Сабақ жоспары: Асқа берілетін бата. 5-сынып

5-сынып.қазақ тілі.Сабақтың тақырыбы:Асқа берілетін бата.

Мақсаты:

1. Білімділік. Білімді қалыптастыру, пән бойынша білім-білік дағдыларын қалыптастыру,оқушыларға деңгейлік тапсырмалар беру арқылы алған білімдерін бағалау.(формирование знаний, умения и навыков специальных по предмету, контроль знаний )

2. Дамытушылық. Еріктілікті дамыту, қабілеттілік пен белсенділік, танымдық қиыншылықты жеңуге тырысу.(развивать волю, стремление и умения преодолевать познавательные затруднения)

3. Тәрбиелік.Қазақ халқының салт-дәстүрлерін білуге, сақтауға, құрметтеуге үйрету.

Сабақ типі: Аралас сабақ

Сабақ көрнекілігі: үлестірмелі кестелер, оқулық, интерактивті тақта,

Сабақ әдісі: сұрақ-жауап, деңгейлік тапсырмалар, Синквейн әдісі(5 жол тұжырымдамасы),

Сабақтың ұраны: «Кең дүние тарылса да, қазағымның дастарқаны тарылмасын!»

Пәнаралық байланыс: орыс тілі, қазақ тарихы.

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңі

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушылардың іс-әрекеті

уақыт

1. Ұйымдастыру

Сәлемдесу . Сабақ мақсатымен таныстыру.Бүгінгі сабақта біз қазақтың салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын білуге, сақтауға, құрметтеуге үйренеміз. Бұрынғы алған мәліметтерімізді жинақтап, білгенімізді, сөйлеу, жазу, ойлау әрекеттерімізді жетілдіріп, көрсетуге тырысамыз.

1 мин

2. Өткен тақырып бойынша оқушылардың білім-білік дағдыларын тексеру

Қазақ дастарқаны. Қазақ халқы өте қонақжай халық.. Қонақ келсе, ол дастарқанға барлыгын қояды, сыйлап күтеді. Қасына өнерлі адамдарды шақырып, көңілдерін көтереді.

Интерактивті тақтамен жұмыс.

А)Ұлттық тағамдар.

1 Қандай ұлттық тағамдарды білесің?

2. Оның ішінде ет тағамдары?

3. Сиыр сүтінен жасалатын сусын?

4. Бие сүтінен жасалатын сусын?

5. Түйе сүтінен жасалатын сусын?

6. Қазақтар жорықта, жолда не пісіреді?

7. Ұзақ сақталатын сүт тағамы?

8. Дертке шипа, денеге күш не?

Ә)Деңгейлік тапсырмаларды орындау.

Б)Сергіту сәті.

Кәнеки, тұрып денемізді жаттықтырайық.

Басымызды он жаққа бұрып, көршімізге қарайық.

Басымызды сол жаққа бұрып, сол жақ көршімізге қарайық.

Төмен қарап, он құлақпен еденнің астында не болатынын тыңдайық.

Сол құлақпен тыңдайық.

Аспанға қарап, ұшып бара жатқан құстарға қарайық.

Басымызды иіп, аяк киіміміздің ұшына, тазалығына қарайық.

Қолымызды көтеріп ұшып бара жатқан құстарға сәлем айтайық.

В) Тамақ жегенде төмендегілерге абай болу керек.

Қазақ дастарқаны өте бай. Ол сүттен, еттен жасалатын тағамдар.Мысалы: бесбармақ, қуырдақ, бауырсақ, қазы-қарта, жал-жая. Сүт тағамдары: айран, ірімшік, құрт. Сусын тағамдары: қымыз,шұбат, көже, тары көже, бидай көже, күріш көже, т.б. Тамақ ішіп болған соң, сыйлы, қадірлі, жасы үлкен адам бата береді, ас қайырады.

1) Интерактивті тақтадағы суреттермен танысу.

А) Қойылған сұрақтарға жауап береді.Жұптық жұмыс.

Ә) дәптерге жеке орындайды

Б) Бірлесіп жасайды.

В) Хормен (бірлесіп) оқиды.

1. Тамақтың тазалығына қарау керек.

2. Тамақтың алдында қолды жуу керек.

3. Тамақты асықпай жеу керек.

4.Тамақты көп шайнау керек.

5. Ыстық тамақты суытып жеу керек.

6. Тамақтан кейін қолды және ауызды шаю керек.

15 минут

3 Жаңа тақырыпты баяндау.

Сонымен бата дегеніміз не? Батаның қандай түрлері болады?

Ғасырдан-ғасырға ұласып, бізге жеткен асыл қазына- ауыз әдебиетінің арналы бір саласы. Батаны халқымыз киелі тілеу деп бағалайды. Оған дәлел: « Бата-сөздің анасы», « Атаңнан бота қалмасын, бата қалсын», «Ботаның құны бір-ақ жұт, бата- балаға мәңгі құт», «Баталы ер арымас, батасыз ер жарымас».Бата түрлері:

Ұлыстың ұлы күні берілетін баталар, сапарға бата, дастарқан батасы, соғым батасы, тұсау кесер бата, әскерге баратын жастарға,туған күнге бата, қыз балаға бата, ұл балаға бата, жас жұбайларға бата, ұзатқан қызға бата.

Бата- біреуге тілек ретінде айтылатын сөз.

4. Өтілген тақырыпты бекіту

Үлестірмелі кестелерден бата түрін анықтау.

Жеке жұмыс

5. Сабақты қорытындылау және үй тапсырмасын беру.

Сонымен бата туралы не білдіңдер, қандай жаңа ақпарат алдыңдар, неге үйрендіңдер?

INSERT -таблицасын толтырады

6-сынып.қазақ тілі.

Сабақтың тақырыбы: Туған күнге арналған тілектер.

Сабақтың мақсаты:

а) Білімділігі: берілген тақырып аясында сұхбаттасу. Тақырып бойынша жаңа сөздер үйрету. Сөйлесім әрекеттері арқылы оқушылардың сөйлеу қабілетін жетілдіру. Ол әрекеттерді жүйелі түрде қолдану. Практикалық жұмыстарға мейлінше көп көңіл бөліп, тілдесім әрекетіне жетелеу.

Сын есімнің шырай түрлерін меңгерту.

ә) Дамытушылығы: оқушылардың байланыстырып сөйлеу дағдысын диалог арқылы қалыптастыру. Берілген материалдарды өмірдегі жағдайлармен салыстыра отырып, тілдесім әрекетін жандандыру.

б) Тәрбиелігі: оқушыларға эстетикалық тәрбие беру.

Сабақтың типі: жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ -жауап, сұхбаттасу.

Сабақтың барысы:

I. Ұйымдастыру кезеңі:

-Сәлеметсіңдер ме, балалар!

-Отырыңдар.

-Сынып сабаққа дайын ба?

-Көңіл-күйлерің қалай?

II. Үй тапсырмасын тексеру:

-Үйге қандай тапсырма берілді?

-Тапсырманы дерлік орындадық па?

-Қане, олай болса, үй жұмысын тапсырайық. (тапсырманы жалпылай сұрақтармен және жекелеп сұрап шығу)

III. Жаңа сабаққа даярлау:

-Сендер туған күндеріңді тойлайсыңдар ма?

-Туған күндеріңде қандай сыйлықтар аласыңдар?

-Туған күнді тойлау қажет пе?

IY. Жаңа тақырып:

Грамматика. Сын есімнің шырайлары.

1. Жай шырай.

2. Салыстырмалы шырай.

3. Күшейтпелі шырай.

4. Асырмалы шырай.

Салыстырмалы шырай.

-лау/леу, -дау/деу, -тау/теу: қызыл+дау, қатты+лау, биік+теу…

-рақ/рек, -ырақ/ірек: жасыл+ырақ, үлкен+ірек, кіші+рек, күшті+рек…

Мына жер өткендегіден биіктеу. Ол саған қарағанда күштірек.

Күшейтпелі шырай.

Өте, тым, тіпті, аса, нағыз, ең+с.е. өте ауыр, ең сұлу, нағыз ер…

Күшейткіш буындар: қып-қызыл, үп-үлкен, ап-ауыр, жап-жасыл…

Тым қиын болды. Үп-үлкен бала еді ғой. Нағыз ер жігіттің ісі.

1. Мәтінге дейінгі жұмыс:

Сөздікпен жұмыс:

а) берілген сөздердің оқылуымен, аудармасымен, қолданылу аясымен таныстыру

ә) сөздерді хормен, жекелеп оқытып шығу

б) сол сөздерді қатыстыра отырып, сөз тіркестерін, сөйлемдер құрату

қуаныш - радость достар - друзья

ризашылық -благодарность құттықтау- поздравлять

көңілсіз - невеселый бауырмал - добрый

2. Мәтінмен жұмыс:

-берілген мәтінді мәнерлеп оқып шығу

-оқушыларға жекелеп, кезекпе-кезек оқытып шығу

-мәтінді аударту

Туған күн кешінде.

Айгүл жазғы демалысында атасы мен әжесінің ауылына барды. Ауылдағы ағасы мен жеңгесі қалаға жұмыстарымен жол жүріп кеткен еді. Ауылдағы бауыры Әлидің ертең туған күні, ал оның ата- анасы кеш келетін болды. Ертемен Айгүл бауырын туған күнімен құттықтады. Оның көңілсіз түрін көріп:

- Әли, туған күніңе достарыңды шақыр, мен сенің құрметіңе жақсы кеш

ұйымдастырамын - деді. Әли қуанғанынан әпкесінің бетінен сүйіп алды. Айгүл дүкеннен керекті азық- түлікті сатып алып келді. Ол тұшпара, құймақ және торт пісірді. Туған күн кешінің дастарханы да дайын болды. Кешке жиналған туыстар мен достар жақсы тілектер айтты, ән салып, би биледі, ойын ойнады. Кеш өте көңілді өтті. Атасы мен әжесі Айгүлдің бауырмалдығына сүйсініп, ризашылығын білдірді.

3. Мәтіннен кейінгі жұмыс:

Мәтінге бірнеше сұрақтар дайындау.

Мәтіннен сын есімдерді теріп жазып, оларды салыстырмалы және күшейтпелі шырай түрлеріне айналдыру.

V. Бекіту:

-Сонымен бүгінгі сабақта не істедік?

-Қандай жаңа сөздермен таныстық?

-Қандай мәтін оқыдық?

-Сын есімнің қандай шырайлары бар?

-Салыстырмалы шырай қалай жасалады?

-Күшейтпелі шырай қалай жасалады?

YI. Бағалау.

YII. Үйге тапсырма:

3-тапсырма.Тиісті септік жалғауын қойып, көшіріп жазыңдар.

Жомарт сен туған күн кеші... сыйлық алдың ба? Гүлдерді үстел... ортасына қойыңдар. Қонақтар... сусын беріңдер. Сіз қонақ... жиі барасыз ба?

4-тапсырма. Сөздерді жұптастырыңдар.

Салтанат орталықтар

Демалыс орталықтары

Сауда сарайлары

Зәулім үйлер

Мәдени орындары

VІІІ. Рефлексия.