Қазақ тілі пәнінен сабақ жоспары Мезгіл үстеуі (6 - сынып)

Күні:

Уақыты:3-сабақ

Пәні:Қазақ тілі

Сыныбы: 6«Ә»

Сабақтың тақырыбы: Мезгіл үстеуі

Сабақтың түрі: жарыс сабақ

Сабақтың типі: жаңа сабақ

Сабақта қолданылатын технология: сыни тұрғыдан ойлау

Сабақтың әдіс-тәсілі: танымдық ойындар, топпен жұмыс.

Оқытудың нақты нәтижесі: Үстеудің мағыналық түрлерін , оның ішінде мезгіл үстеуін ажырата біледі, мезгіл үстеуі ерекшеліктерін түсінеді , практикалық жұмыстарда, яғни жаттығу жұмыстарында қолдана алады.

Оқушылар үшін оқу нәтижесі:Оқушылар жаттығу жұмыстарында сұрақтар арқылы етістіктермен байланысын тауып, пайдалана алады. Зерттеу мақсаты: оқушылардың топтық жұмыстағы белсенділігін зерттеу.

Пәнаралық байланыс: әдебиет, тарих, бейнелеу өнері, математика

Өткен сабақпен байланысы: Үстеудің құрамдық түрлерімен , дара үстеудің (негізгі және туынды үстеудің) жасалу жолдарымен байланыстыру.

Бағалау: Жұмысты бағалау (формативті бағалау)

Көрнекіліктер: үлестірме қима қағаздар, плакаттар, слайд, маркер, т.б.

Өлшемдік ойлау қабілеті: сыни тұрғыдан ойлауға үйренеді.

Сабақтың мақсаты:

Сабақтың міндеттері: Ортақ етісті меңгеруде жаттығу жұмыстарын орындау барысында білім дағдыларын, сауаттылықтарын одан әрі қалыптастырады.

Жетістік критерийлері:

1 ұпай - оқушының төменгі жетістігі (ОТЖ) тапсырманы орташа орындаса

2 ұпай - оқушының орташа жетістігі (ООЖ) тапсырманы жақсы орындаса

3 ұпай - оқушының жоғары жетістігі (ОЖЖ) тапсырманы өте жақсы орындаса

Уақыты:

Жұмыстың түрі

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ұйымдастыру

5 мин

Оқушылармен сәлемдесу, тазалығына назар аудару, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.түгендеу, кабинет

Сабақ айдары: « Жаман мұғалім ақиқатты өзі айтып береді, ал жақсы мұғалім оқушының өзін ізденуге жетелейді, ойлауға үйретеді. »

Неміс педагогі А.Дистерверг

Табыс критерийлері:Үстеудің құрамдық түрлерін, оның ішінде дара үстеудің жасалу жолдарын (негізгі және туынды түрлерін) ажырата біледі,мағыналық түрлерімен таныса отырып, мезгіл үстеуін жаттығу жұмыстарында таба алады, үстеу жайында білімдерін кеңейтеді, бақылау жұмыстарында күтілетін нәтижеге жете алады.Сұрақтарға жауап бере отыра, дұрыс жауаптарын кәрзеңкеге салып отырады.Қай кәрзеңкеде дұрыс жауаптар көп болса, сол топ жеңеді.

Бағалау критерийлерін таратып беремін, критерийлер бойынша бағаланатындығын ескертемін.

Топ мүшелерінің белгілерін таратып беремін.( Топ басшысы, таймкипер, баяндаушы, хатшы, бақылаушы т.б.) Маған ,ең алдымен,

Театрға барамысың?

Жаңа газет аламысың?

Деген секілді сөйлемдерде,

Кей оқушы сен секілді

Тыныс белгі қоймай кетеді.

Өзің айтшы білсең,

Осылардың соңында

Қандай белгі келеді?

Дауыс ырғағын да ескер деймін,

Жазғаныңды үнемі тексер деймін.

Мұны білмесең ,бала,

Онда ісің әлі шала!

Сынып оқушылары жазылған сөздерді алады, сол бойынша топқа бөлінеді. ( «Өркен» , «Болашақ»)

Топ басшысы, таймкипер, баяндаушы, хатшы, бақылаушы т.б. белгілейді. Кім жылдам, әрі дұрыс шешсе, сол топ басшысы болып сайланады, ал қалған оқушылар топ мүшелері. Жарыс ұраны: «Тездетейік, бірақ абай бол!»Топ мүшелерінің міндеттерін белгілейді.

Мен ылғи айғайлай бермеймін

Кейде өкініп, ренжісем де,

Көбінесе -ақ көтеріңкі, көңілді жүрем.

Әр іске көңіл күйін білдіріп,

Табысымызға таңданып,

Шаттана күлем!

Сөйлемдерге көтеріңкі дауыс берем,

Сондай сөйлемдердің соңында келем.

(Осы тыныс белгілерінің жауаптарын кім тез шешсе, сол оқушы топ басшысы болады.)

Қызығушылығын ояту4 мин

1. «Үстеу » ұғымына кластер жасау

1- топ. Негізгі үстеудің жасалу жолдары

2- топ. Туынды үстеудің жасалу жолдары

Слайдтан суреттер көрсетіледі: Кешегі Қазақстан және бүгінгі Қазақстан

Топтың жұмысын тыңдайды

Сабақ тақырыбына болжам жаса

ңыз. Слайдтағы суреттер көрсетіледі.

Бұл - спорт кешені, теңіз деңгейінен 1691 метр биіктіктегі

тау шатқалында, Қазақстанның бас қаласы - Алматының

маңайында орналасқан.

Бұл нысан -«Қазақстанның астанасы - Астана қаласында

сәулет өнеріндегі маңызды нысандардың бірі болып

табылады. Стадион қала орталығы мен халықаралық

әуежайды қосатын жолдың жанындағы аумақтаорналасқан

2-3 оқушы өз ойларын айтады?

Мағынаны тану

10 мин

Үстеудің мағыналық түрлері .Мезгіл үстеуі

Етістіктің мағыналық топтарын естеріне түсіру, үстеудің мағыналық топтарымен таныстыру:

Тақтада сөйлемдер талдайды:

1.Еліміздің тарихы қызық та ұзақ.

2. Біз ата-баба аруағын қастерлейміз, оған сыйынамыз.

3.Ата-бабаларымыздың арманын орындау - біздің перзенттік парызымыз.

4.Ел болашағы - жастардың қолында.

5.Тіл аялауды , қамқорлықты талап етеді.

6. Егер маған ертең тілің өшеді дер болса, мен бүгін өлуге даярмын. (Расул Гамзатов)

Оқушылар тақтада сөйлемдер талдап жатқан кезде, әр топқа мәтін беріледі. Мәтіннен мезгіл үстеулерін теріп жазу.

1-мәтін. «Отаным десем ойыма....»

2-мәтін. «Тәрбие басы-тіл»

Оқушыларды тапсырмамен қамтамасыз етеді, іс-әрекеттерін бақылайды.

Қай топ жаттығу жұмысын орындап болса, сол топ оқушыларына ауызша фонетикалық талдау жасайды. Жұбыңмен пікірлес! Оқулықтан 275-жаттығуды орындау.

Осы суреттермен 275-жаттығуды байланыстыру (Жаттығуды М.Әуезовтің «Көксерек» әңгімесінен үзінді берілген.)

Оқулықпен жұмыс жасау кезінде «серуендеуге» шығады. Табыс критерийі: «Морфология», «Фонетика», «Синтаксис» бекеттеріне барып, қалаған тапсырмаларын орындайды Топтарына ұпай жинайды. (Смайликтер арқылы)

Сөйлем мүшесіне талдау:

1.Еліміздің тарихы қызық та ұзақ.

2. Біз ата-баба аруағын қастерлейміз, оған сыйынамыз.

3.Ата-бабаларымыздың арманын орындау - біздің перзенттік парызымыз.

4.Ел болашағы - жастардың қолында.

5.Тіл аялауды , қамқорлықты талап етеді.

6. Егер маған ертең тілің өшеді дер болса, мен бүгін өлуге даярмын. (Расул Гамзатов)

Фонетикалық талдау: «Тарихты» сөзіне талдау.

Дыбыстық талдауды тексеруде «Бағдаршам» әдісін пайдаланады.

Мәтіннен мезгіл үстеулерін теріп жазады.

1-мәтін. «Отаным десем ойыма....»

2-мәтін. «Тәрбие басы-тіл»

275-жаттығу: А) Енді тынығайық, ертең ерте тұрып, ертерек оятыңызшы, ертең барамын ғой, ертең басталатын , мана барып .

Ә) Бұрын жүгіртіп, бүгін таңертең құйылған екен, күздігүні жегізбей ұмтылғанда, анда-санда қарайды, енді жоқ, биыл болатын.

Ой- толғаныс кезеңі

20 мин

Тірек сөздер беріледі.

Сергіту сәтінің жүргізілу барысы:

1. Оқушыларды орындарынан тұруларын сұрап, оларға 26-кестедегі нұсқаулардың

бірін беріңіз. Мысалы: Ауаға қолыңмен үлкен шеңбер сыз. Тапсырма мақсаты

оқушыларға қимыл жаттығуларын орындата отырып, оларды сергіту және дене

мүшелері атауларын қайталау.

2. Олар жаттығу мақсатын түсінгенде, өзгелерге нұсқаулар беру үшін оқушылардың

бірін сынып алдына шақырыңыз. Оқушы сыныпқа жаттығу орындатады, мысалы:

Оң аяғыңмен кішкентай шаршы сыз.

3. Жаттығуларды орындатқан оқушы келесі оқушыны таңдайды.

26-кесте. Фигураларды ауаға сызу

Оң қолыңмен Сол қолыңмен Кішкентай саусағыңмен Бас бармағыңмен Басыңмен Мұрныңмен Көздеріңмен Құлағыңмен

Сол аяғыңмен Оң аяғыңмен Үлкен бармағыңмен Тізеңмен

Үлкен/кішкентай ...... сыз : Шеңбер Шаршы Үшбұрыш

Қосымша

• Бұл тапсырманы түрлендірудің өзге бір жолы дене мүшелерін қолдана отырып,

оқушыларға өз есімдерін ауаға жаздырту.

Елбасы Н.Назарбаев: «Мемлекетіміздің ең басты дүниесі тек қана табиғи байлық емес, сонымен қатар жасөспірім ұрпағы, өйткені олар - біздің ұлтымыздың болашақ айнасы»

Ой толғау жазады. «Менің Отаным-Қазақстан»

Мәреге жету.

Топтық жұмысты жариялау

«Мен елімнің ертеңімін» тақырыбына мезгіл үстеулерін қатыстыра отыра, ой толғау жаздырту . Ой толғауға тірек сөздер беріледі. Слайдтан көрсетіледі.

«Сұқ саусақтар» стратегиясы бойынша бір-екі оқушының ой толғауын тыңдаймыз. Қалған оқушылар ақ параққа жазған ой толғауларын «ақ тілекпен орындалсын деген мақсатпен » қалаған суреттерінің

қасына ой толғауларын іледі.

Қоңырауда бір-бірлерінің ой толғауларын оқуға мүмкіндік беремін және «Екі жұлдыз , бір тілекті» стикерге жазып ілуді тапсырамын.

«Мен елімнің ертеңімін» тақырыбына ой толғау жазады . Тірек сөздер:

Білікті маман , мемлекеттік тіл, ең алдыңғы қатарлы ел, тыныштық пен татулық, азаматтық парызымыз, сапалы білім, нұрлы мақсат, биік арман, өзге елдермен терезесі тең, ел болашағы.

Қорытындылау, бағалау

5 мин

Ұпайларды есептеу. Жеңімпаз топты анықтау. «Сұқ саусақтар» стратегиясы бойынша әр топ үздік ойыншысын анықтайды.

Осы сурет артындағы «Бір тілекті» слайдтан оқу.

Бағалау критерийлері бойынша өз-өздерін бағалайды, одан кейін қорытынды бағасын қоямын.

Үйге тапсырма . 276-жаттығу , ақын өлеңдерінен мезгіл үстеулері бар шумақтарды жазып, үстеулердің астын сызу.

Әр топ кезеңдердегі қойылған ұпайларын есептейді.

Топ мүшелеріне сыйлыққа кітапшамды естелікке таратамын.

Рефлексия

1 мин

Бүгінгі сабақтың ұнаған және ұнамаған жерлері туралы және басқа оқушылардың жұмыстарына «Екі жұлдыз, бір тілек» жазу.

Стикерлерге қарап , оқушылардың бағалауымен танысады.

Сабақты Б.Тілеухановтың «Елім менің» әнімен аяқтау.

Оқушылар стикерлерге бүгінгі сабақтан алған әсерін жазып іледі.