Урок Крымскотатарского языка на тему Сёз бирикмелерининъ багъ усуллары (8 классе)

Ана тили дерси

8 сыныф

«Сёз бирикмелерининъ багъ усуллары»

Учитель: Якубовская З.М.

МКОУ «Мичуринская с.ш.»

Дерсмевзусы :Сёзбирикмелерининъбагъусулларынытекрарлав.

Макъсад: 1. Кечильгенмевзуларныумумийтекрарлав.

2. Къырымтатартилинемеракъдогъурмакъ.

3. Талебелернинънутукъларыныинкишафэтмек.

Дерснинъдонатылувы: Ресимлер, карточкалар, дерслик, аталарсёзлери.

Дерснинъкетишаты:

1. Оджа: Суаллергеджевапберинъиз:

Насылбирикмелергесёзбирикмесидерлер?

Талебе: Грамматиканынъкъанун-къаиделериэсасындабагъланыпкельгенэки я да экидензияде там маналысёзлернинъбирикмесинесёзбирикмесидерлер.

Меселя:балабан сыныф;

сувичмек.

О:Сёзбирикмелеринасылчешитлергеболюнелер?

Т: 1. Исмийсёзбирикмелери:-

табиатнынъдюльберлиги;

2. Фиильсёзбирикмелери:-

китапокъуйлар;

3. Зарфсёзбирикмелери:-

пек меракълы,тез кетмек.

О:Сёзбирикмелерининънасылбагъусуллары бар?

Т:Уйгъунлыкъбагъы, идаребагъыве сыра багъы.

Оджатахтаныачыпплакатныкосьтере:

Сёзбирикмелерининъбагъусуллары

УйгъунлыкъбагъыИдаребагъы Сыра багъы

О:Уйгъунлыкъбагъыакъкъында не айтмакъмумкюн?

Т:Башсёзнен таби сёз эм шахысча, эм де сайыджа, бири-биринетабийоларакъуйгъунлашыпкелирлер.

М:меним бабам,

талебенинъдефтери.

О:Идаребагъыакъкъында ким айтаджакъ?

Т:Идаребагъывастасынентизильгенбирикмелериндебашсёзмунасибетчилерярдымынен де тизилипкелир.

М:мектептенчыкъмакъ, ёл бою кеттик.

О: Сыра багъыакъкъындаайтынъыз!

Т: Сыра багъынентизилипкельгенбирикмелердесёзлер белли бирсырада

кельмесиненсинтактикмунасебетинибильдирирлер:

М:гузелькъыз;

кельгенджеязды.

2. «Ериниджойгъансёзбирикмеси».

Эр бирралеге карточка бериле.

Карточкадасёзбирикмелериязылгъан, багъусулыненкелишмегенсёзбирикмесинитапып, чыкъыптахтадаязмагъавебусёзбирикмесиненджумлетизмек.

Эвгекъайтмакъ, тюкянданалмакъ, юрекагълай, джевизтереги.

Азбарымызда балабан джевизтереги осе.

3. Дерсликненчалышув.

(Группа боюнджаиш) Китапта 87-иш.

Талебелеручьгруппагъаболюневеберильгенсёзбирикмелерини

багъусулларына коре догъруязмакъ:

I группа II группа III группа

УйгъунлыкъИдаре Сыра

багъыбагъыбагъы

4. Тахтадабиркъачсёзлерязылгъан, бусёзлернибир-биринебагълап,

джумлеязмакъвесёзбирикмелеринитапып, багъусулларыныайтмакъ.

Армут

Булут

Скемле

Скемледеотурып, татлыармуташагъанда, булутларнысейирэттим.

Скемледеотурып - и. б.

Татлыармут - с. б.

Булутларнысейирэттим - и. б.

5. Дерсликненчалышув.

88-иш. Схемаларгъаэсасланыпбагъусулларыныбельгилепджумлелер

тизмек.

Мектепте

Пек яхшыокъуй

Отурып

Анавыогъланчыкъ, мектепте пек яхшыокъуй.

Пек яхшыотургъан бала, мектептеокъуй.

6. Ким берильгенсёзлерненэнъчокъфразеологикбирикмелерайтар?

Тахтадасёзлерязылгъан:

Тиль, къулакъ, акъыл, козь, бурун, джан, кунь, баш, къолгъа.

Тиль узатмакъ; къулакъасмакъ; акъылджоймакъ; козьачмакъ;

бурун сокъмакъ; кунькорьмек; башсокъмакъ; къолгъаалмакъ;

джанякъмакъ; башайландырмакъ.

7. Эввазифеси:

Дерстечалышкъансёзбирикмелеринеэсасланыпкичкенеинша (7-8

джумле) язмакъ.

8. Дерснинънетиджеси.

Баалав.

Талебелерненсагълыкълашув.