Контрольные работы по тувинской литературе за 7 класс

Кызыл-Эник Кудажы «Кызыл-Бөрттүг». Хыналда ажыл

.

1-ги кезээ. Тест.

1. «Кызыл-Бөрттүг» деп чогаалдың хевири.

а) чечен чугаа б) тоожу в) роман

2. Озалааш деп сөстүң синоними:

а) ырак б) чоок в) кожа

3. Оолдуң адын кым адааныл?

а) ачазы в) сургакчы в) авазы

4. Чогаал каш эгеден тургустунганыл?

а) 5 б) 6 в) 7

5. Адазы оглун сургуулдадып чорудар дээш каш акша шыгжап алганыл?

а) 10 б) 20 в) 30

6. Оолдуң ачазы чылдың кайы үезинде чаваа өөредип чоруткаш, келбейн баарыл?

а) чазын б) чайын в) күзүн

7. Соңгу адазының багай аажызын көргеш, оол чүнү бодап алырыл?

а) өөренирин б) ажылдаарын в) тайгалаарын

8. Кызыл-Бөрттүг Хем-Белдиринге каш чыл өөренгенил?

а) 3 б) 4 в) 5

9. Хүтче чанып кээриниң мурнунда ол каяа ажылдап чайлааныл?

а) Улуг-Хемге б) Тожуга в) Каа-Хемге

10. Кызыл-Бөрттүгнүң фамилиязы кымыл?

а) Кол б) Маады в) Бараан

11. Оол соңгу адазынга белек кылдыр чүнү эккеп бергенил?

а) савыяа тон б) дүктүг хөйлең в) чолдак хөректээш

12. Сугжулар чанынга келгеш, оол чүү деп чемни бир дугаар танып алганыл?

а) хлеб б) картошка в) далган

2-ги кезээ. «Кымыл ол?».

1. …Үрде чүлүвээн чокпак сарыг салы хөрээн дуй алы берген, коңзагар думчуунуң кырында безин дүктер бар, сыра дег узун буттарлыг…

2. …Бажының дүгү чараа-чеченнии дег кадыг кара, таңдаш думчуктуг, самдар терлик тоннуг, аң бышкаа чымчак идиктиг…

3. …Чүве ыыттавас, оспаксырак, кайы хамаанчок аалдарга барбас, чүлүвес салы үргүлчү карара берген чоруур…

3-кү кезээ.

Демдек аттарының дузазы-биле Кызыл-Бөрттүгге кыска характеристика бээр.

Монгуш Эргеп «Чурекпен». 7 класс. Хыналда ажыл.

(«+» болгаш « - » деп харыылар негээр айтырыглар)

1.Оолдун ачазы бичии ытты Чадаанадан хойлап эккелген.

2.Олар ытты Чурекпен деп адап алганнар.

3.Бөрү оолдарын Ак-Шаттан күскү үеде тып эккелген.

4.Бөрзек биле эник кожа тавактардан чемненип турганнар.

5.Бөрзекти «Көк-Карак!» деп кыйгырарга, дораан маннап келир.

6.Бөру - каралыг болгаш кара сагыштыг амытан.

7.Бөру оглу адыг-биле сегиржип алыышкын үезинде балыглангаш, өлүр.

8.Кижи-биле сегиржип алыышкыннарга таварышканынын түннелинде адыг-

ларга ак дүктер, кандыг-бир тускай демдектер тыптып келир.

9.Ээзин адыг куспактап алгаш чоруптарга, Чүрекпен хостап алыр.

10.Бөрзектин Чүрекпен-биле ойнаар хөңнү чок.

11.Бөрү оглу Чүрекпенден ырбыска кылдыр көстүр турган.

12.Чүрекпен аңчы ээзин дүнелерде бөрүден камгалаар дээш арып, чудай бээр.

__________________________________________________________________

Монгуш Эргеп «Чурекпен». 7 класс. Хыналда ажыл.

(«+» болгаш « - » деп харыылар негээр айтырыглар)

1.Оолдун ачазы бичии ытты Чадаанадан хойлап эккелген.

2.Олар ытты Чурекпен деп адап алганнар.

3.Бөрү оолдарын Ак-Шаттан күскү үеде тып эккелген.

4.Бөрзек биле эник кожа тавактардан чемненип турганнар.

5.Бөрзекти «Көк-Карак!» деп кыйгырарга, дораан маннап келир.

6.Бөру - каралыг болгаш кара сагыштыг амытан.

7.Бөру оглу адыг-биле сегиржип алыышкын үезинде балыглангаш, өлүр.

8.Кижи-биле сегиржип алыышкыннарга таварышканынын түннелинде адыг-

ларга ак дүктер, кандыг-бир тускай демдектер тыптып келир.

9.Ээзин адыг куспактап алгаш чоруптарга, Чүрекпен хостап алыр.

10.Бөрзектин Чүрекпен-биле ойнаар хөңнү чок.

11.Бөрү оглу Чүрекпенден ырбыска кылдыр көстүр турган.

12.Чүрекпен аңчы ээзин дүнелерде бөрүден камгалаар дээш арып, чудай бээр.

__________________________________________________________________

Степан Сарыг-оол «Соругга». 7 класс. Хыналда ажыл.

I кезээ

(«+» болгаш «-» деп харыылар негээр айтырыглар)

1. «Соругга» деп чечен чугаа 5 кезектен тургустунган.

2. Дукар - он сес харлыг аныяк оол.

3. Чарык-Чаак ашак Дукарны аңнаарынга өөредип турар.

4. Дукар үш катап хайыр манаан.

5. Ол сөөлүнде аңнааш, он адыр мыйыстыг аныяк сыын адып алган.

6. Ооң ам бир бедик күзели - эптиг черге хүндүс таваржып, адыг даялаары.

7. Дукар-биле кады адыг база хайыр манап турган болган.

8. Хем иштиниң оът-сигени Дукарның дурт-сынындан шала чавыс болган.

9. Дукар соругга хүндүс келгеш, аң адар черин көрүп алыр.

10. Хайырже баарда, хемни ушкан сыра кырлап кешкен.

11. Хайырның бир эпчок байдалы - хем иштинде оялыкта болгаш, аң чүк бүрүден кээп болур.

12. Дукар оттуг-ыяжын өтпезин дээш целлофан хапка ораап алгаш чораан.

13. Ол бир дугаар хайыр манааш, аңны соора аткан, чазып алган.

14. Чарык-Чаак ашак Дукарны кончуг чүреккир эрес-тир деп санаан.

15. Соругнуң чоогунда меңгилер болгаш ам-даа эривээн доштар бар.

16. Дукар далашканда даады-ла карманын үжээр чаңчылдыг.

17. Соруг - аңны кедеп, манаарынга эптиг кылдыр белеткээн чер.

18. Хайыр - аңның оъттап үнүп келир чери.

II кезээ.

Практиктиг ажыл.

1. Метафораны тыпкаш, ушта бижиир.

Эриинге кээрге, хат хадып турар, кышкырып, мөөреп чыдар хемни…кежипкен.

2. Деңнелгени тыпкаш, ушта бижиир.

Оол … кашпал кара хемче углааш, кончуг кадыр өзенни куду, элик оглу эзирик дег, чиик кылдыр кулбуртуп бадыпкан.

3. Үзүндүде эпитеттерни хамааржып чоруур сөстери-биле кады ушта бижиир.

Ол күштүг шимчээшкинни бир-бир бодап кээрге, хамык-ла тарамык чон каттышкаш, чаа амыдыралды тудуп турар Дукарның колхозу-даа сагышка кирер.