Ашық сабақ Есіңе мені алғайсың. .. 6 сынып

Жамбыл облысы

Жуалы ауданы

Қошқарата ауылы №9 Абай атындағы орта мектебі

Қазақ тілі және қазақ әдебиеті пәнінің мұғалімі

Кенжебекова Жибек Нургазиевна

Тақырыбы: ЕСІҢЕ МЕНІ АЛҒАЙСЫҢ....

Сынып: 6^а, 6^ә
Мақсаты: Мұқағали Мақатаевтың өлеңдерін оқып,оқушыларды поэзия әлеміне, жалпы сөз өнеріне деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.
Оқушының сөз мәдениеті дұрыс меңгеріп, жырларды мәнерлеп оқуға, әндерін мәнеріне келтіріп орындауға, өлеңді өміріне серік еткен ақынға еліктеп ақынжанды болып өсуіне кең жол ашу, рухани танымын кеңейту.
Шарапат: Қайырлы күн! Құрметті қонақтар, ұстаздар және оқушылар!
Қасиетті Қарасаз жерінде туып, артына өшпес мұра қалдырған ғасырымыздың ғаламат ақыны М. Мақатаевтың туған күніне арналған «Есіңе мені алғайсың..» атты өнеге сағатымызға қош келдіңіздер.
Асылбек: Қайтейін, айыптымын алдарыңда,
Айта алмаған сөзім бар, арманым бар.
Достарым, жаман ақын жазған жырдың
Тым құрыса, бір парағын аударыңдар.
деп, өлеңін аманат етіп кеткен мақтанышымыз М. Мақатаев биыл 9 - ақпанда 85 -жасқа келер еді.

Ерасыл: 5, 6^а, 6^ә сынып оқушыларының сіздерге арналған әдеби сазды өнерін тамашалаңыздар
Асылбек: «Өлді деуге бола ма айтыңдаршы, Өлмейтұғын артына із қалдырған» - деп Абай атамыз айтқандай, Мұқағали өлген жоқ, ол бізбен мәңгілік бірге, жырлары да мәңгі жасай бермек. Ендеше, бүгінгі мерекелік жиынымызды бастауға рұқсат етіңіздер
Шарапат: Ақ қырау тұрған ақпанда
Ағаштар сырға таққанда
Бозарып тұрып ақ таңда,
Есіңе мені алғайсың.
Есіңе мені алғайсың! -
- міне ақын рухын еске алып ұрпақтары ақын шығармаларын жаттап өсіп келеді.

Ерасыл: Олай болса Мұқағали атамыз 1962 жылы Алматы қаласының Республикалық радиода диктор болып жұмыс жасаған кездерінен керемет естелік, жанды дауысымен оқыған өлеңі сақталған екен соны тыңдасақ

Видеоролик тамашаланады

Асылбек: Бірі - шектеулі өмір, екіншісі - мәңгілік өмір. Мұқағалидың шектеулі өмірінің күні батқанымен, оның мәңгілік шығармашылық өмірінің таңы атып, күні шықты.
Шарапат: Мұқағали атамыз өмірде көп қиыншылық көрді, жалғыздықтан жапа шекті. Ақынның ой айтудағы өткірлігі, батылдығы, біздерге өнеге, тәлім, сабақ бола берері сөзсіз.

Ерасыл: Иә, өлең өлмейді. Ендеше оны жазған ақын да өлмейді. Мұқағали Мақатаевта көз жұмған жоқ.

Асылбек: «Есіңе мені алғайсын...» әнін 6^а сынып аруларының орындауында тыңдаңыздар

Шарапат: М. Мақатаев қасиетті Қарасаз мекенінде дүниеге келді. Әкесі Сүлеймен осы колхоздың құрлысшысы, шешесі Нағиман қарапайым еді
Ерасыл: Мұқағалидың азан шақырып қойған аты Мұхамедқали. Кейіннен жеңгелері, ауыл әйелдері тілге жеңіл болсын деп Мұқағали атап кеткен.
Асылбек : Мұқағалиды сөзге, жырға үйреткен әжесі Тиын еді.
Шарапат: Зеңгір көк тіреген шыңдар, Шалкөденің баурайы Мұқағалидың шабытына қанат бітірген, алтын бесігі.
Ерасыл: Мұқағалидың әжесі Тиын «Әкесін ұрысқа аттандырып келгеннен кейін Мұқағали төрге жайылып жатқан көрпеше үстінде жер бауырлап, ұзақ жылап жатты деп еске алады.

Фарида: Қалай сені жұбатам, аңыра Ана,
Сау қайт деп тәңіріңе жалын Ана.
Мына отырған иеміз құласа егер,
Саған жар, бізге әке табыла ма?!
Жалынған ғазиз Анам, сұрап қалған,
Жоғалды сол бетімен бірақ та арман.
Сенбеймін әкең өлді дегенге мен,
Себебі ол үйімізден тірі аттанған.
Асылбек: әкесі Сүлеймен Калининград маңында болған сұрапыл шайқаста ерлікпен қаза тауып, қара қағаз. суық хабар әкелді. Шешесі Нағиман қаршадай Мұқағалиға жете қабыл үш ұлымен жесірлік тауқыметін тартып қалды. Сол кездері Мұқағали жас та болса анасының бір жағына шығып, еңбекке ерте араласты.

Мұхамед: Қайтер едің өмірге келмегенде

Шарапат: «Бақытыңды жырлайды» әнін 6ә сыныбының оқушылары Мақсат пен Асылбек орындайды

Ерасыл: «Мені сөзге, жырға үйір еткен, халықты сүюге тәрбиелеген - әжем,»- дейді ақын.
Шарапат: «Мұқағали поэзиясы - таңғы шықтай мөлдір, сырлы, мұңлы поэзия.» деген еді қазақтың ақын қызы Фариза Оңғарсынова
Ақерке: Фариза! Фаризажан, Фариза қыз

Рамазан: «Мұхаммедтің үмбеті-мұсылманмын»

Асылбек: «Жарыгым-ай» әнін 6 а сыныбының оқушылары Төрегелді, Абылай және Ерасыл орындайды

Ерасыл: Қарсы алыңыздар!

Шарапат: Райымбек, Райымбек поэмасынын үзінді тамашалаңыздар. Орындаушылар 6ә сынып оқушылары Нұртөре мен Жанболат

Асылбек: «Әке арманы». Әнін 5 сынып ұланы Бақдәулет орындайды

Бақдәулет: «Ауыздықтап тұра алсын арманды кім»

Наргиза: «Жапырақ жүрек жас қайың»

Ерасыл: «Мұқағали мұңы» әнін 6 а сынып аруы Айдана орындайды

Шарапат: «Менің анкетам» атты диалогты 6а сынып өрендері Алмат пен Аружан орындайды
Асылбек: 5 сынып әншісі Еркеназ «Сарыжайлау» әнін орындайды

Ерасыл; Қошеметтеп қояйық

Бақытжан: Шыда, шыда

Шарапат: Ақынмын деп мен қалай айта аламын,
Халқымның өз айтқанын қайталадым.
Күпі киген қазақтың қара өлеңін,
Шекпен жауып өзіне қайтарамын.
Асылбек: Сәбиге деген мейірім. Әкелік махаббат, оның қайғы - мұңсыз өсуі, ұйқысы бұзылмауы үшін қам - қарекет. Есті баланың ата ақылын шығындамайтындығы, ақылды, парасатты боп өсетіндігі, үлкен алдындағы инабаты, ізет пен құрметті сақтайтындығы келесі тыңдалатын өлең мен әннен көрінеді.
Ерасыл: Олай болса Алтын қорда сақталған өлең шумақтарына құлақ салайық

Мр3 тыңдалады

Шарапат: 5 сынып ұланы Асқаттың орындауындағы Мұқағали ақынның күнделігінен үзінді тыңдайық
- Сүйікті балаларым менің!- дейді ақын өз күнделігінде,- Ақылсыз болмаңдар! Өмір тола қауіп, абай болыңдар! Өмірдің әрбір құбылысына байыппен, ақылмен қараңдар! Жөні жоқ мейірбан, жұмсақ болмаңдар, өмір барда жауыздық та бар. Мейірбандықпен, жұмсақтықпен жауыздықты жеңуге болмайды...
Бір сөзбен айтқанда, сүйе де, жек көре де біліңдер, бірақ әрқашанда адам қалыптарыңда қалыңдар! Әрдайым сақ болыңдар! Әрдайым өздеріңді қорғай біліңдер! Балаларым менің! Балаларым менің! Егер сендер түсінсеңдер ғой мені...
Асылбек: Мұқағали атамызға арнаған Аяжан құрдасымыздың өлеңін тыңдайық

Аяжан: Арнау

Айдана: Поэзия
Аружан: Ойлаңдар, достар!
Шарапат: Бабаларым,
Асылбек:Лай су шаймайтын арым бар,
Дауылдан қорықпас жаным бар,- деп өткен Мұқағали халқын сүйді, халық ақынды сүйді.

Диас: Отан

Ерасыл: «Ақкөгершін» әнін 6а сынып аруы Аяжан орындайды

Асылбек: Қошеметтеп қояйық!

Шарапат: Аламан бәйгеде оза шауып, өлең - жырда шашасына шаң жұқтырмайтын, талантты тұлға - Мұқағали ақынның өмір жолы әр - алуан оны біріміз білсек, біріміз біле бермейміз. Сондықтан біздің парызымыз бүкіл саналы өмірінде елінің болашағын жырлап өткен халқына деген махаббатын поэзия да ғана емес өмірде де, күресте де, үлкен азаматтықпен қорғай білген Мұқағали Мақатаев мұралары ешқашан өлмек емеc және оны жаттап өту біздің парызымыз емес пе?
Асылбек: Дұрыс айтасың Шарапат. Мұқағали атамыздың бір өлеңін жатқа білмесек қазақ деген атымызға сын болар. Осымен өнеге сағатымыз аяқталды.
Ерасыл: Келіп тыңдағандарыңыз үшін рахмет!

Бірге: Қош сау болыңыздар