Краткосрочный план на тему Термин сөздер 5 класс

Қазақ тілі

5 «Б» сынып

18.01.2016ж

Сабақтың атауы

Термин сөздер

Сілтеме

Қазақ тілі оқулығының әдістемесі

Сабақтың жабдығы

Тақта,суреттер,кеспе қағаздар

Жалпы мақсаттар

Білімділік: термин сөздер туралы түсінік беру, бастауышта алынған білімдерін еске түсіру
Дамытушылық: алынған білімді есте сақтауға дағдыландыру, сөйлеу дағдыларын дамыту.
Тәрбиелік: орындалатын тапсырмалар арқылы бірін - бірі тыңдауға, сыйлауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың көрнекілігі: термин сөздер жазылған плакат, әр - түрлі жетондар
Әдіс - тәсілдері: түсіндіру, талдау, сұрақ - жауап т. б
Сабақтың эпиграфы: «Адам көңілі шын мейірленсе, білім - ғылымның өзі мейірленеді. Шала мейір шала байқайды»

Оқыту нәтижесі

Топқа бөлу

Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.

Ынтымақтастық атмосферасы

Қазақ тілі - өз тілім, ана тілім,
Абай, Мұхтар сөйлеген дана тілім.
Қастерлейді ұл - қызың мәңгі сені,
Болашағым, бақытым дара тілім - деп анамыздың ақ сүтімен бойымызға дарыған тілімізді құрметтеп, бүгінгі сабағымызды бастайық.

Қызығушылықты ояту

КІМ ТЕЗ ТАБАР ЕКЕН?
1. Құрамында ф, ц, э әріптері бар әр түрлі термин сөздер тауып жазыңдар.
2. Г әрпіне аяқталған бірнеше термин сөздер жазыңдар.
3. Қосар дауыссызға аяқталған бірнеше термин сөз тауып жазыңдар.
ТЕРМИНДЕРМЕН ТАНЫС БОЛ
Мына сөздер қандай терминдерге жататынын білесіңдер ме?
А) Автограф, акт, аллегория, аллитерация, альманах, анекдот, антология, антракт, ассонанс, афоризм. Баллада, баяндау, бейне, беллетрестика. Вариант, гимн, дамыту, әсірелеу, драматург, жанр, идея, ирония, комедия, композиция, комментарий, легенда, либретто, литота, метонимия, монолог, пейзаж, портрет, поэзия, проза, пролог, романтизм, сатира - сықақ, сюжет, трагедия, фольклор, эпиграф, эпитет, эпос.

Мағынаны тану

Әрбір тілдің сөздік құрамында жалпыға ортақ сөздермен қатар, ғылым мен техниканың, өндіріс пен шаруашылықтың жеке бір саласына ғана тән арнаулы сөздер де болады. Тілдің лексикасында ғылым мен техниканың алуан түрлі саласына қатысты қолданылатын сөздерді термин сөздер деп атаймыз. Термин сөздердің басты сипаттары мынадай:
1. Термин ғылым мен техниканың әр саласына тән болуы керек;
2. Термин сөздер дара, бір ғана мағыналы болуы керек;
3. Термин сөздердің көпшілігі дүние сөзі тілдерінің халықтарына ортақ болуы керек.
Термин сөздерді кейде арнаулы сөздер деп те атайды.
Терминдердің пайда болуы ғылым мен техниканың атауларына тығыз байланысты. Ғылымы жоқ, техникасы болмаған елдерде термин жайында сөз болуы мүмкін емес.
Бір тілдің шеңберінде қолданылатын терминдерді түгелдей жинақтап, жүйелейтін ғылымды терминология деп атайды. Қазақ терминологиясы қазіргі таңда жан - жақты қарастырылып, қауырт жиналуда, қазірдің өзінде терминдердің жетпістен астам сөздігі басылып шықты.
Мысалы, әдебиет терминдері: поэзия, сатира, опера, образ т. б Оқулықтағы жаттығуларды,топтарда орындау.

Сергіту сәті

Орнымыздан тұрайық,
Алақанды созайық.
Оңға қарай иіліп,
Солға қарай иіліп,
Бір отырып, бір тұрып,
Сәл тынығып алайық.

Оқушылар денелерін жатықтырады

Ой толғаныс

Егер сен өнерден ләззат алғың келсе, онда өнер жөнінде білімдар адам болуың керек. (К. Маркс) Музыканы сүю үшін ең алдымен, оны тыңдай білу керек. (Д. Шостакович) Көркемөнер біздің ішкі дүниемізге, жан жүйемізге әсер етіп, адамдық қалпымызды тәрбиелейді. (М. Әуезов)
Сұрақтарға жауап беру.
1. Әр сөйлемдегі ойды өз сөздеріңмен таратып айтқызу.
2. Өздерің білетін өнер түрлерін, олардың әрқайсысына қатысты термин сөздерді топтап жаздырту.
3. Өздері сүйетін өнер туралы әңгімелесу.
8. Сабақты бекіту.
1. Термин сөздер дегеніміз не?
2. Кәсіби сөздерден қандай айырмашылығы бар?
3. Қазақ тіліне тән терминдерді атаңдар?

Үй тапсырмасы

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Күнделіктеріне жазады

Бағалау

Бағалау парақшаларын тарату

Парақшаларды толтырады

Кері байланыс