Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт азаттық қозғалыс

Сабақтың тақырыбы: «Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт азаттық көтеріліс».

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт азаттық көтерілістің басталуы, көтерілістің мақсаты туралы мәлімет беру.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың көрнекілігі: Карта, суреттер, интерактивті тақта, тест сұрақтары, үлестірме.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру бөлімі.

2. Үйге берілген тапсырма бойынша жұмыс.

Оқушыларға топтық тапсырмалар беру.

1 - топ. Үй тапсырмасы бойынша түсінік әңгіме.

2 - топ. Тест сұрақтарына жауап беру.

3 - топ. Үй тапсырмасы бойынша рефераттар қорғау.

3. «Кім жылдам» ойын.

а) Термин сөздермен таныстыру.

ә) Сызбаны толтыру: «Қазақстандағы 1916 жылғы көтерілістің кезеңдері».

4. Оқушыларды бағалау.

5. Жаңа сабақты түсіндіру.

Жалпы ұлттық дағдарыс.

Аграрлық саясат.

Патша үкіметі Қазақстанды отарлау шараларын кең көлемде жүзеге асырды. Бірінші дүние жүзілік соғыста майданды шикізатпен қамтамасыз етуші болған Қазақстанның жағдайы өте ауыр болды. 1915 жылы Екібастұз шахтасында, Спасск кенішінде, Орынбор Ташкент теміржолында, 1916 жылы Семейде,Верныйда жұмысшылар ереуілі болды.

Мұның бәрі 1916 жылғы ұлт азаттық қозғалыстың алғышарттары болды. Қазақ даласында осылай жалпы ұлттық дағдарыс жетілді.

Көтерілістің басталуы.

Себебі - 1916 жылғы 25 маусымдағы патшаның «соғысып жатқан аудандарға қорғаныстар мен әскери қатынастар орнату жөніндегі жұмыстар үшін», яғни қара жұмысқа Қазақстан мен Орта Азиядан бұратана халықты алу туралы жарлығы. Қазақстан мен Орта Азиядан қара жұмысқа 19 - 43 жас аралығындағы 500 мың адамның алынуы көзделді.

Бұған жауап ретінде бүкіл Қазақстанды қамтыған ұлт азаттық қозғалыс басталды.

Көтерілістің қозғаушы күші - қазақ жұмысшылары мен қолөнершілері.

Көтерілістің Жетісудағы орталығы:

Жетісу - 1916 жылғы ұлт азаттық қозғалыстың ірі орталығы.

Көтерілістің басшысы Бекболат Әшекеев.

Көтерілістің барысы: 1916жылы 3 тамызда 2000 ға жуық көтерілісші Асы маңында патша отрядына шабуыл жасады. 1916 жылы 6 тамызда 5000ға жуық көтерілісші самсы станциясын басып алды.

8 тамызда Ақсуда өткен сьезден кейін көтерілісші қазақтарға қырғыздар да қосыла бастады. Көтерілісшілерден үрейленген патша үкіметі көтерілісті тез арада басу мақсатында жедел шаралар қолдана бастады.

Көтерілістің Торғайдағы орталығы:

Торғай - 1916 жылғы ұлт азаттық қозғалыстың ірі орталығы.

Көтеріліс басшысы Амангелді Иманов.

Көтерілістің барысы: Торғайдағы көтеріліс ұзақ әрі табанды түрде өткен. 1916 жылы 15000 көтерілісші Торғай қаласын қоршады. Бірақ ала алмады. Патша әскерімен көтерілісшілер партизандық жолмен күрес жүргізді. Көтеріліс аяусыз басылды.

Көтерілістің сипаты:

Көтеріліс ұлт азаттық, имперализм мен отаршылдыққа қарсы сипатта болды.

Жеңілу себептері:

• Көтеріліс бытыраңқы болды.

• Көтерілістің ұйымдастырылуы мен басқарылуы дұрыс жүргізілмеді.

• Жазалау отрядтарының күші басым болды, көтерілісшілердің қару жарағы мықты болмады.

• Патша үкіметі жергілікті жердегі руаралық, ұлтаралық діни тартыстар мен қайшылықтарды шебер пайдалана білді.

6. Сабақты бекіту.

Үлестірме сұрақтары бойынша жауаптар алу.

Үйге тапсырма:

1. Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт азаттық көтеріліс.

2. Рефераттар дайындау.

Хаттама.

Жалпы білім беру және әлеуметтік экономика бөлімінің тарих, экономика, құқық пәндерінің оқытушысы Э.А.Сулейменованың ашық сабағы.

4.3.2010ж.

Тақырыбы: «Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт азаттық көтеріліс».

Қатысқандар: Жалпы білім беру және әлеуметтік экономика бөлімінің төрайымы Кажимова Н.Ш, колледж әдіскері Ағниязова А.Қ, оқытушылар: Тулепов М.Е, Шамғонова Ж.Б.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға Қазақстандағы 1916 жылғы ұлт азаттық көтерілістің басталуы, көтерілістің мақсаты туралы мәлімет беру.

Сабақтың өтуі, тақырыптың ашылуы туралы пікірлер:

Жалпы білім беру және әлеуметтік экономика бөлімінің төрайымы: Кажимова Н.Ш - сабақтың тақырыбы ашылып, оқытушы 1916 жылғы көтерілістің тарихта ерекше орын алатынын ашып көрсетті.

Колледж әдіскері Ағниязова А.Қ - сабақ өту барысында студенттерге қызықты өтті.

Оқытушы Тулепов М.Е -оқытушы тақырыпты оқушыларға терең меңгерте білді.

Оқытушы Шамғонова Ж.Б - сабақта оқытушы мен оқушының арасында байланыс бар болды, сабақ өз дәрежінде өтті.

Шешім: Оқытушы Э.А.Сулейменованың өткізген ашық сабағы қанағаттанарлық деп есептейміз.

Жалпы білім беру және әлеуметтік

Экономика бөлімінің төрайымы: Н.Ш.Кажимова.

Колледж әдіскері: А.Қ.Ағниязова.

Тарих пәнінің оқытушысы: М.Е.Тулепов.

Химия пәнінің оқытушысы: Ж.Б.Шамғонова.