Рабочая программа по родной литературе

Раздел Другое
Класс -
Тип Рабочие программы
Автор
Дата
Формат doc
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Министерство образования Республики Саха (Якутия)

МБОУ-Верхневилюйская СОШ №2 им. М.Т.Егорова

«Согласовано»

Руководитель МО

__________/Л.В.Гольдерова/

Протокол № ___

от «__»____________2015г.


«Согласовано»

Заместитель директора по УР

_________/Л.Н.Огочонов /

от «___»________2015г.


«Утверждаю»

Директор школы

__________/А.Н.Федоров /

Приказ № ___

от «___»_________2015г.


/

Рабочая программа

Якутская литература

Составила: Лазарева Ч.А.,

учитель якутского языка и литературы,

1 категория УПД





Сентябрь- 2015г.

Быьаарыы сурук

  1. Уерэтии программатын сурун анала

Уус-уран литература оскуолаҕа оҕону ийэ тыл эйгэтигэр киллэрэр, уран тылга уьуйар, иитэр-уерэтэр хайысха. Умсугуйан ааҕар оҕо ейе-санаата сайдыылаах, билиилээх-керуулээх, олох бугуннутун эрэ буолбакка, бэҕэьээннини ырыналыыр, сарсыннытыгар эрэллээх буолар.

Онон, оскуола5а литература уруогун сурун анала - уерэнээччигэ ааҕар дьоҕуру олохсутар, ааҕыы бэйэ кыаҕын сайыннарыыга суолталааҕын ейдуур, тереебут тыл, фольклор уонна литература норуот духовнай баайа, киьи ейе-санаата тобуллар, туругурар, майгыта-сигилитэ ситэр, арыллар, истин, иьирэх иэйиитэ уьуктар эйгэтэ буолар диэн ейдуурун ситиьии.


  1. Уерэтии программатын уерэтии характеристиката

Программа5а саха литературатын 5-11 кылааска уерэтии ус суьуеххэ арахсар:

- I суьуех - 5-7 кылаас

- II суьуех - 8-9 кылаас

- III суьуех - 10-11 кылаас

I - кы суьуеххэ саха литературатын уруогар уус-уран айымньыны аа5ыы таьынан, айымньы айыллар кистэлэнин билиьиннэрэргэ сорук турар. Ол иьин айымньы уус-уран керунунэн наарданар. Литература теориятын сурун ейдебуллэрэ бу суьуеххэ киэнник кэлим беле5унэн киирдэ. Онуоха жанр уратыта, туттар ньымалара кылаас ахсын улам байан, атын-атын ерутэ хабыллар.саха литературатын ойуулуур-дьуьуннуур, уобарастыыр тиьигэ суруннээн норуот айымньытын угэстэригэр оло5уран, онтон салгыы силис тардара еруу бол5омто киинигэр турар

II - с суьуеххэ уус-уран айымньыны аа5ары тэнэ, литература киьи оло5ун уустаан-ураннаан хоьуйар искусство ураты керунэ, уустук эйгэтэ буоларын билиьиннэрэр соруктаах. Ол иьин бу суьуеххэ айымньы оло5у арыйан кердерер проблематынан наарданар. Биллэн турар, литература анаан хоьуйар да, таарыйан ааьар да проблемата кэмэ суох угус. Олортон киьи айма5ы уйэлэргэ долгуппут саамай боччумнаах, оскуола о5отугар ордук чугас проблемалар диэн талыллыбыт. Онон, литература о5ону сайыннарар, иитэр-уерэтэр соруга ордук арыллар кыахтанар .

III - с суьуеххэ уус-уран айымньыны аа5ары таьынан, Саха литературата уескээбит уонна сайдан кэлбит суолун билиьиннэрэр сорук турар. Ол иьин уус-уран айымньы историзм принцибин тутуьан, литература сайдыытын сурун туьумэхтэринэн наарданар.


  1. Тереебут литератураны орто оскуола5а уерэтии билинни кэмнэ маннык сыалы-соругу туруорар:

  • Сахалыы литератураны сэргээн, кэрэхсээн, сатаан, ейдеен аа5арга уерэнии; аахпыты бэйэ сайдыытыгар туьанарга туьулааьын;

  • Ийэ тыл уус-уран кууьун, кэрэтин, тыл илбиьин, хомуьунун о5о кыра сааьыттан инэрии;

  • Уус-уран айымньыны, араас геройдарын туьунан тереебут норуот оло5ун, историятын, культуратын, угэстэрин, сиэрин-майгытын арыйыы; киьи аналын, оло5у диринник, таба ейдуургэ уерэтии;

  • Тереебут тылынан уус-уран айымньы айыллар угэьин, кистэлэнин, араас ньыматын билиьиннэрии;

  • Уерэнээччи айымньылаахтык толкуйдуур уонна айар дьо5ура тобулларыгар суол аьыы;

  • Уус-уран айымньыны уран тыллаах, ураты дьо5урдаах, талааннаах дьон айарын ейдетуу.

  1. Программа оскуола5а уерэтии

билигин о5о кыа5ын учуоттаан, хас да таьымнаах буолар диэн ирдэбили тутуьар. Ол иьин айымньыны кылаас ахсын хайаан да, талан, диринэтэн уерэтиллэр.

Ханнык ба5арар киьи урдук уус-уран таьымнаах айымньыны аа5ыыттан дуоьуйар, туох эмэ санаа5а тиийэр. Оттон уерэнээччи сыыйа сайдан иьэр о5отук ейугэр-санаатыгар, иэйиитигэр уус-уран айымньыттан септеех хоруйу булан, дьону-сэргэни, оло5у сылыктыы, быьаара, сыаналыы уерэнэр.

Уерэх былаанынан тереебут литератураны уерэтии кылааьынан, чиэппэринэн маннык аттарыллар. Нэдиэлэ5э - 2 чаас. Сылга - 34 нэдиэлэ

Чиэппэрдэр

Кылаас

I

II

III

IV

Сыл анарыгар

18

14

20

16

68

18

14

20

16

68

18

14

20

16

68

18

14

20

16

68

18

14

20

16

68

10б

18

14

20

16

68

Ол иьигэр Суругунан улэ

1

1

1

1

4

Айар улэ

1

1

1

1

4

Тест, БӨК

1

1

1

1

4


  1. Саха литературатын уерэтии тумугэ

Ытык ейдебуллэри инэрии тумугэ (личностные результаты)

Тереебут тыл - омугу сомоҕолуур тыл буоларын ейдуур.

Тереебут тыл терут айылгыта, уйэлээх угэьэ, этигэн кэрэтэ норуот тылынан уус-уран айымньытыгар уонна уус-уран литератураҕа сенмутун билэр.

Тереебут тыл иитиллэр, уерэнэр, айар-сайдар тыл буоларын итэҕэйэр.

Уерэх сатабылларын сайыннарыы тумугэ (метапредметные результаты)

  1. Бэйэни салайынар - дьаьанар сатабыл.

Сыалы-соругу таба туруорунуу:

торообут тылыгар тугу билэрин-билбэтин, тугу ситэри уорэтиэхтээ5ин арааран ойдуур

Сатаан былааннаныы:

тылын сайыннарар туьугар тиьигин быспакка былааннаан, бырайыактаан (тус бырайыага, коллективнай бырайыак) улэлиир

Тумугу сылыктааьын:

тылын сайыннарарыгар туох-ханнык тумуккэ кэлиэхтээ5ин быьа холоон билэр

Бэйэни хонтуруолланыы:

  • бэйэ санатын оруу кэтэнэр, корунэр;

  • ал5аьа суох санарарга, санаатын ыпсаран, хомо5ойдук этэргэ кыьаллар;

  • бэйэ тылыгар-оьугэр тыл литературнай нуорматын уонна истиил ирдэбилин тутуьар.

Ал5аьы конноруу (коррекция):

  • «тылы сэрэйэр» дьо5ура (языковое чутье, чувство языка) сайдыбыт;

  • тыл литературнай нуормата уонна истиилэ санарар эбэтэр суруйар киьи тылыгар тоьо сопко эбэтэр сыыьа туттулларын тута «сэрэйэн» билэр, итэ5эьин, ал5аьын быьаарар, коннорор.

Бэйэни сыаналаныы:

  • тылын сайыннарар ба5алаах (потребность в совершенствовании собственной речи);

  • торообут тылын бар5а баайын сыаналыыр, тыл кэрэтигэр умсугуйар, этигэн тыл кууьун, кыа5ын толору туьанарга дьулуьар;

  • тылын-оьун бэйэтэ сатаан чочуйан, тупсаран, санаатын сиьилии этэр, кэпсиир

  1. Билэр - керер сатабыл

Сурун уорэнэр уоруйэх

Улэ сыалын-соругун таба туруорар;

Торообут тылын уорэтэригэр туруоруммут сыалын-соругун ситиьэр туьугар кодьуустээхтик улэлиир;

Санаатын сааьылаан санарар уонна суруйар;

Билиини-корууну истэн уонна аа5ан кэбэ5эстик ылар дьо5ура сайдыбыт.

Санаатын сааьылаан санарар уонна суруйар уоруйэх

Туох сыаллаах-соруктаах санарарын-суруйарын чуолкай ойдоон, дьон ойугэр-санаатыгар тиийимтиэтик санаатын сааьылаан, араас тииптээх туттулук (функциональнай) истииллээх тиэкистэри холкутук толкуйдуур

Тиэкис сурун санаатыгар оло5уран, тиэкиьи таба ааттыыр, наадалаах тугэннэ табыгастаах эпиграф талар (ох тыл, ос хоьооно, цитата)

Тиэкис тиибиттэн корон (сэьэргээьин, ойуулааьын, тойоннооьун), тиэкис тутулун тутуьар (киириитэ, сурун чааьа, тумугэ), былаанын онорор (кылгас, тэнийбит), микротемаларга бытарытар

Араас истиилгэ тыл туттуллар уратытын, дэгэтин учуоттаан, сахалыы тутуллаах этиилэри (логичность речи), ойуулуур-дьуьуннуур ньымалары, тыл баайын (богатство речи), уорэх, наука тиэрминнэрин, дьыала-куолу тылын-оьун сопко туттар (уместность речи).

Санарар уоруйэх

Торообут тылын дор5ооннорун чуолкайдык, ордук чуолаан сахалыы ураты дор5ооннору сопко, литературнай нуорманы тутуьан санарар. Санарарыгар сахалыы интонацияны тутуьар. Тыл этэригэр, аа5арыгар тиэкис интонациятын, туонун сурун санаа5а соп тубэьиннэрэн таба тайанар. Тугэниттэн корон, санарыы тэтимин сопко талар.

Суруйар уоруйэх

Сахалыы таба суруйуу уонна сурук бэлиэтин быраабылатын тутуьан суруйар.

Билиини-корууну истэн уонна аа5ан ылар уоруйэх

Истэр уоруйэх. Сахалыы араас истииллээх тиэкиьи бол5ойон истэр. Истибиттэн туьааннаа5ы, суолталаа5ы сурунар, былаанныыр, анал бэлиэлэри туьанан, ис хоьоонун, тутулун схеманан кордорор.

Аа5ар уоруйэх. Торообут тылынан суруллубут араас истииллээх тиэкиьи дор5ооннору сопко санаран, сахалыы интонацияны тутуьан, соптоох тэтиминэн аа5ар. Тиэкиьи туох сыаллаах-соруктаах аа5арыттан корон, аа5ыы араас корунун сатаан туьанар. Аа5ар кэмигэр тиэкис сурун санаатын ойдуур, наадалаах, туьалаах информацияны араарар. Аахпыт тиэкиьин сурун ис хоьоонугар тус сыанабылын (сыьыанын) сатаан этэр.

Сурун уорэнэр уоруйэх

Сахалыы уорэх-наука литературатыттан (тылдьыттартан, ыйынньыктартан, энциклопедиялартан, араас кинигэттэн) туьааннаах информацияны, билиини добоннук булар, бэлиэтэнэр, тумэр, ситимниир араас ньыманы баьылаабыт.

Сахалыы тахсар о5о5о-ыччакка аналлаах республика, улуус, оскуола хаьыаттарын-сурунаалларын («Кэскил», «Чуораанчык», «Чолбон», «Илин», «Илгэ», «Байанай», «Далбар Хотун», «Саха сирэ», «Эдэр саас», «Кыым» о.д.а.) тиьигин быспакка аа5ар, радионан, телевизорынан сахалыы биэриилэри сэргээн истэр-корор, уорэтэр, чинчийэр, айар улэтигэр кодьуустээхтик туьанар.

Интернет нонуо сахалыы ыытыллар араас тэрээьиннэ торообут тыл литературнай нуорматын тутуьан, кохтоохтук кыттар. Сахалыы уорэ5и сайыннарар. Интернет сайтартан туьалаах, наадалаах информацияны булан, сопко наардаан туьанар.

Чинчийэр улэлэрин компьютерга сахалыы шрибинэн бэйэтэ тэтимнээхтик бэчээттиир.

Торообут тылын уорэтэригэр инэриммит билиитин атын предметтэргэ уорэнэригэр сатаан туьанар.

Бэлиэни-символы туьанан уорэнэр уоруйэх

Дор5оон (буукуба), тыл, этии чилиэннэрин, тиэкис анал бэлиэлэрин сатаан туьанар. Анал бэлиэлэринэн тыл, этии, тиэкис моделын онорор. Бэриллибит моделга тирэ5ирэн, тылы, этиини толкуйдуур, тиэкиьи айар. Этиини, тиэкиьи коннорорго анал корректорскай бэлиэлэри сатаан туьанар. Лингвистическэй билиини араас таблица, схема, модель, диаграмма комотунэн кордорор. Таблицанан, схеманан, моделынан, диаграмманан кордоруллубут лингвистическэй билиини ойдуур уонна кэпсиир

Рефлексия. Сыалы-соругу ситиьэр ньымалары уонна усулуобуйалары тоьо сопко талбытын сыаналыыр. Улэ хаамыытын сатаан салайар.

  1. Бодоруьар сатабыл

Саастыылаахтарын, улахан дьону кытта айымньылаах алтыьыы туругар кэбэ5эстик киирэр (продуктивное взаимодействие)

Биир сыаллаах-соруктаах дьонун кытта таьаарыылаахтык, кодьуустээхтик улэлиир уоруйэхтээх (продуктивное сотрудничество)

Кэпсэтэр киьитин убаастыыр, сэнээрэр, санаатын бол5ойон истэр, ылынар. Ханнык ба5арар эйгэ5э кэпсэтэригэр дьон бол5омтотун тардар, сэргэхситэр, сонур5атар, ко5улуур сатабылы табан туьанар. Кэпсэтэр кэмнэ бэйэ корбутун, истибитин, аахпытын сиьилии сэьэргиир.

Дьон ойдоспот, тыл тылга киирсибэт буолар торуоттэрин соптоохтук сыаналыыр, сатаан ырытар, ойдоьуу суолун добоннук тобулар.

Тустаах уерэх предметин уерэтии тумугэ (предметные результаты)

-аа5ыы сурун уеруйэхтэрин баьылыыр

-айымньы араас керунун бол5ойон истэр

-норуот айымньыта уонна уус-уран литература, тереебут уонна атын омук литературата диэни араарар

-аахпыт уус-уран айымньытын суруйааччытын аатын уонна керунун бол5ойор уеруйэхтээх

-сааьыгар септеех араас керуннээх (уус-уран, уерэх, научнай-популярнай) тиэкиьи арааран ейдуур, ырытар, туьанар

-кэпсээьин араас керунун (сиьилии, кылгатан, талан, быьа тардан) билэр, сорудах быьыытынан туьааннаах керуннэ сеп тубэьиннэрэрн кэпсиир

-себулээн аахпыт айымньытын туьунан ааҕааччы дневнигэр уьуктубут иэйиитин уллэстэн санаатын суруйар

-сааьыгар сеп тубэьэр айымньы тылын араас дэгэт суолтатын ейдуур, тоҕоостоох миэстэҕэ кубулуйбат уус-уран быьаарыыны, ес хоьоонун, уус-уран ньыма арааьын кэпсииригэр туьанар

-айымньыттан себулээбит кэрчигин талан уерэтэр, ейтен хоьоонноохтук аа5ар

-чопчу тиэмэҕэ араас керуннээх суругунан айар улэни толорор


  1. Уерэтии тумугун хонтуруоллааьын методическай ис хоьооно

Хонтуруол керунэ

Хонтуруол ис хоьооно

Истии

Айымньы ис хоьоонун, тылын-еьун, сана интонациятын тиэкиьи ааҕыы уратытын болҕойуу

Эппиэттээьин

Айымньы ис хоьоонунан ыйытыыга кылгатан, сиьилии эппиэттээьин

Тылы сайыннарыы

Айымньы биьирэмнээх эбэтэр омсолоох геройун быьаарар тыллары болҕойуу, билбэт тыл суолтатын тылдьыттан булуу

Айымньыттан кулуус, тирэх тыллары булуу, ейдеен ааҕыы

Сыаналааьын

Айымньы ис хоьоонун уонна бэйэ иэйиитин алтыьыннаран истэр

Быьаарыы

Уерэх сыалын, истибит уус-уран айымньытын уратытын, айымньы керунун, сюжет сайдыытын быьааран истии

Таска ааҕыы

Суьуеҕу, этиини таба ааҕыы

Ааҕыы тэтимин тус кыаҕар олоҕуран сыыйа тургэтэтии

Сурук бэлиэтин тутуьан тиэкиьи интонациялаахтык ааҕыы

Хоьоону ейтен доргуччу ааҕыы

Олонхо тексин ааҕыллар уратытын билии

Сабаҕалааьын

Тиэкис аатынан, тиэмэтинэн, ойууларынан ис хоьоонун сабаҕалааьын

Дакаастааьын

Тиэкистэн ааптар иэйиитин, санаатын булан этии, быьаарыы

Тэннээьин

Уус-уран айымньылар уратыларын булан тэннээьин

Кэпсээьин

Айымньыны сиьилии, кылгатан, талан кэпсээьин

Кэтээн керуу

Ойуулары керен, тиэкис сюжетыгар сеп тубэьиннэрии, кэтээьин






  1. Календарнай - тематическай былааннааьын

5 «б» кылаас

Уруок темата

Уруок ис тутула

Керде

рер маты

рыйаал

Тылы сайыннарыы

Чаас

Кун-ый

Литература теорията

Лекс.-стил.улэ

Агрокомпонент

ктп

Факт

1

Киирии

«Кинигэ - билии терде

Кинигэ. Таллан Бурэ хоьооно

Хоьоону тыл-ес, тутул еттунэн ырытыы.

Ыйыт.-эпп.

Учеб

ник

2

3.09

5.09

.Хоьоонунан айымньы

2

Норуот тылынан уус-уран айымньыта уонна литература

-норуот тылынан уус-уран айымньытын туьунан ейдебул

-айыллар, тар5анар уратыта

-саха норуотун тылынан уус-уран айымньытын сурун керуннэрэ

-норуот айымньыта - норуот баайа, культурата, искусствотын терде.

Учеб

ник

2

10.09. 12.09

фольклор

3

Остуоруйа

«Биэс ынахтаах Бэйбэрикээн эмээхсин»

«Учугэй Уедуйээн»

«Кетердер мунньахтара»

-норуот остуоруйатын уус-уран уратыта, керуннэрэ

-дьиктилээх-алыптаах тугэннэр

-фантастика

-олох уонна остуоруйа

-остуоруйа геройдара

-норуот сырдык, утуе быьыы-майгы еруу кыайа, ерегейдуу туруо диэн эрэлэ

-остуоруйа тутула

-уус-уран тыл суолтата

Учебник

Эбии уус-уран остуоруйа кинигэлэрэ

Хобо чуораан

Хандьытаал таас

Чалах тиит

Сулуу

Кычым

Чаппардаах

Мойбордоох

Симэхсин эмээхсин

Ба5ах

Сарар

Учебник ойуута

Уруьуй

Остуоруйа айан кинигэ оноруу

6

17.09

19.09

24.9

26.9

1.10

3.10

Остуоруйа

Фантастика

Айымньы тутула

4

Ес хоьооно

-ес хоьоонун ейдебулэ

-киэнник тар5аммыт араас ес хоьоонун суолтата

-ес хоьооно - сиэр-майгы суруллубатах сокуона

-саха ес хоьоонун уус-уран уратыта

-ес хоьоонун кэпсээннэ туттуу

Араас темалаах ес хоьоонун холобура

Айылҕа, оҕуруот астарын туьунан

ес хоьоонун кэпсээн айарга туттуу

2

8.10

10.10

ес хоьооно

5

Таабырын

-ейдебулэ, уескээбит терде

-уус-уран уратыта

-бэргэн тэннээьин

-айар уонна таайар кистэлэн

-мындыр, булугас ейге-санаа5а эрчийэр кууьэ

-таабырын интонацията

Араас темалаах таабырын холобура

2

15.10

17.10

таабырын

6

Чабыр5ах

-ейдебулэ

-сытыы, ох тыла

-дьуерэ тыл наарданара

-керунэ

-интонацията

-кистэлэнэ, аа5ыллара

Куьа5ан быьыыны, майгы-сигили итэ5эьин сымна5астык элэктээн хаарыйан хоьуйуу

Сылгы-суеьу туьунан норуот чабыр5а5ын холобура

2

22.10

24.10

Чабыр5ах

7

Норуот тылынан уус-уран айымньытын тумуктээьин

БЕК оонньуу

2

29.10

31.10

Чиэппэр устата


18

I ч.

8

Саха литературата

С.Р.Кулачиков- Эллэй

1904-1976сс

«Чурум - Чурумчуку»

(норуот остуоруйатын ис хоьоонугар оло5уран суруллубут поэма)

-литература айымньыта диэн ейдебул

-норуот уонна суруйааччы айымньытын уратылара, айыллара

-суруйааччы остуоруйата

-саха остуоруйаьыт суруйааччылара

-суруйааччы остуоруйатыгар норуот остуоруйатын матыыптара

-сырдык-харана, утуе-меку хабырыйсара

Портрет

учебник

Тордох

Олооччу

Чуола5ай

Чохоо

Обоччо

Кугдан

Чачынньыар

Улан сылгы

Ча6ар

Дьор5оот

Тосхол

Чочумаас

Сыр5ан эьэ

Чучураан

соллонноох

Айылҕаны ойуулааьы

ны айымньы ис хоьоонугар сеп тубэьин

нэрэн уруьуй

4

12.11

14.11

19.11

21.11

Литературнай айымньы

Суруйааччы

Автор

Сюжет

Былаан

Т.Е.Сметанин

1919-1947сс

«Куерэгэй»

-айымньы тутула

-сурун ис хоьооно

-геройдара

-остуоруйа сорох тугэнэ нуучча норуотун остуоруйатыгар тэнэ

Портрет

Учебник

Айымньы уруьуйа

Харгыат

Атыйах

кукур

Айылҕа туьунан кыракый айар улэ

4

26.11

28.11

3.12

5.12

Айымньы темата

идеята

9

Суруйааччы чабыр5а5а

П.Н.Тобуруокап

«Тараас туьунан чабыр5ах»

-суруйааччы айбыт чабыр5а5а

-билинни кэм чабыр5а5ын ис хоьооно

-тылын-еьун уратыта

2

10.12

12.12

Болот Боотур

«Чо5ой уонна Ньо5ой»

-чабыр5ах сурун уратыта

-утарыта туруоруу

Чо5ой

Ньо5ой

Келеек

Телке

Илгэ

хамыйах

Сылгы,

суеьу туьунан ахсаан чабырҕаҕы истии

1

17.12

Айымньы сурун санаата

М.Матахова

«Силиспит сиртэн, майгыбыт мантан»

-чабыр5ах сурун ис хоьооно

-уратыта

1

19.12

Суруйааччы чабыр5а5ын тумуктээьин


1

24.12


Хатылааьын


1

26.12

Чиэппэр устата


14

II ч.

10

Кэпсээн

-кэпсээн ейдебулэ

-жанр уратыта

1

10.01

кэпсээн

С.Омоллоон

1906-2005сс

«Харана5а тыкпыт сырдык»

А.Д.Неустроева

1903-1947сс

«Тиргэьиттэр»

Н.Заболоцкай

1908-1987сс

«Сайылыкка»

У.Нуолур

1929-1999сс

«Саллаат о5ото Чооруона»

Н.А.Лугинов

1948-2011сс

«Чыркымай»

С.Тумат

1944с

«Муора арыытыгар айан»

-кэпсээн геройа: быьыыта-майгыта,

олоххо, дьонно, бэйэтигэр сыьыана

-ойо5ос герой айымньыга суолтата

-кэпсээннэ ойуулааьын уонна сэьэргээьин ылар миэстэтэ

-кэпсэтии, диалог, монолог кестуутэ

-кэпсээн автора

-кэпсээн айыллар теруетэ

-аа5ааччыны тардар кууьэ

-кэпсээннэр сурун ис хоьоонноро

-этэр сурун санаалара

-кылгас былааннара

-геройдарын уратылара

Силэпсиэп учуутал

Ньукуус

Дьаакып

Болдьумаар

Даайыс

Уйбаанка

Буетукээс

Марыына

Сэмэнчик

Келепунэ

Уус Наьаар

Чооруона

Ардьаах

Эмэккэ

Бии

Чыркымай

Боруллуо

Сибики

Эгди

Нарта

Дьор5оот

Айылҕа

Ойуулаа

ьына

уруьуй

1


3

1


3

2


3

1

2

2

1

14.01


16.01

21.01

23.01

28.01


30.01

4.02

6.02

11.02

13.02

18.02

20.02

25.02

27.02

3.03

5.03

10.03

12.03

17.03

Жанр

Автор

Айымньы геройа

(сурун,

Ойо5ос)

Кэпсэтии

Монолог

Диалог

Ойуулааьын

Сэьэргээьин

Мэтириэт

проза

Хатылааьын

Тест

БЕК

Ыйыт.-эпп.

1

19.03

Чиэппэр устата


20

IIIч.

11

Хоьоон

-хоьоон ейдебулэ

-иэйиини истин тылынан этии

1

4.04

Кэпсээнинэн уонна хоьоонунан этии

Е.Елексей

«Уруйэ»

А.И.Софронов

«Маннайгы Хаар»

С.Данилов

«Кыьынны кун»

И.Артамонов

«Мин мантан сэриигэ барбытым»

П.Н.Тобуруокап

«Куерэгэйдиин керсуьуу»

С.Тимофеев

«Мин ийэм»

-хоьоон киьиэхэ дьайар кууьэ

-хоьоонунан уонна кэпсээнинэн суруйуу уратыта

-сахалыы хоьоон киэбэ

-кээмэйэ суох урун хоьоон

-аллитерация (хоьоонно дор5оон дьуерэлэьиитэ)

-тэн кээмэйдээх хоьоон

-ритм, рифма ейдебулэ, туттуллуута

-хоьоону аа5арга ис хоьоон уонна

форма суолтата

-атын поэттар хоьоонноругар тэннээьин

-мелодия айыллыыта (ырыа буолбут хоьооннор)

-хоьоон айарга холонуу

-«олох чахчыта» хоьоонорго кестуутэ

Портрет

Учебник

Поэттар кинигэлэрэ

Уруйэ

Кебуерунньук Хаар

Кураанах Хаар

Сыа Хаар

Манан Хаар

Кыраьа Хаар

Далбар

Сир-уот терминнэрэ

6

7.04

11.04

14.04

18.04

21.04

25.04

Хоьоон ритма уонна рифмэтэ

Тэннээьи

н

эпитет поэт

поэзия

строка

строфа



Хатылааьын


2

28.04

2.05

12

Драма

У. Избеков

«Оотуй уонна Тоотуй

-драмат. айымньы ейдебулэ

-Драма сурун уратыта , анала

-драма5а быьыы-майгы кэпсэтиинэн, айымньы геройун санатынан арыллар кистэлэнэ

Учебник

ойуута

Харда5ас

Банда

Бандьыыт

Кыьыл саллаат

Уруьуй

1

3

5.05

9.05

12.05

16.05

Драма

Диалог

Монолог

Полилог

Ремарка

Хатылааьын


2

19.05

23.05

Сыллаа5ы хатылааьын


2

26.05

30.05

Чиэппэр устата


16

IVч

Сыл устата


68









6 «а» кылаас

Уруок темата

Уруок ис тутула

Керде

рер маты

рыйаал

чаас

Кун-ый

Литература теорията

Лекс.-стил.улэ

Агроком

понент

ктп

Факт.

1

Олонхо

«Эрчимэн Бэргэн»

Олонхо ейдебулэ

Олонхо5о сырдык-харана курсуутэ

Уус-уран тыла

Ойуулуур-дьуьуннуур ньымата

Фантастика уонна олох алтыьыыта

Олонхоьут талаана

Киэнник биллибит олонхоьуттар

Олонхоттон билбэт тыллары быьаарыы

Олонхоттон сылгыга, суеьугэ сыьыаннаах тыллары ырытыы

1

6

3.09

5.09

10.09

12.09

17.09

19.09

24.9

Аллитерация

Кубулуйбат эпитет

Тэннээьин

Омуннааьын

Техтеруйуу

ханалытыы

2

Норуот сэьэнэ

«Майа5атта Бэрт Хара»

«Манчаары Баьылай»

Норуот сэьэнин ейдебулэ

Сэьэн арааьа:

-историческай.,

-ураты дьо5урдаах (куустээх, быьый, ырыаьыт) дьон туьунан,

-итэ5эл сэьэнэ

Сэьэн

Номох

Уьуйээн

Уус-уран сэьэргээьин, сиьилээьин араас ньымата

Олох кырдьыга уонна уус-уран оноьуу

Хартыына

лар

худ. кинигэ

Былыргы олоххо туттуллар тыл-ес суолтатын быьаарыы

Сэьэннэ айыл5а, сир-уот кестуутэ

2

3

4

26.9

1.10

3.10

8.10

10.10

15.10

17.10

22.10

24.10

Сэьэн

Номох

Уьуйээн

Сэьэргээьин

сиьилээьин

Хатылааьын


2

29.10

31.10

Чиэппэр устата


18

I ч.

3

Киьи утуе сиэрэ-олох сунньэ

А.И.Софронов - Алампа

«Дьуьун кубулуйумтуо»

Кэпсээн

Сатира

Н.Д.Неустроев

«Тиэтэйбит»

2 тегуллээх комедия

Комедия

С.А.Саввин - Кун Дьирибинэ

«Тураахтаах куудээх»

Угэ

С.С.Яковлев - Эрилик Эристиин

«Хачыгыр»

Уус-уран литература керуннэрэ эбэтэр уус-уран тылынан айыы эйгэтигэр айанна сирдиир суоллар

Кэпсээн сюжета, тутула

Лит.герой мэтириэтэ, кинини хоьуйар уус-уран ньыма

Кэпсээннэ айыл5аны ойуулааьын, дьуьуйуу (пейзаж) уус-уран суолтата, ньымата

Кэпсээннэ ис хоьоон уонна тутул дьуерэлэьиитэ

Саха кэпсээнигэр киьи майгытын-сигилитин эгэлгэтин арыйыы

Комедия ейдебулэ

Угэ ейдебулэ

Киьи куьа5ан кэмэлдьтин, сиэргэ баппат майгыны-сигилини сытыытык элэктээн хоьуйуу

Угэ тутула, тыла-еье

Угэьит поэттар

Кэпсээн сурун ис хоьооно

Сурун этэр санаата

Сурун герой ыар дьыл5ата

Баай уонна дьаданы проблемата арыллыыта

Уус-уран кинигэлэр

ЦОР

Тыллар таба суруллуулара





Угэ тыла-еье

Былыргы таннар танас

Керуннэрэ

Сылгы-суеьу ене-дьуьунэ



Саха киьитин танаьа-саба, аьа-уелэ - тыллары быьаарыы




1

2


3


1

1

1

4

12.11

14.11

19.11


21.11

26.11

28.11

3.12

5.12

10.12

12.12

17.12

19.12

24.12

Эпос

Лирика

Драма

Сюжет

Композиция

Сатира

Комедия


Угэ

Аллегория


Лит. герой

мэтириэт

Хатылааьын


1

26.12

Чиэппэр устата


14

II ч.

П.А.Ойуунускай

«О5о куйуурдуу турара»


Д.К.Сивцев - Суорун Омоллоон

«Чуечээски»

Пейзаж уус-уран суолтата

Киьи кууьэ - тулуур уонна дьулуур

Айымньы аатын ис номо5о

«Уерэх - билии - норуот иннигэр охсуьар модун куус»

Оччотоо5у Саха оло5о

Айымньы тутула, тыла-еье

Сиьилии кэпсээьин

Айылҕаны ойуулуур тыл-ес уратыта,

араас ньымата

Айыл5аны ойуулааьын

2


5

12.01

17.01


19.01

24.01

26.01

29.01

31.1

Пейзаж

Хатылааьын

Лит.викторина

Айар улэ

Ейтен суруйуу

1

2.02

4

Тереебут сир, киьи, ийэ тыл - олох ситимэ

В.М.Новиков - Куннук Уурастыырап

«Олох»

С.Р.Кулачиков - Эллэй

«Таптыа5ын ийэни»

А.Г.Кудрин - Аба5ыыныскай

«Куех»

А.А.Иванов - Кундэ

«Тереебут тыл»

«Кии сыта»

С.П.Данилов

«Саха саната»

Т.Е.Сметанин

«Егор Чээрин»

Сахалыы хоьоонно уус-уран уобарас араас кестуутэ

Киьи санаата, ис дууьата, уеруутэ-хомолтото поэт долгуйуутунан, тылынан-еьунэн бэриллиитэ

Хоьоонно этиини оноруу араас ньымата:

Инверсия

Перифраз

Хатылааьын

Риторикалаах этии (ыйытыы)

Хоьоон ойуулуур-дьуьуннуур ньымата:

Эпитет

Тэннээьин

Холуйан этии (метафора)

Кубулутан этии (метонимия)

Куех дьуьун кестуутэ

Поэт туруга

Хоьоон тэннэбиллэрэ

Сурун санаа бэриллиитэ


Сэьэн ейдебулэ

Сюжета

Тутула (пролог, кестуу, хартыына, эпилог)

Хомуур уобарас

Символ уобарас

Айымньыга норуот сэьэнин угэстэрэ

Сэьэн ис хоьооно

Ырыа текстэрэ

Ырыалар фонограммалара

Суруйааччылар кинигэлэ

рэ, мэтириэт

тэрэ

Арыа тылын -еьун уратыта

Айыл5аны ойуулааьын




Куех диэн тыл суолтатын быьаарыы


1

1

2


1


1


2


1

4

7.2

9.02

14.02

16.02


21.02


23.02


28.2

2.03

7.03

9.03

14.03

16.03

21.03

Инверсия

Перифраз

Хатылааьын

Риторическай этии

Риторическай ыйытыы

Эпитет

Тэннээьин

Метафора

Метонимия



Пролог

Кестуу

Хартыына

Эпилог

Жанр

Сюжет

Тутул

Уобарас

Символ уобарас

Хатылааьын

Ейтен улэ

1

23.03

Чиэппэр устата


20

IIIч

Н.А.Лугинов

«Нуоралдьыма чаранар»

Айыл5аны ойуулааьын

П.Н.Тобуруокап

«Текелук уонна Тэкэлик»

Сэьэнинэн айымньы керуннэрэ

Автобиографическай еруттээх сэьэн

Норуот муудараьын кестуутэ

Пейзаж ецдебулэ

Айар улэ (холонуу)

Айымньы ис хоьооно

Айыл5а кырачаан чыычаахтарын олохторун эйгэтэ, тугэнэ

Сэьэн иитэр суолтата

Сэьэн

Кэпсээн

Роман

Остуоруйа

Айылҕа ойуута

Айыл5аны ойуулааьын уратыта


«Биьиги кыракый до5отторбут» айар улэ

5


1

5


1

4.04

6.04

11.04

13.04

18.04

20.04

25.04

27.04

2.5

4.05

9.05

11.05

Пейзаж

Ойуулаа

ьын

Хатылааьын

Лит.викторина

Айар улэ

Ейтен суруйуу

2

16.05

18.05

Сыллаа5ы хатылааьын

Ейтен улэ

Чинчийэр улэ

Диспут

3

23.05

25.05

30.05

Чиэппэр устата


16

IVч

Сыл устата


68


7 «а» кылаас

Уруок темата

Уруок ис тутула

Керде

рер маты

рыйаал

Тылы сайыннарыы

Чаас

Кун-ый

Литература теорията

Лекс.-стил.улэ

Иллюстр. улэ

КТП

ФАКТ

1

Уус-уран литература - тыл искусствота

Искусство ейдебулэ

Искусство айымньыта

Уус-уран уобарас

Уобарастаан хоьуйуу быьаарыыта

Учеб

ник

2

1.9

4.9

искусство

2

Норуот тылынан уус-уран айымньыта

Сиэр-туом тойуга

Булчут алгыьа

Балыксыт алгыьа

Уруу алгыьа

Ыьыах алгыьа

Норуот ырыалара

Кыталык

Ат ырыата

Чабычах ырыата

Ситтиэ

норуот тылынан уус-уран айымньытын туьунан ейдебул

сиэр-туом тойугун керунэ

алгыс

анда5ар

кырыыс

ойуун, уда5ан тойуга

уус-уран тыл кууьэ, иччитэ

айыл5а суду кууьугэр унуу-суктуу, итэ5эл кестуутэ

Саха ырыата

Ырыа - дууьа кыната, санааны кете5ер, уоскутар анала, алыба

Ырыа темата

Ырыаны толоруу арааьа:

Дэгэрэн,

Дьиэрэтии,

Хабар5а

Ырыа тутула

Ырыа уус-уран тыла

Ырыаны айар кистэлэн

Импровизация

Саха ырыатын олуга

Учеб

ник

4



4

8.9

11.9

15.9

18.9



22.9

25.9

29.9

2.10

Фольклор

Алгыс

Анда5ар

Кырыыс

Тойук


Ырыа

импровизация

3

Эпическай айымньылар


А.И.Софронов

«Куоратчыт»

Кэпсээн

П.А.Ойуунускай

«Сурэх»

Эпическай айымньы ейдебулун байытыы

Кэпсээн керунэ: олох-дьаьах, сатир., фантаст., романт.,

Новелла

Лит.герой

Герой ис дууьатын, уйул5атын, иэйиитин ойуулааьын араас ерутэ

Герой иитиллэр, олорор эйгэтэ

Уьун Ыстапаан уобараьа

Мэхээчэ уобараьа

1


4


2

6.10


9.10

13.10

16.10

20.10

23.10

27.10

Кэпсээн

Фантастика

Романти

ка

новелла

Хатылааьын

Лит.викторина

1

30.10


Чиэппэр устата


18

I ч.


Д.К.Сивцев - Суорун Омоллоон

«Ачаа»

«Бэйэтэ эмтиэкэ»

Керр - кулуу

Хаадьы (юмор)

Элэк

Э5э (Ирония)

Кэпсээнньит уобараьа

Ачаа уобараьа, майгыта

Макаар - олох хаалынньана

Кэпсээннэ уус-уран ньыма туттуллуута


4

10.11

13.11

17.11

20.11

Юмор

Сатира

Ирония

4

Фантастика ейдебулэ

Г.С.Угаров

«Баьыр5ас»

Н.А.Габышев

«Кундэлэй туьунан кэпсээннэр»

«Дээбикий хоьуун»

«Ытыс са5а кэпсээннэ»

Туундара уонна олох

В.Н.Гаврильева

«Кыьыл Бэргэьэчээн уонна Сур Бере…»

Олоххо баар курдук уобарастаан кердеруу (ба5а санааны)

Айымньы сурун санаата

Сэьэргээччи уобараьа

Кэпсээн темата

Томмот Иванович арыйыыта

Кердеех кэпсээннэр тутуллара

Кэпсээннэ биир тылы, биир этиини табан туттуу суолтата

Кинигэлэр 1976, 1986

Араас уьуйээннэр тустарынан

Историческай матырыйаал, уус-уран айымньы уратылара

«Хоьуун» тыл суолтата

Уус-уран образтаан этии

Искусство5а кэрэни айыы

Кэрэ айымньы диэн тугуй?

Айымньы геройдара, уратылара

Кэрэ5э тардыьыы ейдебулэ



БЕК оонньуу

1

2


3




2

24.11

27.11

2.12


4.12

8.12

11.12

15.12



18.12

22.12

фантастика

5

Кэпсээн ейдебулэ, керуннэрэ

Олох-дьаьах туьунан

Сатиралаах

Фантастикалаах

Романтикалаах


1

25.12


Хатылааьын

Айар улэ

Ейтен улэ

1

29.12

Чиэппэр устата


14

II ч.

6

Лирическэй айымньылар

А.Е.Кулаковскай

«Кэччэгэй баай»

«Куорат кыргыттара»

Архаизм ейдебулэ

А.И.Софронов

«Туохтан»

«Ыччат сахаларга»

«Тереебут дойдубар»

П.А.Ойуунускай

«Еруел кэриэьэ»

«Муора»

В.М.Новиков - Куннук Уурастыырап

«Кыайыы кунэ»

«Олох»

С.С.Васильев

«Улуу Ильмень» баллада

П.Н.Тобуруокап

«Ендуруускэ тиэтэйбэт»

«Хаппытыан»

Юмор уонна сатира

Сахалыы хоьоон теорията

Сахалыы хоьоон иэйии куурээнин этэр арааьа:

Анда5ар

Уруй-айхал - ода

Кутур5ан

Санаар5абыл - элегия

Кер-кулуу - юмор

Сатира

Анабыл

Лирика ейдебулэ

Лирическай герой уонна поэт уобараьа

Поэт - лирик, грахданин

Хоьоонно иэйиини этэр ньыма

Ураты стили, тылы-еьу туттуу

Хоьоонно этии тутулун арааьа





Баллада ейдебулэ

Ырыаьыт поэт

Ырыа буолбут хоьооннор

Сатирическай хоьооннор

Портрет

учебник

Айымньы ис хоьоонугар уруьуй

3



1

3


2


2


2

1


1

1

12.1

15.1

19.1



22.1

26.1

29.1

2.2


5.2

9.2

12.2

16.2


19.2

26.2

1.3


4.3

11.3

Одо

Архаизм

Элегия

Лирика

Лирическэй герой

Баллада

Юмор

Сатира

7

Драматическай айымньылар

Т.Е.Сметанин

«Лоокуут уонна Ньургуьун»

Драма ейдебулэ

Керунэ:

Комедия

Драма

Трагедия

Драма5а быьыы-майгы, герой характера арыллыытыгар утарсыы, меккуен суолтата

Конфликт теруетэ, тынааьына, селлуутэ

Портрет

Учебник

Айымньы уруьуйа

1

3

15.3

18.3

22.3

25.3

Драма

Конфликт

Чиэппэр устата


20

IIIч

8

Сэьэн

Н.Г.Золотарев-Н.Якутскай

«Кемустээх уруйэ»

Сэьэн керунэ:

Олох-дьаьах

Сиэр-майгы туьунан сиьилиир

История чахчыларыгар, докумуонна оло5урбут

Фантастикалаах

Быьылааннаах, уо.д.а.

Сэьэн тематын баайа

Сэьэн проблемата

Сэьэннэ герой характерын сайдыыта

Сюжеты таныы


4

5.4

8.4

12.4

15.4

Айымньы сурун санаата

Сэьэн

Сюжет

9

Поэма ейдебулэ

А.И.Софронов

«Сылбах тиит»

В.М.Новиков-К.Уурастыырап

«Муустаах муора»

Поэма ейдебулэ

Поэма уратыта

Поэма арааьа

Поэма айыллар кистэлэнэ

Эпос уонна лирика алтыьыыта

Олох, дьыл5а, кэм-кэрдии, сиэр-майгы туьунан тумуктэммит санааны поэт иэйиитин, долгуйуутун ненуе биэрии

Ханалытан этии - аллегория

Холооьун - антитеза


2

2

19.4

22.4

26.4

29.4

Поэма

Аллегория

Антитеза

10

Роман ейдебулэ

Н.Е.Мординов - Амма аччыгыйа

«Сааскы кэм»

(быьа тардыы)

Роман ейдебулэ

Роман уратыта

Романа киьи уонна норуот дьыл5ата

Лит.герой иитиллэригэр, сайдарыгар тулалыыр эйгэ сабыдыала

Роман уустук тутула


4

3.5

6.5

10.5

13.5

Роман

11

Публицистика ейдебулэ

С.Омоллоон

«Дорообо куех тыам»

Публицистика сурун ейдебулэ

Уратыта

Анала

Пулицистика жанрын сурун арааьа:

Очерк

Ыстатыйа

Ахтыы

Дьуьуйуу

Суоллаа5ы бэлиэтээьин

Куннук

Эссе


2

17.5

20.5

Хатылааьын

Айар улэ

Лит.викторина

1

24.5


Сыллаа5ы хатылааьын

Кэпсээн

Хоьоон

Драма

Сэьэн

Поэма

Роман

публицистика

2

27.5

31.5

Чиэппэр устата


16

IVч.

Сыл устата


68








7 «б» кылаас

Уруок темата

Уруок ис тутула

Керде

рер маты

рыйаал

Тылы сайыннарыы

Чаас

Кун-ый

Литература теорията

Лекс.-стил.улэ

Иллюстр. улэ

КТП

ФАКТ

1

Уус-уран литература - тыл искусствота

Искусство ейдебулэ

Искусство айымньыта

Уус-уран уобарас

Уобарастаан хоьуйуу быьаарыыта

Учеб

ник

1

2.9

искусство

2

Норуот тылынан уус-уран айымньыта

Сиэр-туом тойуга

Булчут алгыьа

Балыксыт алгыьа

Уруу алгыьа

Ыьыах алгыьа

Норуот ырыалара

Кыталык

Ат ырыата

Чабычах ырыата

Ситтиэ

норуот тылынан уус-уран айымньытын туьунан ейдебул

сиэр-туом тойугун керунэ

алгыс

анда5ар

кырыыс

ойуун, уда5ан тойуга

уус-уран тыл кууьэ, иччитэ

айыл5а суду кууьугэр унуу-суктуу, итэ5эл кестуутэ

Саха ырыата

Ырыа - дууьа кыната, санааны кете5ер, уоскутар анала, алыба

Ырыа темата

Ырыаны толоруу арааьа:

Дэгэрэн,

Дьиэрэтии,

Хабар5а

Ырыа тутула

Ырыа уус-уран тыла

Ырыаны айар кистэлэн

Импровизация

Саха ырыатын олуга

Учеб

ник

4



4

3.9

9.9

10.9

16.9



17.9

23.9

25.9

30.9

Фольклор

Алгыс

Анда5ар

Кырыыс

Тойук


Ырыа

импровизация

3

Эпическай айымньылар


А.И.Софронов

«Куоратчыт»

Кэпсээн

П.А.Ойуунускай

«Сурэх»

Эпическай айымньы ейдебулун байытыы

Кэпсээн керунэ: олох-дьаьах, сатир., фантаст., романт.,

Новелла

Лит.герой

Герой ис дууьатын, уйул5атын, иэйиитин ойуулааьын араас ерутэ

Герой иитиллэр, олорор эйгэтэ

Уьун Ыстапаан уобараьа

Мэхээчэ уобараьа

1


4


2

1.10


7.10

8.10

14.10

15.10

21.10

22.10

Кэпсээн

Фантастика

Романти

ка

новелла

Хатылааьын

Лит.викторина

2

28.10

29.10

Чиэппэр устата


18

I ч.


Д.К.Сивцев - Суорун Омоллоон

«Ачаа»

«Бэйэтэ эмтиэкэ»

Керр - кулуу

Хаадьы (юмор)

Элэк

Э5э (Ирония)

Кэпсээнньит уобараьа

Ачаа уобараьа, майгыта

Макаар - олох хаалынньана

Кэпсээннэ уус-уран ньыма туттуллуута


4

11.11

12.11

18.11

19.11

Юмор

Сатира

Ирония

4

Фантастика ейдебулэ

Г.С.Угаров

«Баьыр5ас»

Н.А.Габышев

«Кундэлэй туьунан кэпсээннэр»

«Дээбикий хоьуун»

«Ытыс са5а кэпсээннэ»

Туундара уонна олох

В.Н.Гаврильева

«Кыьыл Бэргэьэчээн уонна Сур Бере…»

Олоххо баар курдук уобарастаан кердеруу (ба5а санааны)

Айымньы сурун санаата

Сэьэргээччи уобараьа

Кэпсээн темата

Томмот Иванович арыйыыта

Кердеех кэпсээннэр тутуллара

Кэпсээннэ биир тылы, биир этиини табан туттуу суолтата

Кинигэлэр 1976, 1986

Араас уьуйээннэр тустарынан

Историческай матырыйаал, уус-уран айымньы уратылара

«Хоьуун» тыл суолтата

Уус-уран образтаан этии

Искусство5а кэрэни айыы

Кэрэ айымньы диэн тугуй?

Айымньы геройдара, уратылара

Кэрэ5э тардыьыы ейдебулэ



БЕК оонньуу

1

2


3




2

25.11

26.11

2.12


3.12

9.12

10.12



16.12

17.12

фантастика

5

Кэпсээн ейдебулэ, керуннэрэ

Олох-дьаьах туьунан

Сатиралаах

Фантастикалаах

Романтикалаах


1

23.12

Хатылааьын

Айар улэ

Ейтен улэ

1

24.12

Чиэппэр устата


14

II ч.

6

Лирическэй айымньылар

А.Е.Кулаковскай

«Кэччэгэй баай»

«Куорат кыргыттара»

Архаизм ейдебулэ

А.И.Софронов

«Туохтан»

«Ыччат сахаларга»

«Тереебут дойдубар»

П.А.Ойуунускай

«Еруел кэриэьэ»

«Муора»

В.М.Новиков - Куннук Уурастыырап

«Кыайыы кунэ»

«Олох»

С.С.Васильев

«Улуу Ильмень» баллада

П.Н.Тобуруокап

«Ендуруускэ тиэтэйбэт»

«Хаппытыан»

Юмор уонна сатира

Сахалыы хоьоон теорията

Сахалыы хоьоон иэйии куурээнин этэр арааьа:

Анда5ар

Уруй-айхал - ода

Кутур5ан

Санаар5абыл - элегия

Кер-кулуу - юмор

Сатира

Анабыл

Лирика ейдебулэ

Лирическай герой уонна поэт уобараьа

Поэт - лирик, грахданин

Хоьоонно иэйиини этэр ньыма

Ураты стили, тылы-еьу туттуу

Хоьоонно этии тутулун арааьа





Баллада ейдебулэ

Ырыаьыт поэт

Ырыа буолбут хоьооннор

Сатирическай хоьооннор

Портрет

учебник

Айымньы ис хоьоонугар уруьуй

3



1

3


2


2


2

1


1

1

13.1

14.1

20.1



21.1

27.1

28.1

3.2


4.2

10.2

11.2

17.2


18.2

24.2

25.2


2.3

3.3

Одо

Архаизм

Элегия

Лирика

Лирическэй герой

Баллада

Юмор

Сатира

7

Драматическай айымньылар

Т.Е.Сметанин

«Лоокуут уонна Ньургуьун»

Драма ейдебулэ

Керунэ:

Комедия

Драма

Трагедия

Драма5а быьыы-майгы, герой характера арыллыытыгар утарсыы, меккуен суолтата

Конфликт теруетэ, тынааьына, селлуутэ

Портрет

Учебник

Айымньы уруьуйа

1

4

9.3

10.3

16.3

17.3

23.3

Драма

Конфликт

Хатылааьын


1

24.3

Чиэппэр устата


20

IIIч

8

Сэьэн

Н.Г.Золотарев-Н.Якутскай

«Кемустээх уруйэ»

Сэьэн керунэ:

Олох-дьаьах

Сиэр-майгы туьунан сиьилиир

История чахчыларыгар, докумуонна оло5урбут

Фантастикалаах

Быьылааннаах, уо.д.а.

Сэьэн тематын баайа

Сэьэн проблемата

Сэьэннэ герой характерын сайдыыта

Сюжеты таныы


4

6.4

7.4

13.4

14.4

Айымньы сурун санаата

Сэьэн

Сюжет

9

Поэма ейдебулэ

А.И.Софронов

«Сылбах тиит»

В.М.Новиков-К.Уурастыырап

«Муустаах муора»

Поэма ейдебулэ

Поэма уратыта

Поэма арааьа

Поэма айыллар кистэлэнэ

Эпос уонна лирика алтыьыыта

Олох, дьыл5а, кэм-кэрдии, сиэр-майгы туьунан тумуктэммит санааны поэт иэйиитин, долгуйуутун ненуе биэрии

Ханалытан этии - аллегория

Холооьун - антитеза

2

2

20.4

21.4

27.4

28.4

Поэма

Аллегория

Антитеза

10

Роман ейдебулэ

Н.Е.Мординов - Амма аччыгыйа

«Сааскы кэм»

(быьа таррдыы)

Роман ейдебулэ

Роман уратыта

Романа киьи уонна норуот дьыл5ата

Лит.герой иитиллэригэр, сайдарыгар тулалыыр эйгэ сабыдыала

Роман уустук тутула


4

4.5

5.5

11.5

12.5

Роман

11

Публицистика ейдебулэ

С.Омоллоон

«Дорообо куех тыам»

Публицистика сурун ейдебулэ

Уратыта

Анала

Пулицистика жанрын сурун арааьа:

Очерк

Ыстатыйа

Ахтыы

Дьуьуйуу

Суоллаа5ы бэлиэтээьин

Куннук

Эссе


2

18.5

19.5

Хатылааьын

Айар улэ

Лит.викторина

1

25.5

Сыллаа5ы хатылааьын

Кэпсээн

Хоьоон

Драма

Сэьэн

Поэма

Роман

публицистика

1

26.5

Чиэппэр устата


16

IVч.

Сыл устата


68








8 «б» кылаас

Уруок темата

Уруок ис тутула

Чаас

Кун-ый

Литература теорията

Агрокомпонент

Норуот тылынан уус-уран айымньыта

Мифология

Миф - норуот буттуун ейе айбыт филиософията

Миф былыргы дьон, тулалыыр эйгэ, аан дойду, киьи-аймах сыьыанын быьаарар анала

Сир-халлаан, сир-дойду, киьи-суеьу хайдах еускээбитин туьунан мифтэр

Мифологическай уобарастар

«Дьыл о5уьа»

4

3.9

5.9

10.9

12.9

Саха былыргы оло5ун -дьаьа5ын быьаарар тыл-ес туьунан кэпсэтии:


Тойук

Тойук ейдебулэ, уус-уран уратыта

Тойук арааьа, сюжета, уус-уран тутула, сурун уобарастара

Норуокка киэнник биллэр уобарастар

1

17.9

Стиль

Тыл-ес

Уус-уран

сиьилээьин

С.А.Зверев

Норуот талааннаах тойуксута

Оло5о, айар улэтэ

«Суоьалдьыйа Толбонноох»

4

19.9

24.9

26.9

1.10

Сылгыга-суеьугэ, хаьаайыстыба5а туттуллар тэриллэри ырытыы

Саха уус-уран литературата

1Норуот тылынан уус-уран айымньытын угэстэрэ, матыыптара уус-уран литература5а

Норуот тылынан уус-уран айымньыта - саха уус-уран литературатын терде

Норуот айымньытын айар угэстэрин ( ойуулуур-дьуьуннуур, уобарастыыр араас ньыматын, ырыа-тойук кубулуйбат олуктарын, символ уобарастарын, о.д.а.) туттуу

норуот айымньытын ис хоьоонугар эбэтэр матыыбыгар оло5уран суруллубут айымньылар.

Нац.колорит ейдебулэ

Этнографизм кестуутэ

1

3.10

монолог

Саха сылгытын уратылара

А.Е.Кулаковскай - Ексекулээх Елексей

(1877-1926)


Саха уус-уран литературатын теруттээччи

Саха бастакы ырыаьыта-хоьоонгньута

Айар тыл а5ата

«Байанай алгыьа»

Поэт саха норуотун угэьин, итэ5элин хоьоонунан этиитэ

Хоьоон фольклортан, мифологияттан теруттээ5э

Айыл5а суду кууьугэр унуу-суктуу

Баай хара тыа иччитэ Байанай уобараьа

Булчут уобараьа

Хоьоон баай -талым тыла, сиэр-туом тойугун урдук стилин туттуу

2




8.10

10.10



И.М.Гоголев

1930-1998

Саха народнай поэта

«Хара кыталык»

Романна хара кыталык туьунан норуот номо5о

Ураты дьыл5алаах дьон

Айымньы геройдара бэйэ-бэйэлэрин кытта ситимнэрэ

Ойууттар образтара роман тутулугар оруола

Романна дьин олох хартыыната , олох-дьаьах кестуутэ, романтическай тыын, символика элеменнэрэ

Айымньы жанрын уратыта, уус-уран етте

5

15.10

17.10

22.10

24.10

29.10

Историзм

Этнографизм

Романтизм

Символика элеменнэрэ

Жанр уратыта

Саха суеьутун аьын-уелун харайарга аналлаах былыргы иьит-хомуос арааьын туьунан бэсиэдэ

хатылааьын

Салааны тумуктуур тест

1

31.10


Чиэппэр устата

18

1-кы чиэппэр

2

Тереебут дойду туьунан

Тереебут дойду туьунан саха поэттара, сукруйааччылара истин, иьирэх айымньылара

Тереебут буор тардыытын, ахтыл5анын хоьуйуу

Кини дьыл5атын, кэскилин туьунан санаа

Лирика уонна публицистика силбэьиитэ

Саха литературатыгар тереебут дойдуну хоьуйар угэс буолбут символ уобарастар

1

12.11

Символ уобарас

Лирика публицистика

А.И.Софронов-Алампа

1886-1935


Саха литературатын теруттээччилэртэн биирдэстэрэ

Талааннаах поэт, прозаик, драматург


«Тереебут дойду»

Баай ис хоьоонноох, дирин патриотическай айымньы

Норуот уобараьа

Олох уларыйарыгар ба5а санаа кууьэ

Хоьоон ис номо5ун диринэтэргэ дьыл кэмин уобарас гынан туьаныы

Хоьоонно этии араас формата: инверсия, перифраз, хатылааьын, риторическай этии

2

14.11

19.11

инверсия, перифраз, хатылааьын, риторическай этии

С.Р.Кулачиков-Эллэй

1904-1976

Саха народнай поэта, сэрии кыттыылаа5а


«Тереебут дойдубар»

Айыл5а уонна олох тыыннаах хартыыната силбэьиитин лириканы уонна публицистиканы дьуерэлээн тиэрдэр сатабыл

Сонун уобарас, судургу стиль, чочуллубут форма

2

21.11

26.11

Стиль

Форма

Софрон Петрович Данилов

1922-1993

Саха народнай суруйааччыта


«Кии сыта»

А5ыйах тылынан тереебут дойду умнуллубат хартыынатын биэрэр сатабыл

Пейзаж кэпсээн ис номо5о арылларыгар суолтата

Кэпсээн композицията, тыла-еье, уус-уран формата

2

28.11

3.12

Пейзаж

Уус-уран форма

Композиция

Л.А.Попов

1919-1989

Саха народнай суруйааччыта

«Саныыбын тереебут алааспын», «Хоптолор»

Ийэ дойдуга, тереебут сиргэ таптал, ахтыл5ан иэйиитэ

Ханалытан уобарастааьын, кубулутан хоьуйуу

1

5.12



Н.А.Габышев

1922-1991

Саха биллиилээх кэпсээнньитэ

Республика культуратын утуелээх улэьитэ

Оло5ун сурун кэрдиис кэмнэрэ

«Тереебут буор»

Тереебут буор, алаьа дьиэ тардыыта

Кэпсээн лирическай суурээнэ

Киьи уйул5атын инэн-тонон туран ойуулааьын туспата

2

10.12

12.12

Лирическай суурээн


Н.А.Лугинов

1948-2012

Билинни кэм биир бастын прозаига

«Айгылла»

Айымньыга тереебут сир-уот ,кэриэстэбил, кутур5ан, олох сал5аныыта

Оло5у саналыы керуу

Дьон сыьыана тумуллэр, то5ооьор тугэнин сатаан ойцуулааьын

2

17.12

19.12

Оптимизм

Балыктаа

ьын керуннэрин туьунан бэсиэдэ

И.В.Мигалкин

1954-

Саха поэзиятыгар бэйэтин айар истиилин булуммут суруйааччы быьыытынан биллэр

«Ба5ардым»

«Хаар»

«Ырыам»

1

24.12

Ойуулаа

ьын

Дьуьуйуу

Кыьынны айылҕа кестуулэри

гэр айар улэ

Хоьоонно этиини оноруу араас ньымата:

Инверсия

Перифраз

Хатылааьын

Риторическай туьаайан этии

Риторическай ыйытыы

1

26.12


Чиэппэр устата

14

2-с чиэппэр

3

Сэрии уонна эйэ

Сэрии алдьархайын уонна эйэлээх, иллээх олоххо тардыьыыны уус-ураннык хоьуйуу

Сэрии героиката, романтизма уонна тыйыс тыына уус-уран айымньыга

Иэс-чиэс ейдебулэ

Олох уонна елуу туьунан санаа

Эйэ, до5ордоьуу кууьун хоьуйуу

Саха суруйааччылар сэриигэ

Саха норуота тыылга оло5о

1

14.1


Н.Е.Мординов - Амма Аччыгыйа

1906-1994

Саха народнай суруйааччыта

«Аймал5ан» («Сааскы кэм» романтан быьа тардыы)

Хаан тохтуутун, биллибэт сэриини аьа5астык утарыы

Психологическай ойуулааьын

Суруйааччы стилэ

Тынааьыннаах тугэннэ уйул5а хамсааьынын арыйар сатабыл

3

16.1

21.1

23.1

Психологическай ойуулааьын

Суруйааччы стилэ

С.Р.Кулачиков-Эллэй

1904-1976

Саха народнай поэта

«Бырастыылаьыы»

Буойун-поэт кэс тыла

Хоьоон уратыта

Урдук стиллээх тыл-ес, сатабыл

1

28.1

Сюжет Компози

ция

А.Г.Кудрин-Аба5ыыныскай

1907-1960

Саха биир бастакы поэта

«Кыайыы анда5ара»

Эйэ ерегейдуурун иьин норуот охсуьуута

Кыайыыга эрэл

Елбуттэргэ ейдебунньук

1

30.1

Саха былыргы сэбэ-сэбиргэлэ,

сылгыттан -суеьуттэн ылыллар ас -уел туьунан кэпсэтиьии

С.С.Васильев - Борогонскай

1907-1975

Уус-уран айар тыл беден маастара

«Бырастыылаьыы»

«Анда5ар»

2

4.2

6.2

Рифма

Дьуерэ

дор5оон

И.Д.Винокуров - Ча5ыл5ан

1914-1952

Талааннаах поэт

Сэрии кыттыылаа5а

«Саха буойунна»

«Мин улууьум киьитэ»

«Герой туьунан ырыа»

Ийэ дойдуга ытык иэс, чиэс ейдебулун урдуктук тутуу

Ааспыт сэрии трагшедията

Герой елбет-суппэт урдук аата

Бу ус айымньы уус-уран тутул, форма, тыл-ес еттунэн уратыта

2

11.2

13.2

Судургу сюжет

Уруйэни ойуулааьыны ейге уерэтии

М.И.Кузьмин - Макар Хара

1915-1981

Талааннаах поэт, тупса5ай стиллээх журналист

Сэрии кыттыылаа5а

«Кыталык»,

«Саллаат суруктара»

Кыталык - ил-эйэ уобараьа, ахтыл5аннаах тереебут дойду символа

Тыл ойуулуур эгэлгэ кырааскатын туттуу

Саха саллаатын фроннаа5ы оло5ун хоьуйуу

Суруктар кэнчээри ыччакка анабыла

2

18.2

20.2


Хатылааьын

Салааны тумуктээьин тест

25.2

4

Айыл5а абылана

Тереебут айыл5аны уус-ураннык хоьуйуу уратыта

Айыл5а уонна киьи

Тереебут айыл5а киьини тардар, абылыыр кууьэ

Айымньыга айыл5а модун кууьугэр сугуруйэр, намчы тыынын араначчылыыр санаа этиллэрэ

Айыл5аны кытта алтыьыы, силлиьии

Пейзаж ейдебулун диринэтии

Айыл5аны хоьуйар ньымалар

1

27.2

Пейзаж

В.М.Новиков - Куннук Уурастыырап

1907-1993

Саха народнай поэта

«Со5отох хахыйах»,

«Тукулутта эбэбин» ,

«Атыыр уерэ берелер» ,

«Кэ5э»

Айыл5а суду кууьугэр, сиэдэрэй симэ5эр сугуруйэр санаа, иэйии

Айыл5а уонна олох тыыннаах хартыыната

Пейзажнай уонна гражданскай лирика жанрын алтыьыыта

2

3.3

5.3

Пейзажнай уонна гражданскай лирика

Саха айыл5ата

И.Е.Федосеев - Доосо

1927-2003

Поэт, прозаик

«Сардаана»,

«Сааскы сарсыарда»,

«Отуу уота»

Айыл5аны хоьуйуу киьини тардар, абылыыр кууьэ, уобарастыыр уратыта

Тыыннаа5ымсытан кердеруу

1

10.3


Г.С.Угаров - Угаалаах

1940

Саха мындыр уерэхтээ5э, фантаст - суруйааччы

«Долбор сулуьа» (Быьа тардыы)

Фантастика айымньытын туспа, ураты бэлиэтэ

Сэьэннэ айыл5а эйгэтин быьаарыыга наука керуутэ уонна фантастика далааьына

Айымньы формата, тылын -еьун уратыта

Суруйааччы фантазията

4

12.3

17.3

19.3

24.3

фантастика

Суеьуну идэьэлэнии сиэрэ-туома

Чиэппэр устата

20

3-с чиэппэр


Н.А.Лугинов

1948-2012

«Суор» (быьа тардыы)

Саха норуота айыл5аны кытта ситимин символ уобараьынан кердеруу

Тылынан хартыына уус-уран кууьэ

Сэьэргээьин уонна ойуулааьын

Кэпсээннэ диалог уонна ис монолог - характеры арыйар сурун ньыма

«Суор» - философскай айымньы

2

7.4

9.4

Сэьэргээьин уонна ойуулааьын

диалог уонна ис монолог

Айылҕаны ойуулааьын дьиктитэ

5

О5олор уонна а5алар

О5олор уонна а5а келуенэ сыьыаннарын, о5о саас уонна улахан дьон эйгэтин уус-ураннык хоьуйуу

Олох о5о хара5ынан

Саха суруйааччылар ийэ туьунан иьирэх тыллара

1

14.4


Н.Е.Мординов - Амма Аччыгыйа

1906-1994

«Ийэ»

Хоьоон ийэ5э дирин таптал, ахтыл5ан иэйиитин этэр кууьэ

Ийэ5э сыьыаннаах эпитеттэр, ойуулуур-дьуьуннуур тыллар

1

16.4

эпитет

С.Р.Кулачиков-Эллэй

1904-1976

«Таптыа5ын ийэни»

Ийэ-о5о арахсыспат ейдебул

Ийэ таптала уостубат кууьун истин, намыын тылынан хоьуйуу

Рифма арааьа

1

21.4

рифма

С.П.Ефремов

1905-1982

Талааннаах драматург

«Куорат кыыьа» (быьа тардыы)

А5а келуенэ уонна о5олор оло5у керуулэрин уратыта

Ийэ иьирэх таптала

Драма5а киьи тас бодотун, характерын арыйар ньымалар

О5олор уонна а5алар проблемалара

7

23.4

28.4

30.4

5.5

7.5

12.5

14.5


Е.П.Неймохов

1950

Талааннаах прозаик

«Бастакы хаар»

Сиэр-майгы тугэх еруттэрин арыйан кердеруу

Тереппут уонна о5о уустук сыьыана

Иэс, чиэс ейдебулэ

2

19.5

21.5


Хатылааьын

Тест

1

26.5


Сыллаа5ы хатылааьын

Тест

1

28.5


Чиэппэр устата

16


Сыл устата

69




10 «б» кылаас

Уруок темата

Уруок ис тутула

Чаас

Кун-ый

Литература теорията

Агрокомпонент

1

Саха литературата суол тердугэр




Саха оло5о, духовнай культурата, тыла-еье, фольклора уерэхтээхтэр бол5омтолорун киинигэр

Саха суругун историятыгар аан маннайгы уус-уран айымньы

Саха литературатын уескээбит кэмэ уонна теруттэрэ

Саха маннайгы уерэхтээхтэрэ

Сурук-бичик, бэчээт уедуйуутэ

Саха бастакы суруйааччылара

Саха литературатын теруттээбит суруйааччылары долгуппут сурун проблемалар: уерэххэ-сырдыкка тардыьыы, саха киьитин идеала, тереебут норуот дьыл5ата-кэскилэ, тэн буолуу уонна баттал, кенул олох уонна колония политиката, баай-дьаданы, дьол-сор, таптал, о.д.а.

Тереебут норуокка сайдыыны, уерэ5и, сырдыгы тар5атарга дьулуур - кинилэр олохторун анала, айымньыларын сурун тына, ис номо5о

Саха литературатын сайдыытыгар норуот тылынан уус-уран литературатын суолтата, сабыдыала

Норуот философскай керуутэ уонна уус-уран литература

Уус-уран уобарас, литературнай тип, характер

1

3.9

Саха былыргы оло5ун -дьаьа5ын быьаарар тыл-ес туьунан кэпсэтии:

-

-

А.Я.Уваровскай

«Ахтыылар»

Сахалыы маннайгы уус-уран айымньы автора

Айымньы суруллубут историята, жанра

Саха сирин 19 уйэтээ5и оло5ун дьиннээх туоьута

Тыйыс айыл5аны, дьон уустук сыьыанын, бэйэ иэйиитин уус-ураннык сиьилээьин

Стиль, тыл-ес уратыта

3

5.9

10.9

12.9

Стиль

Тыл-ес

Уус-уран

сиьилээьин

Сылгыга-суеьугэ, хаьаайыстыба5а туттуллар тэриллэри ырытыы

А.Е.Кулаковскай

«Ойуун туулэ»

«Ей, сурэх икки меккуерэ»

Саха уус-уран литературатын теруттээччи, белеьуек-поэт, сырдатааччы, чинчийээччи

Оччотоо5у кэм прогрессивнай ейе-санаата тумуллуутэ

Аан дойду норуоттарын сыьыаннарын куенугэр Саха норуотун инники дьыл5атын, олох тупсар суолун туьунан автор санаалара

Онуоха ойуун уобараьын суолтата

Поэма сурун санаалара уонна билинни кэм

4

17.9

19.9

24.9

26.9


В.В.Никифоров - Кулумнуур

«Манчаары»

Саха уерэхтээ5э, беден общ. деятель

Маннайгы сахалыы драма

Суруллубут историята

Уьуктуу темата

Манчаары ба5а санаата, охсуьуута

Олох суута

Автор сурун уобараьы арыйар уратыта

Айымньыга Манчаары монологун суолтата

Айымньы романтическай тына

2

1.10

3.10

монолог

Саха сылгытын уратылара

А.И.Софронов


«Олох оонньуура»


«Дьол икки сор икки»

Саха уус-уран литературатын теруттээччилэртэн биирдэстэрэ, талааннаах драматург, поэт, прозаик,

Саха сиригэр бэчээт, культура, театр сайдыытыгар утуетэ

Драма философскай-этическэй санаалара

Майгы-сигили, бэйэ дьыл5атыгар, тулалыыр эйгэ5э эппиэттээх буолуу проблематын кете5уу

Драма уус-уран ситиьиитэ

Норуот ейун-санаатын, оло5ун-дьаьа5ын философията

Поэма ураты тыла-еье

5




2

8.10

10.10

15.10

17.10

22.10



24.10

29.10


Хатылааьын

1

31.10


Чиэппэр устата

18

I ч.


Н.Д.Неустроев


«Куьа5ан тыын»

Саха уус-уран литературатын теруттээччилэртэн биирдэстэрэ, прозаик, драматург

Бастакы комедиограф

Кулуу маастара

Олох суолтатын, сыалын-соругун туьунан сана

«Муммут» киьи уобараьа

Айымньы жанрын уратыта

Тыл-ес элэгэ, сулуьунэ

«Иэдээннээх кулуу» (трагикомедия)

4

12.11

14.11

19.11

21.11

2

Уус-уран литература олох тосту уларыйар куенугэр

Олох тосту уларыйыыта (Ектееп революцията, Совет былааьын олохтооьун) киьи ейун-санаатын, оло5у керуутун, сиэрин-майгытын уларытыыта

Саха уус-уран литературатыгар революция героиката уонна романтиката

Оло5у, ейу-санааны уларыта охсорго дьулуьуу куурэээнэ (пафоьа)

Сана олох геройун уобараьа

Гражданскай сэрии героиката уонна трагедията уус-уран айымньыга

Кэм символын уобараьа, условноьа

Уус-уран литература сурун айар хайысхыта, ньымата

1920-с сс. араас лит. меккуер, суурээн

Сахалыы хоьоонно сана форманы кердееьун - силлабическай хоьоон

1

26.11


П.А.Ойуунускай

«Кыьыл ойуун»




«Кенул ырыата»

«Син-биир буолбаат»

Уьулуччу талааннаах суруйааччы, Саха советскай литературатын теруттээччи, революционер, общ. деятель, учуонай

Автор, кэм уонна киьи

Утуе-меку сыьыанын кердеруу

Киьи аймах мунур ба5ата (кенул олох, елбет-суппэт анал) туоларыгар эрэл санаа, онно эрэннэрии

Норуот уус-уран айар ньыматын поэма5а саналыы туьанаа

Реализм ханалытыылаах романтизмы кытта дьуерэлэьиитэ

Керуулэнии, ыралааьын

Уйэлэр символ уобарастара

Айымньы жанра, тутула

Илбистээх тыл-ес, афоризм

Айымньыны сцена5а туруоруу историята

Революционнай охсуьуу романтиката

Норуот дьолун туьугар ытык иэс ере куурэн этиллэрэ

Оло5у, киьи дьыл5атын анаарар дирин толкуй

Айымньыга ритм бэлиэтин киллэрии, строка иьигэр дор5оон дьуерэлэьиитэ, тэн кээмэйдээх суьуех эбэтэр кенул строфа

Анафора

3

28.11

3.12

5.12


Символ-уобарас

Жанр

Тутул

Афоризм

Роман-

тизм

строка

суьуех

строфа

С.Р.Кулачиков-Эллэй

«Саа уоьугар»

«Партизан унуо5ар»

«Кытыйа»

Саха народнай поэта

Оло5ун сурун кэрдиис кэмнэрэ

Публицист-хоьоонньут быьыытынан уратыта

Поэт лирикатын сурун бэлиэтэ

Героическай лирика холобура

Иэйэр-куойар хоьоон ураты стилэ

Тэн кээмэйдээх хоьоону салгыы сайыннарар сонун рифма, уобарас

Эллэй литер. керуулэрин саналыы сыаналааьын

2

10.12

12.12

Лирика

Рифма

Уобарас

Саха суеьутун аьын-уелун харайарга аналлаах былыргы иьит-хомуос арааьын туьунан бэсиэдэ


А.А.Иванов - Кундэ

«Иэдээннээх ба5а»

«Куустээхийэ санаабыт»

«Кэнэ5эски кэскил»

«Ыллыыр ырыам»

Саха биир бастакы уерэхтээ5э

Поэт, драматург, кэпсээнньит

Литература критигэ

«Кыра» киьи уобараьа

Психолог. ойуулааьын (ис сигили туругун) уратыта

Трагизм кестуутэ, итэ5элтэн теруетэ

Сана оло5у тутуу оптимизма, кэлэр кэскили ере куурэн туойуу

Инникини ете керерге холонуу

Ырыа - хоьоон анала

Норуот айымньытын угэстэригэр оло5уруу

Кенул кээмэй, дьуерэ тылы табан туттуу

Кундэ айымньытын араас кэмнээ5и сыанабыла

2

17.12

19.12

Оптимизм

Кенул кээмэй

Трагизм

Балыктаа

ьын керуннэрин туьунан бэсиэдэ

Г.В.Баишев - Алтан Сарын

«Кыьыл ерт»

«Этиннээх ардах»

«Сайынны туун»

Поэзия5а, проза5а холоммут Саха биир бастакы уерэхтээ5э

Ханалытан этии, ымпыктаан-чымпыктаан ойуулааьын

Уус-уран дьуьуйуу

Ураты тыл-ес (сана тыллар, тыл суолтатын кэнэтии, уларытыы)

1

24.12

Ойуулаа

ьын

Дьуьуйуу

Сайынны айылҕа кестуулэри

гэр айар улэ

Хатылааьын

1

26.12


Чиэппэр устата

14

IIч.

3

Саха литературатын уустара

Саха норуотугар уерэх-сайдыы тар5аныыта

Саха литературата суьуе5эр туруута

Норуот таптаан аа5ар суруйааччылара, кинилэр уус-уран маастарыстыбалара

Литература жанр еттунэн байыыта

Олох тирээн турар проблемаларын уус-ураннык хоьуйуу

Сана герой

Литер.тип, типическэй характер ейдебулун байытыы

Характер сайдыытын, киьи ейе-санаата уунуутун, ол тердун-теруетун арыйан кердеруу

Соц. Реализм айар ньымата оло5уруута, ол ситиьиитэ, омсото

Омук литературатын тылбааьа

Литература уонна театр

Литература уонна ойуулуур-дьуьуннуур искусство

3

14.1

16.1

21.1

Литер.типТипичес-

кэй характер

Соц. Реализм

С.С.Яковлев-Эрилик Эристиин

«Кэриэс туолуута»

Уьулуччу талааннаах суруйааччы, олонхоьут

Саха Островскайа

Сана уйэ кимэн киириитин, олоххо «сана киьи» иитиллэн тахсыытын уус-ураннык арыйыы

Сэьэн сюжета, композицията

Айар стиль уратыта ( уус-уран сиьилээьин, мэтириэт, уустук тэннээьин, харахха кестер хартыына онорон хоьуйуу, о.д.а.)

5

23.1

28.1

30.1

4.2

6.2

Сюжет Компози

ция

Д.К.Сивцев - Суорун Омоллоон

«Кукур Уус»

Саха народнай суруйааччыта, улэ геройа, общ.деятель

Холбоьуктааьын норуот экономическай, политическай оло5ор, ейугэр-санаатыгар, ис туругар дьайар кууьун кердеруу

Драма проблематын билинни кэмнэ ейдееьун

Автор сурун уобарастарын социальнай типтэр уонна ураты дьыл5алаах дьон быьыытынан арыйыыта

Нац.характер уонна сана кэм

Тылынан характеристика киэнник туттуллуута

Драма угус еруттээх конфлига, уустук композицията

6

11.2

13.2

18.2

20.2

25.2

27.2

Саха былыргы сэбэ-сэбиргэлэ,

сылгыттан -суеьуттэн ылыллар ас -уел туьунан кэпсэтиьии

В.М.Новиков - Куннук Уурастыырап

«Сырдык куммут тыкпыт»

«Келукэчээн»

«Сааскы куех сарсыарда»

«Сурук»

«Туул»

Саха народнай поэта, уьуктубут кыраай дьолун-соргутун тойуксута

Айыл5а нарын-намчы хартыыната

До5ордоьуу, сэмэй, ыраас таптал темата

Киьи кэрэ иэйиитин, истин сыьыанын хоьуйуу

Рифма эрчимэ

Дьуерэ дор5оону туттуу

Олох уеруутун тыл кууьунэн биэрии

2

3.3

5.3

Рифма

Дьуерэ

дор5оон

Н.Е.Мординов - Амма Аччыгыйа

«Ата5астабыл»

Саха народнай суруйааччыта

Киьи личность быьыытынан бэйэтин суолтатын ейдееьунэ, урдуктук тутара

Олоххо киьи миэстэтин, аналын туьунан санаа

Дьон ейугэр-санаатыгар тахсар уустук, дирин психол.уларыйыыны сатаан арыйыы

Судургу сюжеттан дьоьуннаах уус-уран тумуктээьиннэ кэлии

3

10.3

12.3

17.3


Судургу сюжет

Уруйэни ойуулааьыны ейге уерэтии

Хатылааьын

1

19.3


Чиэппэр устата

20

IIIч.

4

Саха суруйааччыларын оло5о суох буруйдааьын

Саха суруйааччыларын хас да тегуллээн оло5о суох буруйдааьын

Репрессияламмыт суруйааччылар:

В.В.Никифоров

А.И.Софронов

П.А.Ойуунускай

И.Арбыыта

Даадар

Алтан Сарын

В. Леонтьев , о.д.а.

Кинилэр ыар дьыл5алара, айар талан бохсуллуута, литер.нэьилиэстибэлэригэр сыьыан уларыйыыта

Репрессия Саха литературатыгар ыар охсуута, содула

Санааны аьа5астык этэргэ дьулуьуу, уус-уран кердееьуннэр

2

7.4

9.4


И.Е.Слепцов - И.Арбыыта

«Таптыыбын оьуордаах ыйдана»

«Долгуннар»

Талааннаах поэт, тылбаасчыт

Лирикатын ураты тына (суггестивнай лирика)

Киьи аатын ере туту

Сана хаарча5а

Кенул - дьин олоххо уонна ыра санаа5а

Иэйии эгэлгэ арааьын тиэрдэр сатабыл

Поэтическай уобарас, суруйар стиль уратыта

Сонун киэби, тылы, уобараьы туттарга дьулуьуу

3

14.4

16.4

21.4


К.О.Гаврилов-Тыа о5ото

«Тыымпы»

«Былыргы Саха»

«О5олоох ыалтан онноо5ор уот иччитэ уерэр»

Саха мындыр уерэхтээ5э, суруйааччы

Былыргы Саха оло5ун хартыыната

Натуралистическай сиьилээьин

4

13.4

28.4

30.4

5.5

Суеьуну идэьэлэнии сиэрэ-туома

Ф.Г.Винокуров - Даадар

«Кэрэтиэн хоту сирим»

«Мин ыллыам»

«Уруйэ»

Сана биллэн испит поэт

Ба5а сана, дьыл5а ейдебулэ

Дууьа, сана иэйиитин истинник, намчытык этии

3

7.5

12.5

14.5

Айылҕаны ойуулааьын дьиктитэ

Хатылааьын

1

19.5


Чиэппэр устата

16

IVч


Сыллаа5ы хатылааьын

3

21.5

26.5

28.5


Сыл устата

68











  1. Уерэх предметин материальнай - техническэй хааччыйыы

Материальнай - техническэй

тэриллэр

Хос быьаарыы

1

Программа

Норуот айымньыта уонна литература. Уус-уран литература. Саха оскуолатын программата. Автордар: Филиппова Н.И., Шишигина В.Р., Максимова М.Е.. 1996 с.

Федеральнай государственнай уерэх стандарда саха оскуолатыгар. (хомуйан онордулар - Н.В.Ситникова, С.С.Семенова, Н.Н.Васильева), -Дьокуускай, 2011.

2

Учебниктар

  1. Филиппова Н.И., Максимова М.Е. Тереебут литературабыт. 5 кылаас. Дьокуускай, 2006с.

  2. Оконешникова П.И., Поликарпова Е.М., Олесова С.Г. Тереебут литературабыт. 6 кылаас. Дьокуускай, 2006с.

  3. Поликарпова Е.М., Яковлев В.С. - Далан, Молукова Л.Ф. Саха литературата. 10 кылаас. Дьокуускай, 2009с.

  4. Филиппова Н.И., Попова М.М.Саха литературата.11 кылаас.Дьокуускай,2000с

3

Методическай пособиелар

  1. Якутские народные песни

  2. Петров В.Т. Фольклорные традиции в якутской советской литературе

  3. Пухов И.В. От фольклора к литературе

  4. Авакумов П.Д. Биьиэхэ барыбытыгар

  5. Окороков Г.Г. Сурэх муудараьа

  6. Данилов С.П. Суруйааччылар уонна кинигэлэр

  7. Мординов Н.Е. Саха литературата АД сэриитин кэмигэр

  8. Суруйааччы уонна уларыта туту

  9. Попов Б.Н. Бигэ эрэллээх дьон

  10. Васильева Д.Е. Связь времен

  11. Копырин Н.З. Оло5у тыыннаан керуу

  12. Эргис Г.У. Очерки по якутскому фольклору

  13. Васильева Д.Е. Суруйааччы бастакы романа

  14. Федоров Е.В.Творчество Н.М.Заболоцкого

  15. Семенов В.А. Творчество П.А.Ойунского

  16. Копырин Н.З. Поэзия Элляя

  17. Боескоров Г.К. Мастерство Н.Е.Мординова

  18. Тобуроков Н.Н. Киирбэт куннээх дойду тойуксута

  19. Михайлова М.Г. Семен Данилов

  20. Левин И. Умсуура умсул5ана

  21. Эрчимэн. Аанчык дьыл5ата

22. Башарин Г.П. Три якутских реалиста-писателя.

  1. Эрчимэн. «Ойуун туулун» проблематиката

  2. Протодьяконов В.Н. Саха суруйааччылара

  3. Билюкина А.А. А.И.Софронов - драматург

  4. Семенов В.А. Творчество П.А.Ойунского

  5. Копырин Н.З. Поэзия Элляя

  6. Боескоров Г.К. Мастерство Н.Е.Мординова

  7. Тобуроков Н.Н. Писатель корчагинской закалки

4

Уус-уран литература

Суруйааччылар - оҕолорго - серия кинигэлэрэ

Олонхо эйгэтэ - серия кинигэлэрэ

Кылаас таьынан ааҕыыга аналлаах айымньылар кинигэлэрэ

5

Кердерер-иьитиннэрэр пособиелар

Суруйааччылар мэтириэттэрэ, хаартыскалара Истиэнэҕэ ыйанар таблицалар

Тус сорудахтаах карточкалар Ойуулар

Саха худуоьунньактарын улэлэрэ Аудиозапистар

Сахалыы уус-уран киинэлэр Слайд-презентациялар

6

Оонньуулар уонна оонньуурдар

Уус - уран айымньы ис хоьоонунан остуол оонньуулара

Уус-уран айымньы ис хоьоонунан кылгас инсценировкалар

7

Кабинет техническэй тэриллэрэ

Кылаас дуоската Компьютер

Проектор Экран

Учуутал остуола Кинигэ ыскааптара

8

Тэтэрээттэр

Кылааска улэ тэтэрээтэ Дьиэҕэ улэ тэтэрээтэ

Суругунан улэ тэтэрээтэ Айар улэ тэтэрээтэ

Бэйэни бэрэбиэркэлэнэр тэтэрээт Кылаас таьынан ааҕыы дневнигэ


© 2010-2022