Грамматические, графические и выборочные диктанты по тувинскому языку за 5 класс

Грамматиктиг диктант.

(Хөй сектер орнунга скобка иштинде үжүктерниң бирээзин киирер)

Эргелиг аъды

Ашты ажар чүве бар эвес. Сүлдем ашак кезек боданып оргаш, би-жээ…иң (н,нн) шиш бажын суйбап көргүлээн. Аъдын от чырыынга чедип э…елген (к,кк). Кара пажын чанынга э…еп (к,кк) салып алган. Оон аъдының бир холу…уң (н,нн) макпалчыкта кырлаң ханын суйбааш, бижээ…иң (н,нн) бажы…ың (н,нн) илиг хире…и (н,нн) хемчээй туткаш, ынаар киир шанчыпкан. Ха…адып (н,нн) чаңчы…ан (к,кк) мал сырбаш кылынган. Изиг ха…ың (н,нн) чыды думчу…а (к,кк) келген. Кызыл дамырак а…ы…аш (т,тт) (к,кк), кара паш дүвүнге дүжүп турган. Болду эвеспе дээш, пөс курун диле со…аш (к,кк), балыгны боой шарып каан. Чадаглаанда чаңгыс чодазы, аштаанда аъш-чеми болган хөөкүй аъды оъ…ай (т,тт) берген.

____________________________________________________________________

Грамматиктиг диктант.

(Хөй сектер орнунга скобка иштинде үжүктерниң бирээзин киирер)

Эргелиг аъды

Ашты ажар чүве бар эвес. Сүлдем ашак кезек боданып оргаш, би-жээ…иң (н,нн) шиш бажын суйбап көргүлээн. Аъдын от чырыынга чедип э…елген (к,кк). Кара пажын чанынга э…еп (к,кк) салып алган. Оон аъдының бир холу…уң (н,нн) макпалчыкта кырлаң ханын суйбааш, бижээ…иң (н,нн) бажы…ың (н,нн) илиг хире…и (н,нн) хемчээй туткаш, ынаар киир шанчыпкан. Ха…адып (н,нн) чаңчы…ан (к,кк) мал сырбаш кылынган. Изиг ха…ың (н,нн) чыды думчу…а (к,кк) келген. Кызыл дамырак а…ы…аш (т,тт) (к,кк), кара паш дүвүнге дүжүп турган. Болду эвеспе дээш, пөс курун диле со…аш (к,кк), балыгны боой шарып каан. Чадаглаанда чаңгыс чодазы, аштаанда аъш-чеми болган хөөкүй аъды оъ…ай (т,тт) берген.

____________________________________________________________________

Грамматиктиг диктант.

(Хөй сектер орнунга скобка иштинде үжүктерниң бирээзин киирер)

Эргелиг аъды

Ашты ажар чүве бар эвес. Сүлдем ашак кезек боданып оргаш, би-жээ…иң (н,нн) шиш бажын суйбап көргүлээн. Аъдын от чырыынга чедип э…елген (к,кк). Кара пажын чанынга э…еп (к,кк) салып алган. Оон аъдының бир холу…уң (н,нн) макпалчыкта кырлаң ханын суйбааш, бижээ…иң (н,нн) бажы…ың (н,нн) илиг хире…и (н,нн) хемчээй туткаш, ынаар киир шанчыпкан. Ха…адып (н,нн) чаңчы…ан (к,кк) мал сырбаш кылынган. Изиг ха…ың (н,нн) чыды думчу…а (к,кк) келген. Кызыл дамырак а…ы…аш (т,тт) (к,кк), кара паш дүвүнге дүжүп турган. Болду эвеспе дээш, пөс курун диле со…аш (к,кк), балыгны боой шарып каан. Чадаглаанда чаңгыс чодазы, аштаанда аъш-чеми болган хөөкүй аъды оъ…ай (т,тт) берген.

Графиктиг диктант.

1. Бора-хөкпеш - чаптанчыг кушкаш. 2. Хевири бичежек. 3.Үнү чараш.

4. Ол кыштаар куштарга хамааржыр. 5. Хоорайывыста бора-хөкпештер хөй.

6. Талдарга олурупкаш, мыжырткайнчып-ла эгелээрлер. 7. Чаптанчыглары аажок.

8. Хлеб тогланчылары чииринге ынак. 9. Куштарны камгалаалыңар!

________________________________________________________________

Графиктиг диктант.

1. Бора-хөкпеш - чаптанчыг кушкаш. 2. Хевири бичежек. 3.Үнү чараш.

4. Ол кыштаар куштарга хамааржыр. 5. Хоорайывыста бора-хөкпештер хөй.

6. Талдарга олурупкаш, мыжырткайнчып-ла эгелээрлер. 7. Чаптанчыглары аажок.

8. Хлеб тогланчылары чииринге ынак. 9. Куштарны камгалаалыңар!

_________________________________________________________________

Графиктиг диктант.

1. Бора-хөкпеш - чаптанчыг кушкаш. 2. Хевири бичежек. 3.Үнү чараш.

4. Ол кыштаар куштарга хамааржыр. 5. Хоорайывыста бора-хөкпештер хөй.

6. Талдарга олурупкаш, мыжырткайнчып-ла эгелээрлер. 7. Чаптанчыглары аажок.

8. Хлеб тогланчылары чииринге ынак. 9. Куштарны камгалаалыңар!

_________________________________________________________________

Графиктиг диктант.

1. Бора-хөкпеш - чаптанчыг кушкаш. 2. Хевири бичежек. 3.Үнү чараш.

4. Ол кыштаар куштарга хамааржыр. 5. Хоорайывыста бора-хөкпештер хөй.

6. Талдарга олурупкаш, мыжырткайнчып-ла эгелээрлер. 7. Чаптанчыглары аажок.

8. Хлеб тогланчылары чииринге ынак. 9. Куштарны камгалаалыңар!

_________________________________________________________________

Графиктиг диктант.

1. Бора-хөкпеш - чаптанчыг кушкаш. 2. Хевири бичежек. 3.Үнү чараш.

4. Ол кыштаар куштарга хамааржыр. 5. Хоорайывыста бора-хөкпештер хөй.

6. Талдарга олурупкаш, мыжырткайнчып-ла эгелээрлер. 7. Чаптанчыглары аажок.

8. Хлеб тогланчылары чииринге ынак. 9. Куштарны камгалаалыңар!

Шилилгелиг диктант

(Делгереңгей эвес болгаш делгереңгей домактарның дугаарларын аңгылаар)

1.Күс дүшкен. 2. Арга-эзим шаарара берген. 3. Ыяштарның бүрүлери черде

сүстүнүп чыдар. 4.Чамдык куштар изиг чурттарже ужуп чорупканнар.

5.Тараа ажааттынган. 6. Хемнер дошталып чыдар. 7. Тайгалар баштарында

хар чаапкан. 8. Сооп эгелээн. 9.Уруглар чылыг хевин кедип эгелээннер.

________________________________________________________________

Шилилгелиг диктант

(Делгереңгей эвес болгаш делгереңгей домактарның дугаарларын аңгылаар)

1.Күс дүшкен. 2. Арга-эзим шаарара берген. 3. Ыяштарның бүрүлери черде

сүстүнүп чыдар. 4.Чамдык куштар изиг чурттарже ужуп чорупканнар.

5.Тараа ажааттынган. 6. Хемнер дошталып чыдар. 7. Тайгалар баштарында

хар чаапкан. 8. Сооп эгелээн. 9.Уруглар чылыг хевин кедип эгелээннер.

_______________________________________________________________

Шилилгелиг диктант

(Делгереңгей эвес болгаш делгереңгей домактарның дугаарларын аңгылаар)

1.Күс дүшкен. 2. Арга-эзим шаарара берген. 3. Ыяштарның бүрүлери черде

сүстүнүп чыдар. 4.Чамдык куштар изиг чурттарже ужуп чорупканнар.

5.Тараа ажааттынган. 6. Хемнер дошталып чыдар. 7. Тайгалар баштарында

хар чаапкан. 8. Сооп эгелээн. 9.Уруглар чылыг хевин кедип эгелээннер.

_______________________________________________________________

Шилилгелиг диктант

(Делгереңгей эвес болгаш делгереңгей домактарның дугаарларын аңгылаар)

1.Күс дүшкен. 2. Арга-эзим шаарара берген. 3. Ыяштарның бүрүлери черде

сүстүнүп чыдар. 4.Чамдык куштар изиг чурттарже ужуп чорупканнар.

5.Тараа ажааттынган. 6. Хемнер дошталып чыдар. 7. Тайгалар баштарында

хар чаапкан. 8. Сооп эгелээн. 9.Уруглар чылыг хевин кедип эгелээннер.

_____________________________________________________________

Шилилгелиг диктант

(Делгереңгей эвес болгаш делгереңгей домактарның дугаарларын аңгылаар)

1.Күс дүшкен. 2. Арга-эзим шаарара берген. 3. Ыяштарның бүрүлери черде

сүстүнүп чыдар. 4.Чамдык куштар изиг чурттарже ужуп чорупканнар.

5.Тараа ажааттынган. 6. Хемнер дошталып чыдар. 7. Тайгалар баштарында

хар чаапкан. 8. Сооп эгелээн. 9.Уруглар чылыг хевин кедип эгелээннер.

Шилилгелиг диктант.

(Укталбаан дөстүг сөстерни ушта бижиир)

Тываның эң-не хөй чыжырганалыг чери - Эрзин, Тес,Успа-Хөл чедир 200 ажыг километр черни бо эм үнүш ээлээн. Оон ыңай Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик, Сүт-Хөл кожууннарда бар.

Чыжыргананың үнүжү тарамык тал болгаш хараганнар-биле холуй үнген. Чыжыргана - бистиң ажыктыг болгаш чараш байлаавыс. Ону кадагалап, камнап өөрениилиңер!

________________________________________________________________

Тываның эң-не хөй чыжырганалыг чери - Эрзин, Тес,Успа-Хөл чедир 200 ажыг километр черни бо эм үнүш ээлээн. Оон ыңай Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик, Сүт-Хөл кожууннарда бар.

Чыжыргананың үнүжү тарамык тал болгаш хараганнар-биле холуй үнген. Чыжыргана - бистиң ажыктыг болгаш чараш байлаавыс. Ону кадагалап, камнап өөрениилинер!

_________________________________________________________________

Тываның эң-не хөй чыжырганалыг чери - Эрзин, Тес,Успа-Хөл чедир 200 ажыг километр черни бо эм үнүш ээлээн. Оон ыңай Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик, Сүт-Хөл кожууннарда бар.

Чыжыргананың үнүжү тарамык тал болгаш хараганнар-биле холуй үнген. Чыжыргана - бистиң ажыктыг болгаш чараш байлаавыс. Ону кадагалап, камнап өөрениилинер!

_________________________________________________________________

Тываның эң-не хөй чыжырганалыг чери - Эрзин, Тес,Успа-Хөл чедир 200 ажыг километр черни бо эм үнүш ээлээн. Оон ыңай Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик, Сүт-Хөл кожууннарда бар.

Чыжыргананың үнүжү тарамык тал болгаш хараганнар-биле холуй үнген. Чыжыргана - бистиң ажыктыг болгаш чараш байлаавыс. Ону кадагалап, камнап өөрениилинер!

_________________________________________________________________

Тываның эң-не хөй чыжырганалыг чери - Эрзин, Тес,Успа-Хөл чедир 200 ажыг километр черни бо эм үнүш ээлээн. Оон ыңай Барыын-Хемчик, Чөөн-Хемчик, Сүт-Хөл кожууннарда бар.

Чыжыргананың үнүжү тарамык тал болгаш хараганнар-биле холуй үнген. Чыжыргана - бистиң ажыктыг болгаш чараш байлаавыс. Ону кадагалап, камнап өөрениилинер!

Шилилгелиг диктант

(чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактарның дугаарларын ушта бижиир)

Ыт-кады.

1.Бо үнүш роза чечектиң бир хевири. 2.Ук үнүш шагдан тура-ла чонга билдингир. 3.Мурнуу Европада, Кыдатта, Индияда, Ортаакы Азияда, Иранда ону культуржудуп өстүрүп турар. 4.Ыт-кадында лимон биле яблоконуң составында ышкаш витаминнер элбек. 5.Ооң эм шынары күштүг. 6.Баар өдүн ылгалдырарынга, хан адыышкы-нынга дузалаар. 7.Балыгны, ириңни, ыжыкты экиртир.

_________________________________________________________

Шилилгелиг диктант

(чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактарның дугаарларын ушта бижиир)

Ыт-кады.

1.Бо үнүш роза чечектиң бир хевири. 2.Ук үнүш шагдан тура-ла чонга билдингир. 3.Мурнуу Европада, Кыдатта, Индияда, Ортаакы Азияда, Иранда ону культуржудуп өстүрүп турар. 4.Ыт-кадында лимон биле яблоконуң составында ышкаш витаминнер элбек. 5.Ооң эм шынары күштүг. 6.Баар өдүн ылгалдырарынга, хан адыышкы-нынга дузалаар. 7.Балыгны, ириңни, ыжыкты экиртир.

_________________________________________________________

Шилилгелиг диктант

(чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактарның дугаарларын ушта бижиир)

Ыт-кады.

1.Бо үнүш роза чечектиң бир хевири. 2.Ук үнүш шагдан тура-ла чонга билдингир. 3.Мурнуу Европада, Кыдатта, Индияда, Ортаакы Азияда, Иранда ону культуржудуп өстүрүп турар. 4.Ыт-кадында лимон биле яблоконуң составында ышкаш витаминнер элбек. 5.Ооң эм шынары күштүг. 6.Баар өдүн ылгалдырарынга, хан адыышкы-нынга дузалаар. 7.Балыгны, ириңни, ыжыкты экиртир.

___________________________________________________

Шилилгелиг диктант

(чаңгыс аймак кежигүннерлиг домактарның дугаарларын ушта бижиир)

Ыт-кады.

1.Бо үнүш роза чечектиң бир хевири. 2.Ук үнүш шагдан тура-ла чонга билдингир. 3.Мурнуу Европада, Кыдатта, Индияда, Ортаакы Азияда, Иранда ону культуржудуп өстүрүп турар. 4.Ыт-кадында лимон биле яблоконуң составында ышкаш витаминнер элбек. 5.Ооң эм шынары күштүг. 6.Баар өдүн ылгалдырарынга, хан адыышкы-нынга дузалаар. 7.Балыгны, ириңни, ыжыкты экиртир.

Шилилгелиг диктант

(Домак бүрүзүнүң дугаарын айыткаш, ында хамаарыштырарының падежинде чүве аттарын ушта бижиир)

1.Болат аъдының аксын ам-на сала каапкан. 2.Кара-Даштың дужунга бадып орда, хенертен шеттер аразындан октуг-боолуг кижилер үне халчып келген.

3. Болатты ийи солаан сөөртүп алгаш чоруткаш, бир шала чиңгежек дыттың дөзүнге кээп бөле шарып каан. 4. Минусинскиниң кара-бажыңынга Соколов биле Болат киргенден бээр ай четкен. 5.Щетинкинниң кызыл партизанннары оларны хостап үндүрген… 6.Хоочун чылгычының бажыңының верандазынга хөөрежип олур бис… 7.Төп ферманың саанчылары колдуунда аныяктар.

_________________________________________________________________

Шилилгелиг диктант

(Домак бүрүзүнүң дугаарын айыткаш, ында хамаарыштырарының падежинде чүве аттарын ушта бижиир)

1.Болат аъдының аксын ам-на сала каапкан. 2.Кара-Даштың дужунга бадып орда, хенертен шеттер аразындан октуг-боолуг кижилер үне халчып келген.

3. Болатты ийи солаан сөөртүп алгаш чоруткаш, бир шала чиңгежек дыттың дөзүнге кээп бөле шарып каан. 4. Минусинскиниң кара-бажыңынга Соколов биле Болат киргенден бээр ай четкен. 5.Щетинкинниң кызыл партизанннары оларны хостап үндүрген… 6.Хоочун чылгычының бажыңының верандазынга хөөрежип олур бис… 7.Төп ферманың саанчылары колдуунда аныяктар.

_________________________________________________________________

Шилилгелиг диктант

(Домак бүрүзүнүң дугаарын айыткаш, ында хамаарыштырарының падежинде чүве аттарын ушта бижиир)

1.Болат аъдының аксын ам-на сала каапкан. 2.Кара-Даштың дужунга бадып орда, хенертен шеттер аразындан октуг-боолуг кижилер үне халчып келген.

3. Болатты ийи солаан сөөртүп алгаш чоруткаш, бир шала чиңгежек дыттың дөзүнге кээп бөле шарып каан. 4. Минусинскиниң кара-бажыңынга Соколов биле Болат киргенден бээр ай четкен. 5.Щетинкинниң кызыл партизанннары оларны хостап үндүрген… 6.Хоочун чылгычының бажыңының верандазынга хөөрежип олур бис… 7.Төп ферманың саанчылары колдуунда аныяктар.

_____________________________________________________________