- Преподавателю
- Другое
- Конспект урока по башкирскому языку на тему Зимний Нардуган (9 класс)
Конспект урока по башкирскому языку на тему Зимний Нардуган (9 класс)
Раздел | Другое |
Класс | 9 класс |
Тип | Конспекты |
Автор | Ягафарова З.У. |
Дата | 29.01.2016 |
Формат | doc |
Изображения | Нет |
"Ҡышҡы Нардуған. Ҡылым" темаһына асыҡ дәрес (9-сы класс, башҡорт дәүләт теле)
Маҡсат: халыҡ йолалары менән танышыуҙы дауам итеү;
Һүҙ байлығын үҫтереү;
тасуири уҡыу күнекмәләре булдырыу.
Йыһазландырыу: дәреслек, карточкалар, һүрәттәр, проектор.
Һүҙлек: ейһен - пусть кушает
Һил - тыныс, спокойно
сырхау - сир, болезнь
бәҫ - иней
-
Артикуляцион күнегеү.
-
Нар-нар, Нардуғанға бар, бар!
Нардуғанға бармағандың
Күңеле булыр тар-тар.
-
Нар-нар, нарына,
Бәхет бирһен барына!
-
Мал-тыуарҙар түл йәйһен!
-
Бала-саға ит ейһен!
-
Малдар ашһын ҡуранан!
-
Ашлыҡ ашһын буранан!
-
Ил-йортобоҙ һил булһын!
-
Күңелегеҙ киң булһын!
Уҡытыусы:
-
Һай, рәхмәт төшкөрҙәре! Изге теләктәрегеҙгә мең рәхмәт! Юрауығыҙ юш килһен, теләктәрегеҙ тормошҡа ашһын!
Уҡыусылар:
-
Ҡот килһен малығыҙға,
Именлек барығыҙға!
Донъялар булһын йәмле,
Ашығыҙ булһын тәмле,
Бала-саға туҡ булһын,
Сырхау, зәхмәт юҡ булһын!
Уҡытыусы:
Байрамда Юлбарсы һайлана. Йомаҡ ҡоябыҙ. Кем дә кем бөтә йомаҡтарға ла яуап таба, шул Юлбарсы була.
- Йомаҡтар
-
Тып-тып бейей сәпәккә,
Он таҙарта әпәккә.
Ауыҙы юҡ, мороно юҡ,
Үҙе һәр ваҡыт та туҡ.(иләк)
-
Бабайым килә ҡағынып,
Аҡ толобон ябынып. (ҡыш)
-
Йәй ҙә егет, ҡыш та егет,
Йөрөй йәшел кейем кейеп. (шыршы)
-
Ишектән керә,түргә уҙа,
Ҡулһыҙ һүрәт төшөрә,
Телһеҙ тешләй. (һалҡын)
-
Шәкәр тиһәң - шәкәр түгел,
Һөт тә түгел, үҙе аҡ;
Мамыҡ тиһәң - мамыҡ түгел:
Йә, был нимә? Уйлап тап. (ҡар)
-
Утта янмай, һыуҙа батмай,
Тышта таш була,
Өйгә инһә, һыу була. (боҙ)
-
Ҡолаҡтарҙы семетә,
Көй ҙә түгел - бейетә,
Юрғалатып йүгертә,
Бейәләйҙәр кейҙертә. (һыуыҡ, ҡыш)
- Юлбарсыны кейендереү ("башына яулыҡ ябындырыу")
Елән- елян, украшенный мишурой
Ҡушъяулыҡ - платок-покрывало
Ҡама тун - шуба из выдры
Төлкө бүрек - лисья шапка
Камзул - камзол
Ҡата - кожаные башмаки
Ҡашмау - головной убор, украшенный кораллами и монетами
Һаҡал - нагрудник
- Фал һалыу (Ҡояш - пластилинды ла ҡулланырға ярай)
* Йәй эшләһәң, ҡыш ашарһың.
* Ҡыш бауыры оҙон.
* Йәй ҡышты туйҙыра.
* Ҡыш ҡар күп булһа, иген уңыр.
* Төнөн бәҫ төшһә, көндөҙ ҡар булмай.
* Төтөн ергә ятһа, ҡар яуа.
* Төтөн тура сыҡһа, һыуыҡ була.
- Нардуған?
"Нар" - монголса "ҡояш"
Нардуған - Ҡояш тыуған көн.
-
94-се күнегеү (дәреслек)
-
ФИЗМИНУТ
Бөгөн Ҡояш тыуған көн,
Оло байрам - Нардуған,
Әйҙә, бергә әйләнәйек -
Барыбыҙ ҙа бер туған.
"Балдаҡ" уйыны
"Нардуған" йыры
Һин - уртала, ә беҙ ситтә
Әйләнәбеҙ Нардуған,
Әйҙә, бергә әйләнәйек -
Нардуғанға кил, туған.
Нардуған, Нардуған,
Нардуғанға кил, туған.
Нар - Ҡояшым, нурлы бул;
Нардуғаным, йырлы бул.
Табыныбыҙ, һыйлы бул;
Матур шиғыр, көйлө бул!
Нардуған, Нардуған,
Нардуғанға кил, туған.
-
Ноҡот һалыу
-
Кем килер икән беҙҙең байрамға? Йомаҡ ҡойоу (Ҡыш бабай тураһында)
-
Оҙон-оҙаҡ юл булыр,
Беҙгә кем килә булыр?
Ноҡотҡа берәүҙең һыны төшә:
Үҙе ҡарт, үҙе дәрт,
Уның байрамда булыуы шарт.
-
Нардуған, Нардуған,
Нар - Ҡояш нурға тулған,
Килеүең яҡшы булған,
Һөнәрең күрһәт, туған!
-
95-се күнегеү. Шиғырҙы тасуири уҡыу.
-
"Ҡыш" тураһында йыр
-
99-сы күнегеү. Шиғырҙы тасуири уҡыу.
Йомғаҡлау :
-
Нимәләр эшләнек?
-
Нимәләр белдек?
-
Әгәр ҙә минең тылсымлы таяғым булһа, мин ни эшләр инем? (хикәйә төҙөргә)
Баһалау.
-
Өй эше: 100-сө күнегеү.
"Ҡышҡы Нардуған. Ҡылым"
темаһына асыҡ дәрес
(9-сы класс, башҡорт дәүләт теле)
Үткәрҙе : Йәғәфәрова
Зөлфиә Урал ҡыҙы
Талбазы 2013