дәптәргә чүшүрүп оқуп бериду.

4-тап. Мәтиндин бәш жүмлидин бир талдин сөз елип мәтин түзимиз.( Һезмәт Абдуллин)

5-тап. «Кубизм» тәсили билән

Қәйәрдә? Баяндай

Немә? Әсәрлири билән тонулған

Қачан? 1925-1986-ж

Ким? Һезмәт Абдуллин

Қандақ? Поэзия,проза

Немишкә? Әсәрләрни яратип,әдәбиятқа қошқан үлүши, тематикилиқ даирисини ечип бәрди

Йәкүнләш: 6-тап. Инсерт әдиси билән:

Немини билимән. Немини билдим. Немини билгим келиду.

Баһалаш:оқуғучилар өзлири баһалайду.

Кейинки орунлинидиған тапшурма

1.Һезмәт Абдуллинниң һаяти вә ижадийити.

2.«Жутдашлар» әсәри 212-217-бәтләрни оқуш

Һезмәт Абдуллин. «Бенакарлар» әсәри қалғинини оқуш

Дәрис бойичә муәллимниң ойи: