Конспект урока по казахскому языку на тему: Достық

Модуль «Достық»

1-сабақ

Достық -табылмас қазына.

1.Мақалды аяқта «Жақсымен жолдас болсаң - ісің бітер, ....»

2.Сөздердің аудармасын тап.

1) ізетті а)спокойный

2)сабырлы ә) скромный

3) кішіпейіл б) вежливый

3.Достық дегенді қалай түсінесің? Кластер жаса.

4.Мәтінді оқып, мазмұны бойынша сұрақтарды құрастыр.

Ертеде ел ішінде Әйтімбет деген сөзге шешен кісі болыпты. Бір күні Әйтімбетке жолдастары:

- Айтшы, достықтың неше түрі болады? - деп сұрақ қойыпты.

- Достықтын екі түрі болады. Бірі - адал достық..., екіншісі - амал достық.

- Дұрыс-ақ. Ал осы достық түрін қалай ажырата аламыз? - деп сұрапты олар. Сол кезде Әйтімбет шешен былай деп жауап беріпті:

- Адал достықтың өмірі ұзақ болады, ал амал достықтың өмірі қысқа болады.

«Достық» сөзіне синквейн жаз.

5.Сыныптастарыңмен пікір алыс.

1.Дос деген кім?
2.Достық шынайы сезім бе, әлде жай ұғым ба?
3.Достық жасқа байланысты ма?
4.Қыз бала мен ер баланың арасында достық бола ма?

5.Адал достық дегенде нені түсінесің?
6. Дос пен жолдастың айырмашылығы.
7 Үш адам нағыз дос бола ала ма?
8. Нағыз дос қандай болуы тиіс?
9. Нағыз дос қандай жағдайда сыналады?

6.Сенде адал достарың бар ма? Олардың адалдығын қай іс-

әрекеттерінен байқадың?

2- сабақ.

Менің досым.

1.Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып, мақалды орыс тіліне аудар.

Ж...з со...ын бол....анша

Ж....з ж...лдас....н б...лсы....

2.Жаңа сөздерді оқып, сөз тіркестерін құрастырып жаз.

Бет әлпеті-внешность

Сүйкімді-привлекательный, милый.
Мінезі-характер
Мейірімді-добрый
Момын-скромный
Бойы-рост
Орта-средний

3.Жолдасыңмен сөйлес.

-Досыңның атың кім?

_________________________

-Тегі кім?_______________________

-Нешеде?________________________

-Қай жерде оқып жүр?_____________

-Отбасы үлкен бе?_________________

-Мекенжайы қандай?______________

4.Кестені пайдаланып, досыңмен таныстыр.

5.«Фоторобот жасау» жағдаяттық ойыны.
Шарты: Екі топтан екі оқушы шығып, полиция бөліміне келеді. Оқушылардың бірі өздерінің жоғалған досы немесе туыстарын іздестіру туралы өтініштерін айтады, ал екіншісі сол суреттеме бойынша фоторобот жасайды.
Мысалы: Мен досымды іздеп жүрмін. Ол 11 жаста, 5 - сыныпта оқиды. Оның бойы ұзын, шашы қысқа. Киімдері: үстінде көк күртеше, қара джинсі шалбар, аяғында ақ кроссовкиі бар.

6. Егер сенің досың саған сенбесе, сен не істер едің?

3-сабақ.

Досымның мінезі.

1. Адамның мінезін сипаттайтын сөздерді атап жаз.

2. Сөздерді оқып сөз тіркестерін құрастырып жаз.

Қиын кезде, , қайырымды, қамқоршы.

3. Мәтінді оқып, адамның мінезін сипаттайтын сөздерін теріп жаз және кестені толтыр.

Әрбір адамның досы бар. Досың болса, досыңмен әнгімелесесің, бірге сабақ дайындайсың, бірге ойнайсың. Қиын кезде досың көмектеседі. Бірақ достар әр түрлі болады. Мысалы: жақсы, жаман, қайырымды, қамқоршы.

Жақсы достың мінезі мен жаман достың мінезін топтастыр.

Жақсы достың мінезі

Жаман достың мінезін

4.Адал досқа тән қасиеттерді «адал дос» жазуының айналасына

жазып, досыңмен шын дос болу үшін не істеуің керек екені туралы жаднаманы оқып, жалғастыр.

• Қиын кездерде бір - біріңе көмек көрсетіңдер;
• Досыңды алдама, оған адал бол;
• Досыңды қорлама;
• Досыңмен қызықты шақтарды бірге бөлісе біл;
• Досыңның кемшілігін кешіре біл, кемшіліксіз адам болмайды.

•___________________________________________________

•___________________________________________________

•____________________________________________________

5. Өз досына мінездеме жаз.

6. Егер сенің досыңның мінезі жаман болса, оны түзету үшін

досыңа қандай көмек берер едің?

4 -сабақ.

Досымның демалысы

1.Сөзжұмбақты шеш.

Д

Е

М

А

Л

Ы

С

1. Жаз айының бірі.

2. Демалыс күні.

3. Мереке сөзінің синонимі

4. «Путешествие» сөзінің аудармасы

5. Спортпен ............ . (етістік)

6. «Гулять» сөзінің аудармасы

7. «Парк» сөзінің аудармасы.

2. Сөзжұмбақтың сөздердін пайдаланып, тақырыпқа байланысты сызба бойынша сөз тіркестерін құрастырып жаз. Есімдік+зат есім

Зат есім+етістік

Сын есім +затесім

Үстеу+етістік

3.Демалыс сөзін септе.

4. Сурет бойынша әңгіме құра.

5.Өз досына бос уақытты тиімді өткізу үшін кеңес бер.

6. Саған досың өкпелі. Неге екенін білмейсің. 2 күн болды сені

көрсе қашқақтайды. Сен не істейсің?

5-сабақ

Менің достарым.

1. Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып жаз.

Жолд...стық, м...незі, с...зге, қад...р, ж...мсақ.

2. Жаңа сөздермен танысып, сөз тіркестерін құрастыр.

жолдастық - дружба

мінезі жұмсақ - мягкий характер

қадір-қасиет - уважение

оқу озаты - отличник учебы

мінезі шапшаң - шустрый

3.Сөздерді дұрыс аудар.

1) қадір-қасиет а) дружный

2) жолдастық ә) уважение

3)тату б) никогда

4) ешқашан в) дружба

4.Мәтінді оқып, сызба бойынша әңгімеле.

Менің екі жақсы досым бар. Біз үшеуіміз балабақшадан доспыз. Үшеуіміз де қазір бір сыныпта оқимыз, бірге сабаққа дайындаламыз, бос уақытымызды бірге өткіземіз. Үшеуіміз де Алматы қаласында №34 мектепте 6- сыныпта оқимыз. Достарымның аты- Айдын және Айдос. Біз үшеуіміз де оқу озатымыз. Айдынның көзі қара, бойы ұзын, мінезі жұмсақ, ал Айдостың көзі көк, шашы қара, мінезі шапшаң. Үшеуіміз ешқашан қатты сөзге келмейміз. Біз өте татумыз.

Екі досым

Алматы

Менің достарым

Айдос

№34 гимназия

Айдын

6-сынып

5.Мәтін бойынша Айдың мен Айдостың сырт келбетіне сипаттама бер.

Қалай ойлайсың Айдың мен Айдос шың достар ма? Өз пікіріңді білдіріп, дәлелде.

6.Жағдаятты талда.

Қаңтардың қара суығы. Мұхит екі шелекті қолына алып, өзеннен

су алып келіп, қорадағы қойларды суаруға бет алды. Шелегін суға толтырып, кіре берісте Мұхиттың аяғы тайып, құлап түсті. Су үстіне төгілді. Орнынан әрең қозғалып, үйге кірді... Мұхиттың тобығы шығып ауруханада көп жатты. Сен Мұхиттың досы болсаң, не істер едің?

6-сабақ

Екі дос.

1.Бірінші бағанадағы сөздердің орыс тіліндегі баламасын тауып, бағдар сызықпен көрсет.

Түйдей құрдас - ценить

Жұбын жазбау - не расставаться

Кішіпейіл - предлагать

Қадір тұту - ровестники

Мойындау - не обижаться

Ұсыну - скромный

2.Жаңа сөздермен танысып, сөз тіркестері мен сөйлемдерді құрастыр.

Түйдей құрдас, жұбын жазбау, қабақ шытыспау, кішіпейіл, қадір тұту, мойындау, ұсыну

Сөз

Сөз тіркесі

Сөйлем

3.Мәтінді оқып,мәтінге ат қойып, мазмұның түсініп, қарамен жазылған сөздердің синонимдерін тауып жаз.

Назым мен Бейсенгүл - түйедей құрдас, тату дос. Қашан көрсеңде, жұбын жазбайды. Ойынды да бірге ойнайды, сыныпта да бір партада отырады. Екуі қабақ шытысып көрген емес. Сабақты жақсы оқиды. Оларды мұғалімдер де, балалар да сыйлайды. Тентек Мәліктің өзі де:-Назым мен Бейсенгүл жақсы жолдасымыз,-деп мойындайды. Оқушылар жиынында бұл екеуін оқушылар кеңесінің мүшелігіне басқалардан бұрын да осы Мәлік.

4.Сенің сыныбыңда Назым мен Бейсенгүл сияқты достар бар ма? Олардың достығы туралы әңгімелеп бер.

5.Сен досыңды дұрыс түсінбедің, одан қайтадан сұра.

Үлгі:

- Мен Айсұлу+мен сөйлестім.

- Кіммен?

Ол Астана қаласында туыстары+мен 7- қабатты үйде тұрады. Асқар отбасы+мен концертке бара жатыр. Қайрат+пен сөйлес.

6. Жағдаятты талдап, өз пікіріңді білдір.

Ақылбек пен Асылбек бесінші сыныпта оқиды. Екеуі бала кезден дос. Ақылбек сабақтан келген соң түскі тамағын ішіп, үйдегі жұмыстарын бітіріп, ертеңгі сабағын оқып болған соң далаға ойнауға шықты. Футбол алаңына барса, Асылбек те ойнап жүр екен. Олар ұзақ футбол ойнап, үйге кеш қайтты. Асылбек: - Мен ертең сабаққа бармаймын, үй тапсырмасын орындамадым. Мені ағайға ауырып қалды дей салшы,- деп өз өтінішін Ақылбекке айтты...

Ақылбек егер адал дос болса, қандай жауап берер еді деп ойлайсың?

7-сабақ

Досымның отбасы.

1.Бірінші бағанадағы сөздердің орыс тіліндегі баламасын тауып, бағдар сызықпен көрсет.

Араласу - воспитанный

Сабырлы - костер

Ұқыпты - аккуратный

Шыдамды -кроткий

Ақкөңіл - искренний

Сенімді - верный

Әдепті - общаться

Момын - терпеливый

Алау - спокойный

2.Жаңа сөздерді қолданып, мағынасын түсініп, сыныптастарының мінездеріне сәйкес сөз тіркестерін құрастырып жаз.

Араласу, сабырлы, ұқыпты, шыдамды, ақкөңіл, сенімді, әдепті, момын, алау

3.Мәтінді етістіктермен толықтырып жаз.

Бүгін демалыс. Айбар сабақ ... еді. Ерасыл... . Екеуі сабаққа бірге ... . Сабақтарын қайталап болған соң, олар шахмат ... . Ерасыл шахмат ойнауды ... . Оған Айбар шахмат ойнауды ... . Айбар мен Ерасыл - дос.

Керекті сөздер: білмейтін, ойнайды, келді, үйретті, дайындалды, оқып отыр.

4. Шығармашылық тапсырма:"Жүректен шыққан" 4 жол өлең құра.
----------- тірегім,
----------- тіледім.
----------- қасымда
----------- сүремін.

5. Суретке қарап, досынның отбасы туралы әңгімеле.

6.Өз досынның отбасына құттықтау хат жаз.

8-сабақ.

Достық туралы мақал-мәтелдер.

1.Көп нүктенің орнына тән дыбыстарды қойып жазып, мақалды аудар.

Жолдасы к...пт...- олжас... к... .

2.Достық туралы білетін мақалдарды есіне түсіріп жаз.

3. Жақшаның ішіндегі сөздер мен сөз тіркестерін аудар.

Марат пен Дина (ровесники) және (друзья).Олар ешқашан (не расстаются), (вместе) ойнайды. Сыныпта (за одной) партада отырадй. Оларды мұғалімдер, балалар (уважают). Олар сыныпта (отличники). Диалог (бір-бірімен сөйлесу)

4.Мақал - сөздің мәйегі»

Жұптық жұмыс ойын «Өз жұбыңды тап». Орыс тіліндегі берілген мақалдың қазақ тілінде аудармасын тауып, жұбыңды тап.

1. Жаман жолдастан таяғым артық.

1. С добрым человеком сдружишься - цели своей достигнешь.

С дурным сдружишься - в дураках останешься.

2. Күлме досыңа - келер басына.

2.Одежда хороша новая, а друг старый.

3.Досы көппен сыйлас,

Досы азбен сырлас.

3. Над бедой друга не смейся, то же может случиться и с тобой.

4.Заттың жаңасы жақсы.

Достың ескісі жақсы.

4. Крепкая палка лучше плохого друга

5.Жақсымен жолдас болсаң-жетерсің мұратқа.

Жаманмен жолдас болсаң-қаларсың ұятқа.

5. Дружи с тем, у кого приятелей много, откровенничай с тем, у кого друзей мало.

5.Мақал - сөздің көркі» «Достық» тақырыбына мақал - мәтелдер жарысын ұйымдастырып өткіз.

Мысалы: Адам досымен....
Жолдасы көптің -....
Татулық -....
Досы жоқ адам -....

6.Сенің досыңды үлкен балалар күш көрсетіп соғып жатыр.

Сенің оларға шамаң жетпейді. Сен не істейсің?

9-сабақ.

Достастыру.

1.Жаңа сөздермен танысып, бірнеше қайтала

ренжу - обидеться

ұялу - стесняться

кінәлы -виновный

күлімсірей - улыбаясь

2.Жаңа сөздерді пайдаланып, тақырыпқа байланысты сызба бойынша сөз тіркестерін құрастырып жаз.

Есімдік+зат есім

Зат есім+етістік

Сын есім +затесім

Үстеу+етістік

3.Мәтіннен жалғауларды теріп жаз.

Достастыру.

Күн демалыс. Айдос, Асха, Мақсат - үшеуі саяхатқа шықты. Жол бойы Асхат пен Мақсат ренжісіп, бір-біріне сөйлемей, теріс қарап отырды. Қастарына Айдос келді. Екеуінің неге ренжісіп отырған себебін сұрады. Мән-жайды біліп алған Айдос: - Сен неге достықты саттың, - деді Мақсатқа. Мақсат ұялып үнсіз қалды. - Менің ренжігеніме өзі кінәлы, - деді Асхат. Мақсат Асхаттан кешірім сұрады. Айдос екеуіне «достықты сақтаңдар» деді. Достар бір-біріне күлімсірей қарады.

Көптік

Жіктік

Тәуелдік

Септік

4 Мәтінді оқып бірнеше сұрақ құрастыр.

5. Мәтін мазмұны бойынша Айдос «достықты сақтаңдар деп» неліктен айтты?

6. Егер сенің досың саған ренжісе, сен одан кешірім сұрар едің

бе?

10-сабақ.

Досымның туған күні.

1. Көп нүктенің орнына тиісті әріптерді қойып, көшіріп жаз.

М ен...ң досымның аты -Мейр...мхан. Біз- әрі қ..рдас,әрі дос және көрш...міз. 18-үйде т...рамыз. 6-сыныпта оқимыз. Мектепке бірге барып, бірге қайтамыз.Мейр..мханның отбасы үлкен емес. Ата- анасы мен ...зі ғана. Б...гін оның ту...ан күні. Әкесі о...ан футбол добын сыйлады. Ол мені ту...ан күн...не ша...ырды. Мен досымды қуант...ым келеді. Не сыйларымды білмеймін.

2.Бірінші бағанадағы сөздердің орыс тіліндегі баламасын тауып, бағдар сызықпен көрсет.

құрдас - семья

отбасы - сосед

туған күні - ровесник

сыйлық - радовать

көрші - день рождения

қуанту - подарок

3.Әріптерден сөзді тауып оқы, фонетикалық талдау

жаса.

л қ й ы с ы

4. Тақырыпқа сай бес өлең жолын құрастыр.

1. Зат есім

2. Сын есім

3. Етістік

4. Сөз тіркесі

5. Сөйлем

5. Сурет бойынша әңгіме құра.

6.Мәтіннің мазмұнын есіне түсіріп, Мейірмханға досына

қандай сыйлық сыйлауға болады туралы кеңесіңді бер.

Неліктен осы сыйлық, дәлелдеп бер.