Қазақ хандығының 550 жылдығына арналған мектепішілік шара

Қазақ хандығының 550 жылдығына арналған мектепішілік жиын

Школьная линейка, посвященная

550-летию образование Казахского ханства

5-10 сыныптар

Мақсаты: Қазақ хандығының құрылу тарихымен таныстыру. Отаншылдыққ, бірлікке, ынтымаққа тәрбиелеу. Жалпыазаматтық, патриоттық, ұлтжандылық сезімдерін нығайту.

Биылғы жылдың еліміздің тарихындағы, халқымыздың тағдырындағы алатын орны ерекше. Биыл біздің мемлекетіміздің, яғни Қазақ хандығының құрылғанына 550 жыл. Қазақстан Республикасының Гимні орындалсын.

ҚР Гимні орындалады.

Сегодняшняя линейка, посвящена 550-летию Казахского ханства.

Жүрг: Как все уже знают, в рамках Национальной идеи «Мәңгілік ел» в текущем году по всей Республике отмечается 550-летие со дня образования Казахского ханства. Это является исторически важным моментом возникновения Казахского ханства при первых ханах Жанибеке и Керее. Обоснование нового казахского государства открыло первую страницу истории Казахстана как государства. Но это не значит, что история Казахстана начинается с этой даты, нет, Казахстан имеет богатую историю, берущуя свое начало от саков, гуннов, тюрков, Золотой Орды. Но благодаря откочевке ханов Жанибека и Керея сформировалось современное название казахской народности, с конца XV века появился термин «қазақ» (казах) и поэтому это дата для нас крайне важна

550-летие Казахского ханства имеет важнейшее политическое значение. Эта дата - действительно знаменательная веха в развитии нашей государственности.

Жүрг: Биылғы жылдың еліміздің тарихындағы, халқымыздың тағдырындағы алатын орны ерекше. Биыл біздің мемлекетіміздің, яғни Қазақ хандығының құрылғанына 550 жыл. Қазақ халқының түрлі мемлекеттік бірлестіктерге бытырап, саяси бөлшектенуін жоюға әрекет жасап, бастарын біріктіру Жошы ұрпақтары - Керей мен Жәнібектің үлесіне тиді.

1465 - 1466 жылдары Керей мен Жәнібектің Батыс Жетісуды құтты мекен етіп, Шудағы Қозыбасыта қазақ хандығының ұлттық туын тігіп, Орда құруы ең алдымен, көшпелі қазақтардың ел болып, еңсе көтерсек деген ынта - үмітін жүзеге асырды. Суы мол, топырағы құнарлы, жер жанаты Жетісу жері қалың қазақтың мақтанышына айналды.

Қазақ халқының бүгінгі қол жеткізіп отырған тәуелсіздігі бізге көктен түсе қалған сый емес.Тәуелсіздік дегенде ұлан-байтақ жерімізді анталаған жауларынан қызғыш құстай қорғап, ат үстінде арыстандай арпалысып өткен асыл бабаларымыздың аманаты. Ұшқан құстың қанаты талатын, қазақтың байтақ даласын ақ білектің күшімен, ақ найзаның ұшымен алған.

Оқушы: (Ақниет)
Мен - қазақ, қазақпын деп мақтанамын,
Ұранға Алаш деген атты аламын
Сүйгенім қазақ, өмірі өзім қазақ,
Мен неге қазақтықтан сақтанамын?
Алтай, Ертіс, Сырдария, Есіл, Жайық
Арасын қоныс қылдым ірге жайып.
Елім, жерім қорғайтын ерім болып,
Ер жеттім ен далада лықа тойып.
Ер Түрік ұрпағымын даңқы кеткен,
Бір кезде Еуропаны тітіркенткен
Кіргені есік, шыққаны тесік болып,
Күнбатыс, Күншығысқа әмірі жеткен
Кешегі хан Шыңғыстың ұрпағына,
Талай царь, талай княз тәжім еткен
Мен - қазақ, қазақпын деп мақтанамын,
Ұранға Алаш деген атты аламын
Сүйгенім қазақ өмірі, өзім қазақ
Мен неге қазақтықтан сақтанамын.

Жүрг: Қазақ халқының түрлі мемлекеттік бірлестіктерге бытырап, саяси бөлшектенуін жоюға әрекет жасау Жошы ұрпақтары - Керей мен Жәнібектің үлесіне тиді.
Оқушы: (Илья 9 кл.)
Рухы мен тілін жанындай сүйген,
Адамдар неге санаулы?
Ұлт үшін дәуір отына күйген,
Аталар болды алаулы.
Армандай асқар,
Жолдарға бастар,
Ісіңнен ұрпақ от алар.
Қалмайсың көштен,
Шықпайсың естен,
Тағдыры шыншыл аталар.

Ученик: Создание Казахского ханства в 1465 году явилось переломным моментом в истории Казахстана. Говоря об основателях Казахского ханства - Керее и Жанибеке, важно отметить, что, благодаря им, сформировалась и окрепла этнополитическая территория этого государства, были установлены международные связи. При достойном продолжателе Касым хана - Хакназар хане Казахское ханство простиралось на западе до Урала, на севере - до рек Есиль и Нура, на востоке - до Шынгыстау, Балхаша и реки Чу, на юге - до Туркестана. Твердая приверженность идее государственности в XVI-XVIII веках прослеживается и в деятельности потомков хана Жоши - Есим хана, его сына Жангир хана, сына Жангира - Тауке хана. "Қасымханның қасқа жолы", "Есімханның ескі жолы" и "Жетіжарғы" стали первоисточниками правовой системы казахской степи. Национальное самосознание и идентичность казахов прошли серьезные испытания в кровопролитных войнах с джунгарскими завоевателями. Изучая историю, мы понимаем, насколько трудно далась независимость.

Жүрг: А сейчас хочу провести небольшой блиц-турнир который называется «Из глубины веков…»

Казахский народ свято чтит унаследованные от предков национальные традиции. За годы существования казахского народа накопился объемный багаж, присущих потомкам султанов Жанибека и Керея.

Основной традицией казахов является прежде всего гостеприимство. В казахском обществе существует неофициальный закон, озвученный еще в глубокой древности. Он гласит «Встречай гостя как посланника Бога».
Сейчас мы с вами постараемся угадать о какой сложившейся веками традиции пойдет речь в блиц-турнире.

1. Денежное и прочее пожертвование - садақа

2. Главное ритуальное блюдо, традиционное угощение на праздник Наурыз - наурыз көже

3. Песня, с которой начинается любой праздник - тойбастар

4. Обычай, согласно которому путник, принесший в дом добрую весть, в благодарность получает от хозяев ценный подарок, радостная весть - сүйінші

5. Подарок, который полагается давать за увиденных впервые людей или животных -көрімдік

6. Ценное духовное пожелание - бата

7. Сладости, которые бросаются на виновников торжества - шашу

8. Что должна уплатить сторона жениха после официальной части сватовства - қалым

9. Сколько пищевых элементов должно быть в составе наурыз коже - 7

10. Национальный инструмент казахского народа - домбыра

Оқушы: Қазақ елі - мәңгілік ел (Ислам)

Біз қазақпыз!
Ежелден - ақ қазақ болып аталған,
Қатал болды әр күн, әр түн, атар таң
Күйдірсе де ызғарлы аяз, жалынды от,
Ел боп келдік, қалып қоймай қатардан.

Керегімді алу үшін жаһаннан,
Бейімделдім заманыма жаңарған.
Садақ тартып, оқ жонуды үйреніп,
Тәрбие алдым тәлімі мол атамнан.

О, тәңірім танып білмей бізді жұрт,
Әр түрлі атпен өздерінше атаған.
Скифтер деп Геродот бізге ат берді,
Ал парсылар - өз тілінше Сақ деді.

Иә, рас, бізді бар жұрт Сақ деді,
Бұл жалған ат ұлтымызға жат еді.
Шеттегі жұрт не десе де шындығы,
Бар қазақтың қазақ болар нақ тегі.

Түркі әрпімен жазуы бар басында,
Билік құрған сонау 6 - ғасырда.
Қазақ деген анық түскен жазу тұр
Жыр жазылған Күлтегіннің тасында.

Біздің заманымыздан да бұрынғы,
Деректер көп, боларлық дәлел тұрымды.
Жетісуда өмір сүрген Үйсіндер
Өте қуатты мемлекет боп құрылды.

Астанасы «Қызыл аңғар» қаласы,
Мекені Іле өңірі Ыстықкөлдің арасы.
Қытайменен қарым - қатынас жасасып,
Алыс - беріс болса керек шамасы.

Осынау кең қазағымның жерінде,
Даласы, тауы, өзен - көлі, теңізде.
Мемлекет құрып ғұмыр кешті Ғұндар да
Бәрі сөйлеп ортақ түркі тілінде.

Жүрг: Қазақ хандығының құрылғанына 550 жыл толса да, қазақ елі бір сәтке де тұралып қалған жоқ. Небір сындарды оқиғаларды бастан кешсе де еліміз тайсалмастан алдына жан салмай дамып, өркендеп келе жатыр. Бабасының асқақ арманы жолында ұрпақтары жан беріп, қазақтың қазақтығын сақтап келеді. Қазіргі уақытта Қазақстан жан- жағынан дамыған елдер қатарынан көрініп, қарыштап дамып келеді. Сарыарқа төрінен жаңа астана бой көтеріп, жыл санап дамып келеді.

Ал енді сендердің «Астана» туралы білімдеріңді тексергім келіп тұр.

А сейчас, мы с вами посетим Астану.

Посещая Астану, ребята, не надейтесь найти исторические достопримечательности. Город на протяжении почти двухсотлетней истории был региональным центром, и мало чем отличался от других провинциальных городов. Лишь после обретения статуса столицы в 1997 году, здесь наряду с современными бизнес-центрами и дорогими гостиницами появились сооружения ставшие символами столицы Казахстана.

Эти достопримечательности имеют возраст не более 10 лет, и отражают устремленность казахского народа в будущее. Здесь применены передовые технологии строительства и дизайна, а также реализована идея тесной связи народа и руководства страны.

Попробуем определить по описаниям сооружений о какой достопримечательности пойдет речь.

1. Крупнейший в Средней Азии торгово-развлекательный центр. Он одновременно является высочайшим в мире зданием, имеющим шатровую форму. Многие технологии и материалы, использованные при возведении этого комплекса, являются самыми последними разработками в области строительства, и нигде в мире ранее не применялись. Уникальная оболочка, покрывающего здание, позволяет поддерживать внутри комфортный для человека микроклимат, даже если снаружи свирепствуют бураны и морозы.

(ХАН ШАТЫР)

2. Совершенно необычное сооружение, не имеющее аналогов в мире. В его композиционном решении нашли своё выражение космогонические идеи древних кочевых народов о строении мира. Полная высота сооружения достигает отметки 105 метров, его вес превышает тысячу тон. Одно из строений этого монумента диаметром 22 метра. Оно изготовлено из стекла марки «хамелеон», которое изменяет свой цвет в зависимости от внешнего освещения. Отсюда открывается широкая панорама всего города и каждый может убедиться в масштабных преобразованиях, происходящих в молодой столице суверенного Казахстана. (БАЙТЕРЕК)

3. В 2006 году в Астане завершилось строительство особого здания, предназначенного специально для проведения встреч на высшем уровне представителей различных религиозных конфессий и традиционных мировых религий. В качестве формы для здания Дворца предложена

Жүр: В этом году планируется провести ряд мероприятий, посвященных празднованию 550-летия со дня образования самостоятельного государственного объединения казахского народа - Казахского ханства.

5,5 веков мы имеем четкий статус государственности. Поэтому должны знать, что история нашего государства имеет глубокие корни».

«Празднование 550-летия Казахского ханства очень нужно для нас, особенно для молодежи. Нужно исследовать нашу историю, повышать знание народа о ней. Мы обрели независимость в непростое время, прошли через трудности. Теперь, с улучшением положения, нам следует уделять внимание истории, духовной составляющей. Независимость страны начинается с внутреннего настроения народа, с его отношения друг к другу. Это следует помнить. У казахов есть пословица: «Если четверо вместе - придет благоденствие, если шестеро врозь - потеряют все». Н.А.Назарбаев

Жүр: Азат өлкем күндей күлген шығыстан
Асыл елім жан жүректі ұғысқан
Ата-бабам аңсап өткен бақытым
Айналайын, байтақ елім Қазақстан!
Ән: Алға Қазақстан

Осымен қазақ хандығының құрылғанына 550 жыл толуына арналған жиын аяқталды. Алып бәйтеректей тамырын тереңге жайған Қазақ мемлекетінің келешегі кемел, болашағы жарқын болсын.

«Приозерск қаласының № 2 мектеп - балабақша кешені» КММ

Қазақ хандығының 550 жылдығына арналған

мектепішілік жиын

5- 10 сыныптар

Қазақ тілі және әдебиеті

пәнінің мұғалімі Ермагамбетова А.С.

2015-2016 оқу жылы

550-летию Казахского ханства