• Преподавателю
  • Другое
  • Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру

Қазіргі ӛркениетті елдерде және ӛркениетті елдер қатарына қосылуға талпынған  мемлекеттердің кӛпшілігі, ең алдымен, білім ордаларына назар аударуда. Республикамызда білім беру ісінде демократияландыру мен ізгілендіру  жаңартудың негізгі принциптері ретінде анықталған орта білім жүйесін дамытудың  тұжырымдамасы мен стратегиясы, Заңның негіздері және орта білімнің бекітілген жалпы  міндеттері стандарттары бар. Білім беру жүйесін реформалаудың принциптері оқытудың  әдістемелік жүйесінің (оқыту мақс...
Раздел Другое
Класс -
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат doc
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Менің Қазақстаным

Тәуелсіз ел - бақытты ел

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.


Сөздік


егеменді - суверенный

тәуелсіз - независимый

рәміздер - символы

халық - народ

өкіл - представитель

асу - превышать

бас қала - главный город

тұңғыш - первый

шаршы шақырым - кв. км.

байлық - богатство

жер шары - земной шар

пайдалы кен - полезные ископаемые

түсті - цветной

асыл - драгоценный

мыс - медь

қорғасын - свинец

қалайы - олово

көмір - уголь

мұнай - нефть

Оқылым

1 - тапсырма. Мәтінді оқып, аударыңыз.

Қазақстан


Қазақстан - көп ұлтты, егеменді, тәуелсіз мемлекет.

Қазақстанның тұңғыш Президенті - Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев. Мемлекеттік рәміздері - елтаңба, байрақ, гимн. Халқының саны 16 миллионнан асады. Қазіргі Қазақстанда 130 ұлттың өкілдері тұрады. Жер көлемі 2,7 миллион шаршы шақырымнан асады. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі - қазақ тілі. Қазақстанның бас қаласы - Астана қаласы.

Қазақстан жері пайдалы кендерге бай, жер шарында кездесетін кен байлықтарының бәрі бар. Олар: темір рудасы, түсті және асыл металдар (мыс, қорғасын, қалайы, күміс, алтын және басқалары), көмір, мұнай, фосфориттер.

2 - тапсырма. Сұхбатты өзара оқыңыз.

Айнұр: Мемлекеттік елтаңбамыздың басты белгісі не?

Әйгерім: Мемлекеттік елтаңбамыздың басты белгісі - шаңырақ.

Айнұр: Шаңырақтың айналасында не бар?

Әйгерім:: Уықтар.

Айнұр: Уықтарды не қоршап тұр?

Әйгерім:: Оны қанатты пырақтар қоршап тұр.

Айнұр: Пырақ деген не?

Әйгерім: Пырақ - аңыздарда кездесетін қанатты тұлпар.

Айнұр: Елтаңбаның жоғарғы жағында не бар?

Әйгерім: Бесбұрышты жұлдыз.

Айнұр: Елтаңбаның астыңғы жағында не орналасқан?

Әйгерім: «Қазақстан» деген жазу орналасқан.

Айнұр: Елтаңбаның түсі қандай?

Әйгерім: Алтын және көгілдір түсті.

Айнұр: Елтаңбаның авторлары кім?

Әйгерім: Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов.

Айнұр: Елтаңба қашан қабылданды?

Әйгерім: 1992 жылы 4 маусымда қабылданды.

Грамматика

Есептік. Количественные: Он бес студент, отыз бес оқушы, жүз теңге

Реттік. Порядковые: оныншы орын-десятое место

тоғызыншы ұл - девятый сын

Жинақтық. Собирательные: бір-біреу алты-алтау

Топтау. Разделительные: оннан - по десяти елуден - по пятидесяти жүзден бөл - раздели по сто

Болжалдық. Приблизительные числительные образуются двумя способами:

1. Морфологический: жиырмадай - около двадцати

2. Синтактический: он шақты - около десяти, жиырмаға жуық - около двадцати

Бөлшектік. Дробные числительные образуются двумя способами:

  1. төрттің бірі бестен үш - три пятых тоғыздан жеті - семь девятых



Жазылым

3- тапсырма. Мәтіннен сан есімдерді тауып, топқа бөліп жазыңыз.

  • Есептік Реттік

  • Жинақтық Бөлшектік

  • Топтау Болжалдық


4 - тапсырма. Төмендегі сөйлемдерге қажетті сөздерді қойыңыз.


Халқының саны; пайдалы кендерге; асыл металдар; шаршы шақырымнан; елтаңба, байрақ, әнұран; ұлттың өкілдері; бас қаласы; егеменді, тәуелсіз;

Қазақстан


Қазақстан - көп ұлтты, (1)_________мемлекет. Қазақстанның тұңғыш Президенті - Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев. Мемлекеттік рәміздері - (2)_______.(3)___________16 миллионнан асады. Қазіргі Қазақстанда 130

(4)_________ тұрады. Жер көлемі 2,7 миллион (5)_________ асады. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі - қазақ тілі. Қазақстанның (6)_________- Астана қаласы. Қазақстан жері (7)________бай, жер шарында кездесетін кен байлықтарының бәрі бар. Олар: темір рудасы, түсті және (8)_______ (мыс, қорғасын, қалайы, күміс, алтын және

басқалары), көмір, мұнай, фосфориттер. Қазақстан жері пайдалы кендер... бай, жер шарында кездесетін кен байлықтары... бәрі бар.


5- тапсырма. Сөздерді аударыңыз, мәтін құрастырыңыз.


Многонациональное суверенное, независимое государство.

Государственные символы: гимн, герб, флаг.

Қазақстан Площадь более 2,7 млн. кв. км.

Главный город Казахстана - Астана.

Численность населения более 16 млн.

Богат полезными ископаемыми.


Айтылым


Мақал-мәтелдерді оқып, аударып,есте сақтаңыз.


МҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.ақал - мәтелдер


Туға тағзым - тарихқа тағзым.


Туға құрмет - елге құрмет.


Отансыз адам - ормансыз бұлбұл.


Отанға опасыздық еткенің, өз түбіңе жеткенің.


6 - тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті септік жалғауын жалғаңыз,

қандай септік екенін атаңыз.


Қазақстан... тұңғыш Президенті - Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев. Халқы... саны 16 миллион... асады. Қазіргі Қазақстан... 130 ұлт... өкілдері тұрады. Жер көлемі 2,7 миллион шаршы шақырым... асады. Қазақстан Республикасы... мемлекеттік тілі - қазақ тілі. Қазақстан... бас қаласы - Астана қаласы.

Қазақстан жері пайдалы кендер... бай, жер шарында кездесетін кен байлықтары... бәрі бар.





7- тапсырма. Сызба бойынша әңгіме құрастырыңыз.



Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Территория, необъятная

Полезные ископаемые


8- тапсырма. Асты сызылған сөздерге сұрақтар қойыңыз.


Үлгі: Қазақстан қандай мемлекет?

Қазақстан - көп ұлтты, егеменді, тәуелсіз мемлекет.

Қазақстанның тұңғыш Президенті - Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев. Мемлекеттік рәміздері- елтаңба, байрақ, гимн. Халқының саны 16 миллионнан асады. Қазіргі Қазақстанда 130 ұлттың өкілдері тұрады. Жер көлемі 2,7 миллион шаршы шақырымнан асады. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі - қазақ тілі. Қазақстанның бас қаласы - Астана қаласы.

Қазақстан жері пайдалы кендерге бай, жер шарында кездесетін кен байлықтарының бәрі бар. Олар: темір рудасы, түсті және асыл металдар (мыс, қорғасын, қалайы, күміс, алтын және басқалары), көмір, мұнай, фосфориттер.


9-тапсырма.

Ән - көңілдің ажары

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.





Атамекен


Әнші-композитор Ескендір Хасанғалиевтің әні


Жасыл жайлау - түкті кілем, көк кілем,

Көк кілемде көп ойнаймын, көп күлем.

Айдарымнан сипап өткен самалды

Қазағымның алақаны деп білем!


Қайырмасы:

Қайда жүрсең атамекен,

Көкейіңде жатады екен.

Күннің өзі қимай оны,

Ұясына батады екен!


Жасыл жайлау - түкті кілем, көк кілем,

Көк кілемде көп ойнаймын, көп күлем.

Асқар тауын аспаныммен астасқан

Қазағымның мәртебесі деп білем!


Мемлекеттік рәміздер


Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін құрметтеу - әрбір Қазақстан азаматының міндеті.

ҚР Ата заңы

Тыңдалым


Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.

Сөздік


тік бұрышты - прямоугольный

көгілдір - голубой

мата - ткань, полотно, полотнище

ортасында - посередине

шұғылалы күн - солнечное зарево

астында - внизу, под

қыран - орел

ұлттық өрнек - национальный узор

мәдениет - культура

ұлттық өнер - национальная культура

салт-дәстүр - обычай

ені - ширина

ұзындығы - длина

байлық, молшылық - богатство

береке - изобилие

тұтастық - сплоченность

тыныштық - тишина, спокойствие

бейбітшілік - мир

бейнеленген - изображен

еркіндік, бостандық - свобода

орналасқан - расположен

қабылданды - принят


Оқылым

Мемлекеттік ту


1-тапсырма. Мәтінді оқып, аударыңыз.


Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туы - тік бұрышты (ені - 1 метр, ұзындығы - 2метр) көгілдір мата. Көгілдір түс - бейбітшіліктің, тыныштықтың, жарқын болашақтың және ашық аспанның нышаны. Тудың ортасында жарқырап шыққан шұғылалы күн орналасқан. Бұл - бейбітшіліктің белгісі. Күннің астында қалықтап ұшқан қыран құс бейнеленген. Қыран - еркіндікті, биік арманды білдіреді. Тудың сол жағында қазақ халқының ұлттық өрнегі бейнеленген. Өрнек - қазақ халқының салт-дәстүрін, мәдениетін, ұлттық өнерін білдіреді. Күн, қыран құс және өрнек - алтын түспен берілген. Тудың авторы, суретшісі - Шәкен Ниязбеков.


2 - тапсырма. Сұхбатты рольге бөліп оқыңыз.

- Ернар, мемлекеттік туымыздың түсі қандай?

- Тудың ортасынды не орналасқан?

- Күннің астында не бар?

- Тудың сол жағында не бейнеленген?

- Тудың реңдік белгісі қандай?

- Неге көгілдір түсті?

- Не себепті алтын түсті?


Жазылым


3 - тапсырма. Бос орынға керекті тәуелдік жалғауын қойып жазыңыз.

1. Біздің ту...дың түсі көгілдір.

2. Қазақстанның ту...ның түсі қандай?

3. Тудың орта...нда күн бар.

4. Тудың сол жағ...нда ою бейнеленген.

5. Тудың өлшем... қандай?

6. Тудың автор...- Ш.Ниязбеков.

7. Мемлекеттік ту... 1992 жылы қабылданды.

8. Біз өзіміздің ту...ды сүйеміз.


4 - тапсырма. Бос орынға керекті туынды етістікті қойып жазыңыз.

1. Еліміздің рәміздері 1992 жылы................

2. Тудың ортасында күн....................

3. Туда қыран....................

4. Біз мемлекеттік рәміздерді .......................

5. Үлкен жиналыстар гимнмен.....................

6. Ту - мемлекеттік рәміз болып...................

7. 2006 жылы жаңа гимн ..............................


Керекті сөздер бейнеленген, қабылданды, жарияланды, құрметтейміз, орналасқан, есептеледі, басталады.



Туға тағзым - елге тағзым.


Айтылым


  1. - тапсырма. Сызба бойынша мемлекеттік ту туралы әңгіме

құрастырыңыз.

тік бұрышты

ұлттық өрнек


қыран

ені

шұғылалы күн

Мемлекеттік ту

байлық, молшылық

мата

береке


ұзындығы

тұтастық

ашық аспан




Қазақстанның туына қарап, мәтін бойынша әңгімелеңіз

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.


6 - тапсырма. Сөйлемдердің дұрыс - бұрысын анықтаңыз.

1. Мемлекеттік тудың түсі көгілдір.

2. Күн тудың ортасында орналасқан.

3. Тудың сол жағында қырвн бейнеленген.

4. Тудағы оюдың түсі сары.

5. Тудың ені мен ұзындығы бірдей

6. Ш.Ниязбеков - тудың авторы.


Қазақстан Республикасының елтаңбасы


Тыңдалым Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.


Сөздік


елтаңба - герб

шаңырақ - верхняя часть юрты

көгілдір түс аясында - на голубом фоне

қанатты пырақ - мифические крылатые кони

бес бұрышты жұлдыз - пятиконечная звезда

төменде - внизу

жоғарыда - вверху

екі жақта - с двух сторон

айнала - вокруг

мағына білдіреді - обозначает

сәулетшілер - архитекторы

аңыз - легенда

ертегі - сказка

мәңгілік даму - вечное развитие


Оқылым

1- тапсырма. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік елтаңбасында көгілдір түс аясында шаңырақ бейнеленген. Шаңырақ - үй, отбасы, Отан деген мағынаны білдіреді. Шаңырақты айнала уықтар шаншылған. Екі жағын аңыз ертегілердегі пырақтардың қанаттары көмкеріп тұр. Қанатты қос пырақ - мәңгілік өмірдің шексіз даму белгісі.

Елтаңбаның жоғарында бес бұрышты жұлдыз бар.Төменгі жағында «Қазақстан» деген жазу бар. Реңдік бейнесі - алтын және көгілдір түсті.

Елтаңбаның авторлары: белгілі сәулетшілер - Шота Уәлиханов, Жандарбек Мәлібеков.


2 - тапсырма. Сұхбатты оқыңыз.

Айнұр: Мемлекеттік елтаңбамыздың басты белгісі не?

Әйгерім: Мемлекеттік елтаңбамыздың басты белгісі - шаңырақ.

Айнұр: Шаңырақтың айналасында не бар?

Әйгерім: Уықтар бар.

Айнұр: Уықтарды не қоршап тұр?

Әйгерім: Оны қанатты пырақтар қоршап тұр.

Айнұр: Пырақ деген не?

Әйгерім: Пырақ - аңыздарда кездесетін қанатты тұлпар.

Айнұр: Елтаңбаның жоғарғы жағында не бар?

Әйгерім: Бесбұрышты жұлдыз.

Айнұр: Елтаңбаның астыңғы жағында не орналасқан?

Әйгерім: «Қазақстан» деген жазу орналасқан.

Айнұр: Елтаңбаның түсі қандай?

Әйгерім: Алтын және көгілдір түсті.

Айнұр: Елтаңбаның авторлары кім?


Жазылым

3-тапсырма. Сөздерді пайдалана отырып сөйлемдер құрастырыңыз:

шаңырақ

Елтаңба қанатты пырақтар бейнеленген.

жұлдыз

«Қазақстан» деген жазу


Шаңырақ біртұтастық білдіреді.


Пырақ мал шаруашылығының бейнесі.


4 - тапсырма. Жоғарыдағы сұхбатқа қарап, бос орынға керекті сөздерді қойып жазыңыз.

  1. Елтаңбаның ортасында ______________ бар.

  2. Шаңырақтың айналасында __________ орналасқан.

  3. Елтаңбаның екі жағында _____________ бейнеленген.

  4. Жоғарыда ____________ бар.

  5. _________________жазуы төменде орналасқан.

  6. Елтаңбаның ені _____________ бар.

  7. ________________1992 жылы маусымның төртінде қабылданды.

Айтылым

бес бұрышты жұлдыз


шаңырақ

жоғарыда


ЕЛТАҢБА

көгілдір түс аясында

қанатты пырақ



төменде

«Қазақстан» деген жазу


уықтар шаншылған


Қазақстанның елтаңбасына қарап, мәтін бойынша әңгімелеңіз.


Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Гимні

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз


Сөздік


аспан -небо

даңқ -слава

намыс -честь

бірлік -единство

ұрпақ -поколение

мәңгілік -вечный

мықты -сильный

уақыт -время

жыр -песня

осындай -такой

бақытты -счастливый


Оқылым

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Гимн 2006 жылы өзгертілді.

Гимннің сөзі жазған Жұмекен Нәжімеденов

Нұрсұлтан Назарбаев

Гимннің әнін жазған Шәмші Қалдаяқов


Алтын күн аспаны,

Алтын дән даласы,

Ерліктің дастаны,

Еліме қарашы!

Ежелден ер деген,

Даңқымыз шықты ғой.

Намысын бермеген,

Қазағым мықты ғой!

Қайырмасы:

Менің елім, менің елім,

Гүлің болып егілемін,

Жырың болып төгілемін, елім!

Туған жерім менің - Қазақстаным!

Ұрпаққа жол ашқан

Кең байтақ жерім бар.

Бірлігі жарасқан

Тәуелсіз елім бар.

Қарсы алған уақытты

Мәңгілік досындай.

Біздің ел бақытты

Біздің ел осындай!

Қайырмасы:


1 - тапсырма. Өзара сұхбаттасыңыз.


Азат: Мемлекеттік гимн қанша шумақтан тұрады?

Марат: Гимн екі шумақ және бір қайырмасынан тұрады.

Азат: Гимн әнінің авторлары кім?

Марат: Шәмші Қалдаяқов.

Азат: Гимннің сөзін жазған кім?

Марат: Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев.


2 - тапсырма. Берілген сөйлемдерді қазақшаға аударыңыз.

В этой песне говорится о бескрайних просторах казахских степей, где выращивают богатый урожай, которым всегда восхищаются хлеборобы. Песня является гимном земле казахской, благодарностью ей и славному труду человека.

Жазылым

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.
















Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.




Мемлекеттік тіл

Анамыздың ақ сүтімен бойымызға дарыған тілімізді ұмыту - бүкіл ата-бабамызды ,тарихымызды ұмыту.


Б.Момышұлы.

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз


Сөздік


мәртебе - статус

қоғамдық - общественный

сала - отрасль

заң - закон

сот - суд

маңыз - значение

парыз - долг

азамат - гражданин

аумақ - регион

іс қағаздары - деловые бумаги

қатынас - отношение

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Оқылым

1-тапсырма. Мәтінді оқып, аударыңыз.

Қазақ тілі

1997 жылы Тіл заңы қабылданып, қазақ тілі мемлекеттік мәртебе алды.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі - қазақ тілі. Мемлекеттік тіл -мемлекеттің бүкіл аумағында қоғамдық қатынастардың барлық саласында қолданылатын мемлекеттік басқару, заң шығару, сот ісін жүргізу және іс қағаздарын жүргізу тілі.

Қазақстан халқын топтастырудың аса маңызды факторы болып табылатын мемлекеттік тілді меңгеру - Қазақстан Республикасының әрбір азаматының парызы.

2 - тапсырма. Сөз тіркестерді оқып, аударыңыз.

Ана тілі, мемлекеттік мәртебе, дүние жүзі, әр халық, барлық салада, іс қағаздары, аса маңызды, мәртебе алды, кішкентай кезінен, басқа ұлт өкілдері, көп ұлтты мемлекет.

Грамматика

Ілік септік (Родительный падеж) обозначает принадлежность одного предмета другому, т.е. становится обладателем предмета: Асқардың дәптері «тетрадь Асқара». Он отвечает на вопросы кімнің? ненің? «кого? чего?». Обладатель предмета принимает окончания тың/-тің, -ның/-нің, -дың/-дің и ставится перед обладаемым предметом, выступая в качестве его определения. Обладаемый предмет имеет притяжательную форму ІІІ лица.

После глухих согласных

-тың/-тің

Айбат-тың дәптері; Серік-тің дәптері

После гласных и м, н, ң

-ның/-нің

Алма-ның дәптері; Гүлім-нің дәптері

Во всех остальных случаях

-дың/-дің

Айдар-дың дәптері; Гүлнәр-дің дәптері

Жазылым

3 - тапсырма. Ілік септігінің жалғауын жалғаңыз.

1. Қазақ халқы... ана тілі. 2. Бөлім бастық.... кабинеті. 3. Жұмыс аптасы.... жоспары. 4. Мемлекеттік қызметші.... келбеті. 5. Әсем.... мамандығы заңгер. 6. Басқарма... атауы. 7. Әкім... аппараты. 8. Руслан.... ұлты кәріс. 9. Қазақстан Республикасы... астанасы. 10. Гимн... авторы.

4 - тапсырма. «Тіл» сөзімен бес жол құрастырыңыз.

1. Бір зат есім.

2. Екі сын есім.

3. Үш етістік.

4. Төрт сөзден тұратын фраза.

5. Синоним.

1. Тіл.

2. Ана, мемлекеттік.

3. Алды, жатады, біледі.

4. Халқымыздың асыл қазынасы - тіл.

5. Құрал.


5 - тапсырма. Сөйлемдер құраңыз.

  1. Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.қазақ

орыс

ұйғыр

неміс халқының ана тілі

корей

дүнген

өзбек



2. Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.с малых лет

от бабушки, дедушки

от родителей

Ана тілін адамдар став взрослыми үйренеді

в школе

из книг, газет, журналов

из кино, театров, радио, ТВ

Айтылым


6- тапсырма. Берілген нақыл сөздерді оқып, аударыңыз, есте сақтаңыз.

Тіл жоқ жерде ұлт та жоқ.

Шыңғыс Төреқұлұлы Айтматов


Тілдің тіршіліктегі мәніне қазақ ежелден ерекше көңіл бөлген. Сондықтан да «өнер алды - қызыл тіл» дейді.

Сәбит Мұқанов


Бұл дәуірде өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген адам толық мәнді интеллигент емес.

Мұхтар Әуезов

7- тапсырма. Өлеңді мәнерлеп оқып, өлеңде не туралы айтылғандығын

әңгімелеңіз.

Ән - көңілдің ажары

Ананың тілі

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

1.Өмірге келдім

Анамды көрдім

Деді ол маған:

«Алтыным, балам.»

Әнімен елпіп,

Жырымен желпіп,

Үйреткен маған

Бал тілін анам.

Қайырмасы.

Ананың тілі

Қуатым менің.

Ананың тілі

Мені ұғатын.

Коммуникативтік минимум

Мирас: Қазақ тілі қандай тілдер тобына жатады?

Арай: Қазақ тілі түркі тілдер тобына жатады.

Мирас: Ол қашан мемлекеттік мәртебе алды?

Арай: Ол 1989 жылы мемлекеттік мәртебе алды.

ұлт - нация

ерекше - особенно

ежелден - испокон веков

өнер - искусство

дәуір - эпоха

мән - значение



Астана

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.

Сөздік


бұрынғы - прежний мүсін - скульптура

жарлық - указ ғасыр - век

жариялау - объявлять алда - впереди

алып - великий әйгілі - известный

айналу - превращаться алыс шетел - дальнее зарубежье

атылған - взметнувшийся жақын шетел - ближнее зарубежье

тұрғын - житель

бақытты - счастливый

болашағы - будущее

ғимарат - здание

әкімшілік - администрация

мәдени - культурный

құрылыс - строительство

саяси - политический

бас - главный


Оқылым


1- тапсырма. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз.

АҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.стана - бас қала

Қазақстан Республикасының астанасы - Астана. Ол бұрынғы Ақмола қаласы.

ҚҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.азақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен 1997 жылдың 16 желтоқсанынан бастап Ақмола қаласы Қазақстан Республикасының жаңа астанасы болып жарияланды. Ал Президенттің 1998 жылдың 6 мамырдағы Жарлығымен Ақмола қаласының аты Астана болып өзгертілді. Қазақстан Республикасының өмірінде бұл төртінші астана.(Орынбор, Қызылорда, Алматы, Астана).

Астана - алып құрылыстар қаласы. Аз уақыттың ішінде Астана қаласы көрікті қалаға айналды. Мұнда Президент, Парламент және Үкімет орналасқан.

Аспанға атылған ақ барыс мүсіні Қазақстанның ХХІ ғасырдағы бақытты болашағын білдіріп тұр. «Бәйтерек» ғимараты Астана тұрғындарын, жақын, алыс шетелдерден келген қонақтарды таң қалдырады.

Астананың болашағы әлі алда. Ол Еуразиядағы ең әсем, сұлу, әйгілі қала болмақ.

Астана - Қазақстан Республикасының саяси, әкімшілік, экономикалық, мәдени орталығы, бас қала.

2 - тапсырма. Мәтінді пайдаланып, сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Қазақстан Республикасының астанасы қай қала?

2. Астана қай жылы Қазақстанның жаңа астанасы, бас қаласы болып

жарияланды?

3. Қазақстан Республикасының өмірінде бұл нешінші астана?

4. Астана қаласы қандай қалаға айналды?

5. Астана қаласында қандай көрікті жерлер бар?

6. Астана ненің орталығы?


Айтылым

3Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру. - тапсырма. Мына сөйлесуді оқып жаттығыңыз.

- Мина, сен Астанада болдың ба?

  • Жоқ, мен Қазақстанның бас қаласында болған жоқпын. Бірақ Астана туралы көп естідім. Мартина, сен Астанадан келдің ғой.

Астана қалай екен?

  • Мен Астанада бір жылдай болдым. Бұрын Астана кішкентай қала болатын. Ал қазір үлкен, әсем қалаға айналыпты.

  • Бұрын Астананың аты басқа еді ғой.

  • Иә, бұрынғы аты - Ақмола. Кеңес дәуірінде Целиноград деген аты болыпты.

  • Астана қаласын жақсы білетін шығарсың.

  • Иә, бос уақытымда Астананы көп араладым. Менің Астанада жолдастарым бар. Олар мені Астананың көрнекті жерлеріне апарды.

  • Мен Астананы көруді армандап жүрмін....

  • Онда арманың орындалуы мүмкін. Мен жазда Астанадағы жолдастарыма баруды жоспарлап отырмын. Бірге барайық, бәрін өзіңнің көзіңмен көресің....

  • О! Рахмет. Әзірше сен бізге Астана туралы айтып бер.

  • Жақсы айтайын.........


4 - тапсырма. Кестедегі сөздерді пайдаланып, сұрақтарға жауап беріңіз.

Шағын әңгіме құрастырыңыз.


1. Сіз Астанаға қашан бардыңыз?


на прошлой неделе; два года назад; прошлой весной; в прошлом году;

летом .........


2. Астанаға немен бардыңыз?



на машине; на самолете; на поезде ...


3. Барғаннан кейін қайда

орналастыңыз?



у родственников; в гостинице;

в доме своего друга; у знакомых ......


4. Астананың қандай көрнекті

жерлерін араладыңыз?


Президентский дворец; здание Парламента; Дворец молодежи;

здание « Байтерек » ............


5.Саяхат жетекшісі не туралы

әңгімеледі?


история; промышленность;

культура; искусство;

достопримечательности Астаны .....




5 - тапсырма. Мына сөз тіркестерін ауызша аударыңыз.

Указом Президента; был объявлен; был переименован; четвертая столица

великие новостройки; в течении короткого времени; взметнувшийся ввысь;

главный город; « Бәйтерек » восхищает; будущее Астаны; известный город;

гости дальнего зарубежья; скульптура белый барс.



Берілген өлеңді жаттап алыңыз.

Өз Астанам - Өз Ордам.


Жаса, жаңа Астанам,

Өркен жая бастаған!

Болашақтың есігін

Өз қолыңмен аш маған!


Жайнап бақыт нұрымен,

Қуантасың шынымен.

Әр кірпішің сөйлеп тұр,

Бостандықтың тілімен!


Жасыл желек оранған

Әрбір көшең - көк орман.

Сенде түлеп, сенде өскен

Жас ұрпақта жоқ арман.


Заман жаңа, ел жаңа,

Күлімдейді кең дала.

Өз Астанам - өз Ордам,

Сүйенерім сен ғана!


Асқақтай бер, Астанам,

Берекеге бастаған!

Болашақтың есігін

Өз қолыңмен аш маған!

6 - тапсырма. «Қазақстан» тақырыбы бойынша көршіңізбен

сұхбаттасыңыз.

Жазылым


7- тапсырма. Көп нүктенің орнына қажетті сөздерді жалғап жазыңыз.

Қазақстан Республикасының ...... - Астана. Астана - ...... құрылыстар қаласы. «Бәйтерек» ғимараты жақын, алыс шетелдерден келген қонақтарды .... . Ол Еуразиядағы ең әсем ...... қала болмақ. Астананың ...... әлі алда.

Қажетті сөздер: астана, алып, таң қалдыру, әйгілі, болашақ.


Грамматика

Ырықсыз етіс.

Страдательный залог в казахском языке образуется при помощи суффиксов -ыл/-іл/-л. И в русском, и в казахском языке он указывает на то, что предмет подвергается действию другого предмета Или лица. Например: Бір аптадан кейін жұмыс аяқта-л-а-ды. «Через неделю работа будет закончена». Хат ауылға жібер-іл-ді. «Письмо отправлено в аул»


Мысалы: қол қою - қол қой + ыл + ды

атау - ата + л + ды

орнату - орнат + ыл + ды

8 - тапсырма. Көп нүктенің орнына қажетті сөздерді жазыңыз.

1) Қазақстан ......... астанасы - .......... .

2) Қазақстан Республикасы Президентінің ......... 1997 жылдың 16

желтоқсанынан бастап ........ қаласы Қазақстан Республикасының .........

астанасы болып ......... .

3) Ал Президенттің 1998 жылдың 6 мамырдағы Жарлығымен .......... қаласының аты .......... болып өзгертілді.

4) Қазақстан Республикасының ........ бұл ...... астана (...... , ..... , ..... , .......).

5) Астана - ........ құрылыстар қаласы.

6) Аз уақыттың ішінде ......... қаласы .......... қалаға айналды.

7) Мұнда ....... , ......... және ........ орналасқан.

8) ........... атылған ..... ........ мүсіні Қазақстанның ......... болашағын

білдіріп тұр.

9) « ......... » ғимараты Астана ......... , ........ , ........ , шетелдерден келген

............ таң қалдырады.

10) Астана - Қазақстан Республикасының ......., ......, ......., ......... орталығы.

11) Астана Еуразиядағы ең ......., ........, ........ қала болмақ.

Қажетті сөздер:

(Республикасының, Астана., Жарлығымен, Ақмола, жаңа, жарияланды, Ақмола, Астана, өмірінде, төртінші, (Орынбор, Қызылорда, Алматы, Астана) алып, құрылыстар, Астана, көрікті, Президент, Парламент, Үкімет, Аспанға, ақ барыс, ХХІ ғасырдағы, «Бәйтерек» тұрғындарын, жақын, алыс, қонақтарды, саяси, әкімшілік, экономикалық, мәдени, әсем, сұлу, әйгілі)


9 - тапсырма. Мына сөйлемдерді жалғастырып, аяқтап жазыңыз.

1) Қазақстан Республикасының Жарлығымен __________________.

2) Ал Президенттің 1998 жылдың 6 мамырдағы ________________.

3) Аз уақыттың ішінде Астана қаласы ________________________.

4) Аспанға атылған ақ барыс мүсіні __________________________.

5) «Бәйтерек» ғимараты ___________________________________.

6) Астананың болашағы ____________________________________.


10 - тапсырма. Схема бойынша сөйлем құрыңыз.

стала новой столицей Республики Казахстан.

за короткое время превратилась в красивый город.

Астана собирается стать одним из красивых городов Евразии.

восхищает жителей и гостей столицы.

главный город.


11 - тапсырма. Өз ойларыңызды, пікірлеріңізді жазыңыз.

бүгінгі а бұрынғы

с

т

а

н

а


12- тапсырма. Сөйлеу жағдаяттары.

І топ

1. Көрші елдерден келген азаматпен кездестіңіз, өз еліңіз туралы не айтар едіңіз ?

ІІ топ

2. Өз Отаныңызды неге сонша жақсы көресіз деген сұраққа қалай жауап бересіз ?

ІІІ топ

3. Туған еліңіз қандай? - деген сұраққа қалай жауап бересіз?


МҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.ақал - мәтелдер

Отансыз адам - ормансыз бұлбұл.

Туған жердің жері де көрікті, елі де сүйікті.

Туған жердің қадірін, шетте жүрсең білерсің.

Туған жердей жер болмас, туған елдей ел болмас.


15- тапсырма. «Астананың гүлденуі - Қазақстанның гүлденуі»

тақырыбына эссе жазыңыз.


ТҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.УҒАН ЕЛІМ


Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.



Сөздік

туған жер - родная земля

Отан - Родина

земля - жер, место

ел - страна

жерлес - земляк

ұлт - национальность

аймақ - регион

көпұлтты - многонациональный

мекенжай - адрес

мемлекет - государство

табиғат - природа

орталық - центр

мақтаныш - гордость

қиылыс - перекресток

орналасу - расположиться

өйткені - потому что

көше - улица

даңғыл - проспект

алаң - площадь

пәтер - квартира

тура - прямо

шағынаудан - микрорайон

көпқабатты үй - многоэтажный дом

бұрылыс - поворот


Оқылым

1- тапсырма. Мәтінді оқып , аударыңыз.

Менің туған елім - Қазақстан. Ол Евразия орталығында орналасқан. Өзім Қостанай қаласында тудым.Біздің қаламыз Қазақстанның солтүстігінде, Тобыл өзенінің жағасында орналасқан. Қостанай қаласының негізі 1879 жылы қаланған. Ол әсем, сұлу, таза қала. Мен өз туған қаламды мақтаныш етемін.

Маған өз туған жерім ұнайды, өйткені мен осында туып өстім, білім алдым.


2 - тапсырма. Төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.


- Сіздің атыңыз кім?

- Сіздің ұлтыңыз кім?

- Туған еліңіз қайда?

- Туған жеріңіз ше?

- Туған жеріңіз Қазақстанның қай аймағында орналасқан?

- Қазақстан қандай ұлтты мемлекет деп ойлайсыз?



3 - тапсырма. Келесі мақал - мәтелдерді мәнерлеп оқып, жаттап алуға

тырысыңыз.


МҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.ақал - мәтелдер

Туған жердің қадірін шетте жүрсең білерсің.

Попав на чужбину, поймешь, как дорога родина.

Отан оттан да ыстық.

Родины тепло - огня жарче.

Жерге еткен жақсылық жерде қалмайды.

Труд, вложенный в землю, в земле не залежится.

Ел іші - алтын бесік

Родная земля - золотая колыбель.

Туған жердің жуасы да тәтті.

И лук на родине слаще.

4- тапсырма. Өлеңді мәнерлеп оқып, жаттап алыңыз.

Егеменді ел болып,

Тереземіз тең болып

Тәуелсіздік алауын жаққан елім!

Қасиетті көк байрақ

Достық туы нұр жайнап,

Бейбітшілік тұмарын таққан елім!

(Сейітқали Мәдуани)

Айтылым

Ойын «Менің жерім осындай...»

Барлық қатысушылар айнала тұрады. Оқытушы доп лақтырады. Допты қағып алған адам сөйлейді. Ойынның мақсаты: әркім өзінің туған жерін сипаттайды.

Мысалы: Менің атым ... Менің туған жерім - Қостанай облысы Ұзынкөл ауданы.

Ол бір ғажайып жер. Онда көлдер өте көп. Табиғаты сұлу. Жері бай, көркем.

Допты келесі тыңдаушыға лақтырады. Ол өз жері туралы айтады.

В казахском языке семь падежных форм. Образование падежных форм имен существительных осуществляется с помощью падежных окончаний.

септік

сұрақтары

жалғаулары

мысалы

1

Атау септік

кім? не?

кімдер? нелер?

қала

қалалар

2

Ілік септік

кімнің? ненің?

-нің,-ның

-дің,-дың

-тің,-тің

қаланың

қалалардың

3

Барыс септік

кімге? неге?

-қа,-ке,-ға,-ге,

-а,-е

қалаға,

қалаларға

4

Табыс септік

кімді? нені?

-ны,-ні,-ды,-

-ді,-ты,-ті-н

қаланы

қалаларды

5

Жатыс септік

кімде? неде?

қайда?

-да,-де,-та,-те,

-нда,-нде

қалада

қалаларда

6

Шығыс

септік

кімнен? неден?

қайдан?

-нан,-нен,

-дан,-ден,

-тан,-тен

қаладан

қалалардан

7

Көмектес

септік

кіммен? немен?

-мен,-бен,

-пен

қаламен

қалалармен

6- тапсырма. Жоғардағы мәтінге қарап, сызбаны толтырыңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.





Көмекші есімдер. Служебные имена, сочетаясь с именем существительным в родительном падеже, образуют словосочетания, имеющие пространственное значение. При этом служебные имена употребляются только в притяжательной форме ІІІ лица и принимают падежные окончания. Служебные имена в местном падеже выполняют функцию предлогов и

соответствуют русским предлогам: за, под, на, перед, у, внутри, возле, между, напротив и т.д.

сырты (внешняя сторона дома): снаружи

асты (Нижняя сторона дома): под

үсті (верхняя сторона дома): на

үйдің алды (передняя сторона дома): перед

арты (задняя сторона дома): за

қасы (возле дома): возле, у

іші (внутренняя часть дома): внутри

жаны (возле дома): возле

үсті (верхняя сторона дома): на

үйдің арасы (промежуток дома): между

түбі (у дома): у

қарсысы (напротив дома): напротив


7- тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Қазақстанда қандай ұлттар тұрады?

2. Олардың Отаны қай жер?

3. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі қай тіл?

4. Қазақстан халықтары қай тілді үйреніп, құрметтеуі керек?

5. Кім Отанға қызмет етеді?

Жазылым

8- тапсырма. Жер, ел сөздерін септеңіздер.

Атау НЕ?

Ілік НЕНІҢ?

Барыс НЕГЕ?

Табыс НЕНІ?

Жатыс НЕДЕ?

Шығыс НЕДЕН?

Көмектес НЕМЕН?

9 - тапсырма. Үлгі бойынша сұхбат құрастырыңыз.

- Сіздің мекенжайыңыз қандай?

- Менің мекенжайым: Қостанай қаласы, Алтынсарин көшесі, 9 - шы

шағынаудан, 11 - ші үй, 23 - ші пәтер.

- Сіздің үйіңіз қайда орналасқан?

- Менің үйім қаланың ортасында орналасқан.

- Үйіңіз неше қабатты?

- Үйім үш қабатты.

- Жұмыс орныңыз алыс па?

- Жоқ, жақын.

10 - тапсырма. Жұптық жұмыс. Топ екі-екіге бөлініп, басқа тыңдаушыларды

өзінің көршісінің мекенжайымен таныстырады.

Мысалы: Менің көршім - Бөгенбай. Ол Қостанай қаласында, Абай көшесінде, 52-ші үйде, 12-ші пәтерде тұрады. Ұлты - орыс. Екі баласы бар.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

11- тапсырма. Топтық жұмыс. Тыңдаушылар үш топқа бөлінеді, әр топқа

түрлі үш тапсырма беріледі.

1 - топ

2 - топ

3 - топ

1.

«Жер» деген сөзді

септеу

«Жер» деген сөзге

бес жол құрастыру

«Туған жер»

тақырыбына эссе

жазу

1-топ

Атау

Ілік

Барыс

Табыс

Жатыс

Шығыс

Көмектес

2-топ

1. Жер

2. Туған, ыстық

3. Туды, өсті, тұрды

4. Туған жердей жер болмас

5. Ел.

3-топ

Қажетті сөздер: алтын бесік, оттан ыстық, ерекше, өз жері, жұмақ, ел іші, отбасынан басталады, Отансыз адам, ыстық, мақтаныш етемін, Қостанай, туған анамдай.

12 - тапсырма. Сөйлемдерді толықтырыңыз.

Менің Отан..... Қазақстан. Қазақстан....... жер..... кең. Туып-өскен жерім.......құрметтей...... . Біз Отанымыз....... қызмет ете...... .


Сөз анасы - сәлем


Адамдықтың белгісі - иіліп сәлем бергені

Оқылым


1 - тапсырма. Төмендегі оралымдармен танысыңыз.

- Сәлем!

Привет!

- Сәлеметсіз бе?

Здравствуйте!

- Қайырлы таң!

Доброе утро!

- Қайырлы кеш!

Добрый вечер!

- Қайырлы күн!

Добрый день!

- Кеш жарық!

Добрый вечер!

- Ассалаумағалейкүм!

Мир вашему дому!

- Уағалейкүмассалам!

И Вашему дому мир!

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.


Аффиксы принадлежности

Основа оканчивается на согласный звук


Единственное число

Множественное число

І Менің / мой, моя, мое, / -ым, -ім

менің дәптер + ім

І Біздің дәптер+лер+іміз

/ наша тетрадь/ -іміз, -ымыз

ІІ Сенің /твой, твоя, твое, / -ың, -ің

сенің дәптер + ің

ІІ Сендердің дәптер+лер+ің

/ваша тетрадь/ -ың, -ің

Сіздің / Ваш, Ваша, Ваше,/ -ыңыз, -іңіз

сіздің дәптер + іңіз

Сіздердің дәптер+лер+іңіз

/ Ваша тетрадь/ -ыңыз, -іңіз

ІІІ Оның

/его, ее -/ -ы, -і

оның дәптер + і

ІІІ олардың дәптер+лер+і

/их тетрадь/ -ы, -і


Если слово оканчивается на на глухие согласные Қ, К, П, то при прибавлении окончаний притяжательной формы «Қ» переходит на «Ғ» (тарағым); «К» переходит на «Г» (көйлегім); «П» переходит на «Б» (добым).

Обладаемых предметов может быть несколько. В этом случае к основе слова сначала прибавляется окончание множественного числа -лар/-лер; дар/-дер; -тар/-тер, а затем притяжательные окончания: қыз+дар+ым - «мои девочки», үй+лер+ің - «твои дома».


Основа оканчивается на гласный звук


Единственное число

Множественное число

І Менің қала + м


І Біздің қала + мыз

ІІ Сенің қала + ң

ІІ Сендердің қала+лар+ың

Сіздің қала + ңыз

Сіздердің қала+лар+ыңыз

ІІІ Оның қала + сы

ІІІ Олардың қала+лар+ы

Жазылым

2 - тапсырма. Жекеше түрде - тыңдаушы, кітап, аға сөздерін тәуелдеп жазыңыз.

Жақ

После согласных

После гласных

1-жақ

Менің қыз+ым

Менің сіңлі+м

2-жақ

Сенің қыз+ың

Сенің сіңлі+ң

Сіздің қыз +ыңыз

Сіздің сіңлі+ңіз

3-жақ

Оның қыз+ы

Оның сіңлі+сі

3 - тапсырма. Көпше түрде ата, жас, немере сөздерін тәуелдеп жазыңыз.

Жақ

После гласных

После согласных

1-жақ

Біздің бала+мыз

Біздің әріптес+іміз

2-жақ

Сендердің бала+лар+ың

Сендердің әріптес+тер+ің

Сіздердің бала+лар+ыңыз

Сіздердің әріптес+тер+іңіз

3-жақ

Олардың бала+лар+ы

Олардың әріптес+тер+і

4 - тапсырма. Топтық жұмыс. Төмендегі сөздерге тәуелдік жалғауын жалғаңыз.

Үлгі:

Менің бастығым

Сенің бастығың

Сіздің бастығыңыз

Оның бастығы

1Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру. - топ. Бастық (қ ғ)

2 - топ. Әріптес

3 - топ. Дос

5 - тапсырма. Баламасын табыңыз.

Менің жасым его специальность

Сіздің мекенжайыңыз мой возраст

Оның мамандығы твое имя и фамилия

Сенің аты-жөнің Ваш адрес

Сөйлесім

6 - тапсырма. Жағдай сұрау оралымдарын оқып, қайталаңыз, есте сақтаңыз.

- Амансыз ба?

- Здоровы ли Вы?

- Есенсіз бе?

- Благополучны ли Вы?

- Денсаулығыңыз қалай?

- Как Ваше здоровье?

- Жағдайыңыз қалай?

- Как у Вас дела?

- Көңіл-күйіңіз қалай?

- Как Ваше настроение?

- Аман-есенсіз бе?

- Живы-здоровы ли Вы?


7 - тапсырма. Сұхбатты оқып, аударыңыз.

ТҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.анысу

- Сәлеметсіз бе?

- Сәлеметсіз бе?

- Таныс болайық!

- Таныс болайық!

- Атыңыз кім?

- Айгүл. Ал Сіздің атыңыз кім?

- Менің атым - Сұңқар.

- Жағдайыңыз қалай?

- Рахмет! Жаман емес.

- Денсаулығыңыз қалай?

- Жаман емес.

- Сіздің мамандығыңыз кім?

- Қаржыгер. Ал сіздің ше?

- Заңгер.

- Сіздің лауазымыңыз кім?

- Бас маманмын. Ал сіз ше?

- Мен де бас маманмын.

- Сіз қай басқармада жұмыс істейсіз?

- Мен Қостанай облысы әкімдігінің статистика басқармасында жұмыс істеймін.

- Мен Қостанай облысы бойынша төтенше жағдайлар департаментінде жұмыс

істеймін.

- Мен сізбен танысқаныма өте қуаныштымын.

- Мен де. Сау болыңыз!

- Сау болыңыз!

Тыңдалым

8 - тапсырма. Қоштасу оралымдарын тыңдаңыз, қайталаңыз.

- Сау болыңыз!

- До свидания!

- Жолыңыз болсын!

- Счастливого пути!

- Қоштасу.

- Прощание.

- Келесі кездескенше!

- До следующей встречи!

- Көріскенше!

- До встречи!

- Сау болыңыз!

- Будьте здоровы!

- Қош болыңыз!

- Прощайте!

- Жарайды!

- Ладно!

Жазылым

9 - тапсырма. Берілген сөздерді дәптеріңізге жазып, жаттап алыңыз.

Сөздік

лауазым - должность

қуаныштымын - рад (рада)

көңіл-күй - настроение

жаман емес - неплохо

онша емес - не очень

ақырындап - потихоньку

әріптес - коллега

тыңдаушы - слушатель

жетекші - ведущий

мекеме - учреждение

кәсіпорын - предприятие

бөлім бастығы - начальник отдела

маман - специалист

бас маман - главный специалист



10 - тапсырма. Қоштасыңыз.

1. Бастығыңызбен; 2. Досыңызбен; 3.Әріптесіңізбен; 4.Танысыңызбен.

11 - тапсырма. Төмендегі екі бағаналы сөздерді бір-бірімен сәйкестендіріңіз.

1. Сәлем, Әлия!

Көріскенше!

2. Сізді көргеніме қуаныштымын!

Қалым жаман емес.

3. Келесі кездескенше!

Мен де қуаныштымын

4. Қалыңыз қалай?

Қайырлы күн!

Жазылым

12-тапсырма. Көп нүктенің орнына дауыссыз қ, ң дыбыстарын қойыңыз.

Кө...іл - күй, ...уаныштымын, сау болы...ыз, а...ырындап, қайырлы та..., ма...ал, ...ош болыңыз, жолы...ыз болсын, ты...даушы, ...алыңыз қалай?

Мақал - мәтел

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Бір көрген таныс, екі көрген біліс.

Сөйлесе білген үйлесе де біледі.

Жылы - жылы сөйлесең, жылан да інінен шығады.

Жылан - змея

таныс - знакомый

туыс - родственник

ін - нора

Оқылым

13 - тапсырма. Шешеннің өлеңін оқыңыз, жаттап алыңыз.

Жақсы мен жаманның

парқын

Жаман емес, жақсы біледі.

Жаман нені біледі.

Кім жақсы болса, саған

сол жақын.

Жаманның көңілі лас,

Наданның көңілі нас.

Бірі тазармайды

Бірі ағармайды.

(Бөлтірік Әлменұлы)



Танысқаныма қуаныштымын


Бір көрген - таныс, екі көрген - біліс

Тыңдалым

1-тапсырма. Сөздерді тыңдаңыз, қайталаңыз.

Сөздік


тұрмыстамын - замужем

бойдақпын - холост

есім - имя

мен - я

менің - мой, моя, мое

сен - ты

оқимын - учусь

ұлт - национальность

жұмыс істеу - работать

дүниеге келу - родиться

тұрамын - живу

мамандық - специальность

мекенжай - адрес

даңғыл - проспект

үй - дом

пәтер - квартира

Оқылым

2-тапсырма. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз.

Менің аты-жөнім Асқарова Мәдина Абайқызы. Ұлтым - қазақ. Мен отыз бес жастамын. Тұрмыстамын. Екі балам бар. Мамандығым - дәрігер. Мен Қостанай қаласында тұрамын. Менің мекенжайым Абай даңғылы, 7-үй, 15-пәтерде тұрамын.

3 - тапсырма. Сөйлемдерді аударыңыз.

Его специальность юрист. Я живу в пятом доме. Я живу в городе Костанай. Мне двадцать семь лет. Она родилась в городе Астане. Его имя и отчество. Ваша национальность.

Жіктік жалғау жекеше түрде

Личные окончания в единственном числе

ЖАҚ-ЛИЦО

ЖАЛҒАУ - ОКОНЧАНИЯ

МЫСАЛ - ПРИМЕР

І. МЕН (Я)

-МЫН, - МІН - ПРИБАВЛЯЮТСЯ ПОСЛЕ ГЛАСНЫХ, ПОСЛЕ СОНОРНЫХ

(М, Н, Ң, Р, Л, Й, У)


- БЫН, -БІН - ПРИБАВЛЯЮТСЯ ПОСЛЕ ЗВОНКИХ СОГЛАСНЫХ (Ж, З)


-ПЫН, -ПІН - ПРИБАВЛЯЮТСЯ ПОСЛЕ ГЛУХИХ СОГЛАСНЫХ

МЕН МҰҒАЛІМ + МІН

МЕН МАМАН+МЫН




МЕН ЖАЛҒЫЗ + БЫН

МЕН ЕГІЗ + БІН



МЕН ЖАС + ПЫН

МЕН СТУДЕНТ + ПІН

ІІ. СЕН (ТЫ)

СІЗ (ВЫ)

вежливая форма

-СІҢ

-СЫҢ,

-СЫЗ

- СІЗ

СЕН ДӘРІГЕР + СІҢ

СЕН ЖАС + СЫҢ

СІЗ ЖАС + СЫЗ

СІЗ ӘЖЕ + СІЗ

ІІІ. ОЛ (ОН, ОНА, ОНО)

НУЛЕВОЕ ОКОНЧАНИЕ

ОЛ ЖАСГрамматика

Жіктік жалғау көпше түрде

Личные окончания во множественном числе

ЖАҚ - ЛИЦО

ЖАЛҒАУ - ОКОНЧАНИЯ

МЫСАЛ - ПРИМЕР

І. БІЗ (МЫ)

-МІЗ, МЫЗ - ПРИБАВЛЯЮТСЯ ПОСЛЕ ГЛАСНЫХ, ПОСЛЕ СОНОРНЫХ

(М, Н, Ң, Р, Л, Й, У)


- БІЗ, -БЫЗ - ПРИБАВЛЯЮТСЯ ПОСЛЕ ЗВОНКИХ СОГЛАСНЫХ

(Ж, З) И ПОСЛЕ СОНОРНЫХ

( М, Н, Ң)


-ПІЗ, -ПЫЗ - ПРИБАВЛЯЮТСЯ ПОСЛЕ ГЛУХИХ СОГЛАСНЫХ

БІЗ ЗАҢГЕР + МІЗ

БІЗ ОҚУШЫ + МЫЗ





БІЗ ЕГІЗ + БІЗ

БІЗ ЖАЛҒЫЗ + БЫЗ





БІЗ СТУДЕНТ+ ПІЗ

БІЗ ЖАС + ПЫЗ

ІІ. СЕНДЕР (ВЫ)


СІЗДЕР (ВЫ)

вежливая форма

-СІҢДЕР

-СЫҢДАР,

-СІЗДЕР

-СЫЗДАР

СЕНДЕР ДӘРІГЕР + СІҢДЕР

СЕНДЕР ЖАС + СЫҢДАР

СІЗДЕР ҮЛКЕН+СІЗДЕР

СІЗДЕР ЖАС+СЫЗДАР

ІІІ. ОЛАР (ОНИ)

НУЛЕВОЕ ОКОНЧАНИЕ

ОЛАР ТЫҢДАУШЫ

Жазылым


4 - тапсырма. Бос орынға тиісті жалғауды жалғаңыз.

Ол Серік....... Сіз Ажар Серікқызы......

Сен қыз........... Мен Құмарұлы......

Сіз бастық....... Ол талапты......

Мен заңгер...... Сендер мемлекеттік қызметші......

Олар бас маман...... Біз жетекші маман.....

Мен әйел... Мен бөлім бастығы........

5 - тапсырма. Қазақ тіліне аударыңыз.

1. Вы государственный служащий. 2. Он главный специалист. 3. Ты прекрасный собеседник. 4. Я ведущий специалист. 5. Мы граждане Республики Казахстан. 6. Они студенты. 7. Вы костанайцы. 8. Я русский. 9. Ты гость. 10. Мы сильные.

6 - тапсырма. Сөйлемдерді аяқтаңыз.

1. Мен мемлекеттік қызметшімін, сен ... . 2. Мен қазақпын, сен ... . 3. Ол үлкен, сендер ... . 4. Біз маманбыз, сендер ... . 5. Сен қаладасың, ол ... . 6. Ол жұмыста, Сіз ... 7. Мен Қостанайданмын, сендер ... . 8. Бастық іссапарда, мен ... . 9. Сендер бас мамансыңдар, олар ... . 10. Мен басқармадамын, сен ... .

Қажетті сөздер: жетекші мамандар, департаменттесің, үйдесіз, ауылда, студентсіңдер, жассыңдар, Астанадансыңдар, демалыстамын, орыссың, кәсіпкерсің.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.







7-тапсырма. Сан есімдерді сөзбен жазыңыз.

Үлгі: 5 - бес

10, 15, 36, 9, 4, 87, 92, 42, 78, 55, 60, 30, 90, 12, 37, 64, 57, 66.







Айтылым

Танысу этикеті


Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.



8-тапсырма. Қағазға өзіңіз туралы ақпарат жазыңыз. Қағазды бүктеп

жолдасыңызға беріңіз. Жолдасыңыз да соны жасасын.

Жолдасыңыз туралы айтып беріңіз. Жолдасыңыз Сіз туралы

айтсын.

Үлгі: Сенің атың ...

Сіздің атыңыз ...

Сөйлесім

9-тапсырма. Жолдасыңызбен сөйлесіңіз.


  • Атың кім?

- ..................................................

  • Тегің кім?

..................................................

  • Нешедесің?

..................................................

  • Қай жерде оқып жүрсің?

..................................................

  • Отбасың үлкен бе?

..................................................

  • Үйің қайда?

..................................................

  • Үйің үлкен бе?

..................................................

  • Мекенжайың қандай?

..................................................

Айтылым

10-тапсырма. Ойын.

Сіз ойша белгілі бір адамның өмірін таңдайсыз: ақын, биші, оқытушы... Мақсат: өзіңізді таныстыру, бір-біріңізді таныстыру. Мысалы: Менің атым Мұсабаева Әлия, мен қазақпын, Қостанай қаласында тұрамын. Қатар тұрған тыңдаушы оны келесі адамға таныстырады. Бұл Айдарова Әлия. Оның ұлты қазақ.... Басқалар түрлі сұрақтар қояды: «Мамандығыңыз кім? ...» танысу этикеттерін қолданады. «Өте жақсы», «Танысқаныма қуаныштымын».

Сөйлесім

11-тапсырма. Өзара сөйлесіңіз.

Коммуникативті тренинг

- Сәлеметсіз бе, Арлан!

- Сәлем, Жаслан! Халіңіз қалай?

- Жақсы. Өзіңіз ше?

- Жаман емес. Сіз қайда тұрасыз?

- Мен Астанада тұрамын. Сіз ше?

- Мен Қостанайда тұрамын.

- Балаларыңыз бар ма?

- Иә, үш балам бар.

- Жұмыс істейсіз бе?

- Иә, құрылыс басқармасында жұмыс істеймін. Ал сіз ше?

- Мен жұмыс істемеймін.

- Бізге қонаққа келіңіз.

- Рахмет, жарайды.

- Көріскенше!

- Сау болыңыз!

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.







12 - тапсырма. Келесі сөйлемдерді оқып, аударыңыз.

Сіз қазақсыз ба? Ол Қостанайдан ба? Сіз бастықсыз ба? Сен жас бас мамансың ба? Сен тұрмыстасың ба? Сіз сұлусыз ба? Ол жұмыс істей ме? Біз жас емеспіз бе? Сіздер Қостанайда тұрасыздар ма? Олар жұмыс істей ме?

Жазылым

13 - тапсырма. Гүлзаттың әңгімесін тыңдап, сауалнаманы толтырыңыз.

Менің аты-жөнім - Жомартова Ақмарал Болатқызы. Ұлтым - қазақ. Мен жиырма сегіз жастамын. Тұрмысқа шықпағанмын. Мен Білім беру басқармасында жұмыс істеймін. Мамандығым - заңгер. Мен Қостанай қаласында тұрамын. Менің мекенжайым - Абай даңғылы, 7-үй, 15-пәтер.

Аты-жөні ......................

Ұлты...............................

Мекенжайы...................

Мамандығы...................

Жұмыс орны.................

Отбасы ........................

Айтылым

14 - тапсырма. Баламасын табыңыз.

Мен орыспын Я молодой

Мен жаспын Я русский

Сен мамансың Как дела?

Халің қалай? Я специалист

Сіздің жасыңыз Твоя специальность

Сенің мамандығың Ваш возраст

Оның лауазымы Его образование

Оның білімі Его должность

15 - тапсырма. Сіз - мемлекеттік қызметшісіз. Өз әріптесіңіз туралы әңгімелеп

беріңіз.

Үлгі: Оның аты-жөні - Қанат. Ол мектепте жұмыс істейді. Мамандығы - мұғалім. Ұлты - қазақ. Үйленген. Үш баласы бар. Жасы отыз екіде. Ол тыңғылықты, байсалды, жақсы адам. Ол Қостанай қаласында тұрады. Оның мекенжайы: Абылай хан даңғылы, 7-үй, 27-пәтер.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Бұл кім? Отбасылық жағдайы

Оның аты-жөні кім? Неше жаста?

Мамандығы кім? Жасы нешеде?

Лауазымы кім? Мінезі қандай?

Ұлты кім? Мекенжайы қандай?

отбасылық жағдайы - семейное положение

білімі - образование

лауазым - должность

16-тапсырма. Берілген сұрақтарға жіктік жалғауын жауап беріңіз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Қажетті сөздер: орталықта, банкте, мектепте, дүкенде, театрда, саяжайда, бақта, институтта.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.



Грамматика

А л г о р и т м

Дауысты, үнді, ұяң (ж, з) дыбыстар---------------------да, -де

Қатаң, ұяң (б, в, г, д) дыбыстар --------------------------та, -те

17 - тапсырма. Берілген сөздерге қажетті жалғауды жалғаңыз.

Кәсіпорын, мекеме, университет, дәріхана, әкімшілік, асхана, мейрамхана, қала, облыс, филармония, ауыл, басқарма, Қостанай, институт, министрлік, мектеп, департамент, орталық.

-да

-де

-та

-те



18 - тапсырма. Топтық жұмыс. Шағын эссе жазыңыз.


1 - топ. «Өзім туралы»

2 - топ. «Досым туралы»

3 - топ. «Танысым туралы»













Отбасы

Тыңдалым

Сөздік Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

отбасы - семья

әке - отец

шеше - мать

ата - дедушка

әже - бабушка

Сөздік

қыз - дочь

ұл - сын, мальчик

бала - ребенок

қарындас - младшая сестра (в отношении брата)

іні - младший брат

аға - старший брат

әйел - жена, женщина

күйеу - муж, зять

сіңлі - младшая сестра (по отношению к старшей

сестре)

әпке, апа - старшая сестра

үйленгенмін - я женат

бойдақ - холост

жезде, күйеу бала - зять

келін - сноха

немере - внук

шөбере - правнук

нағашы - родственник по матери

ұрпақ - поколение

жиен - племянник

әулет - династия

құда - сват

құдағи - сваха

туыс - родственник

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.









1 - тапсырма. Сөздерді орысшадан қазақшаға аударыңыз:

знакомство - дети -

работа - костанаец -

должность - пенсионер -

специальность - ведущий специалист -

адрес - друг -

национальность - родился -

замужем - учусь -

холост - в городе -

коллектив - муж -

начальник - жена -

живу - знакомый -

возраст -



Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

АнамҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Анам




Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.





Оқылым

2 - тапсырма. Мәтінді оқып, аударыңыз.

Менің аты-жөнім - Омарова Нағима Мұратқызы. Туған жерім - Қостанай облысы Әулиекөл ауданы. Менің әке-шешем - жұмыскер адамдар. Әкем - құрылысшы, шешем - есепші. Қазір олар - зейнеткерлер. Менің бір ағам, екі апам бар. Мен тұрмыстамын. Біздің екі баламыз бар. Олар - оқушылар. Ұлым - Ерік, бесінші сыныпта оқиды. Қызым - Мәншүк, үшінші сыныпта оқиды. Біз демалыс күндері отбасымызбен бірге демаламыз. Біздің отбасымыз шағын және тату.

3 - тапсырма. Мәтін бойынша төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Сіздің отбасыңыз қандай?

2. Әке - шешеңіз бар ма?

3. Олар жұмыс істей ме?

4. Олар неше жаста?

Жазылым

4 - тапсырма. Берілген сөз тіркестерімен сөйлем құрастырыңыз.

Менің қарындасым, кіші келін, жас ұрпақ, егде құда, ағамның әйелі.

5 - тапсырма. Көрсетілген сызбаға өз отбасыңыздың мүшелерін жазыңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.


Анам

Әкем


6-тапсырма. Көп нүктенің орнына қазақ тіліне тән дыбыстарды қойыңыз.

С...ңл... , ...арындас, қ...да, кел...н, а...а, ...н... , тату-т...тті, ...ке, ...йелі, к...йеу, ш...бере.

...ыз, ...л.

Сөйлесім

7 - тапсырма. Өзара сөйлесіңіз.

Коммуникативті тренинг

- Сәлеметсіз бе?

- Танысып қоялық. Сіздің атыңыз кім?

- Менің атым ....

- Сіздің атыңыз кім?

- Менің атым...

- Сіз қайда тұрасыз?

- Мен Қостанайда тұрамын.

- Жасыңыз нешеде?

- 52-де.

- Ұлтыңыз кім?

- Ұлтым - қазақ.

- Сіз қазақша білесіз бе?

- Жоқ, үйреніп жүрмін.

- Өте тамаша.

8 - тапсырма. Отбасыңыздың мүшелерінің аттарын дәптерге жазып, үлгі

бойынша жолдасыңызбен сөйлесіңіз.

Үлгі: Асқар. Анар. Самал. Шолпан. Серік.

- Асқар кім? - Ол менің әкем.

- Анар кім? - Ол менің апам. Әкемнің қарындасы.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Есте сақтаңыз!

Жұрнақ (аффикс) - айық, -ейік

орыс тіліндегі «давайте»

сөзінің мағынасын білдіреді.

Мысалы: танысып қояйық!

кездесіп көрейік!

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.





Жазылым

8 - тапсырма. Кестені пайдалана отырып, ілік септік жалғауын жалғаңыз.

Үлгі: Гүлзаттың әкесі.

1. Жұлдыз.... жеңгесі.

2. Қайрат... інісі.

3. Сәуле.... апасы.

4. Зураш.... өзі.

5. Нүркен.... ұлы.

6. Айсұлу.... ағасы.

7. Олжас.... баласы.

8. Қуаныш.... қарындасы.

9. Айгүл.... шешесі.

10. Мұрат.... апасы.

11. Қабиден... әйелі.

12. Қуат... балалары.

9 - тапсырма. Өз отбасыңыз туралы сұхбат құрастырыңыз.

Үлгі:

- Бұл кім?

- Бұл - менің әкем.

- Оның аты кім?

- Оның аты - Мұхаметжан.

- Мынау кім?

- Бұл - шешем.

- Мына суреттегі кім?

- Бұл - менің ағам.

- Ол неше жаста?

- Ол 42 жаста.

- Інің бар ма?

- Жоқ.

- Неше балаларың бар?

- Үш. Бір қыз, екі ұлым бар. Олар - әлі кішкентай.

Мақал-мәтел

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Әке - асқар тау.

Шеше - кеме.

Бала - ананың бауыр еті.

Інісі бардың, тынысы бар. Ұлың өссе, ұрпағың болар,

Ағасы бардың, жағасы бар. Қызың өссе, туыстарың болар.

Балалы үй - базар, Төле би

Баласыз үй - мазар.

Әкеге қарап, ұл өсер.

Шешеге қарап, қыз өсер.

Жақсы бала әке - шешесін төрге сүйрейді,

Жаман бала әке - шешесін көрге сүйрейді.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Сөздік

кеме - корабль

асқар - высокий

тыныс-покой

төр - почетное место (в комнате)

туыстар - родственники

тау - гора

жаға - берег


Тыңдалым

Келіңіз, ән шырқайық!

АҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.на туралы жыр

Сөзін жазған: Ғ.Қайырбеков

Әнін жазған: Ш.Қалдаяқов

Әлемнің жарығын,

Сыйладың сен маған.

Даланың әр гүлін

Жинадың сен маған.

Сен бердің құстардың

Қанатын самғаған.

Балалық құштарым,

ӨҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.зіңе арнаған.

Қайырмасы

Әлдилеп,аялап,

Өсірген жемісің.

Самал жел,сая бақ

ҚҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.ұшағың мен үшін.

Есейіп кетсем де,

Мен саған сәбимін Сөздік

Көңіліңді көктемдей әлем-мир, вселенная

Көзіңнен танимын. қанат-крыло

борыш-долг

Өтеуге борышым байлық-богатство

Анашым, жан сырым. ай-луна

Іздедім сен үшін, күн-солнце

Әлемнің асылын. сәби-младенец

Әлемнің байлығын,

Сыйлар ем, кеш мені.

Сыйлар ем Ай, Күнін,

Қолыма түспеді.

Қайырмасы

Айтылым

10 - тапсырма. Аударыңыз, сұрақтарға жауап беріңіз.

У Вас есть семья? В Вашей семье сколько человек? Как зовут Вашего отца?

У тебя есть родственники? У Вас есть дети? Сколько у Вас детей? Как их зовут?

У Вас есть дочь? У Вас есть сын?

12 - тапсырма. Топтық жұмыс. Берілген сөздермен бір-бірімен байланысты төрт

сөйлем құрастырыңз.

1 - топ.


2 - топ.


3 - топ.


Отбасы

Әке

Шеше

1.

1.

1.

2.

2.

2.

3.

3.

3.

4.

4.

4.

Сөйлесім

11 - тапсырма. Үлгі бойынша сұхбат құрастырыңыз.

Коммуникативті тренинг


1. - Ассалаумағалейкүм, ата!

- Уағалейкүміссәлем!

- Ақсақал, денсаулығыңыз қалай?

- Өркенің өссін, балам, халім жақсы.

- Танысып қойыңыз. Мынау менің отбасым.

- Әкемнің аты -...Анамның есімі....

- Танысқаныма қуаныштымын.

2. - Жағдайыңыз қалай?

- Өте жақсы.

3. - Сіздер қайда тұрасыздар?

- Біз Алматыда тұрамыз.

4. - Отбасыңызда неше кісі бар?

- Жеті кісі бар.

- Туыстарыңыз көп пе?

- Иә, көп.

- Сіз үйленгенсіз бе?

- Иә, мен үйленгенмін.

- Қарындасыңыз тұрмыс құрған ба?

- Жоқ, қарындасым тұрмыс құрмаған. Ол - студент.

Жазылым

13 - тапсырма. «Отбасым» тақырыбына шағын шығарма жазыңыз.

Менің сүйікті... (әкем, шешем, інім, апам, әжем, атам, туысым...)

14 - тапсырма. Қадыр Мырзалиевтің өлеңін мәнерлеп оқып, жаттап алыңыз.

Көкемнің ақылы

КҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.өп сөйлейді демеңдер,

Көкем менің кемеңгер.

Қос қанатын қомдаған өтірік - ложь

Қырандай бір сыр - тайна

Ол маған. жалын - пламя

Сыр айтады отырып: әйгілі - известный

- Неге керек өтірік! ғалым - ученый

Титтей бала кешегі қыран - соко

Ертең дәу боп өседі.

Мен сөзімнен қайтпаймын,

Ойнама деп айтпаймын.

Ойна қызыл жалын боп,

Ойна әйгілі ғалым боп!

Тыңдалым

15 - тапсырма. Ойланыңыз, табыңыз.


  • Бізге ең ыстық, жақын адамдар кім?

  • Сіздің кішкентай қызыңыз үлкен ұлыңызға кім болады?

  • Сіздің екі қызыңыз бір-біріне кім болады?

  • Сіздің балаларыңыз сіздің туған ағаңызға кім болады?

  • Сіздің шешеңіз балаларыңызға кім болады?

  • Сіздің әкеңіз балаларыңызға кім болады?

  • Шешеңнің шешесі сізге кім болады?

  • Сіздің ұлыңыздың әйелі сізге кім болады?

Білім. Мамандық. Қызмет. Лауазым

Қызметте туыстық болмайды

Тыңдалым



Сөздік

маман - специалист

мамандық - специальность

білім - образование

орта - средний

жоғары - высший

арнаулы - специальный

лауазым - должность

қызмет - служба

бөлім - отдел

бастық - начальник

іссапар - командировка

құжат - документ

ұйым - организация

қабылдау бөлме - приемная

еңбек - труд

мекеме - учреждение

басқарма - управление

қызметкер - служащий

еңбек ету - трудиться

орналасу - устроиться

демалыс - отдых,отпуск, выходной

бас - главный

жетекші - ведущий

әріптес - коллега

заңгер - юрист

сәулетші - архитектор

аңшы - охотник

мұғалім - учитель

жүргізуші - водитель

есепші - бухгалтер

үнемдеуші - экономист


Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.


Есте сақтайық!

білім

орта

арнаулы

жоғары

образование

среднее

специальное

высшее



Оқылым

1 - тапсырма. Мәтінді оқыңыз, аударыңыз.

Мен мемлекеттік қызметкермін. Менің мамандығым - заңгер. Мен Қостанай облысы әкімдігінің қаржы басқармасында жұмыс істеймін. Лауазымым - бөлім бастығы. Мекемемізде отыз қызметкер жұмыс істейді. Барлық мамандар ақылды, білімді, білікті, адамгершілік қасиеті жоғары азаматтар. Олар: оқытушы, дәрігер, сәулетші, аспаз, хатшы, медбике, сатушы, ғарышкер, құрылысшы, есепші және тағы басқалар. Мамандықтың барлығы керек. Әр мамандықтың өз ерекшеліктері бар. Оқытушы оқытады. Дәрігер емдейді. Құрылысшы үй салады. Аспаз тамақ даярлайды. Барлық мамандықтар қызықты. Адам жас кезінен өзінің жүрегі қалаған мамандығына қарай бейімделе бастайды. Білім алуға талпынады. Өз бетінше ізденеді. Көп оқиды, ізденеді, үйренеді. Жақсы маман болу үшін көп еңбек ету керек.

2-тапсырма. Мәтін бойынша төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.

  1. Мәтін кейіпкерінің мамандығы кім?

  2. Кейіпкер қайда жұмыс істейді?

  3. Лауазымы қандай?

  4. Қарамағында қандай мамандар жұмыс істейді?

Сөйлесім

1 - тапсырма. Өзара сөйлесіп, жаттығыңыз.

Коммуникативтік тренинг

- Сіз қайда тұрасыз?

- Қостанай қаласында.

- Біліміңіз қандай?

- Жоғары.

- Сіз қайда жұмыс істейсіз?

- Мен қаржы басқармасында жұмыс істеймін.

Жазылым

3-тапсырма. Сурет бойынша мамандық атауларын атаңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.




Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.




Айтылым

4 - тапсырма

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

5 - тапсырма. Баламасын табыңыз.

бас ведущий

жетекші культурный

мҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.әдениетті ответственный

білімді опытный

ұқыпты исполнительный

тыңғылықты главный

тәжірибелі образованный

жауапты аккуратный

сауатты образованный

белгілі известный

танымал знаменитый

ұлы творческий

шығармашыл великий

қуанышты требовательный

тура радостный

талапшыл прямой

6 - тапсырма. Өлеңді мәнерлеп оқып, жаттап алыңыз. Сын есімдерді

атаңыз.

Терең ойлы ғалымды,

Ақындарды жалынды.

Баурады ұстаз біліммен,

Алға бастап бәріңді. Сөздік

Болса кімнің талабы, талап - требование

Өмірден жол табады, мақсат - цель

Мақсатына лайық, ақындар - поэты

Мамандығын алады. жалынды - пламенный

Мақал-мәтел

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Жақсы жұмыс - жанға тыныс.

Хорошая работа - радость для души.

Жаман іс жоқ, жаман іскер бар.

Нет плохой работы, есть плохой работник.

Адал еңбек елге жеткізер.

Честный труд ведет к признанию.

Оқусыз - білім жоқ,

Білімсіз - күнің жоқ.

Нет жизни без знания

Нет знания без учения

Еңбегіне қарай - өңбегі.

По труду и плоды.

Еңбек мұратқа жеткізер, жалқаулық абыройды кетірер.

Труд ведет к цели и уважению, а ложь - к безделью.

Жазылым

9 - тапсырма. Берілген сөздердің баламасын тауып жазыңыз.

врач мұғалім

учитель әнші

повар дәрігер

певец аспаз

водитель есепші

бухгалтер жүргізуші

библиотекарь кітапханашы

юрист құрылысшы

строитель заңгер

10 - тапсырма. «Мамандық» сөзін септеңіз.

11 - тапсырма. Көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойыңыз.

..................адамдарды емдейді.

..................тамақ пісіреді.

..................ән айтады.

..................көлік жүргізеді.

..................еңбекақы есептейді.

..................адам құқығын қорғайды.

..................үй салады.

..................дәріс оқиды.

..................кітап береді.

Керекті сөздер:кітапханашы,дәрігер,оқытушы,аспаз,құрылысшы,әнші,заңгер,жүргізуші,

есепші

12 - тапсырма. Берілген сөздермен сөйлем құраңыз.

1. Қызметкермін, мен, мемлекеттік.

2. Бөлім бастығы, менің, лауазымым.

3. Менің, мамандығым, заңгер.

4. Білімім, менің, орта - арнаулы.

5. Қостанай қаласында, тұрамын, мен.

13 - тапсырма. Берілген сөздерге тиісті жұрнақ түрлерін жалғаңыз.

Зерттеу, жазу, кен, теңіз, балта, мақта, егін, мүсін, орман, бояу, тіл, есеп, тігін, іс жүргізу, балық, сату, құрылыс, бағдарлама, меңгеру, есеп, сурет, жүргізу, жұмыс, сәулет, пошта, ән, би, аударма, хат, аң, әдебиет, тіл, ел, қобыз, мал, өтірік.

Іс, жауын, тәлім, зер, дәрі, заң, бал, қызмет, талап, саясат, қаржы, жауап.

14 - тапсырма. Жақсы маман болу үшін не істеу керек? - деген тақырыпқа

диаграмманы толықтырыңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Жауапты болу

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Жақсы маман болу үшін не істеу керек?

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.






Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.




Айтылым

15 - тапсырма. Мамандық тақырыбына сұхбат құрыңыз.

- Мен үнемдеушімін. Ал сіз ше?

- Мен заңгермін.

- Сіз әділет министрлігінде жұмыс істейсіз бе?

- Жоқ, мен прокуратурада жұмыс істеймін. Сіз ше?

- Мен қаржы департаментінде жұмыс істеймін.

- Қызметіңіз қиын ба?

- Қызметім ауыр, жауапты.

- Қарамағыңызда неше кісі жұмыс істейді?


16 - тапсырма. Топтық жұмыс. Кесте бойынша әңгіме құрастырыңыз.

1-топ

2-топ

3-топ

Сіздің мамандығыңыз

Сіздің лауазымыңыз

Сіздің біліміңіз


Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.











Жұмыс күнін жоспарлау


Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.



Сөздік

уақыт - время

заман - эпоха

сағат - часы

болашақ - будущее

келесі - следующий

ғасыр - век

келешек - будущее

мезгіл - время

өткен - прошлый

уақыт қанша? - который час?

сағат неше? - сколько время?

ерте - рано

кеш - вечер, поздно

таңертең - утром

түн - ночь

бүгін - сегодня

ертең - завтра

күн - день

күнтізбе - календарь

жыл - год

ай - месяц

апта - неделя

күнтізбе - календарь

жоспар - план

жоспарлау - планировать

тоқсан - четверть

қаңтар - январь

ақпан - февраль

наурыз - март

сәуір - апрель

мамыр - май

маусым - июнь

шілде - июль

тамыз - август

қыркүйек - сентябрь

қазан - октябрь

қараша - ноябрь

желтоқсан - декабрь

лездеме -планерка

шағым -жалоба

өтініш -заявление

хаттама -протокол

жиналыс -собрание

іссапар -командировка

Жеті күн

Дүйсенбі

Жексенбі

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

АПТА

Сейсенбі

Сенбі


Сәрсенбі

ЖҰМА

Бейсенбі


Оқылым

1 - тапсырма. Мәтінді оқып аударыңыз.

Менің жұмыс күнім таңертеңгі сағат 9-да басталады. Түскі үзіліс сағат 13.00-ден 14.00-ге дейін. Жұмыс күнім сағат кешкі сағат 6-да аяқталады. Жетісіне екі рет таңертеңгі лездеме өткізіледі. Әр сәрсенбі -түрлі мәселелер бойынша жеке адамдарды қабылдау күні. Бейсенбі күні шағымдар мен өтініштер қарастырылады. Айдың аяғында қаржы басқармасына есеп береміз. Айына бір рет ұйымның кезекті жиналысы өткізіледі. Мен жиналыстың хатшысы болып сайландым, сондықтан әр жиналысқа қатысып, хаттамаларды толтырып отырамын. Жарты жылда екі, кейде үш рет жұмыс бабымен іссапарға барамын. Сенбі, жексенбі - демалыс күндері.

В казахском языке имеется 2 формы настоящего времени: 1) собственно-настоящее или очевидное настоящее время; 2) переходное настоящее время.

  1. Собственно-настоящее время имеет 2 формы: простую и сложную. Простая форма образуется только от четырех глаголов: отыру «сидеть», жату «лежать», тұр «стоять», жүру «идти, ходить», к которым прибавляются личные окончания.

Например: Спряжение глагола «отыру» в настоящем времени

Единственное число

Множественное число

І Мен отыр-мын «Я сижу»

І Біз отыр-мыз «Мы сидим»

ІІ Сен отыр-сың «Ты сидишь»

Сіз отыр-сыз «Вы сидите»

ІІ Сендер отыр-сыңдар «Вы сидите»

Сіздер отыр-сыздар «Вы сидите»

ІІІ Ол отыр «Он (она) сидит»

ІІІ Олар отыр - «Они сидят»


  1. Настояще - будущее (переходное) время. В казахском языке существует форма настоящего времени, которая в зависимости от контекста может представлять и настоящее и будущее время и обозначает действие, которое обычно имеет место. Например: Құстар ұшады. «Птицы летают». Ол ертең ұшады. «Он завтра улетает».

В русском языке встречаются примеры, когда настоящее время употребляется в значении будущего, и говорящий высказывает уверенность в том, что действие обязательно произойдет или не произойдет. Например: Завтра он летит в Астану. Я завтра не выступаю на собрании.

Это форма образуется при помощи суффиксов -а, -е, -й, за которыми следуют личные окончания:

*Если корень оканчивается на согласный - а/-е; бар-а-мын; кел-е-сің.

*Если корень оканчивается на гласный - й: ойла-й-мын; сөйле-й-сің.


Осы шақ (күнде, үнемі)

Келер шақ (ертең)

Мен күнде жұмысқа барамын

Мен ертең жұмысқа ерте келемін.

Сен күнде есеп тапсырасың

Сен ертең біздікіне келесің.

Сіз күнде қазақ тілін үйренесіз

Сіз сейсенбіде маған телефон шаласыз.

Ол күнде көркем әдебиет оқиды

Ол ертең қазақ тілі сабағына келеді.




Жазылым

2- тапсырма. Бару, жату, келу - етістіктерін ауыспалы келер шаққа

қойып айтыңыз.

Мысалы: Мен барамын.

Сен жатасың.

Сіз келесіз.

Ол жатады.

3- тапсырма. Берілген сөздермен сөйлемдер құрыңыз.

Мемлекеттік, мен, қызметкермін. Лауазымым, бастығы, бөлім. Іскер адам,

болу, керек, пысық. Менің, мамандығым, екінші, қаржыгер. Оның, жоғары,

білімі, екі, бар. Мен, Қытайда, бір, іссапарда, апта, болдым.

4- тапсырма. Берілген етістіктерді ауыспалы келер шаққа қойыңыз.

Үлгі:Мен аламын.Сен аласың.Сіз аласыз.Ол алады.

Біз аламыз.Сендер аласыңдар. Сіздер аласыздар.Олар алады.

Алу, теру, кету, жету.

Айтылым


5-тапсырма. Берілген сөйлемдерді сөздіктің көмегімен аударыңыз.

Бір аптада жеті күн бар. Олар: дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбі, бейсенбі, жұма, сенбі,

жексенбі. Бір жылда он екі ай бар. Олар: қаңтар, ақпан, наурыз, сәуір, мамыр, маусым, шілде, тамыз, қыркүйек, қазан, қараша, желтоқсан. Бір айда 30-31 күн бар.

Бір жыл төрт мезгілге бөлінеді. Бір мезгіл үш айға созылады. Бір тәулікте 24 сағат болады. Бір сағатта 60 минут болады. Бір минутта 60 секунд бар.


6 - тапсырма. Қуаныштың күн тәртібіне қарап, өзіңіздің күн тәртібіңізді

айтыңыз.

Қуаныш таңғы сағат жетіде тұрады. Ол жаттығу жасайды.Одан кейін жуынады, киінеді, тамақтанады. Жұмысқа автобуспен барады. 09.00 - ден 18.00 - ге дейін жұмыста болады. 13.00 - ден 14.00 - ге дейін түскі үзіліс. Жұмыстан кейін дүкеннен керекті азық-түлік сатып алады. Үйге келісімен жуынып, киімін ауыстырады. Содан соң кешкі асты дайындайды. Кешкі асты ішіп болған соң, теледидардан жаңалықтар мен кино көреді. Сағат 22.30 - да ұйықтайды.

7 - тапсырма. Мәтін бойынша берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Қуаныш сағат нешеде тұрады?

2. Ол дене шынықтыру жаттығуларын жасай ма?

3. Таңертеңгі асын нешеде ішеді?

4. Қуаныштың жұмыс уақыты нешеден нешеге дейін?

5. Жұмыстан кейін ол не істейді?

6. Қашан ұйықтайды?

Менің жұмыс күнім

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз.Оқыңыз.Жазылуын есте сақтаңыз.Жаттап алыңыз.


Сөздік

есеп - отчет

табиғатты реттеу - регулирование природы

түскі үзіліс - обеденный перерыв

құжаттарды тексеру - проверить документы

жеке адамдарды қабылдау - прием физических лиц

бұйрықтарды бекіту - утверждать приказы

құжаттарды тіркеу - регистрация документов

есеп беру - сдать отчет

құжаттарды рәсімдеу - оформить документы

жеке кәсіпорындарға

телефон шалу - звонить частным предприятиям

бастықтың қабылдауында болу - быть на приеме у начальника

келіп түскен құжаттар -поступившие документы

Оқылым

1 - тапсырма. Мәтінді оқып, аударыңыз.

Олжас Қостанай облысы әкімдігінің табиғатты реттеу басқармасында бас маман болып жұмыс істейді. Оның жұмысы сағат 9-да басталады. Дүйсенбі күні сағат 9-дан 10-ға дейін лездемеде болады. Сағат 10-нан 12.30-ға дейін құжаттармен жұмыс істейді. 12.30-дан 13.00-ге дейін жеке кәсіпорындарға телефон шалады. Түскі үзіліс 13.00-ден 14.00-ге дейін. Сағат 14.00-ден 16.00-ге дейін бастыққа есеп дайындайды. Сағат 16.00-ден 18.00-ге дейін келіп түскен жаңа құжаттармен жұмыс істейді. Оның жұмыс күні сағат 18.00-де аяқталады. Ол аптасына бес күн жұмыс істейді. Олжас сенбі, жексенбі күндері демалады.

Жазылым

2 - тапсырма. Өзіңіздің апталық жұмыс жоспарыңызды жазыңыз.

Дүйсенбі_________________________________

Сейсенбі_________________________________

Сәрсенбі_________________________________

Бейсенбі_________________________________

Жұма___________________________________

Сенбі____________________________________

Жексенбі_________________________________

3 - тапсырма. Инсертті толтырыңыз.

Таңертең

Түсте

Кешке

Не істеймін?


4 - тапсырма. Кестеге бір күндік жоспарды толтырыңыз.

9.00 - 10.00

Лездеме өткізу

10.00 - 11.00

Құжаттарды қабылдау

11.00 - 12.00

Кәсіпорындарға телефон шалу

12.00 - 13.00

Жеке адамдарды қабылдау

13.00 - 14.00

Түскі үзіліс

14.00 - 16.00

Бастыққа есеп дайындау

16.00 - 18.00

Өтілетін іс-шараларды жоспарлау

5 - тапсырма.

Берілген сөздерді аударыңыз.

проводить планерку -

регистрация документов -

проводить мероприятия -

сдавать отчет -

проводить совещание -

утвердить план -

планирование работы -

проверить работу отдела -

прием физических лиц -


6- тапсырма. Тақырып бойынша сабақтан нені білгеніңізді толтырыңыз.

Н е б і л д і м ?

Айтылым

7- тапсырма. Берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Олжас қайда жұмыс істейді?

2. Оның жұмыс уақыты қандай?

3. Түскі үзіліс нешеден нешеге дейін?

4. Ол аптасына неше күн жұмыс істейді?

5. Қай күндері демалады?

Грамматика

Падежи

Их значение, роль в

предложении

Окончания


Барыс септік

1.Лицо и объект, на который направлено

действие (к кому? кімге?)

2. Цель действия

(зачем? неге?)

3. Срок, время действия (на сколько? қашанға?)

4. Цена предмета (за сколько? қаншаға?)

-қа, -ке

-ға, -ге

-а, -е

-на, -не


Шығыс септік

  1. Откуда, когда начинается

действие (откуда? қайдан?)

2. Материал, из которого

изготовлено что-либо.

3. Сравнение (кто по

сравнению с кем) кім кімнен,

не неден

-нан ,-нен

-дан, -ден

-тан, -тен

Мысалы: 1-ден 8-ге дейін, 2-ден 6-ға дейін, 4-тен 12-ге дейін.

Послелоги. Септеулік шылаулар.

Дейін, шейін - до

Послелоги уточняют и дополняют грамматические значения падежных форм слов. Они занимают п оложение после слова, значение которого уточняют.

Мысалы: Мектепке шейін, 9-ға дейін.


8- тапсырма. Сұхбатты оқып, жаттығыңыз.

Коммуникативтік минимум

- Дүйсенбі аптаның қай күні?

- Дүйсенбі аптаның бірінші күні.

- Бір аптада неше күн бар?

- Жеті күн бар.

- Сіз неше күн жұмыс істейсіз?

- Мен аптасына бес күн жұмыс істеймін.

- Дүйсенбіде не істейсіз?

- Лездемеде боламын, құжаттармен жұмыс істеймін.

- Сейсенбіде ше?

- Сейсенбіде жеке тұлғаларды қабылдаймын.

- Сәрсенбіде не істейсіз?

- Сәрсенбі - бейсенбіде іссапарда боламын.

- Жұмада не істейсіз?

- Жұмада бастыққа есеп дайындаймын.

9- тапсырма. Ойын. Тыңдаушылар қатарласып отырады. Бірі - банкир, екіншісі -

қаржыгер, үшіншісі - мұғалім... Әркім өзін басқалармен таныстырады.

Үлгі: Мен банкирмін. Мен 42 жастамын. Мен іссапарда көп боламын.

.........

Келесі.....Мен бөлім бастығымын.Мен 38-жастамын. Мен дүйсенбіде лездеме өткіземін.

10- тапсырма. Тыңдаушының біреуі өзінің «жұмыс тәртібін» айтады, екіншісі тыңдайды. Тыңдап болған соң, тәуелдік категориясының ІІІ жағын қолдана отырып, әңгімелеп береді.

Үлгі: 1-ші адам : Менің жұмыс күнім сағат 8-де басталады.

2-ші адам: Оның жұмыс күні сағат 8-басталады.



Уақыт


Уақыт - алтыннан да қымбат

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз.Оқыңыз.Жазылуын есте сақтаңыз.Жаттап алыңыз

Сөздік

ата-баба - предки

мәлімет - сведение

тәжірибе - опыт

анықтау - определять

мезгілдік - сезонный

уақыт өлшемдері - единицы времени

атаулар - названия

ұғым - понятие

ыңғайлы - удобно

жыл қайыру - определять (подсчитать) возраст (человека)

по животному циклу

мүшел - старинное исчисление возраста человека по

двенадцатилетнему циклу; двенадцатилетний

животный цикл (первый цикл заканчивается

тринадцатилетним возрастом - 13, 25, 37, 49, 61,

73, 85, 97 лет), а потом каждые двенадцать лет составляют

цикл.

сәби - младенец

мүшелтой - юбилей

оңай - легко


Оқылым

1 - тапсырма. Мәтінді оқып, аударыңыз.

Ата - бабаларымыздың уақытты анықтауда көп мәліметі және мол тәжірибесі болған. Себебі уақытты дәл анықтай білу егін егу кезінде өте керек. Мұны әр түрлі мезгілдік атаулардан немесе уақыт өлшемдерінен аңғаруға болады. Өйткені қазақтарда мезгілдік атаулар мен уақыт өлшемдеріне берілген атауларды молынан кездестіруге болады.

Қазақ халқында уақытқа байланысты ұғымдар да жиі кездеседі. Соның бірі - жыл қайыру. Бұл жылды есептеуге де, адам жасын анықтауға да өте ыңғайлы. Адам жасының әрбір 12 жылын бір мүшел жас деп санаған да, адам жасын оңай есептеген. Бірінші мүшел жасты 13 жыл деп алған да, оны сәби шақ деп санаған. Екінші мүшел 25 жас болып, жігіттік шақ деп санаған.

Сондай-ақ әр 12 жылда мүшел тойын жасаған.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.



Сағат қанша? Уақыт қанша?

Сағат неше? Уақыт неше?

ТУРА

ровно

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

ЖАРЫМ

половина

Сағат неше?

5:00 тура бес ровно пять

5:30 бес жарым пять с половиной

5:15 бес - тен он минут кетті,

бес сағат он бес минут от пяти 15 ушло

5:45 алты - ға он бес минут қалды

он бес минутсыз алты до шести 15 минут осталось

Жазылым

2 - тапсырма. Мәтіндегі сан есімдерді реттік сан есімдерге айналдырыңыз.

Үлгі: отыз - отызыншы




3 - тапсырма. Уақытты анықтаңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.ТУРА __________ .

САҒАТ НЕШЕ? Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру. _____ - ДЕН ____ КЕТТІ.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.__________ ЖАРЫМ.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.______ - ГЕ ______ҚАЛДЫ.

до окончание направительного падежа

4 - тапсырма. Берілген сағатты сөзбен жазыңыз.

Үлгі: 20:30 - сегіз жарым

20:30, 13:30, 18:30, 10:30, 14:15, 23:20, 09:10, 06:05.


5 - тапсырма. Санмен жазылған уақыт көрсеткіштерін, сөзбен жазылғандарымен

сәйкестендіріңіз.

а) 02:30

Сағат бірге он бес минут қалды

ә) 15:20

Сағат сегізге жиырма минут қалды

б) 21:35

Сағат үштен жиырма минут кетті

в) 17:50

Сағат алтыдан сегіз минут кетті

г) 12:45

Сағат екі жарым

ғ) 18:08

Сағат онға жиырма бес минут бар

д) 19:40

Сағат алтыға он минут қалды



Айтылым

6 - тапсырма. Жауаптарға сұрақ қойыңыз.

1. Жұмыс күні сағат 08:00 - де басталады.

_____________________________________?

2. Түскі үзіліс сағат 13-тен 14-ге дейін

_____________________________________?

3. Демалыс күндері сенбі, жексенбі.

_____________________________________?

4. Дүйсенбіде сағат 10 - да лездемеге қатысамын.

_____________________________________?

7 - тапсырма. Үлгі бойынша сөйлесіңіз.


  • Сәлеметсіз бе?

  • Сәлеметсіз бе? Сағат неше болды?, айтпайсың ба?

  • Айтайын, сағат бірден жиырма минут кетті.

  • Түскі үзіліске үйге барасың ба?

  • Жоқ, мен асханадан тамақтанамын.

  • Жақсы, онда кездескенше.

  • Сау болыңыз.

Мақал-мәтелдерді оқып,аударып,есте сақтаңыздар.

Уақыт тас екеш тасты да тоздырады.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Время и камень точит.

Адамды заманы билейді.

Поступками человека время управляет.

Әр адам өз заманының баласы.

Все люди дети своего времени.


Лездемеде

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз.Жазылуын есте сақтаңыз.Жаттап алыңыз

Сөздік


әр - каждый

қатысу - участвовать

есеп - отчет

қаржылық тексеріс - финансовая проверка

жөнге, тәртіпке - в порядок

іс-шаралар - мероприятия

бұлжытпай - беспрекословно

тілеймін - желаю

сұрақтар - вопросы

басқарма - управление

уақытында - вовремя

кешікпей - без опоздания

апталық жұмыс жоспары - недельный план работы

қаралатын мәселе - рассматриваемый вопрос

мәселені шешу - решить проблему

ұсыныстар - предложения

қарсы - против

талқылау керек - нужно обсудить

бірауыздан қабылдау - принять единогласно

өткізу - проводить

жоба - проект

бағдарлама - программа

тізім - список

сыйлық - подарок

мерекелік - праздничный

құттықтау хат - поздравительное письмо

кірісу - приступить

Оқылым

1 - тапсырма. Мәтінді мәнерлеп оқыңыз, аударыңыз.

Қостанай қаласы. Қостанай облысы әкімдігінің статистика басқармасында әр аптаның дүйсенбі күні сағат 10.00-де лездеме өтеді.

Басқарманың бастығы осы аптаның жұмыс жоспарымен таныстырды. Ертең семинар болады. Оған барлық қызметкерлер қатысуы тиіс. Семинарға бөлім бастықтары бөлімдеріңіздің есебін дайындасын. Сәрсенбі күні қаржылық тексеріс болады. Осы тексеріске қажетті құжаттарды жөнге келтіру керек. Бейсенбі күні бөлім бастықтары Жітіқара қаласына іссапарға барады. Жұма күні өткізілген іс-шаралар туралы маған есеп берсін. Берілген тапсырмаларды бұлжытпай уақытында орындап отыруға тырысыңыздар. Жұмысқа кешікпей келіңіздер. Қандай сұрақтарыңыз бар? Жоқ болса, жұмыстарыңызға кірісе беріңіздер! Іске сәт тілеймін!

Жазылым

2-тапсырма. Мәтіннен зат есімдерді теріп, жатыс септігінің жалғауын

жалғап жазыңыз.

Үлгі: Лездеме - лездеме-де

3 - тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті жалғауларды қойып, көшіріп

жазыңыз.Қажетті жалғаулар(-сің,-еді,-мыз,-мын,-ды,-мыз)

Дүйсенбіде біздің бастық апта сайын лездеме өткіз....

Сейсенбіде біз іссапарға бара......

Сәрсенбіде есеп дайындай....

Бейсенбіде семинар бола...

Жұма күні жаңа құжаттармен жұмыс істей.....

Демалыс күндері өз отбасымызбен бірге бола...

Айтылым

4 - тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Сіз қайда жұмыс істейсіз?

2. Мамандығыңыз қандай?

3. Сізде жұмыста лездеме болып тұра ма?

4. Оны кім жүргізеді?

5. Лездемеде қандай мәселелер көтеріледі?

6. Лездемеге кімдер қатысады?

5 - тапсырма. «Бастық» ойыны. Сіз бастықтың ролінде лездеме өткізіңіз.

Мысалы: Берік - экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының

бастығы, Айнаш - қаржы басқармасының бастығы.

Берік: Сәлеметсіздер ме? Құрметті әріптестер!

Наурыз мерекесін өткізу керек. Кімде қандай ұсыныс бар?

Директордың орынбасары......: Балалары бар қызметкерлердің тізімін алу керек. Оларға сыйлықтар дайындау керек.

Бөлім бастығы....: Менің ұсынысым: әр бөлім концерттік бағдарлама дайындайды. Соған конференс залды дайындау керек.

Бас маман.....: Қызметкерлерге құттықтау хат жіберу керек.

Берік: мерекелік жоспардың жобасын дайындауды ........тапсырамын.

Сұрақтарыңыз бар ма? Жоқ болса, жұмыстарыңызға кірісіңіздер.



Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.





6- тапсырма. Базалық шағын сұхбат үлгісі. Берілген үлгі бойынша өзара

сөйлесіңіз.

Коммуникативті тренинг

-Сәлеметсіз бе?

-Сәлеметсіз бе?

-Лездеме қашан болады?

-Лездеме ертең сағат 9-да болады.

-Күн тәртібінде неше мәселе қаралады?

-Кешіріңіз,оны білмедім.

Есте сақтаңыз!

Сыпайы сөз орамдары: Ханымдар мен мырзалар, жолдастар,

құрметті әріптестер, рұқсат па? Кіруге бола ма? Кетуге бола ма?

Мақұлдау/мақұлдамау кезінде қолданылатын этикет, сыпайы сөз орамдары:

жақсы, жарайды, жаман емес, мен қолдаймын, мен бұл жұмысты мақұлдаймын.

Іскер адам бейнесі

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз.Оқыңыз.Жазылуын есте сақтаңыз.Жаттап алыңыз

Сөздік


өз ісі - свое дело

жеке кәсіпкер - индивидуальный предприниматель

іскер адам - деловой человек

салық - налог

автотұрақ - автостоянка

несие - кредит

тұрғын үй - жилой дом

заңды түрде - по закону

мүлік - имушество

баға - цена

қасиет - качество

ұйымдастыру қабілеттері - организаторские способности

бірегей - уникальный

көшбасшы - лидер

сабырлы - спокойный

мақсатқа жету - добиться цели

қызмет көрсету - обслуживать

ұнайды - нравится

талапшыл - требовательный

бірнеше тіл білуі - знание нескольких языков

игеру - овладение, освоение

үнемдеуші -экономист

тіл табысады -находит общий язык

алғыр -хваткий

жан-жақты -всесторонний

таң қалу -удивляться

жауапты -ответственный

тыңғылықты -исполнительный,основательный

көреген -дальновидный,прозорливый

білікті -образованный,знающий

Оқылым


1 - тапсырма. Мәтінді мәнерлеп оқып, аударыңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру. Менің жолдасым Қостанай облысы әкімдігінің экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасында бас маман болып жұмыс істейді. Ол екі жоғары оқу орнын бітірді. Бірінші мамандығы - үнемдеуші, екіншісі - заңгер. Жолдасымның тегі - Мұрат Жарқынұлы. Ол өз ісін ашуды армандаған болатын. Өзі білімді, алғыр, жан-жақты,адамдармен тез тіл табысады.Ол биыл өз арманын жүзеге асырды.Ол банктен несие алып, автотұрақ ашты. Аптасына бес күн негізгі жұмысымен айналысса, екі күн өз ісімен айналысады. Мұрат - өз уақытын өте бағалайтын іскер адам. Жеке кәсіпкер ретінде ол автотұрағын заңды түрде тіркеп, мемлекетке тиісті салығын тұрақты төлеп тұрады. Жолдасыма мен таң қаламын. Ол жауапты, тыңғылықты, білікті, көреген іскер адам.



Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.






























Жазылым


2 - тапсырма. Кластерді толтырыңыз.







Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Іскер адамның қабілеттері:

жағымды - положительный

талапшыл -требовательный

пысық -шустрый

ізденгіш -любознательный

жаңашыл -новатор

тапқыш -находчивый

жан-жақты -всесторонний

мақсатқа жете білу қасиеті -умение достигать цели

өз бетінше шешім қабылдай алатын қабілеті -умение самостоятельно принимать решения

ұйымдастыру қабілеті - организаторские способности

көшбасшы бола алатын қабілеті - качества лидера

тіл табыса алатын қабілеті -умение находить общий язык

көре және болжай алатын қабілеті -умение предвидеть и предсказать

ерекшеліктер - особенности

қабілеттер - способности

жағымсыз - отрицательный

қызғаншақ - ревнивый

сенгіш - доверчивый


3 - тапсырма. Келесі сөздердің орысша эквивалентін көрсетіңіз.

знатный

ақылды

умный

білімді

организаторский

бақытты

опытный

жанжалшыл

свое

айлакер

хитрый

ұйымдастырушылық

ревнивый

тәжірибелі

счастливый

өз

конфликтный

қызғаншақ


4 - тапсырма. Эссе. Сіздің ойыңызша, іскер адам қандай болуы керек.

Менің ойымша, іскер адам бірнеше тіл___________________

____________________________________________________

____________________________________________________

____________________________________________________

____________________________________________________


5 - тапсырма. Инсертті толтырыңыз.

С а б а қ т а


Не білдім

Не істедім

Не білгім келеді







Айтылым


6 - тапсырма. Кестені пайдалана отырып, іскер адамның жағымды

және жағымсыз жағына сипаттама беріңіз.

іскер адам

қабілетті

бірақ, ол

қызғаншақ


талантты


ашуланшақ


пысық


айлакер


тәжірибелі


өзімшіл


жас


жанжалшыл


білікті


сенгіш


еңбекқор


кінәмшіл

7Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.- тапсырма. Іскер адам қандай болуы керек? - деген сұраққа жауап

бере отырып, берілген кестені толтырыңыз.


Іскер адам

Иә

Жоқ


1. Қорқақ болуы керек.



2. Бірнеше тіл білуі керек.



3. Компьютерді жақсы білуі керек.



4. Өзімшіл болуы керек.



5. Білімді болуы керек.



6. Тиянақты болуы керек.



7. Жанжалшыл болуы керек.



8. Ерінбейтін болуы керек.



9. Ақылды болуы керек.



10. Қызғаншақ болуы керек.



11. Мемлекеттік тілді білуі керек.




8 - тапсырма. Тест сұрақтарына жауап беріңіз. («Иә», «Жоқ»)


Сіз іскер адамсыз ба?


Сіз кім болып қызмет атқарасыз?


Сіздің өз ісіңіз бар ма?


Өз ісіңізді ашқыңыз келе ме?


Мемлекеттік тілді білесіз бе?


Ұжымда сізді сыйлай ма, қалай ойлайсыз?


Іскер адамдарды ұнатасыз ба?


Өзіңізге жоғары талап қоя аласыз ба?


Іссапарда жиі боласыз ба?


Сізге сенуге бола ма?



Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Мақал-мәтелдерді оқып,аударып,есте сақтаңыз.

Жаман іс жоқ, жаман іскер бар.

Нет плохой работы, есть плохой работник.


Еңбек ширатады, өмір үйретеді.

Труд закаливает, а жизнь учит.


Еңбек мұратқа жеткізер, жалқаулық абыройды кетірер.

Труд ведет к цели, уважению, а лень - безделью.

Демалыс күні


Тыңдалым


Жаңа сөздермен танысыңыз.Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз.Жаттап алыңыз

Сөздік


демалыс күн - выходной день

спорт кешені - спортивный комплекс

шатхана - кафе

ертең - завтра

ұйқымды қандырамын - высплюсь

таңғы ас - завтрак

ән тыңдау - слушать музыку

спортпен шұғылдану - заниматься спортом

үй шаруашылығымен - занимаюсь домашним хозяйством

айналысамын

бос уақыт - свободное время

шомылу - купаться

коньки тебу - кататься на коньках

саябақ - парк

мұражай - музей

ұнату - нравиться

табиғат - природа

таза ауа - свежий воздух

қыдыру - гулять

жұмыс істеу - работать

демалу - отдыхать


Оқылым

1 - тапсырма. Мәтінді оқып, аударыңыз.

Демалыс күні

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Ертең менің демалыс күнім. Демалыс күні мен отбасыммен бірге боламын. Мен ұйқымды қандырамын. Таңғы тамағымды ішіп, үй шаруашылығымен айналысамын. Түстен кейін отбасыммен бірге «Қостанай» спорт кешеніне барамыз. Отбасым спортпен шұғылданғанды жақсы көреді. Қауызда шомыламыз, кейін шатханаға кіріп, шай ішеміз, ән тыңдаймыз, демаламыз.Үйге кешке келеміз. Кешкі астан кейін теледидар көреміз. Демалыс күні біздің отбасымыз үшін - үлкен мейрам.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.











Жазылым

2 - тапсырма. Берілген сөз тіркестерімен сөйлем құрыңыз.


1. Спортпен шұғылдану... Мен демалыс күні спортпен шұғылданамын.

2. Коньки тебу... Мен демалыс күні коньки тебемін.

3. Теледидар көру.... ............................................................................

4. Қонаққа бару.....................................................................................

5. Кино көру..........................................................................................

6. Музыка тыңдау.................................................................................

7. Үйді тазалау......................................................................................

8. Кір жуу...............................................................................................

9. Театрға бару......................................................................................

10. Компьютерде жұмыс істеу............................................................


3 - тапсырма. Кластер толтырыңыз. (Сіз не істейсіз?)

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Демалыс

күні







4- тапсырма. Үлгі бойынша сөйлем құрыңыз.

(демалыс күні қашан тұрасыз, демалыс күні не істейсіз, не пісіресіз, кімді шақырасыз?)

Мен... Сен... Сіз... Ол ....


5- тапсырма. Демалыс сөзін септеңіз.

Атау ________

Ілік ________

Барыс ________

Табыс ________

Жатыс ________

Шығыс ________

Көмектес ________


6- тапсырма. Сөйлемдерді аяқтаңыз.(барамын,шұғылдану,айналысамын)

Мен спортпен________________.

Мен қазақша күрес секциясына ________________ .

Спорт ________________ өте қажет.


7- тапсырма. Бос уақыт сөзін тәуелдеңіз.


Менің _____________ Біздің _________________

Сенің _____________ Сендердің ______________

Сіздің _____________ Сіздердің _______________

Оның _____________ Олардың _______________


8- тапсырма. Сөзжұмбақты шешіңіз.





Д











Е











М











А











Л











Ы











С








  1. Жаз айының бірі.

  2. Демалыс күні.

  3. Мереке сөзінің синонимі

  4. «Путешествие» сөзінің аудармасы

  5. Спортпен ............ . (етістік)

  6. «Гулять» сөзінің аудармасы

  7. «Парк» сөзінің аудармасы.


Айтылым

9- тапсырма. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Демалыс күнін қалай өткізесіз?

2. Сіз кіммен бірге демаласыз?

3. Отбасыңыз немен шұғылданғанды жақсы көреді?

4. Кешке үйде немен шұғылданасыңдар?

5. Демалыс күні сізге ұнай ма?


Адамның дене мүшелері

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.


Сөздік Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

дене мүшелері - части тела

ағза - орган

қаңқа - скелет

ойлау - думать

көру - видеть

дем алу - дышать

көзге көрінбейтін - невидимый

есту - слышать

тамақтану - кушать

шайнау - жевать

сезу - чувствовать

асқазан - желудок

бауыр - печень

бүйрек - почки

іш - живот

Оқылым.

1 - тапсырма. Мәтінді оқып, аударыңыз.

Адамның дене мүшелеріне бас, мойын, қол, аяқ, тізе, шынтақ, саусақ, кеуде, қарын, иық, т.б. жатады. Мұны адамның қаңқасы дейді. Адамның бас мүшесінде шаш, бет, көз, құлақ, мұрын, ауыз, маңдай, шеке, иек, қас, ерін, тіс, тіл, таңдай, т.б. мүшелер орналасқан. Адамдар баспен ойлайды, көзбен көреді, мұрынмен дем алады, құлақпен естиді, ауызбен тамақтанады, тілмен сөйлейді, тіспен тамақ шайнайды, аяқпен жүреді, қолмен ұстайды.

Бұлардан басқа көзбен көруге болмайтын ағзалар да бар. Оларды дәрігерлер жақсы біледі. Көзге көрінбейтін мына ағзаларды жеке адамдар де сезеді, олар: асқазан, бауыр, бүйрек, жүйке, жүрек, өкпе, тамақ, іш. Өйткені адамдар бұлармен жиі ауырады.

Дене мүшелерін таза ұстау керек. Беті-қолды сабынмен жуып, тісті тіс щеткасымен тазалап отыру керек. Шашты сусабынмен жиі жуып, құлақтың ішін сабынды сумен жуып тұру керек.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.



Айтылым.

3-тапсырма.Берілген тапсырма бойынша адамның сыртқы келбетін сипаттаңыз.


І. Сыртқы келбет - внешность

Суреттеу - описывать


1. Бет(і) (лицо) қараторы - смуглый, ақсары - блондин

аққұба - светлоликий

дөңгелек жүзді круглолицый

сопақ - продолговатый

маңдай - лоб

кең - широкий


2. Шаш(ы) - волосы ұзын - длинный

қысқа - короткий

қалың - густой

сирек, селдір - редкий

сары - светлый

қара - черный

ақ - седой

боялған - крашенный

бұйра - кудрявый

тік - прямой


3. Көз(і) - глаза көкшіл - голубой

көк - синий

қой көзді - карие

қара - черный

үлкен көз - большие глаза

қысық көз - узкие глаза


4. Қас(ы) - брови қалың - густые

сирек - редкие


5. Кірпіктер(і) - ресницы

ұзын - длинные

қысқа - короткие

сирек - редкие

қалың - густые

6. Мұрын (мұрны) - нос

қыр мұрын - прямой нос

құс мұрын - орлинный

пұшық - курносый(ая)

7. Ерін (ерні) - губы

жұқа - тонкие

томпақ - толстые



4-тапсырма. Жоғарыда берілген сын есімдерді қолдана отырып, сұрақтарға

жауап беріңіз.


  1. Мараттың шашы қандай ? 4. Жомарттың мұрны қандай?

  2. Сәкеннің көзі қандай ? 5. Әсеттің мінезі қандай?

  3. Сәуленің бойы қандай ? 6. Әселдің мінезі қандай



5 - тапсырма. Сұрақтарға ауызша жауап беріңіз.

1. Дене мүшелеріне нелер жатады?

2. Бас мүшеңізде нелер орналасқан?

3. Сіз немен ойлайсыз?

4. Ішкі ағзаларыңызға нелер жатады?

5. Нені таза ұстау керек?

6. Бет-қолыңызды немен жуу керек?

7. Тісіңізді немен тазалау керек?

8. Шашыңызды және құлағыңызды не істеу керек?



Жазылым.

6 - тапсырма. Суретке қараңыз және бос орынды толтырыңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

- Бұл не? -Бұл не? -Бұл не? -Бұл не? -Бұл не? -Бұл не?

- Бұл - қол. _________ __________ _________ __________ __________

- Қолмен не істейді? ____ __________ _________ __________ __________

- Қолмен ұстайды. _____ __________ _________ __________ __________

7 - тапсырма. Берілген адам әрекеттеріне қатысты сөйлемдерді қолданып, дене мүшелерін атаңыз.

  • Бұл жүреді, жүгіреді....

  • Бұл көреді, жұмылады, ашылады, жылайды.....

  • Бұл естиді, шаншады....

  • Бұл сөйлейді, дыбыстайды...

  • Бұл ұстайды, жазады, береді, көтереді, ұрады...

  • Бұл иіскейді, сезеді, дем алады....

8 - тапсырма. Берілген сөйлемдерді қазақ тіліне аударыңыз.

1. У Асель длинные волосы. 2. У Марата глаза карие. 3. У моей сестры нос прямой. 4. У Амины ровные, белые зубы. 5. Человек высокого роста. 6. Ее муж низкого роста. 7. У моей дочери большие глаза. 8. Ваш друг круглолицый. 9. Моя подруга блондинка. 10. Она маленького роста.










Дәрігерлік қызмет


Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.

Сөздік

ем - лечение

сырқат - болезнь, больной человек

дәрігерлік қызмет - медицинская служба

жедел жәрдем - скорая помощь

ағза - организм

емдеу - лечить

дәрі - лекарство

аурухана - больница

дәріхана - аптека

дәрігер - врач

медбике - медсестра

жұқпалы аурулар - инфекционные болезни

ауырып тұру - болеть

денсаулық - здоровье

қан қысымы - давление

жүрек - сердце

бүйрек - почки

жүйке - нерв

бауыр - печень

асқазан - желудок

дене қызуы - температура

сақтандыру шаралары - профилактические меры.

сылап-сипау - массаж

Оқылым

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру. Мәтінді оқыңыз. Түсінгеніңізді айтып беріңіз.

Бүгінде Қостанай қаласында бірнеше емдеу мекемесі жұмыс істейді. Десек те, уақыт талабы халық санының өсуі Қостанайдай үлкен қала үшін бұл мекемелердің әлі де жеткіліксіз екендігін дәлелдеп отыр. Осы жағдайларды ескере отырып, 2007- 2009 жылдар аралығында қаламызда бірнеше емдеу мекемелері, атап айтсақ, кардиологиялық, және бірнеше медициналық пунктер, емханалар салу жоспарланып отыр.

Қостанай қалалық денсаулық сақтау департаменті

1 - тапсырма. Сұхбатты оқыңыз, оған сипаттама беріңіз.

Дәрігер: Сәлеметсіз бе, қандай мәселемен келдіңіз?

Келуші: Менің соңғы уақытта басым айналады, қатты әлсіреймін, жүрегім айниды, құсқым

келеді.

Дәрігер: Көзіңіз қарауытады ма?

Келуші: Иә, орнымнан тұрғанда солай болады.

Дәрігер: Бұрын асқазан, бауырыңыз ауырды ма?

Келуші: Бауырым ауырады.

Дәрігер: Өт дұрыс бөлінбейді ме?

Келуші: Иә, өт жиналады.

Дәрігер: Аузыңыз құрғайды ма, суды көп ішесіз бе?

Келуші: Иә, соңғы уақытта суды көп ішемін.

Дәрігер: Тамақты мезгілінде жейсіз бе?

Келуші: Жоқ, таңертең ішпеймін, түскі тамақты ішемін. Кешкі тамақты кеш ішемін.

Дәрігер: Ертең таңертең жалпы қан анализін тапсырыңыз.

2 - тапсырма. Мәтінді қайта оқыңыз. Берілген сөйлемдерді мәтін бойынша

сәйкестендіріңіз.

  1. Астанада 74 мемлекеттік емдеу мекемесі жұмыс істейді.

  2. Алматыда 700 мемлекеттік емес мекеме дәрігерлік көмек көрсетеді.

  3. Бір күнде 100-ден астам операция жасалады.

  4. 4 мың адам жедел дәрігерлік көмек алады.

  5. Бір тәулікте әрбір перзентханада 14-25 нәресте өмірге келеді.

  6. Алматыда 6 мамандандырылған диспансерлер бар.

  7. Алматыда 1 диагностикалық орталық бар.

Айтылым

3 - тапсырма. Мәтінді қайта оқыңыз. Сұрақтарға жауап беріңіз.


  1. Департамент директоры болашақ жоспар туралы айтты ма?

  2. Жаңа емдеу мекемелері салынады ма?

  3. Жаңа емдеу мекемелері не себепті салынады?

  4. Қандай сөздерді автор нақтылау үшін қолданды?

4 - тапсырма. Мына сөздерді бір-бірімен сәйкестендіріңіз.

а)

бас

жүрек

көз

асқазан

бауыр

өт

ауыз

құрғайды

ауырады

қарауытады

жиналады

бөлінбейді

айналады

айниды

ә)

бұрын

дұрыс

көп

соңғы

мезгілімен

кешкі

түскі

таңертең

уақытта

ауырды

бөлінбейді

ішуді

жеймін

ішпеймін

тапсырыңыз

тамақ

5 - тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз.


  1. Бас ауырады ма/айниды ма?

  2. Бас айналады ма/бөлінеді ме?

  3. Өт құрғайды ма/бөлінеді ме?

  4. Жүрек жиналады ма/ауырады ма?

  5. Ауыз құрғайды ма/қарауытады ма?

  6. Бауыр ауырады ма/бөлінеді ме?

  7. Көз айниды ма/ қарауытады ма?

  8. Іш тырысады ма/бөлінеді ме?

  9. Аяқ сырқырайды ма/айниды ма?


  1. - тапсырма. Берілген сұхбатты керектті сөздерді пайдалана отырып

толықтырыңыз.


  1. Қай жеріңіз ауырады?

_________________________________ (аяқ) сырқырау, бас/айналу/, бауыр /ауыру/

  1. Қашаннан бері ауырады?

_________________________________ (3 жыл бойы, соңғы уақытта, 1 ай бойы, 1 ай бұрын).

  1. Қандай дәрігерге бардыңыз?

_________________________________ (тіс дәрігері, жүйке аурулары дәрігері, ішқұрылысы дәрігері, жүрек ауруы дәрігері)

  1. Қандай дәрі ішесіз?

_________________________________ (шөп, дәрі).

7- тапсырма. Мына ақпаратты мәтінге қарап отырып рет-ретімен қойыңыз.

А) Алматыда сондай-ақ 700 Ә) Оның 29-ы емхана, екеуі

мемлекеттік емес емдеу диагностикалық орталық,

мекемелері жұмыс істеп, алтауы мамандандырылған

қала тұрғындарына дәрігерлік диспансерлер.

көмек көрсетеді.

Б) Бір тәулікте 312 мың адам

дәрігерлерге келіп, тексеріледі.

200-ден астам операция жасалып,

алты мың адам жедел дәрігерлік

көмек алады.

В) Ал бір тәулікте әрбір Г) Қалада 74 мемлекеттік

перзентханада 14-25 нәресте емдеу мекемесі жұмыс

өмірге келеді. істейді.

1.

2.

3.

4.

5.

8 - тапсырма. Берілген сұрақтарға жауап беріңіз.


  1. Сіздің жеке медициналық орталықтарыңыз бар ма? Қай мақалды кабинетке ілер едіңіз?

  2. Досыңыз көңілсіз. Оның бизнесі жүрмеді.

  3. Әріптесіңіз жиі ауырады. Жұмысқа көп араласпайды. Бұл басқа қызметкерлерге ұнамайды.

  4. Әкеңіздің тісі ауырды.

  5. Балаңызға суық тиді.

  6. Туысқаныңыз сіздің туған күн кешінде көп отырмады.

  7. Оның аяғы ауырады,

  8. Балаңыздың іші ауырды.

Жазылым

9 - тапсырма. Мына сөздердің құрылымына назар аударыңыз.

Маман+дан+дыр+ыл+ған

мемлекет+тік

дәрі+гер

орта+лық

диагностика+лық

дәрігер+лік

Қандай ұқсастық байқалады.

Сөйлесім: Сіз «Алматы ақшамы» газетінің тілішісісіз. Алматы қалалық Денсаулық сақтау департаментінің директоры... кездестіңіз. Оған қоятын сұрақтарды реттеңіз.

Қанша? (мемлекеттік...)

Неше? (мемлекеттік емес...)

Қандай? (көмек).











Сауда-саттық


Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.


Сөздік


аралау - бродить

бағасын түсіру - уступить

әмбебап - универсальный

ығы-жығы - суета

азамат - гражданин

алқызыл - ярко-красный

ұсақ - мелкий

үйілу - лежать кучей

ірі - крупный

аяқ алып жүре алмайсың - некуда ногу поставить

бәрін қосып есептеу - посчитать все вместе

көкөніс - овощи

жеміс - фрукт

алма - яблока

алмұрт - груша

шабдалы - персик

құлпынай - клубника

таңқурай - малина

қарақат - смородина

қырыққабат - капуста

асқабақ - тыква

жидек - ягода

сөре - полка

бұрыш - перец

қымбат - дорого, дорогой

арзан - дешево, дешевый


Оқылым

1-тапсырма. Мәтіңді оқыңыз. Орыс тіліне аударыңыз.


Бүгін демалыс күні. Асқар үйге көкөніс, жеміс - жидек алу үшін орталық әмбебап базарын аралап жүр. Базарда халық көп. Сөрелерде жемістерден алқызыл алма, сап - сары алмұрт, шабдалы, өрік, қара өрік, жидектерден құлпынай, таңқурай, шие, қарақат, үйіліп жатыр. Енді бір сөрелерде көкөністен картоп, қырыққабат, сәбіз, пияз, сарымсақ, қияр, қызылша, қызанақ, көк бұрыш жатыр. Базардың іші мен сыртында қауын, қарбыз, асқабақтан аяқ алып жүре алмайсың.

Асқар: Сәлеметсіз бе! Көкөніс, жеміс - жидек сатасыз ба?

Сатушы: Сатамын. Келіңіз, алыңыз.

Асқар: Картоптың, пияздың, сәбіздің бағасы қанша?

Сатушы: Картоп - 80 теңге, сәбіз - 70 теңге, пияз - 60 теңге.

Асқар: Қымбат екен. Арзандау бермейсіз бе?

Сатушы: Көбірек алсаңыз бағасын түсіремін.

Асқар: Онда маған 3 келі картоп, 1 келі сәбіз және 2 келі пияз беріңізші.

Сатушы: Бәрін қосып есептесек 1500 теңге болады.

Асқар: Рахмет, сау болыңыз!

Айтылым


2 - тапсырма. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.

  1. Асқар жеміс-жидек алу үшін қайда келді?

  2. Базарда жеміс-жидектерден не бар?

  3. Сөрелерде көкөністердің қандай түрлері жатыр?


3 - тапсырма. Бос орынға тиісті сұрақты қойып, ауызша жауап беріңіз.

1. Түрлі тағамдарды _________ сатады? Қайда?

2. Базарға _____________ барамын? Кіммен?

3. Дүкенде азық-түлікті __________сатады? Кім?

4. Базарда жеміс-жидектерді_______бағамен сатады? Қандай?

4 - тапсырма. Оқыңыз. Сөйлемдерді аударыңыз.

Мне хочется купить подарок для матери.

Он хочет купить свежую газету.

Мы хотим вместе пойти в магазин.

Ты какой костюм хочешь купить?

Вы не хотите купить модную юбку?


5 - тапсырма. Екі тілде берілген сөздердің аудармасын сәйкестендіріңіз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.






Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.





6­ - тапсырма. Сұхбатты толықтырыңыз.

1.

__ ... ?

__ Сіз не алайын деп едіңіз?

__ ... .

__ Неше келі аласыз?

__ ... .

_ Онда 500 теңге төлейсіз.

_ ...?

__ Бағасын түсіре алмаймын.

__ ... .

__ ... !

2.

__ Сәлеметсіз бе! Алма сатасыз ба?

__ ... .

__ Бағасы қанша?

__ ... .

__ Көбірек алсам, бағасын түсіресіз бе?

__ ...?

__ Мен алмадан бес келі аламын.

__ ... .


7 - тапсырма. Берілген сөздерді аударыңыз Сөздерді пайдаланып, сұрақтарға жауап

беріңіз.

1. Адамдар базарға не үшін келеді ?

Овощи, фрукты, ягоды, капуста, картофель, морковь, свекла, вишня, смородина, груша, арбуз, помидор, огурец, яблоки,зеленый горошек, перец, малина, персик, урюк, чеснок, клубника, тыква, дыня, чернослив, лук.

2. Сіз жидектерден нені аласыз?

Вишня, смородина, арбуз, малина, клубника, черешня.

3. Көкөністерден не алмақсыз ?

Капуста, картофель, морковь, свекла, помидор, огурец, зеленый горошек, перец, чеснок, тыква, лук.

4. Сіз жемістен не алғыңыз келеді ?

Груша, яблоки, персик, урюк, дыня, чернослив.

5. Көкөністің, жемістің, жидектің бағасы қанша тұрады ?

Дорогая, высокая, низкая, дешевая, хорошая, приемлевая, 120 тенге, 80 тенге, 75 тенге.


Жазылым


8 - тапсырма. Сұхбатты толықтырып, жауабын жазыңыз.

  • Сіз базарға жиі барасыз ба ?

_________________________ .

  • Қаламызда қандай базарлар бар ?

  • _____________________________ .

  • Базардың бағасы дүкеннің бағасымен бірдей ме ?

  • __________________________________________ .

  • Сіз көкөністерді көтерме саудадан аласыз ба ?

  • __________________________________________ .

  • Базарда тауарлардың бағасы тұрақты ма ?

______________________________________


9 - тапсырма. Мәтіннің ішінен көкөніс, жеміс-жидек атауларын теріп

кестені толтырыңыз.

КөкөнісҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Жеміс- Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Жидек Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру. Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.





10-тапсырма. Сурет астында берілген кестедегі бос торлардың ішіне

тиісті нөмірді жазыңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.43Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.41Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.42Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.40


Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.44Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.45


Сусын

Азық-түлік

Көкөніс

Жеміс-жидек


сүт

нан

картоп

алма

айран

май

қырыққабат

жүзім

сусын

қант

қызанақ

шабдалы

шырын

ет

қияр

шие

шай

жұмыртқа

сәбіз

қарбыз

11- тапсырма. Жемістер сөзін тәуелдеңіз.

Менің _____________ Біздің _____________

Сенің _____________ Сендердің_____________

Сіздің _____________ Сіздердің _____________

Оның _____________ Олардың _____________


12- тапсырма. Мына сөздерді септеңіз: көкөніс, жеміс

Атау ____________ ______________

Ілік ____________ ______________

Барыс _________ ______________

Табыс _________ ______________

Жатыс _________ ______________

Шығыс _________ ______________

Көмектес ________ _______________


13 - тапсырма. Сөздерді жұптастырыңыз.

1. жемістің тосабы 5. қысқы бағасы

2. қарақат түрлері 6. тәтті алдым

3. ащы қияр 7. азық-түлік бұрыш

4. тұзды алма 8. базардан салат

Ас- адамның арқауы

Асханада


Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.

асхана - столовая

ас мәзірі - меню

тапсырыс - заказ

аспазшы - повар

даяшы - официант

бос үстел - свободный стол

шанышқы - вилка

салқын - холодный

ыстық - горячий

сусын - напиток

ащы - горький

тәтті - сладкий

тұзды - соленый

тұщы - пресный

дәмді - вкусный

дәмсіз - невкусный

қышқыл - кислый


Оқылым

1Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.-тапсырма. Мәтінді оқып, орыс тіліне аударыңыз.

Түскі үзілісте асханаға барып тамақ ішеміз. Асхана біздің жұмыстан алыс емес. Ол басқа ғимаратта орналасқан. Асхана кең, таза, жарық. Онда салқын тағамдар, ыстық тағамдар және сусындар дайындайды. Асханада дастархан мәзірі ілулі тұр. Дастархан мәзірімен танысып болғаннан соң, тапсырыс бересің. Асханада әркім өзіне-өзі қызмет етеді.

2- тапсырма. Сұрақтарға мәтін бойынша жауап беріңіз.


  1. Асхана қайда орналасқан?

  2. Асхананың іші қандай?

  3. Онда қандай тағамдар бар?

Айтылым

3 - тапсырма. Үлгі бойынша берілген дастархан мәзірін пайдаланып, сұхбат

құрыңыз.

Үлгі:

Даяшы:- Қайырлы кеш! Қандай тапсырыс жасайсыз?

Қонақ: Қайырлы кеш! Дастархан мәзірін бересіз бе?

Даяшы: Міне, алыңыз.

Қонақ: Рахмет!

Даяшы: Тыңдап тұрмын.

Қонақ: Менің сорпа, палау, қызылша салатын жегім келеді.

Даяшы: Сусыннан не ішкіңіз келеді?

Қонақ: Қымыз бар ма?

Даяшы: Өкінішке орай, қымыз жоқ. Тағы неге тапсырыс бересіз?

Қонақ: Рахмет, осымен болды.

Дастархан мәзірі

Салқын тағамдар

Бағасы

Қырыққабат салаты

100т.

сәбіз салаты

120т.

қызылша салаты

120т.

ыстық тағамдар

кәуап

250т.

кеспе

100т

борщ

120т.

лағман

140т.

балық

200т.

палау

150т.

қуырдақ

200т.

тұшпара

160т.

қазақша ет

250т.

сүт тағамдары

ірімшік

100т.

қаймақ

130т.

сүт

80т.

айран

50т.

сусындар

шай

40т.

минералды су

60т.

кофе

50т.

алма шырыны

40т.

шабдалы шырыны

40т.

4 - тапсырма. Берілген сұхбаттарды оқып, жаттығыңыз.

Коммуникативті минимум


- Айтып жіберіңізші, асхана қай жерде орналасқан?

- Байтұрсынов көшесінде.

- Рахмет.

- Мен де сонда бара жатырмын.

- Жүріңіз, бірге баралық.

- Жүріңіз.

- Сіздің не жегіңіз келеді?

- Біріншіге - кеспе.

- Ал екіншіге?

- Тұшпара.

- Ал сен не қалайсың?

- Мен сорпа ішкім келеді.

Грамматика

Қалау рай. Желательное наклонение

Желательное наклонение передает желание, намерение, стремление субъекта

совершить действие. Образуется путем соединения к основе глагола суффиксов

-ғы,-гі

после гласных, сонорных

-қы, -кі

после глухих, звонких б,в,г,д

и окончаний

-ңыз

-ңіз

-сы

-сі

-мыз

-міз

-ларың

-лерің

-лар+ыңыз

-лер+іңіз

В сочетании с глаголом «кел» в значении» «желать». Глагол «кел» может быть

употреблен в любой временной форме и любом наклонении.

Первый компонент (основа глагола+суффикс) обозначает название действия и

спрягается по лицам.

Второй компонент «кел» в роли служебного глагола изменяется по всем формам глагола.

Менің барғым келеді Біздің барғымыз келеді

Сенің барғың келеді Сендердің барғыларың келеді

Сіздің барғыңызкеледі Сіздердің барғыларыңыз келеді

Оның барғысы келеді Олардың барғылары келеді.


Жазылым

5 -тапсырма. Көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойыңыз.

Мен ... тамақтанамын. Асханада ... тұрамын. Мен біріншіге ... аламын. Менің досым біріншіге ... алады.

Екіншіге біз ... аламыз. Ұлттық тағамдардан асханада ... бар.

Мен ұлттық тағамнан ... өте жақсы көремін. Асхананың ... өте дәмді.

(Керекті сөздер:асханада, сорпа, кезекте,кеспе, лағман, шұжық, қазы-қартаны, тамағы, )

6 - тапсырма. Сөздерді орын тәртібімен орналастырыңыз.

Түскі асханаға ішеміз барып үзілісте тамақ . Асхана жұмыстан емес біздің алыс. Ол ғимаратта орналасқан басқа. Асхана кең, таза, жарық. Онда, ыстық тағамдар және сусындар тағамдар салқын дайындайды. Дастархан мәзірі асханада тұр ілулі.

7 - тапсырма. Сөз тіркесін құрыңыз.

Дастархан

Тағам

Сусын

Ғимарат

Тапсырыс

Мейрамханада

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.


Сөздік

мейрамхана - ресторан

дұрыс - правильно

суық - холодный

шырын - сок

қағида - правило

орта - среда

қонақтар - гости

құрал - инструмент, прибор

сондықтан - поэтому

бөлек - отдельно

ұстау - держать

пайдалану - пользоваться

Оқылым

1 - тапсырма. Берілген мәтінді оқыңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру. Бұл - мейрамхана. Ол қаланың орталығында орналасқан. Мейрамхана бөлек орналасқан бір қабатты ғимарат. Оған қонақтар көп келеді. Мен досыммен, бұл мейрамханаға бірінші рет келдім. Кісілер көп екен.

Мейрамханада өзіңді дұрыс ұстап, тамақ ішуге арналған құралдарды дұрыс пайдалана білу қажет. Ең алдымен суық тағамдарды жейді. Содан соң ыстық тамақты жеу керек. Үшінші шай, кофе, какао, түрлі шырындар ішіледі.Пышақты оң қолмен, шанышқыны сол қолыңызбен ұстаңыз. Көпшілік ортада өзін дұрыс ұстай білу - мәдениеттіліктің бір түрі. Сондықтан да, жоғарыда айтылған қағидаларды білген жөн.

2 - тапсырма. Мәтінге байланысты мына сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Мейрамхана қаланың қай жерінде орналасқан?

2. Мейрамханада өзіңді қалай ұстау керек?

3. Қандай қағидаларды білген жөн?

Грамматика

Сұраулы сөйлем. Вопросительное предложение.Способы образования вопросительных

предложений.

С помощью вопросительных местоимений

Ол кім?

С помощью частиц.

Ол бала ма?

С помощью модальных слов- Ау, ғой, шығар, рас.

Солай шығар.

С помощью вопросительной интонации

Жұмысқа?

Жазылым

3- тапсырма. Кестені пайдалана отырып, «Мейрамхана» тақырыбына

бірнеше сұраулы сөйлем құрыңыз.

1. Сен мейрамханаға жиі барасың ба?

2. Кіммен барғанды жақсы көресің?

3.______________________________.

4.______________________________.

5.______________________________.

6.______________________________.

7.______________________________.

8.______________________________.

Коммуникативті тренинг

- Сіз тамақтануға қайда барасыз?

- Мен тамақтануға мейрамханаға барамын. Бірге барайық.

- Сізге қандай тамақ алайын? Сіз не ішесіз?

- Маған кеспе, палау, нан, шырын алыңыз.

- Мен тапсырыс беру үшін ерте барайын ба?

- Жоқ, тоқтай тұрыңыз, бірге барамыз.

4 - тапсырма. Өзіңіз жақсы көретін тағамды атаңыз.

Ол не деп аталады?

Оны қалай пісіреді?

Оны дайындауға қандай азық-түлік керек?

Бірінші_______________

Екінші_______________

Үшінші_______________

5 - тапсырма. Сөздерді аударыңыз.

Палау _______________

Шұжық_____________

Кәуап_______________

Қой еті_____________

Шырын______________

Шабдалы_____________

Жаңғақ______________

Даяшы_____________

Тағам_______________

Дастархан мәзірі_____

Балық_______________

Көкөніс_____________

Сусын_______________

Ет тағамдары_______

Сүт тағамдары______

6 - тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті қосымшаларды қойыңыз.

Менің мейрамханаға бар... келеді.

Мен сүт тағам ... ын жақсы көремін.

О ... сүйікті тағамы қандай?

Сен бауырсақ пісір ... аласың ба?

Сіз менімен бір... барыңыз.

Сіз ет тағамдар ... ұнатасыз ба?

(-ның, - ғым, - е, - ын, -ге,-дар-)

7- тапсырма. Екі бағанға тағамдар мен сусындарды бөліп жазыңыз.

Палау

Балық

Сыра

Шырын

Тұшпара

Сорпа

Айран

Бауырсақ

Қымыз


Іссапарда

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.

Сөздік

қызмет бабымен - по службе

ел ішінде - по стране

іссапар - командировка

шығу - выйти

кіру - вход, войти

ұшақ - самолет

тікұшақ - вертолет

қол жүгі - ручной багаж

жолсерік - проводник

жолақы - проездной

орын - место

жүрдек пойыз - скорый поезд

купелі вагон - купейный вагон

кесте - расписание

алдын-ала - заранее

төлеу - платить

қосымша - дополнительно

парақ - лист

қаржы шығындары - денежные расходы

Мөр - печать



Оқылым

1 - тапсырма. Оқыңыз, аударыңыз.

МҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.ен Қостанай облысы әкімдігінің экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасында бөлім бастығы болып жұмыс істеймін. Қарамағымда төрт адам бар. Мен жұмыс бабымен шетелдерге жиі іссапарға барып тұрамын. Шетелдерге көбінесе ұшақпен ұшамын. Іссапар шығынын жұмыс орным төлейді. Іссапарға жүрер алдында кадрлар бөлімінен толтырылған, мөр басылған іссапар парағын аламын. Іссапарға барып келген соң, ол жақтағы фирма бастығының қолы қойылған, кеткен күнім белгіленген және мөр басылған іссапар парағымды өзіміздің кадрлар бөліміне тапсырамын. Осы іссапар парағы бойынша менің жұмыс орным, маған жалақыға қосымша ақы төлейді.

Айтылым

2 - тапсырма. Сұхбатты оқып, екеуара сөйлесіңіз.

Коммуникативті тренинг


- Сәлем, Майра!

- Сәлем, Сәуле!

- Хал-жағдайыңыз қалай?

- Рахмет,жаман емес.

- Өзіңіз қалайсың?

- Рахмет, жақсы.

- Көптен бері көрінбедіңіз ғой, қайда болдыңыз?

- Іссапарда болдым.

- Қайда бардыңыз?

- Қытайға.

- Неше күн болдыңыз?

- Бір апта.

- Сіз іссапарға жиі барып тұрасыз ба?

- Айына бір рет. Кейде айына екі рет барамын.

- Жарайды, сізді көргеніме өте қуаныштымын. Сау болыңыз!

- Сау болыңыз!


Жазылым

3 - тапсырма. «Іссапар» сөзін септеңіз.

А. Не? Іссапар

І. Ненің?

Б. Неге?

Т. Нені?

Ж. Неде?

Ш. Неден?

К. Немен?

4 - тапсырма. Берілген етістіктерді қалау райда жазыңыз.

Тұру, қыдыру, болу, демалу

Менің Астанада тұрғым келеді. Біздің ______________

Сенің Астанада тұрғың келеді. Сендердің ___________

Сіздің Астанада тұрғыңыз келеді. Сіздердің____________

Оның Астанада тұрғысы келеді. Олардың_____________

5 - тапсырма. Бар етістігіне жұрнақ пен жіктік жалғауын жалғаңыз.

Мен іссапардан кел+е+мін Біз

Сен іссапардан кел+е+сің Сендер

Сіз іссапардан кел+е+сіз Сіздер

Ол іссапардан кел+е+ді Олар

6 - тапсырма. Келесі етістіктерді ауыспалы келер шаққа қойыңыз.

тұру - жить

беру - дать, давать

жүру- идти

Мысалы: мен тұр+а+мын, тұр+а+сың, бер+е+сің, жат+а+мын.

7-тапсырма. «Іссапар» сөзіне байланысты 5-6 сұраулы сөйлем құрыңыз.

1. Сіз жұмыс бабымен іссапарда жиі болып тұрасыз ба?

2. Сіз іссапарға немен (ұшақпен, пойызбен) барасыз?

3. Сіз іссапарда соңғы рет қашан болдыңыз?

4. _________________________________________

5. _________________________________________

6. _________________________________________

8 - тапсырма. Оқыңыз. Сөздердің аудармаларын жазыңыз.

тұрамын_________________

келесің__________________

тұрасыз__________________

жатамыз_________________

ұшасыз__________________

бересіз__________________

әңгімелесесіз_____________

қарайды_________________

қояды___________________

көреміз__________________

9 - тапсырма. Көп нүктенің орнына қажетті қосымшаларды жалғаңыз.

Асанның Алматыға іссапарға бар ... келеді. Мен Қазақстанда тұра ... . Сенің 16-желтоқсанда бізге кел ... келе ме? Сен Қостанай қаласы ... тұрасың ба?

Сіздің іссапарға барғы ... келе ме? Мен ертең сіздікіне келе ... . Сіз мемлекеттік тілді білгі ... келе ме? Сіз жазғы еңбек демалысында қайда бара ... ? Біздің шетелге он күнге барғымыз келе... .

(Керекті қосымшалар: -мын, -ғым, -гің, -, -ңыз, - ңіз,- мін,-сыз, - ді, - нда)


10 - тапсырма. Қажетті сөздерді пайдаланып, «іссапар» туралы әңгіме жазыңыз.

Қажетті сөздер: ұшақпен, екі аптаға, жұмыс бабымен, жолақы, шетелге, қаржы шығындары, іссапар парағы, қонақ үй, ыңғайлы, төлейді.


Айтылым

МҚазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.ақал - мәтелдер

Жол жолға жалғасады,

Ел елге жалғасады.

Дорога с дорогой сходится,

Народ с народом сходится.

Алыс жол атты сынайды,

Ауыр жол ерді сынайды.

Дальная дорога - испытание коню,

Тяжкий путь - испытание джигиту.

11 - тапсырма. Сұхбатты рөлмен оқыңыз.

Коммуникативті тренинг

- Сәлеметсіз бе?

- Сәлеметсіз бе? «Саяхат» туристік фирмасы тыңдап тұр.

- Мен шетелге іссапармен барайын деп едім. Жолдама алуға бола ма?

- Әрине, болады. Қай жаққа барғыңыз келеді?

- Мен Англияға барғым келеді.

- Қанша жолдама аласыз?

- Төрт жолдама. Әйеліме және екі балама аламын.

- Төрт жолдамаға ... теңге төлейсіз.

- Жарайды, міне ақшаны алыңыз.

- Міне, жолдамаларыңыз.

- Рахмет, сау болыңыздар!


Қонақүйде

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.

Сөздік

қонақүй - гостиница

нөмір - номер

орналасу - устроиться

шығарып салу - провожать

қажет - нужно

оң жақта - справа

сол жақта - слева

жан-жағы - вокруг

жанында - возле

төрлетіңіз - проходите

өте - очень

қонақүй менеджері - менеджер гостиницы

қонақүйді сипаттау - описывать гостиницу

бос орын - свободное место

екі орынды нөмір - двухместный номер

ұнатамын - нравится

қабат - этаж

қауыз - бассейн


Оқылым

1 - тапсырма. Мәтінді оқыңыз.

Мен жуырда Астанадан іссапардан келдім. Онда мен қонақүйде болдым. Астанада қонақүйлер өте көп. Мен «Турист» қонақ үйіне орналастым. Бұл қонақ үй екі қабатты сәулетті ғимарат. Менің орналасқан бөлмем біркісілік нөмір екен. Бөлмем таза, сәулетті, кең. Қонақ үйдің бірінші қабатында мейрамхана, бар, сөйлесу орны, интернет залы орналасқан.

Мен Астанада бір апта болдым. Мен болған қонақүйім өте ұнады.

Айтылым

2 - тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Сіз іссапарда жиі боласыз ба?

2. Іссапарға қай қалаларға, елдерге барасыз?

3. Сіз қонақүйге тоқтадыңыз ба?

4. Сізге қонақүйде жайлы болды ма?

5. Сіз онда неше күн болдыңыз?

6. Сізге қандай қонақүй ұнайды?

3 - тапсырма. Оқыңыз. Сұрақтарды аударыңыз.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

1. Сіздерде неше кісілік бос бөлме бар?

2. Бос орын бар ма?

3. Біркісілік нөмір бар ма?

4. Бөлме нешінші қабатта?

5. Бөлме бір күнге қанша тұрады?

6. Нөмірде теледидар, телефон бар ма?

Сөйлесім

4-тапсырма. Сұхбатты оқып, үлгі бойынша сөйлесіңіз.

- Алло, Арман, амансың ба?

- Батыр, сенсің бе?

- Иә, менмін. Қайдан телефон шалып тұрсың?

- Қонақүйден.

- Қай қонақүйден?

- «Саяхат» қонақүйіне тоқтадым.

- Нөмірің жақсы ма?

- Иә, жақсы, қажет нәрселердің бәрі бар.

- Сен нешінші нөмірдесің?

- Мен 520 - шы бөлмедемін.

- Ол нешінші қабатта?

- Ол екінші қабатта.

- Жұмыстан соң мен сені алып кетемін.

- Жарайды.

- Көріскенше.

Коммуникативті тренинг

- Қонақ үйде қауыз бар ма? Иә, бар.

- Қонақ үйде қандай қызмет түрлері бар?

- Кір жуу, үтіктеу, жүк тасу.

- Қонақүйде мейрамхана бар ма?

- Иә, мейрамхана бірінші қабатта орналасқан.

  • Сіздерде бос бөлме бар ма?

- Иә, бар.

Грамматика

Қалау рай етістік+айын, -ейін, -йын, -йін.

Мен сіздің қонақ үйге тоқтайын деп едім.

Мен люкс бөлмеге орналасайын деп едім.

Мен сізге телефон шалайын деп едім.

Мен кешке мейрамханаға барайын деп едім.

Выражения речевого этикета

Алло!

Иә!

Тыңдап тұрмын!

Сізді тыңдап тұрмын!

Мен тыңдап тұрмын!

Бұл мен!

Иә, бұл мен!

Кешіріңіз, бұл кім?

Сіз қателестіңіз! Сіз нөмірді қате тердіңіз!

Кешіріңіз, мен сізді танымадым.

5 - тапсырма. Тыңдаңыз, оқыңыз, қайталаңыз.

- Сәлеметсіз бе? Бұл қонақүй ме екен?

- Сәлеметсіз бе? Иә, бұл қонақ үй.

- Мен осында тоқтағым келеді.

- Сізге қандай нөмір керек?

- Маған екікісілік нөмір керек.

- Неше күнге?

- Бір аптаға.

- Бір күндік төлемақы қанша тұрады?

- 10 мың теңге.

- Бұл төлемақыға не кіреді?

- Түскі және таңертеңгі ас.

- Жақсы. Төлемақыны қазір төлеуім қажет пе?

- Жоқ, қазір мына қағазды толтырыңыз.

- Жарайды. Рахмет сізге.


  1. - тапсырма. «Қонақүйде» тақырыбына сұхбат құрастырыңыз.

Жазылым

7 - тапсырма. Диаграмманы толтырыңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

8 - тапсырма. Сөздерді аударып, сөз тіркесін құраңыз.

мейманхана ........................................

жайлы...................................................

төлемақы..............................................

шатхана.................................................

қызмет түрі...........................................

жағдай...................................................

үшкісілік...............................................

толтыру.................................................

қажет нәрселер.....................................

тиіс.........................................................

9- тапсырма. Қалау райда берілген етістіктермен сөйлем құрыңыз.

Орналасайын деп едім, телефон шалайын деп едім, танысайын деп едім, ішейін деп едім, тоқтайын деп едім, үтіктейін деп едім, факс жіберейін деп едім.

Көшеде

Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.


С ө з д і к


көлік - транспорт

қиылыс - пересечение

тыңдау - слушать

даңғыл - проспект

асығыс болу - торопиться

аялдама - остановка

арғы бетінде - на той стороне

бергі бетінде - на этой стороне

тоқтау - останавливаться

абай бол! - будь осмотрительным!

будь осторожным!

тыңдап тұрмын - слушаю

шағынаудан - микрорайон

бағыт - направление

бағдаршам - светофор

сол жағында - слева

оң жағында - справа

алдында -впереди

артында - сзади

саябақ -парк

қозғалыс -движение

тығыз -плотный

бақытсыз жағдай - несчастный случай

жүру ережесі - правило движения

сақтау -соблюдать


Оқылым

1- тапсырма. Мәтінді оқып, түсінгеніңізді айтыңыз.

Менің жұмыс істейтін мекемем - қаланың орталығында, Байтұрсынов көшесінде орналасқан. Мен - Қостанай мемлекеттік университетінде жұмыс істеймін. Университеттің оң жағында - Қазақ-Француз орталығы, алдында - орталық саябақ, сол жағында - облыстық әкімдік, артында - Қостанай әлеуметтік -техникалық университеті орналасқан. Мен жұмысқа дейін № 20 автобуспен барамын. Таңертеңгі уақытта көліктер қозғалысы өте тығыз болады. Сондықтан, көшеде жүргенде «Жолда жүру ережесін» сақтау керек. Әсіресе, жолдың арғы бетінен бергі бетіне өткен кезде, көше қиылыстарында абай болған жөн. Қандай асығыс болсаң да, бағдаршамның қызыл шамы жанғанда тоқтау керек. Жол ережесін дұрыс сақтамағандықтан, қаншама бақытсыз жағдайлар болып жатыр.

Грамматика

Көмектес септік. Творительный падеж в казахском языке отвечает на вопросы кіммен? (кем?) немен? (чем?) и обозначает совместность действия, средство передвижения, а также орудия, предмет или приспособление, при помощи которого осуществляется действие.

Мысалы: мен поезбен барамын. Мен Сәулемен келдім. Ол қарындашпен сурет салады.

Образуется при помощи следующих окончаний


После глухих и звонких б,в,г,д

-пен

Мұратпен, Зурашпен

После звонких ж,з

-бен

Оразбен, қызбен

Во всех остальных случаях

-мен

Гүлсіммен, гүлмен


Личные местоимения в творительном падеже


Единственное число

Множественное число

1-жақ. Мен - менімен(мной)

Біз - бізбен (нами)

2-жақ. Сен - сенімен(тобой)

Сендер - сендермен (вами)

Сіз - сізбен (вами)

Сіздер - сіздермен (Вами)

3-жақ. Ол - онымен (им, ею)

Олар - олармен (ими)


Жазылым

2 - тапсырма. Жаңа сөздермен сөйлем құрыңыз.

Көшенің қиылысы, даңғыл, абай болу, бағдаршам, көшенің бергі бетінде, автобус аялдамасында, Абай даңғылы, көліктер қозғалысы.


3 - тапсырма. Берілген сөз тіркестерін аударыңыз.

Көшенің қиылысы-..........................................................

Көшенің арғы бетінде-..................................................

Сұрауға бола ма?.............................................................

Троллейбустың аялдамасы...........................................

Автобустың аялдамасында..........................................

Тоғызыншы шағынаудан...............................................

Алыс жол..........................................................................

Жұмысқа асығу................................................................

Көшенің оң жағында..........................................................


4 - тапсырма. Диаграмманы толтырыңыз.


Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.


Үлгі: Қаланы жақсы білу керек, автобус бағыты, абай болу, бағдаршам т.б.


Айтылым

5 - тапсырма

Коммуникативті тренинг


- Кешіріңіз, мына орын бос па?

- Иә, бос.

- Мен Гоголь көшесіне дейін бармақпын. Айтыңызшы, мына

троллейбуспен бара аламын ба?

- Иә, бара аласыз.

-Жолақы неше теңге?

- 40 теңге.

- Мына ақшаны беріп жіберіңізші. Рахмет.

- Келесі қай аялдама?

-Келесі аялдама - Байтұрсынов көшесі.Түсетін жеріңізден өтіп

кетпеңіз.

  • Рахмет, сау болыңыз!

  • Сау болыңыз!


6 - тапсырма. Екеуара сұхбаттасыңыз.

Үлгі:

-..............................................................................................

-Мен Сізді тыңдап тұрмын.

-............................................................................................

-Орталыққа қай автобуспен баруға болады?

-............................................................................................

-Жиырмасыншы,отызыншы автобуспен баруға бола ма?

-............................................................................................

-Аялдама осы жерден алыс па?

-...........................................................................................

- Сау болыңыздар!


7 - тапсырма

Коммуникативті тренинг


Сәуле: - Кешіріңіз, сізден сұрауға бола ма?

Олжас: - Мен сізді тыңдап тұрмын.

Сәуле: - Абай көшесі мен Әл-Фараби даңғылының қиылысына дейін қалай

жетуге болады?

Олжас: - Сіз қазір Абай даңғылында тұрсыз. Абай көшесіне дейін төртінші

троллейбуспен баруға болады.

Сәуле: - Автобус бармай ма?

Олжас: - Автобус бұл жерге тоқтамайды.

Сәуле: - Автобус аялдамасы қайда?

Олжас: - Жолдың арғы бетінде.

Сәуле: - Рахмет, сау болыңыз!



Көлікте

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.


Тыңдалым

Жаңа сөздермен танысыңыз. Оқыңыз. Жазылуын есте сақтаңыз. Жаттап алыңыз.

С ө з ді к

өндіріс - производство

қоғамдық көлік - общественный транспорт

ғафу етіңіз - извините

жолақы - стоимость проезда

орын - место

бос - свободный

өтіп кету - пройти

әрірек - подальше

берірек - поближе

жолаушы - пассажир

келесі - следующий

жылжу - подвинуться

түсу - выйти

көше - улица

аялдама - остановка

сапар - путь, путешествие

сапарың оң болсын!

жолың болсын! - счастливого пути!

автобус аялдамасы - автобусная остановка

жеңілдік - скидка

тасымалдау - перевозить

ардагер -ветеран

мүгедек -инвалид

қала маңы - пригород

айналысу -заниматься

озық техника -передовая техника

жан-жақты -всесторонний

жабдықтау - оборудовать

ыңғайлы -удобный

жүзеге асыру -осуществить

жарамдылығын тексеру -проверить исправность

жол апаты - дорожное происшествие


Оқылым

1- тапсырма. Мәтінді оқып, сөздіктің көмегімен аударыңыз.

Менің жолдасым өндірісте жұмыс істейді. Ол қоғамдық көліктің қызметін пайдаланып, жұмысқа автобуспен барады. Жолдасым жұмысына дейін № 25 автобуспен қатынайды.

Мекемелер бойынша қоғамдық көліктерде көрсетілетін заңмен бекітілген жеңілдіктер бар. Олар - Ұлы Отан соғысы ардагерлеріне, І-ІІ топ мүгедектеріне, 15 жасқа дейінгі балаларға жолақы 50 пайыз, ал зейнеткерлерге 25 пайыз жеңілдіктер көрсетілуде.

Қазір облыста бірнеше мекеме жолаушылар тасымалымен айналысады. Оның 11-і - облыс ішілік маршруттар, 8 маршрут - қала маңына, 1 маршрут - халықаралық бағытта. Оның ішінде озық техникаларға ие болып, жан-жақты жабдықталған облысаралық тасымалды да қамтамасыз етеді. Қоғамдық көліктермен жолаушыларды тасымалдауда халыққа ыңғайлы кең автобустарды жұмысқа қосу мақсаты алға қойылған. Бұл қала мәдениетін арттыру және қала тазалығын жақсарту тәрізді мақсаттарды жүзеге асырады..

Ең бастысы - таңғы сапар алдында жүргізушілерді тиісті медициналық тексеруден өткізу, көліктердің техникалық жарамдылығын тексеру жұмысы өз деңгейінде ұйымдастырылса , жол апатын жасау қаупі аз болар еді.


2- тапсырма. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Менің жолдасым қайда жұмыс істейді?

2. Ол қоғамдық көліктің қызметін пайдалана ма?

3. Қоғамдық көліктерде заңмен бекітілген қандай жеңілдіктер бар?

4. Қандай тексеру жұмыстары өз деңгейінде жүргізілсе, жол апаты аз болар еді?

Грамматика

Мақсатты келер шақ

В казахском языке имеется форма будущего времени, которая обозначает намерение. Она называется будущее время намерения, переводится на русский язык «хотеть, намереваться что-либо сделать» и образуется при помощи следующих суффиксов:


После гласных и сонорных

Й, л, р, у

-мақ,-мек

Же-мек, ал-мақ, отыр-

мақ

После звонких ж, з и сонорных м, н, ң

-бақ,-бек

Жаз - бақ, жең - бек

После глухих согласных

-пақ,-пек

Жат - пақ, кес - пек


Глагол «ету» имеет значение «делать», однако не употребляется самостоятельно: еңбек ету-трудиться, рұқсат ету - разрешать.


Жазылым

3 - жаттығу. Келесі сөздерді мақсатты келер шақта жазыңыз.

Оқу, шешу, көру, қою.

Үлгі:

Мен оқымақпын

Сен оқымақсың

Сіз оқымақсыз

Ол оқымақ

Біз оқымақпыз

Сендер оқымақсыңдар

Сіздер оқымақсыздар

Олар оқымақ


4 - жаттығу. Сөйлемдерді аударыңыз.

Я собираюсь решить

Ты собираешься решить

Вы собираетесь решить

Он собирается решить


Мы собираемся решить

Вы собираетесь решить

Вы собираетесь решить

Они собираются решить.


5 - тапсырма. Сөздерді оқып, аударып, баламасын табыңыз.

Қиылыс ................................улица

Көше......................................переулок

Алыс.......................................прямо

Тура........................................далеко

Оң жақта................................слева

Сол жақта..............................справа

Бұрыш....................................центр

Орталық.................................угол

Бос..........................................пешком

Жаяу.......................................свободный

6- тапсырма. «Көлікте»тақырыбы бойынша кестені толтырыңыз.

Не білдім

Не білгім келеді


7 - тапсырма. Үлгі бойынша таңертең жұмысқа қалай жететініңіз

туралы айтып беріңіз.

Мен мемлекеттік қызметкермін. Мекемем Әл-Фараби мен Абай даңғылдарының қиылысында. 25-ші автобуспен өз жұмысыма барамын.

Жолақы - 40 теңге. Орталық әмбебап дүкені аялдамасынан түсемін.


Сөйлеу әдебі


- Мына орын бос па?

- Жоқ, мына орын бос емес.

- Өтіп кетуге рұқсат етіңізші.

- Өтіңіз.



8 - тапсырма. Сұхбатты толықтырыңыз.

- ...?

- Иә, мына орын бос.

- ...?

- Отырыңыз, мен жылжиын.

- ...?

- Жолақы - 40 теңге.

- Бұл автобуспен ... жете аламын ...?

- ...

- Рахмет.

- Сау болыңыз!


9 - тапсырма. Сурет бойынша сөйлем құрыңыз.

Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.











.
















Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Қазақ тілі: Төрт деңгейлік оқу құралы. / Қ.Е. Тілешова, А.Ж. Төрениязова,

Ж.А. Тұрлыбекова, Ұ.К.Каюпова - Алматы: «Нұр-Принт» - 75», 2007.

2. Мұсабекова А.А., Тілешова Қ.Е., Сағымбаева Ұ.И., Төлепбергенова Л.Т.,

Әріпбекова Г.П. Қазақ тілі. Бес деңгейлік оқу құралы. - Алматы: «Нұр-Принт»

  • 75», 2007.

3. Мұразалина Б., Нұркеева С., Нұрғазина Г., Сағындықова М., Байтасова С.

Қазақ тілі (Ересектерге арналған жеделдетіп оқыту құралы). - Алматы: Ана тілі, 2003.

4. Аяпова Т. Қазақ тілі (Казахский язык для начинающих): Оқу құралы -

Алматы: «Ана тлі», 2007.

5. Ақанова Д.Х., Алдашева А.М., Ахметжанова З.Қ., Қадашева Қ.Қ.,

Сүлейменова Э.Д. Ресми-іскери қазақ тілі. Грамматикалық түсініктеме. -

Алматы, 2002.

6. Бектурова А.Ш., Бектуров Ш.К. Казахский язык для всех. Алматы: Атамұра,

2004.

7. Омарова А.К., Сатыбалдина Х.Ж. Қазақша сөйлеу этикеті. Оқу құралы.

Астана, «1С-Сервис», 2006.

8. Казахско-русский словарь: около 50000 слов / Под. ред. чл. - корр. НАН РК

Р.Г. Сыздыковой, проф. К.Ш.Хусаина. - Алматы: Дайк-Пресс. 2008.

9. Мухамадиева Н.Қ., Үстемір Н.Ә. Қазақ тілі: Орыс мектеп лицей, гимназия

және колледждеріне қазақ тілін тереңдетіп оқытуға арналған оқулық. -

(Учебник казахского языка для углубленного изучения в старших классах

лицеев, гимназий и колледжей с русским языком обучения). - Алматы:

«Sansam» баспасы, 2006.

10. Бекішова Д.Қ., Дұрысбаева Г.Ж. Қазақ тілі. - Алматы, 2003.

11. Мұхамадиева Н.Қ. Кәсіби қазақ тілі. - Алматы: Sansom, 2006.

12. Қамзебаева Р.Грамматикалық минимум. Қазақ тілін үйренушілерге көмек.

Астана, 2004.

13. Оралбай Н., Құрманәлиев К.Қазақ тілі: Арыс, 2007.

14. Имантаева Г., Көпешова К. Қазақ тілі. - Талдықорған, 2007.

15. Күзекова З., Қарақұсова Г. Қазақ тілі. - Алматы: Раритет, 1999.

16. Куликовская Л.К., Мусаева Э.Н. Грамматика казахского языка в таблицах и

схемах в сопоставлении с грамматикой русского языка (простое

предложение). - Алматы, 2006.

17. Русско-казахский словарь: 70000 слов /Под редакцией Н.Т. Сауранбаева,

Г.Г.Мусабаева, Ш.Ш.Сарыбаева, третье изд., перераб. И дополн. - Алматы:

Дайк - Пресс, 2005.




Мазмұны


Алғы сөз...................................................................................................1

Кіріспе.....................................................................................................2

1. Менің Қазақстаным............................................................................69

2. Мемлекеттік рәміздер.........................................................................74

3. Мемлекеттік тіл...................................................................................84

4. Астана...................................................................................................89

5. Туған жер..............................................................................................

6. Сөз анасы - сәлем...................................................................................6

7. Танысқаныма қуаныштымын..............................................................12

8. Отбасы...................................................................................................22

9. Білім.Мамандық...................................................................................32

10. Жұмыс күнін жоспарлау......................................................................41

11. Менің жұмыс күнім.............................................................................46

12. Уақыт.....................................................................................................50

13. Лездемеде..............................................................................................55

14. Іскер адам бейнесі..............................................................................59

15. Демалыс күнім....................................................................................

16. Адамның дене мүшелері....................................................................103

17. Дәрігерлік қызмет...............................................................................109

18. Сауда-саттық.......................................................................................114

19. Асхана..................................................................................................119

20. Мейрамхана.........................................................................................124

21. Іссапарда..............................................................................................128

22. Қонақүйде............................................................................................134

23. Көше. Көлікте......................................................................................139

Әдебиеттер тізімі

















Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.Қазақ тілі пәнінен деңгейлік тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау қабілетін арттыру.

© 2010-2022