Презентация по предмету специалит спец на тему Плазмалық дәнекерлеу

ПЛАЗМАЛЫҚ ДӘНЕКЕРЛЕУ Плазмалық дәнекерлеу доғалық дәнекерлеу түріне жатады, сондықтан пісірілетін даярлауларды қыздыру көзі ретінде қысылған доғаны қолданады. Плазмалы дәнекерлеумен өңдеу туралы алғашқы дерек 1950-шi жылдарға жатады. 1960-шы жылдар қарсаңында плазмалы-газды ағында жасаудың бірнеше қағидалары ұсыныс жасап, жасалынған және өндіріс орындарына осы процестердің технологиясы және жабдықтар енгізілген. Қазіргі кезде плазмалы дәнекерлеудің толық жетілуі жаңа облыстарда іздестіру үстінде, оны қолдану біздің елде және шет елдерде де үнемі іске асып жатыр. Кәдімгі доғалы дәнекерлеуде доға электрод пен бұйым арасында еркін жанады. Алайда, егер доғаның табиғи көлемін алмауға қандай да болмасын әдістер арқылы мүмкіндік бермесе, оны ықтиярсыз қысса, онда доға температурасы біраз көтеріледі. Доғаның бағанасының диаметрi жеке алғанда аз диаметрдiң түтiгi арқылы өткiзiп шектеуге болады. Сонымен бірге плазма тудыратын газ оттықтың түтiгi арқылы шыға доғаны сығады. Газдың бір бөлігі доға бағанасы арқылы өтіп, қыздырылады, иондалады және плазмалы сорғалаулы түрінде түтіктен шығады. Қоршайтын доға бағанасының сыртқы қабаты біршама суық боп қалады және оны қиратудан сақтап, түтік пен доға арасына электрлік және жылулық оқшаулауды құрады. Плазманы бейтарап атомдар мен молекулалардан, иондар мен электрондардан тұратын, жартылай немесе толық иондалған газ деп санауға болады. Заттың типтi плазмалы күйi электр газды дәрежесiнде орын алады. Плазмалы газ дәрежесі орта құрамына байланысты 2000 - 3000 0С-дан 40000 - 50000 0С-дейінгі температуралармен сипатталады. Плазмалы сорғылаулар плазмалы оттықтар дейді, сонымен қатар оларды плазматрондар деп те атайды. Негізінен тұрақты тоқтың доғалы плазмалы оттықтарын өнеркәсіптерде қолдануын табады. Плазмалы оттықтың тондыртырылатын каналы тар салыстырғанда ыстық, доға бағанасы газды ағынмен қарқынды сууыту арқылы плазмалы сорғылауды алу әдісі өте кең таратылған. Инженерлік практикада доғалы плазмалы оттықтың екі негізгі қағидалар сызбасы қолданылады: Тікелей оттықтардың әсері доғалы плазмалы дәнекерлеу үшін электродтардың біреуі өңделінген материал болып табылады Бұндай жағдайда екі энергетикалық көзін плазмалық сорғалауды және электрлі белсенді таңбалы доғаны қолданады. Мұндай оттықтың ішкі ПӘК-і, яғни сүрмелі электр энергиясын қолдану 60-80% жетедi. 149 Жанама оттықтардың әсері плазмалы сорғалаулар үшін 1 - суретте көрсетілген. а- плазмалы доға, Б және в - плазмалы сорғалаулар. 1-электрод, 2-канал, 3- салқындатқыш су, 4-доғаның бағанасы, 5-түтік, 6-плазмалық сорғы, Е-тоқ көзі. 1 - сурет- доғалы плазмалық оттықты (плазмотрондарды) алу үшін негізгі сызбалар: Электродтарға жылулық жүктеменiң төмендетулерi үшiн доғаның магниттi бұралуы бар плазмалы оттықтарды қолданады. Мұндай (газдың үлкен шығындарында) оттықтардың iшкi ПӘК-тiң максимал мәндерi 50-70% жетедi. Доға энергиясының бір бөлігі электрод дәрежесінің қыздыруына шығындалады, сонымен бірге сәулелі және конвекциялық жылу айырбастау салдарынан қоршаған орта кеңістігіне шашырайды. Плазма тудыратын газдардың құрамын (аргон, гелий, азот и т.б) процесс көрсетілген талаптарға байланысты таңдайды. Әдетте электродтарды мыстан және вольфрамнан дайындайды. Камера қабырғалары суық газға қарағанда доға қабатымен жылу әсерінен қорғалынған. Плазмалы сорғалаудың жылулық мiнездемелерiнiң реттеулерi негiзгi параметрлері плазма тудыратын газдардың шығыны, сонымен қатар тоқ күші және доға ұзындығы болып табылады. Тоқ күшi және доға ұзындығының үлкеюi сорғалаудың температурасының өсуiне алып келедi; плазма тудыратын газдардың шығынының жоғарлауы сорғалаудың орташа жаппай температурасын оның үлкен мәндерінде төмендетеді. Біздің елде де және шет елдерде де плазмалы технологиялар аймағын зерттеулер электрондар, әуе және зымыран жасау, ядролық энергетика, криогенді техника мәселелерін шешуге бағытталады. Негізгі назар коррозиға төзімді және ыстыққа төзімді балқымалардан, үлкен жуандықты диапазондағы титаннан, әр түрлі қосу түрлерінен, алюминиден бұйымдардың дәнекерлеудің сапасын жақсартуға бөлінеді. 60-шы жылдардың соңына қарай айнымалы тоқ енетін плазмалы доғалы дәнекерлеу КСРО-ның өндіріс орындарында зымыранның алюмийнді отынды багін жасауға қолданған. 10 жылдан кейін АҚШ-та ұқсас технология «Шаттл» ғарыштық кемесінің сыртқы алюмийнилі багінің аргонды доғалы дәнекерлеудің орнына енгізілген. Осы технология гарыштық бекеттік құрылыстарда үлкен орын алады. 1989 ж. НАСА (NASA) халықаралық ғарыштық бекетінің «Freedom» конструкцияларын жеткізу үшін ғарыштық зымыранының қатты отынды қозғалтқыш