Рабочая программа по аксиологии за 8 класс

Анълатма

Дюнья юзюнде омюр этип кельген эр бир хлкъ, эр бир миллет инсаниет тарихында озюнинъ текрарланмаз «хазинелер чокърагъы»нынъ саиби оларакъ айдынлатылыр.

Къырымнынъ аджайип табиаты, халкъымызнынъ зенгин кечмиши, онынъ тюрлю инкишаф ёллары, джемиет турмушы, онынъ мизаджы инсангъа догъру «озь омюрнинъ иджаткяры, яратыджысы тек озю олмалы» киби талабыны къоя билир.

Тыпкъы шу курсунынъ мундериджеси инсангъа фаалиет ёнелишини, яратыджылыкънынъ хас шартларыны, файдасыны, омюрнинъ анги ерде къулланылмасы мумкюн олгъаныны айдынлата билир.

«Халкъшынаслыкъ» курсу окъуйыджынынъ анъында миллий дуйгъуларны тербиелемеге, озь халкъына акъикъий севги ашламагъа, омюр къабилиетини топламагъа ярдым эте билир; халкъ огюнде тургъан меселелерини чезмеге имкян берип, онынъ илерилев ёлуны косьтере билир.

Озь халкънынъ рухуны ис эткен, фикирни анълагъан, байлыгъыны таныгъан, халкънен бераберликте омюр этип кельген инсантгонъюльде ички эйилик (комфорт) дуйгъусынынъ саиби оларакъ корюльмек мумкюн.

Умумен айткъанда, халкъшынаслыкъны огренюв эснасы озь халкъынынъ медений ве маневий вариетини анълав эснасы демектир.

«Халкъшынаслыкъ» курсунынъ муедереджесинде дерслер мевзуаты ойле ойле тертипте тизиле:

- башлангъыч сыныф талебелери озюнинъ кучюк омюр теджрибесине эсасланаракъ, халкъ омюрининъ эсас чизгилеринен, феннинъ ильк анъламларынен таныш ола билелер;

- 5 - 8 сыныфларда талебелер халкъ топлагъан бильгилеринен таныш олмалы; окъув эснасы огренюв ве амелиятнен ибарет олмалыдыр;

«Халкъшынаслыкъ» курсуны окъув юртларынынъ программасына кирсетильмесининъ къыймети шойле ки, онынъ дерслер мевзуаты, мундериджеси талебелерининъ тиль байлыгъыны арттырмагъа, оджаларынынъ пассив тиль хазинесини исе фаалештирмеге имкян ярата билир.

«Халкъшынаслыкъ» фенининъ огренильмесинен дигер фенлер де, шу джумледен: къырымтатар тили ве эдебияты, тарих, эстетик фенлер, эсап, джогърафия, биология, эмек ве иляхре - янъы огретюв малюмат иле зенгинлеше билир.

Къырымтатар осьмюрлерине озь халкъынынъ такъдиринен, вазиетинен, Къырымнынъ тарихынен тамам халкъымызнынъ бакъышы тарафындан таныш олмагъа имкян ярата билир.

Талебелерининъ бильгиси де бундан ибарет олмалыдыр ки:

- Къырым тарихынынъ эсас девирлерини айырмагъа, Гирейлер сюлялеси бейликлер, оларнынъ тамгъасыны, къырымтатарларнынъ асыл олувы ве шекилленюви акъкъында малюмат бермелилер;

- аджыныкълы тарих саифелеримизни даима хатырламалылар;

- «Къырым», «къырымтатар», «къырымлы» сёзлернинъ манасыны айырмалы;

- топлу яшагъан халкъымызнынъ вазиети акъкъында малюмат бермелилер;

- «ногъай», «тат», «къыпчакъ къабилелери», «огъуз къабилелери» киби анъламларнынъ пейда олув, ишлетюв хусусиетини бильмек керек;

- 1-2 диаспорамызны озь иш-фаалиетинен таныштырмагъа, такъдим этмеге огренмели;

- талебе «къырымтатар менлиги», «къырымтатар озеги» киби ибарелерининъ анълатув къабалиетини озюнде, анъында догъурмакъ керек.

Бакъылды: МБ ребери Тасдикъланды: мектеп мудири

Ибраимова Л.А. ________ Саиджалилова Ф.И.________

Аксиология фени

8 сыныф

Афтада 1 с., 34 с.

Методик къулланма

1. Интеграция курсу боюнджа къырымтатар ве четэль эдебияты. 5-12 сыныфлар. Умумтасиль окъув юртлары ичюн программа / Акимова С.М. - Симферополь: Къырым девлет окъув педагогика нешрияты, 2005. - 64с.

2. Меметов А., Алиева Л.А., Акъмоллаев Э., Зайниев Э.К. Къырымтатар тили. 8-инджи сыныф ичюн дерслик. 2-нджи гъайырыдан ишленильген, кенишлетильген ве толдурылгъан нешир. - Симферополь: КъДжИ «Къырымдевокъувпеднешир» нешрияты», 2008. - 192 с.: ресимли.

3. Асанова Ф.М. Эдебият дерслерине ярдымджы усулий къулланма: - 5-12 сыныфлар ичюн. 1-инджи къысым. - Симферополь: КъДжИ «Къырымдевокъувпеднешир» нешрияты», 2008. - 224 с. Къырымтатар тилинде.

4. Эдебият дерслерине ярдымджы усулий къулланма: - 5-12 сыныфлар ичюн. 1-нджи къысы. - Симферополь: КъДжИ «Къырымдевокъувпеднешир» нешрияты», 2008. - 224 с.

5. Коккиева А., Салядинов Къ.У., Межмединова Г.А., Харахады А.М. Къырымтатар эдебияты. 8-нджи сыныф ичюн дерслик. Умумтасиль окъув юртларында къырымтатар эдебиятыны огренген талебелер ичюн. 3-юнджи, гъайрыдан ишленильген нешир. - Симферополь. КъДжИ «Къырымдевокъувпеднешир» нешрияты», 2008. - 252 с.

Мундеридже

1. Анълатма……………………………………………………………………...3-4

2. Окъув планы………………………………………………………………......5

3. Окъув - мевзуат планы………………………………………………………6-7

4. Методик къулланма…………………………………………………………..8