Презентация по казахскому языку на тему Табу сөздер (5 сынып)

Кезеңдер

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ұйымдастыру кезеңі

Сәлемдесу.Оқушыларды түгендеп,сабаққа дайындығын тексеру. Топқа бөлу.

Оқушылар бір-біріне сәттілік тілейді, топқа бөлінеді.

Білу

Үй тапсырмасын сұрау.Сұрақтар арқылы үй тапсырмасын жинақтау, жаттығу жұмысына көңіл бөлу.

- Синоним сөздер дегеніміз не?

- Омоним сөздер дегеніміз не?

- Антоним сөздер дегеніміз не?

Мағыналары бір-біріне жақын,бірақ әр түрлі дыбысталып айтылатын сөздер тобы синонимдер деп аталады.

Омоним сөздер дегеніміз-біркелкі дыбысталып айтылатын,бірақ мағынасы басқа-басқа сөздерді айтамыз.

Мағыналары бір-біріне қарама- қарсы болып келетін сөздер антонимдер деп аталады.

Түсіну

Табу сөздер туралы түсініктерін бақылау. Табу сөздер туралы түсініктерін қалыптастыру. Табу сөздер туралы алған білімдерін өмірде қолдана білуге,мәтін ішінен таба білуге дағдыландыру.

Әр топқа тапсырма беріледі. Берілген тапсырма бойынша жауаптар дайындайды ас,тағам, дәм,ауқат дегендер бір ғана синонимдес сөздер. Дыбысталуы әр басқа болғанымен, беретін ұғымы- адам .

Қолда

ну

Табу негізінен этнографиялық ұғыммен байланысты.Мифтік ескі наным бойынша атын тура айтуға тыйым салынған сөздер тіл білімінде табу деп аталады.

Мұндай тыйым салынған сөздер дүние жүзіндегі халықтардың көпшілігінде кездеседі.Бұл әдет әсіресе,түркі халықтарының,оның ішінде қазақ халқының тұрмысында көп тараған.Қазақтың ескі әдет-ғұрпы бойынша келін болып түскен қыз күйеуінің туған-туыстарының атын өз атауымен атамайтын болған.

Солардың әрқасысының жақындық жолына,жасының үлкен - кішілігіне қарай лайықты ат қоюға тиіс болған.Мысалы: қызға шырайлым, еркежан, бикеш деген.

Қазақ тіліндегі табудың ендігі бір түрі қатал табиғи құбылыстарға, жыртқыш аңдар мен қауіпті жәндіктерге,түрлі ауруларға байланысты қалыптасқан.Мысалы: шешек ауруының атын атаудан қорқып, оны «қорасан» деген

Оқулықпен жұмыс.102жаттығу.

Мәтінді түсініп оқып,мазмұн желісін сақтап айтыңдар.

103-жаттығу.Қарамен жазылған сөздердің табу сөзге жататынын, байқап көріңдер.

жатпайтынын

І топ.

ІІ топ.

ІІІ топ.

ІҮтоп.

Талдау

Әр топ өз ойларын білдіріп,87,88,89,90- жаттығу жұмыстары туралы сөйлейді.

Әр топ өздеріне берілген тапсырма бойынша жауаптарын дайындайды.

Жинақ тау

Өтілген тақырып бойынша өзіндік пайым жасауға бағыттау

Өз білімдері мен не үйренгендігі жайлы түсініктеріне талдау жасайды

Бағалау

Өзін -өзі бағалау, критерий арқылы бағалау.

Ойын жинақтайды,бағалайды.

Кері бай

Не білдім,нені меңгердім?

Нені білгені,үйренгені туралы айтады.

Келесі тапсырма

Эвфемимдер. Жаттығу жұмысын жүргізу.

Табу сөздерді тауып,жазып келу.