- Преподавателю
- Другое
- Игра-соревнование по родной литературе О, счастливчик!
Игра-соревнование по родной литературе О, счастливчик!
Раздел | Другое |
Класс | - |
Тип | Другие методич. материалы |
Автор | Ондар Ш.Б. |
Дата | 04.03.2016 |
Формат | docx |
Изображения | Нет |
Кыска болгаш узун ажык үннер
Сорулгазы: 1. Кыска болгаш узун ажык үннер деп чүл дээрзин өөреникчилерге билиндирер.
2. Кыска болгаш узун ажык үннерни аас болгаш бижимел чугаазынга шын ажыглаарынга чаңчыктырар.
3. Номда 10 дугаар мергежилгениң дузазы-биле уругларны ада-өгбениң эрткен оруун утпайн, үргүлчү төөгүнү сактып чоруур кылдыр кижизидер.
Кичээлдиң планы:
I. Организастыг кезээ.
Өөреникчилер-биле мендилешкеш, оларны ажыл-херекчи байдалче киирер. Өөренмээн уругларны айтыргаш, журналга демдеглээр.
II. Чаа тема тайылбыры.
а) башкының сөзү;
- Уруглар, бо кичээлде бис кыска болгаш узун ажык үннерни көөр бис. Ынчангаш, шупту сөске чазыг кылбазы-биле кичээнгейлиг болур. Каям, сактып көрээлиңерем: ажык үннерни адаңар (а,о,э,у,ү,ө,ы,и), кандыг үннерни кыска ажык дээр бис? (ыытты узатпайн адаар ажык үннер - хап, хол, эрги, угулза, үңгүр, пөш, хыл, инек), а узун ажык (ыытты узадып адаар ажык үннер - хаалга, хоолга, ээрер, ууштаар, үүле, сөөскен, ыыт, тиилелге). Сактып алыңар: тыва дылда 8 кыска, 8 узун ажык үннер бар. Бо узун, кыска ажык үннерни шын сагып, адап болгаш бижип чоруур болзувусса эки, чүге дизе, бодап көрүңер даан. Чижек кылдыр алырга, "ат" (боо, ча-биле) деп сөстү "аат" (чайга) кылдыр адаар болзувусса, сөстүң утказы шуут өскерлиринден аңгыда, каттырынчыг байдалга-даа эккеп болур, чижээ "Дуу аңны дүрген "аат", дезе берзе канчаар сен" - дээр болза, хөктүү аттыг апаар аа. Аңны кым аадып-чайгап чораан боор.
Ам силер база мындыг чижектиг домактардан чогаадып көрүңерем.
б) дүрүм-биле ажыл.
- Эки-дир, уруглар! Ам дүрүмнү эки шиңгээдип алыры-биле катаптаптаалыңар че.
III. Физминутка
ΙV.Быжыглаашкын
а) ном-биле ажыл;
Мергежилге 7, 8 (чаашкын чуруу), 9 (самбырага).
IV. Түңнел.
Өөренген чүүлдеривисти эки шиңгээдип алган-дыр бис, эр-хейлер!
V. Онаалга бээри.
Мергежилге 11
VI. Демдек салыры.