Мақала: Коучинг арқылы педагог тәжірибесін жақсарту

Қостанай облысы Қарасу ауданы

«Ключевой орта мектебі»ММ

қазақ тілі және әдебиеті пәнінің жоғары

санатты мұғалімі

Карбузова Мейрамкул Туяковна

Мақала

Коучинг арқылы педагог тәжірибесін жақсарту

Жаһандандыру заманында мұғалімдерді жеке тұлға қалыптастыруда жаңашыл болуға бағыттау мақсатында коучинг ұйымдастырушылардың бірімін. Мектепте қызығушылық танытқан ұстаздар қауымымен ынтымақтастық орта қалыптастырып, жаңашыл педагогты дамытуға үлесімді қосып жүрмін. Мен коучинг өткізу арқылы әріптестерімнің кәсіби әлеуетін,қажетті дағдыларын, көзқарастарын заман талабына сай өзгеруіне көмек көрсете алдым деп айта аламын.

Коучинг - (ағылш. coaching) сөзбе-сөз аудармасы - тәлім ету, дайындау, жаттықтыру. Бұл - әріптестердің (коуч пен әріптесі) құпия, белсенді және жасампаз өзара әрекеттестік үдерісі.Оның барысында қолданыстағы оқыту тәжірибелерін бірлесіп ойластыру, идеялармен алмасу, коуч тарапынан рефлексивтік диалогқа тарту негізінде екінші мұғалім өз жұмысының жекелеген салаларын жетілдіру, оларды тереңірек дамытып, анағұрлым жоғары сапалық деңгейге көтеру және іске асыру жөнінде шешім қабылдау мақсатында кәсіби білімін, игерген дағдылары мен тәжірибесін жетілдіреді. Ал коучтер - тәжірибелі мұғалімдерге ойлау және шығармашылық үдерістерінің көмегімен мектепте жақсы тәлімгер болуға көмектесу үшін өздеріне куратор рөлін қабылдаған адамдар. Соның нәтижесінде оның әріптестері өзінің кәсіби әлеуетін арттыруға арналған идеялармен және тәсілдермен қамтамасыз етіледі. Коучтер мұғалімдерге өздерінің оқыту тәжірибесін жақсартуға көмектесетін болады.

Елімізде қазірге дейін жүргізіліп келе жатқан қалыптасқан білім реформасына заман талабына сай өзгерістер қажет екеніне көзжеткізді. Сол себепті соңғы кезде әлемдегі білім саласында болып жатқан білім өзгерістеріне біздің еліміз де көштен қалыспай алға бастап келеді. Мемлекетіміз білім сапасын арттыруда қолдау көрсетіп, мұғалімдердің біліктіліктілігін арттыру курстарын ұйымдастырып жатқаны осыған дәлел. Кембридж университетінің бағдарламасы білім мазмұнына жаңа бір тың серпіліс жасап, жаңа технологияларды енгізу арқылы білім саласына реформа енгізіліп отыр. «Сындарлы оқыту теориясы» арқылы тұлғаны қалай дамыту керек, білім сапасын әлемдік деңгейде қалай арттыру керек, өз ойын еркін жеткізуге, мектептен алған білімін өмірде қалай пайдалану керек екені жайында түсінік қалыптастырады.

Мұғалімдер тақырыптан жалпы өткізген коучингтен түйіндеген идеяларын төмендегі сұрақ төңірегінде талқыға салды.

1. Сонымен оқу үрдісінде оқушыларды қалай оқыту керек?

2. Диалогтік оқыту әдістің тиімділігі қандай?

3. Коучингтен қандай ой түйдіңіздер?

Әр мұғалім өз ойларымен бөлісіп, шынымен де топтық жұмыс сабақты өткізуде өте тиімді әдіс екенін салыстыра сабақта қолдану ерекше әсер ететінін айтып отырды. Ынтымақтастық орнатып алу үшін сергіту сәті, тренингтердің тиімділігі жайында ой түйді. Өткізілген коучинг тақырыптары әр мұғалімнің жандүниесін қозғап ерекше әсер алғаны байқалды, бала оқытуда мұғалімдердің өз тәжірибесі жайында ойландырды, көзқарасын өзгертті. Сондықтан да ұстаздардың ой түйгені,бұл коучингтер алдағы жұмысымызға басқаша қарауға бағыт-бағдар беріп, көзқарастың мүлдем басқаша болғаны жайлы әсерімен, пікірімен бөлісе жатты. Осындай пікірден кейін менің жоспар бойынша өткізген коучингтерім нәтижелі шыққаны мені қуантады.

Коучингтегі мақсатым - жалпы оқушыларды қалай оқыту керектігі жайында мұғалімдерді ойландыру, өзгеріске қазірден дайын болу жағынан көмек беру. Қатысушы мұғалімдер әр кочингте қаралған тақырып төңірегінде кеңінен мағлұмат алуда. Мұғалімдер топқа бөліну арқылы бастарын қосып, проблеманы біріге шешкен тиімді екенін айта кетеді.

Мұғалімдер әр коучингтер, курстар мен тренингтердің болып тұруы мектептің білім сапасының жақсаруына, баланы оқытуда қажет екендігін біле түсті.

Өткізілген коучинг арқылы әріптестерім ойланып, тәжірибесінде, бала оқытуда өзгеріс енгізіп жатса, мен әрдайым оларды қолдап, оларға деген сенімділігімді, қарым-қатынаста ашық, шынайы кеңесе алатынымды айқын көрсетемін.

Болашақта, алдағы іс-тәжірибемде жоспарлаумен коучинг өткізіп тұруды, басқа да мұғалімдерді коучингке тартуды,коучингті нақты мақсатқа сай құрды әрі қарай дамытамын.

Алға жүйелі мақсат қоя отырып, нәтижеге, жетістікке әріптестермен бірге қол жеткізуді көздеймін.

Мұғалімдермен коучинг ұйымдастыру арқылы төмендегідей нәтижелерге қол жеткіздім.

• Мұғалімдер дәстүрлі сабақ беру үдерісіне жаңаша бағыт енгізу керектігін ұқты.

• Топтық жұмыстың мұғалім үшін де, оқушылар үшін де маңызылығын түсінді.

• АКТ-ны қолдану арқылы мұғалім де, оқушы да тақырыпқа сай материалдарды қолдану тиімді тәсіл екенін білді. Мысалы, интернет арқылы тақырыпқа сай алынған көріністер (кино, мултьфильм т.б)

• Мұғалім сабақта оқушыларды ынтымақтастыққа, қызығушылығын арттыруға сергіту сәттері, треннингтердің тиімділігі.

• Мұғалім оқушыны бұрынғыдай дәстүрлі бағалау түрін жүргізбей формативті, критериалдық, өзін-өзі бағалау түрін қолдану жайында мағлұмат алды.

Алдағы тәжірибемде коучинг арқылы мұғалімдермен ынтымақтастық қарым-қатынас орната отырып, өзімнің кәсіби шеберлігімді де дамытудамын.. Мектептің білім сапасын жақсартуда, ұстаздардың өз білімін жетілдіруде пайдасын тигізетін керек тәсіл деп санаймын.