Урок по чувашской литературе для 6 класса Юлташпа вăйсăрри те вăйлă

Урок теми: Ольга Туркай «Юлташпа вăйсăрри те вăйлă». 6-мĕш класс.

Урок тĕсĕ: Хайлав текстне тишкермелли хутăш урок.

Сапăрлăх тĕллвĕ:

- тусл=х- чи кирл\ пуянл=х пулнине =нлантарма в\рентесси;

- кай=ксемпе ытти ч\р чунсен пурн=ёне ёынсен \ё\-х\л\пе, шух=ш- к=м=л\пе танлаштарса тишкерме в\рентесси.

П\лъ т\ллев\: хайлав=н т\п темипе шух=шне уёса пама х=н=хтарасси, пал=ртулл= вулама в\рентесси.

Аталантару т\ллев\: ачасен шух=шлавне, автор пурн=ёа с=нарланине =нланас пултарул=ха аталантарасси.

Урок мел\семпе меслеч\сем:

- учитель с=мах\;

- илемл\, пал=ртулл= вулав;

- ыйту-хурав;

- калаёу;

- шырав;

- кластер, синквейн т=вассси;

- ваттисен с=мах\семпе \ёлесси;

- словарь \ё\.

Пуплеве аталантарасси:

- шух=ша ёир\плетесси;

- ыйтусене т\р\с =нланса хурвласси;

- хайлав=н т\п шух=шне тупма в\рентесси.

Словарь \ё\:

Т=п=л-т=п=л - тирпейл\, кил\шълл\;

Илен - йыш=н;

Халс=р - в=йс=р;

Х=тл= - лай=х;

Ък\те к\рт - =нлантар;

К=с=клантар - интереслентер.

Кирл\ хат\рсем: О. Туркай портреч\, к\некисем, вĕренъ кĕнеки, компьютер, проектор, экран, Power Point программăпа хатĕрленĕ слайдсем (ъкерчĕксемпе дидактика материалĕсем), туслăх ёинчен ъкерчĕксем, видеоролик, музыка.

Урок эпиграф\: «Юлашс=р ёын - тымарс=р йыв=ё.»

Урок юх=м\.

I. Класа й\ркелесси.

II. 1. Метограмм=ра м\нле с=мах пытаннине тупасси.Ачасем урок темине палăртаççĕ.(Кăсăклантарса яни)

Пуёлансассăн П-пала

Шутсăр кирлĕ япала.

Лав ёинчи утта ялан

Унпала туртса ёыхан.

Пуёлансассăн Т-пала

Пирĕн кăмăл тулмалла,

Тĕрлĕ халăх асĕнче

Ёак сăмах ёеё пулмалла. (ПУСЛĂХ - ТУСЛĂХ)

Пуслăх - гнет, притужина (для пригнетания сена, соломы, снопов на возах).

Учитель сӑмахĕ. Тупсăмне тупнă хыççăн урок темипе тĕллевне тупни.

Тусл=х, юлташл=х (тус, юлташ) =нлавсем п\р-п\ринпе тач= ёых=нн=. Кама тус тетп\р, кам вара в=л юлташ?

Ачасен хурав\сем. 1. Юлташ - ёыв=х ёын;

2. Тус - пит\ шанч=кл= ёын.

Юлаш с=мах ытти ч\лхесенче м\нле илт\нет?

Ч=вашла - юлташ;

выр=сла - друг, подруга;

тутарла - иптеш

ак=лчанла - friend;

ним\ёле - der Freund.

III. О. Туракай=н «Юлташпа в=йс=рри те в=йл=» клав\пе \ёлесси.

1. П\р в\ренекен О. Туркай ёинчен каласа парать. (Ачасем калава килте вуласа килн\)

2. +нланман с=махсемпе \ёлени.

Т=п=л-т=п=л - тирпейл\;

Илен - йыш=н;

Халс=р - в=йс=р;

Х=тл= - кил\шълл\, лай=х;

Ък\те к\рт - =нлантар;

К=с=клантар - интереслентер.

3. Ыйтусем ёине хуравлани.

- Ёуркунне ёитсен ача м\н к\тн\? (Текстра тупса вуласа парасси)

- В=л м\нш\н п=ш=рханн=?

- Ш=нк=рчсем в\ллене иленни ун к=м=лне м\нле ул=штарн=?

- Х\лле ш=нк=рч в\ллине ёерёисем йыш=нни ачана сав=нтарн=-и?

- Теп\р ёуркунне ш=нк=рчсем м\нш\н в\ллене йыш=нман?

- «Ёерёи - усал кай=к тенипе ача ашш\ м\нш\н кил\шмест?

- Ку калав пире м\не в\рентет?

- Калав=н т\п шух=ш\ х=ш предложенире, м\нле с=махсенче пал=рать? (Текстра тупса вуласа парасси)

Ачасен хурав\сене учитель п\т\млетет.

-Калав теми - кай=ксен пкрн=ё\нчи хир\ёъпе тусл=х;

- калав=н т\п шух=ш\ - п\р-п\рин хутне к\рсен в=йс=рри те в=йл=, п\ччен чух вара в=йли те халс=р. Ку калав пире, ёынсене те, йыв=рл=хра п\р-п\рне пул=шма, п\р-п\ринпе тусл= пур=нма в\рентет. Эсир йыв=р в=х=тра п\р- п\рне пул=шат=р-и? (Ачасем т\сл\хсем калаёё\)

4. «Х=юлл= ёерёи» видеоклип п=хни. (Ёерёисен ёемйине ытти кай=ксем пул=шн= самант)

5. Тусл=х, юлташл=х ёинчен ваттисен с=мах\сем тупасси, в\сене =нлантарасси.

Юлташс=р ёын - тымарс=р йыв=ё.

Юлташна ан п=рах, юлм=н х=рах.

Икк\н икк\нех, инкек пулсан та ёурмалла.

Пур - п\рле, ёук - ёурмалла.

Юлташ ёук пулсан тупма т=р=ш, тупсан - упрама т=р=ш.

Тусл=хра - в=й.

Юлташу х=в=нтан маттур пулт=р.

6.Хускану саманч\.

7. Х\велл\ кластер туни. Юлташ тени м\нле пулмалла?

С=пайл=

Таса ч\релл\

Х=юлл=

Юлташ

Маттур

Ёыв=х

Ыр= чунл=

Шанч=кл=

8. Синквейн туни.

Юлташ

Шанч=кл=, х=юлл=

Тунс=хлать, пул=шать, =нланать

Йыв=р в=х=тра п=рахмасть, ал= парать

Ч=н-ч=н тус

IV. Сап=рл=х саманч\сем. (ушк=нпа \ёлени)

1. «Ч=ваш ч\лхи» к\некери Пав=лпа Макё=м чурече ё\мерни ёинчен калакан вырăнпа \ёлесси. (А.Артемьев ёырн= «Пукра» повесть сып=к\.)

Дискусси ирттересси.

- Т\р\с тун=-и Пав=л Макё=м=н пул=ш=вне йыш=нса?

- Ч=н-ч=н юлташсен ёапла пулмалла-и?

- Эсир в\сен выр=н\нче пулн= пулсан м\н тун= пул=тт=р?

2. (Рефлекси)

Пан= с=махсен антоним\сене тупса малтанхи сас паллисенчен ваттисен с=мах\ тупмалла.

Т=шман - Тус

Ыр= - Усал

+ш= - Сив\

Кунта - Лере

Уяр - +м=р

Шур= - Хура

П\р пек - Расна

Аёа - Ама

Шулт=ра - В\т\

Тул - +ш

Й\пл\ - Й\пс\р

Тусл=хра - в=й. Ёак ваттисен с=мах\пе урока п\т\млетни.

V. «Ман=н ч=н-ч=н юлаш» тем=па п\ч\к хайлав ёырасси.

Павлова Нина Ивановна, чăваш чĕлхипе литературине вĕрентекен.

Чăващ Республики, Патăрьел районĕ, Нăрваш Шăхаль вăтам шкулĕ.