«Уалдзӕг-ӕрдзы хӕзна». (Грамматикон темӕ: Мивдисӕг). 6 – ӕм кълас

Раздел Другое
Класс 6 класс
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:









Гом урочы темæ:

«Уалдзӕг- ӕрдзы хӕзна».

(Грамматикон темӕ: Мивдисӕг).

6 - ӕм кълас



















Ахуыргӕнӕг Хамыхъоты Ж.А.

42 - ӕм скъола


Урочы темӕ: «Уалдзӕг- ӕрдзы хӕзна».

(Грамматикон темӕ: Мивдисӕг).

Урочы нысантӕ: Мивдисӕджы тыххӕй зонындзинӕдтӕ зӕрдыл ӕрлӕууын кӕнын.

Бакусын дзургӕ ӕмӕ фысгӕ ныхасы рӕзтыл.

Гуырын кӕнын уарзондзинад ӕрдзмӕ.

Урочы фӕлгонц: видеоӕрмӕг,презентации.

Урочы эпиграф:…Уалдзӕг,куыд рӕсугъд у уалдзӕг,

Уалдзӕг-нӕ ӕрдзы хӕзна.

Уадз ӕмӕ зара йӕ зарӕг,

Уадз ӕмӕ `нустӕм цӕра!

Урочы цыд.

I.Бацӕттӕгӕнӕн рӕстӕг.

-Уӕ бон хорз.

-Сывӕллӕттӕ,махмӕ урочы абон ис уазджытӕ ӕмӕ уыдонӕн дӕр салам раттӕм.

-Абон мах нӕ зӕрдыл ӕрлӕууын кӕндзыстӕм ирон ӕвзаджы хӕйттӕй иу.Цавӕр ныхасы хайыл дзурдзыстӕм,уый та базондзыстут уыци-уыци куы бакӕсат,уӕд.

Архайд ӕмӕ ми ӕвдисын

Мӕнӕн у алкӕддӕр мӕ хӕс,

Номдартӕм мӕхи фӕисын,

Дӕн сын алкӕд коммӕгӕс.

-Цавӕр ныхасы хай у?(Мивдисӕг)

-Раст,уый у мивдисӕг.уӕдӕ нӕ абоны урочы дзурдзыстӕм ӕппӕтӕй ахсджиагдӕр ӕмӕ хъӕздыгдӕр ныхасы хайыл,мивдисӕгыл.Цавӕр афӕдзы афоны руаджы йӕ ӕвзардзыстӕм,уый дӕр ныртӕккӕ базондзыстут.

Базонут-ма,уый кӕд вӕййы?

Ног та сулӕфыди зӕхх.

Быдыр ранӕй-ран фӕцъӕх.

Бӕлас акалдта сыфтӕр.

Хъуысы тракторы къӕр-къӕр.

Дзывылдар дӕр нӕм ӕртахт.

Тынг ыл бацин кодтам мах.

У нӕм булӕмӕргъ дӕр уазӕг,

Уый та нӕм ӕрлӕӕууыд…

(Уалдзӕг)

II.Ног ӕрмӕгыл куыст

-Нӕ урочы хӕс у,мивдисӕгӕй цы рацыдыстут,уый зӕрдыл ӕрлӕууын кӕнын,фысгӕ ӕмӕ дзургӕ ныхасы дзы раст пайда кӕнын,ныхасы рӕзтыл бакусын.

-Абоны урокӕн эпиграфӕн райстон Абайты Хъазыбеджы ӕмдзӕвгӕ «Уалдзӕджы зарӕг»-ӕй ист рӕнхъытӕ.Бакӕсын эпиграф.

-Эпиграфӕн дӕр дзӕгъӕлы нӕ райстон ацы рӕнхъытӕ.

-Цӕуыл дзы цӕуы ныхас?(Уалдзӕгыл).

-Цы хоны автор уалдзӕджы?(Ӕрдзы хӕзна).

Ахуыргӕнӕджы раныхас уалдзӕджы тыххӕй.

-Раст,уалдзӕг у ӕрдзы хӕзна.Уый у диссаджы афон.Афӕдзы афонтӕн у сӕ рӕсугъддӕр.Уалдзӕджы нӕ алыварс ӕрдз райхъал вӕййы.Мӕргътӕ,сырдтӕ,цӕрӕгойтӕ иууылдӕр базмӕлынц.Фӕлӕ уалдзӕджы ӕрцыдыл уӕлдай тынгдӕр фӕцин кӕнынц адӕм.Уыдон бавналынц сӕ уалдзыгон куыстытӕ кӕнынмӕ.Мит атайы ӕмӕ зӕхх сулӕфы.Уый цӕттӕ вӕййыног цардмӕ,ног ӕвзартӕ суадзынмӕ.Уалдзӕг у ног царды символ.Цард та у ӕппӕты зынаргъдӕр хӕзна.

-Бирӕ курдиатджын адӕм равдыстой ацы афӕдзы афон се сфӕлдыстады:музыкӕйы,поэзийы,нывты.

(Равдисын уалдзыгон нывтӕ интерактивон фӕйнӕгыл:Исаак Левитан «Весна»,Алексей Саврасов «Грачи прилетели»,Челӕхсаты Магрез «Уалдзӕг»).

-Ирон фысджытӕй дӕр бирӕтӕ равдыстой уалдзӕг сӕ уацмысты,уыдонимӕ-Хетӕгкаты Къоста,Гӕдиаты Секъа,Хъамбердиаты Мысост,Плиты Харитон ӕмӕ бирӕ ӕндӕртӕ.

(Скъоладзаутӕ дзурынц Хетӕгкаты Къ. ӕмӕ Хъамбердиаты М. ӕмдзӕвгӕтӕ).

Интерактивон фӕйнӕгыл ӕмдзӕвгӕ ӕмӕ слайдтӕ.Ӕмдзӕвгӕ кӕсы иу адӕймаг.Хъусынц ӕммузыкӕйы зӕлтимӕ иумӕ:хъуысы Вивальдийы музыкӕ «Времена года.» «Весна». «Апрель».

Рагуалдзӕг.

Рагуалдзӕг райгӕ ӕрцыди,

Ногӕй та сулӕфыд зӕхх.

Малусӕг фӕзты фӕзынди,

Кӕрдӕгӕй къуылдым фӕцъӕх.

Хур нӕм йӕ тынтӕ нывӕнды,

Цъитийӕн батӕфст йӕ фарс.

Аууоны бадын кӕй фӕнды!-

Рахызт йӕ лӕгӕтӕй арс.

Цӕгӕтты арф миттӕ тайынц,

Райдыдтой дӕттӕ сӕр-сӕр.

Бӕлӕстӕй мӕргътӕ ныззарынц,

Арв та ныннӕрыд кӕмдӕр.

Плиты Харитон.

Текстимӕ куыст.

-Цӕуыл цӕуы ныхас ӕмдзӕвгӕйы?(Уалдзӕгыл)

Дзырдуатон куыст.

Малусӕг

Къуылдым

Цъити

Лӕгӕт

(Дзырдты лексикон нысаниуӕг бацамонын цӕстуынгӕ ӕрмӕджы руаджы).

-Уалдзӕджы коймӕ цы ауад уӕ цӕстытыл?

-Ацы ӕмдзӕвгӕйы дзӕгъӕлы нӕ бахахх кодтам дзырдты бын.Бакӕсӕм-ма сӕ,раттӕм сӕм фӕрстытӕ.

-Зӕгъут-ма,свӕллӕттӕ,фӕрстытӕ цы ми кӕны?цы кӕны?цы архайы? Цавӕриныхасы хай домы? (мивдисӕг).

-Цы у мивдисӕг?

Мивдисӕг у ахӕм ныхасы хай,кӕцы ӕвдисы…

Мивдисӕг домы фӕрстытӕ…

Мивдисӕгӕн ис 2 нымӕцы:

Мивдисӕгӕн ис 3 цӕсгомы:

Мивдисӕгӕн ис 3 афоны:

Предметы архайд

Цы ми кӕны?

Цы кӕны?

Цы архайы?

Иууон

Бирӕон

Фыццаг

Дыккаг

Ӕртыккаг

Нырыккон

Ивгъуыд

Суинаг

1)- Мивдисӕджы нымӕц фӕнысан кӕнут.

мивдисджытӕ

иууон

бирӕон

ӕрцыди

рахызтысты

сулӕфыдысты

фӕзынди

рахызт

ӕрцыдысты

тайы

фӕзындысты

тайынц

сулӕфыд

-Ацы хӕслӕвӕрд сӕххӕстгӕнгӕйӕ нӕ бон цы у зӕгъын мивдисӕгӕй?(Мивдисӕгӕн ис 2 нымӕцы:иууон ӕмӕ бирӕон).Фыссӕм ӕй таблицӕйы.

2)-Мивдисджыты цӕсгом фӕнысан кӕнут.

1-аг ц.

2-аг ц.

3-аг ц.

Хур йӕ зынг цӕстӕй рагъӕй сӕрттывта

Ӕрдз сывӕллонау хъӕлдзӕг бахудти

Цъиу ныззарыди,райхъал дидинӕг

Уӕрыкк цъӕх нӕууыл цинӕй ракафыд

Таблицӕйы афыссын мивдисӕджы цӕсгӕмттӕ.

3)-Мивдисджытӕ цы предметы архайд ӕвдисынц,уыдонимӕ сӕ ӕвӕрут 1-аг къорд-ныр.афоны,2-аг къорд-суинаг афоны ,афтӕмӕй сӕ рафыссут.

Атайдзысты миттӕ,

Райхъал уыдзӕн ӕрдз.

Ӕрдз йӕ фӕллад синтӕй

Аппардзӕн йӕ кӕрц.

Хур та арвыл хъазгӕ

Стулдзӕни бӕрзонд.

Хъӕдбынӕй та заргӕ

Рабырсдзӕни дон.

Таблицӕйы афыссын мивдисӕджы афонтӕ.

III.Ӕрмӕг бафидар кӕныныл куыст. Баххӕст кӕнын тестытӕ.

1-аг къордӕн

1.Уалдзӕгӕн йӕ бӕрӕггӕнӕн у

а)уазал ӕ) сыгъзӕрин б)ӕрдзы хӕзна

2.Уалдзӕгӕн йӕ синоним у

а)хъӕздыгдзинад ӕ)мӕгуырдзинад б)ӕвзонгдзинад

3.Уалдзӕг нын ӕрхӕссы

а)хъызт ӕ)бӕркад б)цард

2-аг къордӕн

1.Мивдисджытӕ ӕвдисынц

а)архайд ӕ)миниуӕг б)нымӕц

2.Мивдисджытӕ нӕ ивынц

а)нымӕцтӕм гӕсгӕ ӕ)цӕсгӕмттӕм гӕсгӕ б)бӕрцбарӕнтӕм гӕсгӕ

3.Мивдисджытӕ домынц фӕрстытӕ

а)чи?цы? ӕ)цы ми кӕны?цы кӕны? б)цавӕр? цыхуызӕн?

Скӕнын хатдзӕгтӕ

1-аг къорд: Уалдзӕг у ӕрдзы хӕзна

2-аг къорд:Мивдисӕг ӕвдисы архайд, домы фӕрстытӕ цы ми кӕны?цы кӕны?,ивы нымӕцтӕм ,цӕсгӕмттӕм ӕмӕ афонтӕм гӕсгӕ.

-Куыд баст у эпиграф нӕ урочы темӕимӕ?

IV.Урочы кӕронбӕттӕн.

-Цавӕр темӕйыл куыстам абон урочы?

(Мивдисджыты нысаниуӕг).

-Нӕ ныхасы темӕ та цавӕр уыд?

(Уалдзӕг- ӕрдзы хӕзна)

Бӕрӕггӕнӕнтӕ сӕвӕрын.

V.Хӕдзармӕ куыст

Ныффыссын цыбыр сочинении уалдзӕджы тыххӕй.











6


© 2010-2022