Рабочая программа по татарскому языку (7кл)

Аңлатма язуы

Эш программасы статусы.

Эш программасы татар мәктәпләрендә татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандартына, "Татар урта мәктәпләре өчен татар теленнән программа"сына һәм "Урта мәктәп өчен татар теле һәм әдәбияты программалары"на нигезләнеп төзелде.

Эш программасы структурасы.

Татар теленнән эш программасы өч өлештән тора: аңлатма язуыннан, төп бүлекләрне, белем һәм күнекмәләрне үз эченә алган программаның эчтәлегеннән, укучыларның әзерлек дәрәҗәсенә таләпләреннән.

Эш программасының эчтәлеге.

Телләр турындагы Законны тормышка ашыру максатында, татар телен мәктәптә укыту бер - берсеннән нык аерылып торган ике юнәлеш алды: татар телен ана теле һәм чит тел буларак укыту. Бу ике юнәлешнең үзләренә генә хас максатлары һәм укыту алымнары бар.

Татарча сөйләшә белә торган балаларга татар теле ана теле буларак укытыла. Бу үзе өч баскычтан тора: башлангыч мәктәптә, 5 - 9 нчы, 10 - 11нче сыйныфларда укыту.

Ана теле укытуның икенче баскычы 5 - 9 нчы сыйныфларга туры килә. Моның төп максаты - беренчедән, беренче баскычта күрсәтелгән максатка ирешүне тагын да камилләштерү, ягъни укучыларның тулы грамоталылыгына ирешү, әйтмә һәм язма тел культурасын күтәрү; икенчедән, татар теле фәне нигезендә эзлекле белем бирү. Болар барысы да укучыларда ана теленә мәхәббәт тәрбияләрлек итеп гамәлгә куелырга тиеш.

10 - 11 нче сыйныфларда ана теле дәресләрендә белемнәр тагын да тирәнәйтелергә, шуның белән бергә ана телен гамәли куллану күнекмәләре дә белергә тиеш.

Татар мәктәпләренең 5-11 нче сыйныфларында татар теле укытуның тагын бер әһәмиятле максаты - балаларга татар теле фәне буенча эзлекле белем бирү. Бу бер үк вакытта телне гамәли куллану культурасын булдыруга ныклы нигез булып санала, милли горурлык тәрбияләү, тел аркылы үз халкыңның тарихын, гореф - гадәтләрен, психологиясен тирәнрәк үзләштерү юлы булып тора.

Уңышка ирешү өчен тел дәресләрен әдәбият дәресләре белән тыгыз бәйләп бару сорала. Бары шунда гына укучылар сүзнең мәгънәсен, кулланылыш үзенчәлеген, "тәмен"дөрес тоя алачаклар.

Башкортстан Республикасының Мәгариф министрлыгы тарафыннан расланып тәкъдим ителгән 7нчы сыйныф өчен татар теле дәреслеге (Хәбибов Л.Г.Татар теле 7нчы сыйныф. Башкортстанның татар урта гомуми белем бирү мәктәпләре өчен дәреслек. - Уфа: Башкортостан "Китап" нәшрияты, 2009. - 272 бит.) һәм "Татар урта мәктәпләре өчен татар теленнән программа"га, "Татар мәктәпләрендә татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты"на (Казан, 2010) нигезләнеп төзелгән тематик план фән нигезләре буенча мәҗбүри нәтиҗәлелеккә ирешүне күздә тотып әзерләнде. 6нчы сыйныф өчен әзерләнгән тематик планның эчтәлеген мәктәптә үзләштерелергә, камилләштерелергә тиешле гомум күнекмәләр, татар теле курсы буенча махсус белем-күнекмәләр тәшкил итә. Балаларның бәйләнешле сөйләмен үстерүгә игътибарын юнәлтү максатында, программада бәйләнешле сөйләм үстерү сәгатьләре аерым күрсәтелә. Шуны да истә тотарга кирәк: татар мәктәпләрендә үтелә торган һәр фәннең һәр дәресе укучының бәйләнешле сөйләмен үстерүгә хезмәт итәргә тиеш.

Тематик план, программа материалын 68 сәгатькә бүлеп, атнага 2 сәгать хисабыннан төзелде.

Әзерлек минимумы

1. Сүз төркемнәрен һәм аларның үзенчәлекле грамматик билгеләр тану, мисалларны морфологик һәм өлешчә синтаксик яктан тикшерү;

2. Теоретик материалларга туры килә торган орфограммаларны мисаллар эченнән табу, сүзләрнең дөрес язылышын дәлилләү, сөйләмдә ярдәмче һәм синоним сүзләрне дөрес куллану, алынма сүзләргә төрләндергеч кушымчаларны дөрес ялгау, алмашлыклардан һәм теркәгечләрдән фраза ара бәйләнеш чаралары буларак оста файдалану;

3. Катлаулы план төзү, план нигезендә сочинениега материал туплау, аны билгеле бер эзлеклелеккә китерү. Сөйләм төрләрен (сыйфатлама, хикәяләү һәм хөкем йөртү) аеру, шуларга туры китереп, сочинениеләр язу, телдән монологик һәм диалогик формаларда сөйләү;

4. Текстың эчтәлеген төрлечә (төгәл, кыскартып яки киңәйтеп ) сөйләү; берәр хәл яки вакыйга хакында мәкалә язу;

5. Изложение, сочинение һәм башка язмаларны камилләштерү .

Укыту - методик комплекты

Программа. Казан, "Мәгариф" нәшрияты, 2010. "Татар телендә урта гомуми белем җирү мәктәпләре өчен татар теленнән программма"

Дәреслек. Хәбибов Л.Г. Татар теле 7 нче сыйныф. Башкортстанның татар урта гомуми белем бирү мәктәпләре өчен дәреслек. - Уфа: Башкортостан "Китап" нәшрияты, 2014. - 272 бит.

Өстәмә дәреслек. Татар мәктәпләрендә татар теленнән гомуми белем бирүнең дәүләт стандарты. -Казан. 2005

Өстәмәләр.

1. Һәр сыйныфта - сочинение. - Казан: "Раннур" нәшрияты, 2003. - 176 б.;

2. Дәреслектәге биремнәр һәм темалар буенча сочинениеләр. - Казан: "Раннур" нәшрияты, 2004. - 208 б.;

3. Хәбибуллина З.Н., Гыйләҗев И.Г. Изложениеләр җыентыгы: Укытучылар өчен кулланма. - Казан: Мәгариф, 1994. - 199б.;

4. Сәлимгәрәева Б.С., Юлмөхәмәтов М.Б., Миңнеәхмәтова Т.Ф., Миңнеәхмәтов Р.Г. Татар теленнән диктант һәм изложение текстлары җыентыгы. Татар теле буенча V - IX сыйныфларына укытучылар өчен кулланма. Уфа: "Китап", 2005. - 212 б.;

5. Шәриф Сайкин. IV - VIII класслар өчен изложение текстлары, аларга методик ачыкламалар. IV - VIII классларның тел - әдәбият укытучылары өчен кулланма. Яңартылган өченче басма. Тат.кит.нәшр., 1983.;

6. Ф.С.Вәлиева, Г.Ф.Саттаров Урта мәктәп һәм гимназияләрдә татар телен укыту методикасы. - Казан: "Раннур" нәшрияты, 2000. - 456 б.;

7. Б.С.Сәлимгәрәева, М.Б.Юлмөхәммәтов Диктантлар җыентыгы. Татар теле буенча 5 - 9 сыйныф укытучылары өчен кулланма. - Уфа: Башкортстан "Китап" нәшрияты, 1998. - 152 бит.

Дәресләр саны:

барлыгы - 68сәг.

атнага - 2 сәг.

Контроль дәресләр:

изложение - 4 сәг.

диктант - 10 (4) сәг.

Эш программасының эчтәлеге

Тема

Сәгать саны

Сүз ясалышы һәм морфологиядән үткәннәрне кабатлау.

2

Сүз төзелеше һәм ясалышы.

Сүз төркемнәре. Тексттан аларны тану рәвешендә

Синтаксис. Гади җөмлә синтаксисы.Пунктуация.

26

Синтаксис турында төшенчә.Синтаксик берәмлекләр.

Синтаксик берәмлек.Сүзтезмә.Сүзтезмәнең төзелеше.

Җөмлә һәм аның төрләре. Хикәя җөмлә,сорау җөмлә.

Боеру җөмлә һәм аны белдерүче чаралар.Тойгылы җөмлә һәм анны белдерүче чаралар.

Җөмлә төрләрен гомумиләштереп кабатлау һәм дөрес интонация белән уку.

Ике составлы җөмләләр.Ике составлы җөмләләр турында төшенчә.Җыйнак һәм җәенке җөмләләр(кабатлау)

Җөмләнең баш кисәкләре.Аларның белдерелүе.Ия һәм аның белдерелүе.Хәбәр һәм аның белдерелүе.

Гади хәбәр һәм аның белдерелүе.Кушма хәбәр һәм аның белдерелүе.

Ия белән хәбәрнең җөмләдәге урыны.Ия белән хәбәр арасында сызык.

Җөмләнең иярчен кисәкләре. Иярчен кисәкләр турында гомуми төшенчә.

Аергыч.Аергычның аерылмышы белән бәйләнеше.

Тәмамлык.Туры һәм кыек тәмамлык.

Аныклагыч.

Хәлләр турында гомуми төшенчә.Урын хәле һәм аның белдерелүе.

Вакыт хәле һәм аның белдерелүе.

Рәвеш хәле һәм аның белдерелүе.

Сәбәп хәле һәм аның белдерелүе.

Максат хәле һәм аның белдерелүе.Күләм хәле һәм аның белдерелүе

Шарт хәле һәм аның белдерелүе.

Кире хәл һәм аның белдерелүе.

Хәлләрне кабатлау.

Җөмләнең модаль кисәкләре.

Эндәш сүзләр һәм аларның белдерелүе.

Эндәш сүзләр янында тыныш билгеләре.

Кереш сүзләр һәм алар янында тыныш билгеләре.

Кереш җөмләләр һәм алар янында тыныш билгеләре.

Җөмләдә сүз тәртибе.

2

Җөмләдә сүз тәртибе турында төшенчә.

Сүзләрнең туры(уңай) һәм кире тәртибе.Логик басым.

Җөмләнең аерымланган кисәкләре.

6

Аерымланган кисәкләр турында төшенчә.Хәлләрнең аерымлануы.

Төрле хәлләрнең аерымлануы һәм алар янында тыныш билгеләре.

Аныклагычларның аерымлануы.Аерымланган аныклагычлар янында тыныш билгеләре

Җөмләнең аерымланган кисәкләрен гомумиләштереп кабатлау.

Җөмләнең тиңдәш кисәкләре.

7

Тиңдәш кисәкләр турында төшенчә.Тиңдәш кисәкләр янында бәйләүче чаралар.

Тиңдәш кисәкләр янында тыныш билгеләре.

Тиңдәш кисәкләр янында гомумиләштерүче сүзләр.

Гомумиләштерүче сүзләр янында тыныш билгеләре.

Тиңдәш кисәкләрне гомумиләштереп кабатлау.

Тулы һәм ким җөмләләр.

9

Тулы һәм ким җөмләләр турында төшенчә.

Ким җөмләләрнең сөйләмдә кулланышы.

Бер составлы җөмләләр.Бер составлы фигыль җөмләләр.

Бер составлы исем (атау) җөмлә.

Җөмләнең төрле урыннарында килгән ымлыклар һәм аваз ияртемнәре янында тыныш билгеләре.

Гади җөмләләрне синтаксик тикшерү.

Гади җөмлә синтаксисын кабатлау.

Еллык үткәннәрне кабатлау.

2

№

п/п

Тема

Үткәрү вакыты

Сәгать саны

Өй эше

Искәрмә

якынча

фактик

1

Сүз ясалышы һәм морфологиядән үткәннәрне кабатлау.

Сүз төзелеше һәм ясалышы.

(Состав слова и словообразование)

3.09

1

9 нчы күнегү

2

Сүз төркемнәре. Тексттан аларны тану рәвешендә.

(Части речи.)

7.09

1

18 нче күнегү

3

Синтаксис.Гади җөмлә синтаксисы.Пунктуация.

Синтаксис турында төшенчә.Синтаксик берәмлекләр.

(Понятие о синтаксисе.)

10.09

1

24 нче күнегү

4-5

Синтаксик берәмлек.Сүзтезмә.

Сүзтезмәнең төзелеше.

(Словосочетание.)

(Строение словосочетания. Анализ словосочетания.)

14.09

17.09

2

29 нчы күнегү

33 нче күнегү

6

Җөмлә һәм аның төрләре. Хикәя җөмлә,сорау җөмлә.

(Виды предложения по цкли высказывания. Повествовательное предложение и способы выражения. Вопросительное предложение и способы выражения.)

21.09

1

40 нчы күнегү

§5,6

7

Боеру җөмлә һәм аны белдерүче чаралар.Тойгылы җөмлә һәм анны белдерүче чаралар.

Побудительные и восклицательные предложения и способы выражения.)

28.09

1

48 нче күнегү

8

Җөмлә төрләрен гомумиләштереп кабатлау һәм дөрес интонация белән уку.

(Обобщенное повторение видов предложений.)

1.10

1

56 нчы күнегү

9

Диктант «Минем песнәгем»

5.10

1

Синтаксисны кабатлап килергә

Ш.Сайкин «Диктанты для 5-9 кл.» стр.83-84

10

Ике составлы җөмләләр.Ике составлы җөмләләр турында төшенчә.Җыйнак һәм җәенке җөмләләр(кабатлау) .Хаталар өстендә эш.

(Работа над ошибками. Двусоставные предложения.)

8.10

1

63 нче күнегү

§10

11

Җөмләнең баш кисәкләре.Аларның белдерелүе.Ия һәм аның белдерелүе.Хәбәр һәм аның белдерелүе.

(Главные члены предложения.Подлежащее и способы выражения. Сказуемое и способы выражения.)

15.10

1

68 нче күнегү

§11

12

Гади хәбәр һәм аның белдерелүе.

Кушма хәбәр һәм аның белдерелүе.

(Простое сказуемое и способы выражения. Сложное сказуемое и способы выражения.)

19.10

1

74 нче күнегү

§11

13

Ия белән хәбәрнең җөмләдәге урыны.

Ия белән хәбәр арасында сызык.

(Тире между подлежащим и сказуемым.)

22.10

1

инша «Туган авылым»

§10-13

14

Контроль диктант «Канатлы ярдәмчеләребез».

26.10

1

Ике составлы җөмләләр бүлеген кабатларга

Салимгареева Б.С.»Сборник диктантов и изложений по тат.языку» стр.61-62

15

Җөмләнең иярчен кисәкләре. Иярчен кисәкләр турында гомуми төшенчә.Хаталар өстендә эш. Иншаларга анализ.

(Работа над ошибками. Второстепенные члены предложения, Анализ сочинений.)

29.10

1

84 нче күнегү

§14

16

Аергыч.Аергычның аерылмышы белән бәйләнеше.

(Определение.)

5.11

1

93 нче күнегү(инша)

17-18

Тәмамлык.Туры һәм кыек тәмамлык.Хаталар өстендә эш.

(Дополнение. Прямое и косвенное дополнение. Работа над ошибками.)

9.11

12.11

2

97нче күнегү

101нче күнегү,§16

19

Изложение «Ләлә алгы сызыкта».

16.11

1

язып бетерергә

Хабибуллина З.Н. «Сборник изложений по тат.языку» стр.60-61

20

Аныклагыч.

(Пояснительные слова.)

19.11

1

111 нче күнегү(инша)

§17

21

Хәлләр турында гомуми төшенчә.Урын хәле һәм аның белдерелүе. Иншаларга анализ.

(Понятие об обстоятельствах. Обстоятельство места. Анализ сочинений.)

23.11

1

117нче күнегү

§18,19

22

Вакыт хәле һәм аның белдерелүе.

(Обстоятельство времени.)

26.11

1

124 нче күнегү

§20

23

Рәвеш хәле һәм аның белдерелүе.

(Обстоятельство образа действия.)

30.11

1

127 нче күнегү

§21

24

Сәбәп хәле һәм аның белдерелүе.

(Обстоятельство причины.)

3.12

1

131 нче күнегү

25

Максат хәле һәм аның белдерелүе.Күләм хәле һәм аның белдерелүе.

(Обстоятельство цели, меры и степени.)

7.12

1

138 нче күнегү(инша)

26

Изложение «Сыерчык».

10.12

1

язып бетерергә

Хабибуллина З.Н. «Сборник изложений по тат.языку» стр.67-68

27

Шарт хәле һәм аның белдерелүе.

Кире хәл һәм аның белдерелүе.

Хаталар өстендә эш.

(Обстоятельство условия.Обстоятельство дополнительного действия . Работа над ошибками.)

14.12

1

147 нче күнегү

§25,26

28

Хәлләрне кабатлау.

(Повторение обстоятельств.)

17.12

1

155 нче күнегү

29

Контроль диктант «Язгы ташкын».

21.12

1

92 нче биттәге сорауларга җавап әзерләргә

Ш.Сайкин «Диктанты для 5-9 кл.» стр.95-96

30

Җөмләнең модаль кисәкләре.

Эндәш сүзләр һәм аларның белдерелүе.Хаталар өстендә эш.

(Модальные части предложения. Обращение. Работа над ошибками.)

24.12

1

161 нче күнегү (инша)

31

Эндәш сүзләр янында тыныш билгеләре.

Иншаларга анализ.

(Знаки препинания при обращениях. Анализ сочинений.)

28.12

1

166 нчы күнегү,сорауларга җавап әзерләргә

32

Кереш сүзләр һәм алар янында тыныш билгеләре.

(Вводные слова и знаки препинания при них.)

14.01

1

171 нче күнегү

§30

33

Кереш җөмләләр һәм алар янында тыныш билгеләре.

(Вводные предложения и знаки препинания при них.)

18.01

1

175 нче күнегү

§28-31

34

Диктант «Мичурин».

21.01

1

104 нче биттәге сорауларга җавап әз.

Ш.Сайкин «Диктанты для 5-9 кл.» стр.119

35

Җөмләдә сүз тәртибе.

Җөмләдә сүз тәртибе турында төшенчә.

Хаталар өстендә эш.

(Работа над ошибками. Порядок слов в предложении.)

25.01

1

178 нче күнегү

§32

36

Сүзләрнең туры(уңай) һәм кире тәртибе.Логик басым.

(Прямой и обратный порядок слов. Логическое ударение.)

28.01

1

185 нче күнегү

§33

37

Диктант «Урманнарны саклагыз».

1.02

1

җөмләдә сүз тәртибен кабатларга.

Ш.Сайкин «Диктанты для 5-9 кл.» стр.87

38

Җөмләнең аерымланган кисәкләре.

Аерымланган кисәкләр турында төшенчә.Хәлләрнең аерымлануы.Хаталар өстендә эш.

(Работа над ошибками. Обособленные члены предложения.)

4.02

1

191 нче күнегү

§34-35

39-40

Төрле хәлләрнең аерымлануы һәм алар янында тыныш билгеләре.

(Обособленные обстоятельства.

Знаки препинания при обособленных обстоятельствах.)

8.02

11.02

2

196 нчы күнегү,§36

202 нче күнегү, §36

41

Аныклагычларның аерымлануы.

(Обособление пояснительных слов.)

15.02

1

205 нче күнегү

42

Аерымланган аныклагычлар янында тыныш билгеләре.

(Знаки препинания при обособленных пояснительных словах.)

18.02

1

209 нчы күнегү

43

Җөмләнең аерымланган кисәкләрен гомумиләштереп кабатлау.

(Повторение обособленных членов предложений.)

22.02

1

129нчы бит.сорауларга җавап әз.

44

Диктант «Иделдә».

25.02

1

җөмләнең аерымланган кисәкләрен кабатларга

Максимов Н.В. «Сборник диктантов и изложений» стр.62-63

45

Җөмләнең тиңдәш кисәкләре.

Тиңдәш кисәкләр турында төшенчә.Хаталар өстендә эш.

(Работа над ошибками.Однородные члены предложения.)

29.02

1

219 нче күнегү

§40

46

Тиңдәш кисәкләр янында бәйләүче чаралар.

(Средства связи при однородных членах предложения.)

3.03

1

225 нче күнегү

§41

47

Изложение «Шәфкатьсезлек».

7.03

1

язып бетерергә

Хабибуллина З.Н. «Сборник изложений по тат.языку» стр.76

48

Тиңдәш кисәкләр янында тыныш билгеләре.

(Знаки препинания при однородных членах предложения.)

10.03

1

230 нчы күнегү

§43

49

Тиңдәш кисәкләр янында гомумиләштерүче сүзләр.Изложение хаталары өстендә эш.

(Обобщающие слова при однородных членах предложения. Работа над ошибками.)

14.03

1

235 нче күнегү(инша)

50-51

Гомумиләштерүче сүзләр янында тыныш билгеләре.Иншаларга анализ.

(Знаки препинания при обобщающих словах. Анализ сочинений.)

17.03

21.03

2

238 нче күнегү

§44

52

Тиңдәш кисәкләрне гомумиләштереп кабатлау.

(Повторение однородных членов предложения.)

24.03

1

244 нче күнегү,

151 нче бит.сорауларга җавап әз.

53

Диктант «Куанычлы көзләр».

4.04

1

җөмләнең тиңдәш кисәкләрен кабатларга

Ш.Сайкин «Диктанты для 5-9 кл.» стр.108-109

54

Тулы һәм ким җөмләләр.

Тулы һәм ким җөмләләр турында төшенчә.Хаталар өстендә эш.

(Работа над ошибками. Полные и неполные предложения.)

7.04

1

§46

ким һәм тулы җөмләләре булган өзек күчереп яз.

55

Ким җөмләләрнең сөйләмдә кулланышы.

(Употребление в речи неполных предложений.)

11.04

1

250нче күнегү

56

Диктант «Йомагуҗа».

14.04

1

тулы һәм ким җөмләләрне кабатларга

Салимгареева Б.С. «Сборник диктантов и изложений по тат.языку» стр.71

57

Бер составлы җөмләләр.Бер составлы фигыль җөмләләр.Хаталар өстендә эш.

(Работа над ошибками. Односоставные предложения. Односоставные предложения с главным членом сказуемым.)

18.04

1

256 нчы күнегү

§48

58

Бер составлы исем (атау) җөмлә.

(Односоставные предложения с главным членом подлежащим.)

21.04

1

163 нче биттәге сорауларга җавап әз.

59

Диктант «Җәй башы».

25.04

1

бер составлы җөмләләрне кабатларга

Ш.Сайкин «Диктанты для 5-9 кл.» стр.102

60

Җөмләнең төрле урыннарында килгән ымлыклар һәм аваз ияртемнәре янында тыныш билгеләре.Хаталар өстендә эш.

(Междометия и звукоподражательные слова в структуре предложений.)

28.04

1

266нчы күнегү

§50

61-62

Гади җөмләләрне синтаксик тикшерү.

(Синтаксический разбор простого предложения.)

2.05

5.05

2

2җөмлә тикшерергә

63

Изложение «Шәфкать туташы»

12.05

2

черновикларга язып бетерергә

-

Хабибуллина З.Н. «Сборник изложений по тат.языку» стр.78-79

64-65

Гади җөмлә синтаксисын кабатлау.Хаталар өстендә эш. Изложение хаталары өстендә эш.

(Синтаксис простого предложения. Повторение.)

16.05

19.05

2

275 нче күнегү

66

Контроль диктант «Укытучыбызның якты образы».

23.05

1

-

Ш.Сайкин «Диктанты для 5-9 кл.» стр.121

67-68

Еллык үткәннәрне кабатлау.Хаталар өстендә эш.

26.05

30.05

2