Жай сөйлем мен құрмалас сөйлем

Қазақ тілі. Қысқа мерзімді жоспар. 2-сабақ

Сыныбы: 4

Күні

Сабақтың тақырыбы:

Жай сөйлем мен құрмалас сөйлем.

Мақсаты:

Сөйлем құрамына қарай нешеге бөлінеді?

Күтілетін нәтижелер:

А. Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемнің айырмашылығын біліп түсінеді.

В. Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемдерді жасалу жолына қарай ажыратып, сөйлемдер құрастырады.

С. Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемге салыстырмалы талдау жасайды.

Қажетті құрал-жабдықтар:

Қазақ тілі 4-класс Ж.Қ.Балтабаева, М.Қ.Солтанғазина, Ф.С.Лекерова.Алматыкітап баспасы 2011ж

Флипчарт, интербелсенді тақта, маркер, бояу.

Мектептегі тәжірибе кезіндегі тапсырма:

2,3,4,5,6,7 тапсырмалар

Сабақ барысы:

Сабақ кезеңдері

Уақыты

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе

5 мин

«Сөйлемдер» арқылы топқа бөлінеді бөліп аламын

«Конверт-сұрақ» әдісі негізінде үй тапсырмасы сұралады.

Сұрақ: Сөйлем дегеніміз не?

Сөйлем айтылу мақсатына қарай нешеге бөлінеді?

Әр топ сөйлем түрлеріне мысал келтіреді.

Сөйлемдердің ұйқасына қарай топқа бөлінеді.

.

Оқушылар ережені еске түсіреді..

Екі топ конверттегі сұрақтарға жауап береді айтады.

Тұсау

кесер

5 мин

Топқа бөлінген кездегі сөйлемдерге назар аударамыз. Әр топ парақшалардағы сөйлемдердің айырмашылықтарына тоқталады. «Тірек сөздер» әдісі арқылы сөйлемдерді толықтырады.

Сынып «жай сөйлем», «құрмалас сөйлем» тобы болып екіге бөлінді.

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын оқушылармен бірге ашу.

Сабақтын табыс критерилерін анықтау:

1) Жай және құрмалас сөйлем туралы біліп түсінемін;

2) Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемді ажырата аламын;

3) Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемді қатыстырып мәтін құрастыра аламын.

Оқушылар сөйлемдерді оқып, өз ойларын айтады. Жауаптарына қарай сабақтың мақсатын ашу.

Дәптерлеріне күннің жадысы мен тақырыпты жазып алады.

Негізгі бөлім:

2 мин

2мин

2 мин

5мин

2 мин

5мин

Оқулықтағы 1-жаттығуды оқып шығады.

-Сөйлемдерді көшіріп жазып, бастауыш пен баяндауышты ажырат.

-Екі топ екі бағанды оқып шығады

-Екі бағандағы сөйлемдерді салыстыр.

Қорытынды жасату арқылы жаңа сабақтың ережесін құрастырту

«Ақыл ой» картасын құрастырады

2-жаттығу Екі топқа талдап алуға уақыт беремін.

Әр топ кезектесіп жұмбақтың 1-ші бөлігін оқыса, келесі топ екінші жай сөйлемін тауып, шешуін айтады.

Дәптерге жаттығуды орындау

Жеке жұмыс

3- жаттығу: Мақалды көшіріп жазып, бастауышы мен баяндауыштың астын сызу.

Әр мақалда қанша сөйлем бар екенін анықтау. (жұпта талдау)

Сергіту сәті: «кір жуғыш»

4-жаттығу Жұпта жұмыс. Жай сөйлем мен құрмалас сөйлемді ажыратып, көшіріп жазу.

Дәптерлеріне 1-жаттығуды жазады.

Салыстырады, өз ойларымен талдайды.

Ережені құрастырып, оқулықтағы ережемен

білімдерін толықтырады.

Ережені толық құрастырған топты ынталандыру смайликпен бағалау

Топтардың жұмыстарын «Екі жұлдыз, бір ұсыныс» бойынша бағалату

Оқушылардың жауаптары тыңдалады, дұрыс жауапты айқындайды. Жаттығуды дәптерге орындайды

Орындарында жаттығуды орындап жұпта талдайды.

Жұбымен ақылдаса отырып, жай сөйлем мен құрмалас сөйлемді бөліп жазады.

Қорытынды:

6 мин

2мин

3 мин

«Серпілген сауал» әдісі арқылы сабақты қорытындылаймын.

Үй тапсырмасын беру:

4 жаттығу Ереже

«Бағалау ағашы» арқылы кері байланыс

Жаңа сабақтан алған білімдерін жинақтап , қорытады.

Сабақтың өзіндік талдауы: Сабақты ұйымдастырып алғаннан кейін , жалаң және жайылма сөйлемдерді беру арқылы сыныпты топқа бөліп алдым.Топқа бөлінген кезде А және С деңгейінде бақылауға алынған оқушылар бір топта болды. Үй тапсырмасын тексеру үшін «конверттегі сауал» әдісі арқылы екі топқа сұрақтар беріліп, топта талданды. Топта сұрақтарды бөліп алып, жауап берді. Екі топ бір- бірін өзара бағалады. Топқа бөлінген кездегі қолдарын берілген парақшалардағы сөйлемдерге назар аударылды. Сөйлемдердің құрамына назар аударылып, сабақтың тақырыбы «жай сөйлем мен құрмалас сөйлем» екені анықталды. Оқушылармен бірге сабақтың мақсаты мен табыс критерийлері құрылды. Сабақты оқулықтағы жаттығуды талдаумен бастадым. Екі топ екі бағандағы сөйлемдерді оқып, айырмашылығына назар аударды. Олардың жай және құрмалас сөйлем екенін анықтап, сөйлем құрамына қарай екіге бөлінетінін біліп, ережесін құрды. Оқушыларға үнемі кері бағыттау сұрақтарын беру арқылы ойларын тиянақтап отырдым. Жаңа сабақ бойынша түсінік алынғаннан кейін екі топқа «Сөйлем» тақырыбына постер дайындауға берілді. Постер дайындау кезінде С деңгейіндегі оқушы негізгі мәліметтерді өзі жазып, А деңгейіндегі оқушы безендіру жұмыстарымен шұғылданды. Екінші топтағы В деңгейіндегі оқушы постер дайындау кезінде белсенділік танытқанымен, қорғау кезінде сенімсіздік танытып топтағы А деңгейіндегі оқушыны шығарды. Екі топ постерлерін қорғап болғаннан кейін «Екі жұлдыз, бір ұсыныс» әдісі арқылы бағалады. Жаңа сабақ бойынша ережені есте сақтау мақсатында постерді қорытындылап, ережені топқа және жеке оқушыға қайталап айтқызылды. 2-жаттығуды орындау кезінде 1-топ жұмбақтың алғашқы жолын оқыса, 2-топ екінші жолын сәйкестендіру арқылы тауып, жауабын шешті. 3-жаттығу жұпта орындалды. Мақал-мәтелдерді көшіріп жазып, жұпта мағынасын ашып, неше жай сөйлемнен құралғанын анықтады. «Кір жуғыш машина» ойынымен оқушыларды сергітіп алдым. Оқушылардың алған білімдерін тиянақтау мақсатында жұптарға жай, құрмалас сөйлемдерге мысал келтіру тапсырылды. Оқушылардың жаңа сабақты түсінгендіктері байқалды, Сабақты қорытындылау үшін «Серпілген сауал» әдісі қолдандым. Үйге тапсырма берілгеннен кейін, кері байланыс парағы берілді. Оқушылар «бағалау ағашы» арқылы өздерінің қай деңгейде сабақты түсінгендерін белгіледі. Сабақ жоспарым бойынша өтті. Оқушылар топтық, жұптық ережелерді сақтап, жақсы жұмыстанды.

Сабақ бойынша өзгертулер

Жоғары деңгейдегі сұрақтар беру керек.