Оқыту әдістері (планирования) 01050013-«Бастауыш білім беру мұғалімі»

Сабақ жоспарының жобасы

Оқытушы

Ильясова Райса Қасымқызы

Оқу орны

Орал гуманитарлық - техникалық колледжі

Кафедра

Педагогика, психология

Пәні:

Педагогика

Мамандық

01050013- «Бастауыш білім беру мұғалімі»

Тобы:

3бКШО - 9

Уақыты:

Сабақтың тақырыбы:

Оқыту әдістері

Құзыреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері:

А) ақпараттық құзыреттілік

Ә) коммуникативтік құзыреттілік

Б) проблеманы шешу құзыреттілігі

Оқыту әдістерінің анықтамасы, тәсіл, құрал, жіктелуі, білім алу көзіне қарай топтастырылған әдістер туралы білімдерін жинақтау , таным белсенділігі деңгейіне қарай топтастырылған әдістер туралы белгілі ақпараттарды құрылымдау, түсіндірмелі- иллюстративтік, репродуктивтік, проблемалық, ішінара ізденіс, зерттеу әдістерін алгоритмдеу арқылы меңгерту.

Топтық жұмыс арқылы таным белсенділігі деңгейіне қарай топтастырылған әдістерді талдау іскерлігін қалыптастыру. Оқыту әдістері бойынша мектеп мұғалімдерінің, өзінің іс -тәжірибелерін талдау, жазбаша баяндау арқылы қарым - қатынас іскерлігін орнату.Өз іс-әрекетінде оқыту әдістерін қолдану.

Оқыту әдістерінің анықтамасын талдап, қоғам талаптарына сай оқыту әдістерінің өзгеру себептерін анықтау. Оқыту әдісіне берілген анықтамаларға сай ортақ белгіні табу. Өз пәніне сай келетін әдістерді іріктеу. Педагогикалық жағдаяттарды талдап, оқыту әдістерінің технологиядан айырмашылығын табуға қатыстыру.

Сабақтың типі:

Аралас

Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар:

АКТ, тірек сигналдар арқылы оқыту,

Сабақтың әдісі:

Оқу ақпаратын модульдеу, ақпарттық оқыту ортасын құру, қашықтықтан оқытуда өзара іс-әрекетті жобалау, мониторинг, сөздік, көрнекілік, практикалық

Пәнаралық байланыс:

Психология, философия, жеке пәндерді оқыту әдістемесі

Оқыту құралдары:

«Оқыту әдістері туралы ұғым, топтастыру» мәселесі бойынша кестелер

Ш.Х.Құрманалина құрастырған «Оқыту әдістері» кестесі.

Сабақтың барысы:

Оқытушының қызметі

Студенттің қызметі

Күтілетін нәтиже

Сынып сабаққа дайын, кезекшілік атқарылды, мұғалім мен оқушының арасында ынтымақтастық қарым-қатынасы орнайды.

І. Ұйымдастыру бөлімі

Мұғалімнің амандасуы, жоқ оқушыларды

түгендеу, ұзақ уақыт сабақта болмаған оқушының хал - жағдайын сұрау.

оқу-құралдарының дайындығын, кезекшінің жұмысын тексеру.

Бүгінгі сабаққа оқушылардың қызығушылығын ояту.

Өзара сыйластық, бір - біріне жақсылық тілеу.

Сабақтың мақсат-міндеттерін таныстыру; бүгінгі сабаққа оқушылардың қызығушылығын ояту

Амандасу;

оқу-құралдарын дайындау, ұзақ уақыт сабақта болмаған оқушының өзінің хал - жағдайын айту. кезекшілік міндеттерін атқару;

Өзара сыйластық, бір - біріне жақсылық тілеген тренигке қатысады. сабақтың мақсат-міндеттерімен танысады;

көңіл-күйі көтеріңкі болады.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру:

1-топ:

1.Оқыту әдiстерi, тәсiлдерi және құралдары туралы ұғым.

Топтық жұмысты ұйымдастырады. Қажетті ақыл -кеңестер береді.

Алдын ала дайындалған мәліметтерге сүйене отырып, оқыту әдістерін топтастырады.

- Оқыту әдісі" мен "тәрбие әдісінің" айырмашылықтарын ата.

-Әдіс пен тәсілді салыстыр.

-Оқыту құралдарына салыстырмалы сипаттама беріңіз.

-Ғалымдар топтастырған оқыту әдістерінің негіздерін анықта.

Ақпараттық құзыреттілік

(Аспект бойынша)

Ақпараттық ізденісті жоспарлау

қойылған міндетті шешу үшін берілген тізімнен ақпараттың қайсысын меңгергенін, не меңгермегенін көрсетеді;)

-Оқыту әдісі оқыту мақсатына жетуге бағытталған оқытушы мен оқушының біріккен іс-әрекеті.

-Тәрбие әдісі тәрбиеші мен тәрбиеленуші арасындағы қарым-қатынас тәсілдері.

-Оқыту құралдары материалдық және рухани құндылықтыр.

Дидактикалық міндеттердің түріне қарай топтастырылған (М.А. Данилов, Б.П. Есипов) әдістерге ауызша сипаттама береді.

Оқыту, оқу әдістері.

(М.И.Махмутов) ауызша сипаттама береді.

Өз бетімен орындалған жұмыстың нәтижесін талдау.

Ақпараттық құзыреттілік

(Аспект бойынша) Ақпараттық ізденісті жоспарлау

ұсынылған ақпараттан қойылған міндеттерді шешуге қажетін бөліп алады.

Оқыту әдісі мен тәсіліне берілген анықтамалықтарды энциклопедиялар, кітаптарға және сайтқа бағдар жасау арқылы анықтайды, талдайды,шешім қабылдайды.

«Оқыту әдістеріне» ғалымдардың берген анықтамаларын біледі.. Анықтамалардың өзгеру себептерінің тарихи жағдайларға байланыстылығын анықтады. «Оқыту » берілген анықтамаларға баға беріп, өздері анықтама шығарады.

-Студенттер, машықта қандай оқыту әдістерін қолдандыңыз.

1.Мектеп оқулықтарындағы шығармашылық тапсырмалардың жүйелі орындалмау себебін айтыңыз.

2.Проблемалық әдістер не себепті жиі қолданылмайды?

3.Оқыту әдістерін таңдау сынып оқушыларының деңгейіне байланысты деген пікірге сіздің көзқарасыңыз?

Ақпараттарды өңдеу аспектісі.

ақпараттың жеткіліксіздігін немесе түсініксіздігін көрсетеді.

Машықта жиі қолданылатын сөздік, көрнекілік, практикалық әдістеріне ауызша сипаттама береді.

Өнімді топтық қатынас

оқушылар өз ойларын ұсына отырып түсіндіреді немесе топтың өзге де мүшелерінің идеяларын өз қарым-қатынастарын дәйектейді.

1.Мектеп оқулықтарын талдап,шығармашылық тапсырмалардың мазмұнымен танысады, көлемін анықтайды,орындалмау себебін объективті жағдайларға байланысты сипаттайды.

2.Проблемалық әдіс туралы теориялық білімдерін қайталайды,

Оқулықтағы тапсырмалардың репродуктивті, продуктивті болып бөлінгенін анықтайды, практикадағы өз әрекетіне ретроспективті талдау жасайды.

3.Оқыту әдістерін таңдау туралы білімдерін жаңғыртады.Кейбір мұғалімдердің пікірін айтады, тыңдайды, әр пікірді салыстырады. Пікірге көзқарасын білдіреді.

Ақпаратты өңдеу кезінде логикалық операцияларды пайдалану

түсініктердің белгілерін, нысанды, құбылысты бөліп алады және олардың бастысын және жанамасын бөледі;

сәйкестігі мен қайшылығын табады.

Машықта қолданған оқыту әдістерін жаңғыртады. Кең тараған әдістер тобына кесте бойынша қысқаша сипатттама берді.

Проблеманы сәйкестендіру (анықтау)

мұғалім құрастырған проблеманы шешуге қай тұрғыда келетінін түсіндіреді;

- шынайы және ойлаған жағдаяттардың бір-бірінен айырмашылығын көрсете отырып, сипаттайды.

Мұғалімдер жиі қолданатын әдістерді анықтайды, талдайды, оны қолданудың жетістігі мен кемшілігін тапты.

Ол көп уақыт алады, оқушылардын білім деңгейінің жоғары болуын талап етеді.Сондықтан жиі қолданбайтынын дәлелдеді.

Бұл пікірге келісуге болмайды, себебі біз барлық оқушыларға материалды меңгерту арқылы құзыреттілігін қалыптастыру керек.

Ақпаратты алғашқы өңдеу

алынған ақпаратты қарапайым берілген құрылым аясында жүйелендіреді (1 белгі бойынша).

Көпшілік алдында сөз сөйлеу

нақтылау мен түсінуге берілген сұрақтармен жұмыс жасайды.

Оқыту құралдарының түрлерін кесте бойынша жүйеледі, негізгісін анықтайды, Үлестірмелі тапсырмалардың маңыздылығын дәлелдейді. Бейнеқұралдардың негізгі міндетін атап, мысалдар келтіреді.

Ақпаратты өңдеу кезінде логикалық операцияларды пайдалану

түсіндіреді, дәйектемені бағалайды;

- ұсынылған ақпаратты тапсырмаға сәйкес түсіндіреді және таратады;

Cызба бойынша көрнекіліктердің түрлері бойынша білімдерін жүйелейді. Портфолиоларындағы көрнекіліктерді кесте бойынша жүйелеп, арасалмақтарын анықтайды.

ІІІ. Өткен материалды қайталау арқылы жаңа материалды қабылдауға дайындық..

1. Қазіргі уақытта қандай әдістер дамуда?

2. Оқыту әдістерінің қандай топтарын білесіз? Басқа топтар, жіктеулер болуы мүмкін бе?

3. Сөздік әдістерін қазіргі уақытта ескірген «енжар» деп санайтындар бар. Сіз қалай ойлайсыз?

Қызмет өнімінің нәтижесін бағалау

- жоспарланған және алынған өнімнің сипаттамаларын салыстырады және өнім сапасына сәйкес қорытынды жасайды;

- өз әрекетінің өнімін берілген өлшемдер мен тәсілдерге сәйкес бағалайды.

1.Қазіргі уақытта ғылыми әдебиеттерде интерактивтік әдіс деген ұғым жиі қолданылатындығынан хабардар.

2.Оқыту әдістерінің бұрынғы топтары туралы білімдерін жаңғыртады.

Басқа жіктеулер керек, себебі қоғамға сай жаңа әдістер пайда болатындығы туралы білім қалыптасады.

3.Төмендегідей дәлелдер арқылы зерттей білу іскерлігін дамытады.

АҚШ ғалым-педагогы К.Кеер оқыту әдістеріндегі төрт «төңкеріс» оқыту құралдарына байланысты болғанын көрсетеді. Біріншіде ата-аналарды мұғалімдер алмастырды. Екінші кезеңде ауызша сөз жазбаша сөзбен ауысты. Үшінші кезеңде оқыту процесіне баспа сөзі енді. Төртінші кезеңде оқыту процесі ішінара автоматтандырылып, компьютерлер енгізілді.

Репродуктивтік сұрақтар арқылы жаңа тақырыпты қабылдауға дайын болды.

1. Қазіргі уақытта интерактивті әдістер дамуда.

2. Білім алу көзіне қарай т.б. Басқа интерактивті әдістерді жіктеу керек деп ойлаймыз.

3.Сөздік әдіс ешқашан да маңызын жоймайды. «Сөз-дейді В.А. Сухомлинский ең маңызды педагогикалық құрал, оны еш нәрсемен ауыстыра алмайсыз. Бастауыш кластың мұғалімі ең алдымен тіл маманы».

ІҮ.Оқушылардың білімдеріне сүйене отырып, жаңа материалды меңгертуді ұйымдастыру

Жоспары:

Ақпараттық ізденісті жоспарлау

ұсынылған ақпараттан қойылған міндеттерді шешуге қажетін бөліп алады.

Ш.Х.Құрманалинаның «Педагогика» оқулығындағы ақпараттарды берілген сызба бойынша жүйелейді.

Үлгіге қарап гипермәтіндердегі әдістерді жіктеп жазады. Оқытушы мен оқушының іс - әрекетін анықтап, оның тиімділігіне әсер ететін жағдайларды анықтайды.

Көпшілік алдында сөз сөйлеу

-көпшілік алдында сөйлеудің нормасы мен шегін сақтайды;

Проблемалық - диалогтық технология мен дәстүрлі оқытуды салыстырып, айырмашылықтарын табады.

1-топ Түсіндірмелі - иллюстративтік әдісті талдайды.

Гипермәтіндер бойынша оқыту әдістерінің құрылымын талдап жазуды ұсынады.

Үлгісін береді.

Жазбаша қатынас

үлгіде берілген мәтінді ресімдеу нормаларын сақтай отырып, сұрағын қосымша графикада баяндайды.

Ақпаратпен танысады, сызба бойынша құрылымдайды, өз іс-әрекетін нақтылайды.Әрбір оқыту әдісін қызметін ашады.

Ақпаратты өңдеу кезінде логикалық операцияларды пайдалану

түсініктердің белгілерін, нысанды, құбылысты бөліп алады және олардың бастысын және жанамасын бөледі;

- сәйкестігі мен қайшылығын табады.

1.Үлгіге қарап әдістерге құрылымы бойынша сипаттама берді.

2. «Оқытуда қолданылатын енжар әдістер» тақырыбындағы слайдты талдап, өзінің пікірін айтады.

Түсіндірмелі - иллюстративтік әдісті модульдеу іскерлігін жетілдірді.

2-топ. Репродуктивтік әдісті талдайды.

-Репродукция деген не?

-Репродуктивтік әдіс деген не?

- Репродуктивтік әдісті қандай дидактикалық міндеттер шешкенде қолданылады?

Ақпаратты өңдеу кезінде логикалық операцияларды пайдалану

ұсынылған ақпаратты тапсырмаға сәйкес түсіндіреді және таратады;

- берілген негізге сүйеніп жіктейді.

-Репродукция сөзіне ассосация жасайды.

-Көшірме әдіс екенін айтады.

- Көбінесе түсінуге қиын оқу материалдарын оқыған кезде қолданылады.

Мысалдар арқылы әдістің мәнін түсінеді.

Репродуктивті әдісте «Маған қарап жаз, оқы, үлгіге қарап жаттығу жаз» деген сөздер жиі қолданылатынын меңгереді.

Мектеп оқулықтарын талдап, ондағы репродуктивтік әдіспен жазылған тапсырмаларды анықтап, білімдерін бекітеді.

3-топ. Ішінара ізденіс әдісін талдайды

«Адамға шындықты айтуға көмектесіп, рухани өмірін емдеймін. Мен оқушыларыма ештеңе айтпаймын, олар білетіндерін айтады».

Сократ

Гипермәтінді оқып, құрылымы бойынша әдіске сипаттама беру үшін үлгіні ұсынады.

Жазбаша қатынас

түсініктердің белгілерін, нысанды, құбылысты бөліп алады және олардың бастысын және жанамасын бөледі;

Ішінара ізденіс әдісіндегі оқытушы мен оқушы әрекет мазмұнын анықтайды.

Ішінара ізденіс әдісіне мысалдар келтіреді: пікір айту; мәтін құрастыру; сурет салу; өнім жасау;

Мысалы: Ана тілі. 4-сынып. Тақырып: «Түс көрген патша» әңгімесі бойынша кедейдің іс-әрекетіне баға беру.

4 - топ. Проблемалық әдісті талдайды.

«Оқытудың мақсаты баланы өз бетімен білім алуға үйрету»

Ф. Бэкон

1.Гипермәтінді оқып, құрылымы бойынша әдіске сипаттама беруді ұсынады.

1.Проблема деген не?

2.Проблемалық әдіс деген не?

3.Проблемалық жағдаят деген не?

4.Ұқсастықтары мен айырмашылықтарын атаңыз.

Алғашқы ақпаратты бөліп алу

ақпаратты бір-біріне сұрақ қоя отырып алады;

1.Шешімді талап ететін сұрақ.. Кез келген сұрақ проблема бола бермейді.

2.Проблемалық әдіс оқушыны репродуктивтік іс-әрекеттен шығармашылық әрекетке көшіру.

1.Проблемалық әдіске сипаттама береді.

2.Проблемалық жағдаяттарды жасау тәсілдеріне мысалдар келтіреді.

3.Оқытуға қарағанда білім алу басым екендігін анықтайды.

Мысалдар келтіреді: оқушыларға өз беттерімен оқиғаларды, дәлелденбеген пікірлерді талдату, теріс көзқарастарды сынату.

Шығармашылық жұмыс түрлері: табиғаттың ұнаған жерін суретке түсіру, жапырақтар коллекциясын жинау, әсерді суреттеу, әңгіме, шығарма, ертегі жазу т.б.

5-топ. Зерттеу әдістерін талдау.

«Оқыту процесінде оқушыны зерттеуші етіп қойып, ғылымда жаңалық ашқан сияқты сезімге бөлеу керек, білімді біз арқылы емес, өз ойын айтып, ғылымды жаттамай, өзі ойлап шығарсын»

Ж.Ж. Руссо

Гипермәтінді оқып, құрылымы бойынша әдіске сипаттама беруді ұсынады.

Зерттеу жұмысының түрлеріне мысалдар келтіреді:

Қоғамдық пәндер: баяндамалар оқу, ғылыми-көпшілік әдебиеттерді талдау, туған өлке тарихын зерттеу. Сценарий жазып, фильм шығару. Архив деректерімен жұмыс істеу. Өлке тану жұмыстарын жүргізіп, мектеп мұражайына жадығаттар жинау. т.б. Рефераттар жазу.

Қызметті бағалау.

өзі іс-әрекетіне бақылауды тапсырылған тәртіппен орындайды.

Зерттеу әдісіне сипаттама береді.

6-топ. Оқыту әдістерін таңдау.

Оқыту әдістерін таңдау туралы жаңа білімдерді талдайды, мысалдар келтіреді.

Оқыту әдістерін таңдау туралы жаңа ақпараттар алды.

Ү. Жаңа материалды мұғалімнің көмегімен бекіту.

-Оқушы үшін тиімді әдістерді атаңыз.

-Мұғалім үшін тиімді әдістер ше?

-Оқушылардың танымдық белсенділіктерін қалай көтеруге болады?

Проблеманы сәйкестендіру (анықтау)

мұғалім құрастырған проблеманы шешуге қай тұрғыда келетінін түсіндіреді;

- шынайы және ойлаған жағдаяттардың бір-бірінен айырмашылығын көрсете отырып, сипаттайды.

1.Практикадағы өз әрекеттеріндегі әдістердің ішінен ойын әдісінің тиімділігін анықтайды.

2.Мұғалім үшін тиімді әдіс- түсіндіру.

3.Танымдық белсенділігін көтеру үшін құзыреттілікке бағытталған тапсырмаларды орындайды.

1. «Оқыту процесінде тек қана оқушыларды қызықтыратын әдістерді қолдана беруге болмайды» деген тұжырымға келеді.

2.Танымдық белсенділікті көтеру үшін оқушыларды сабаққа қызықтыру қажет.

ҮІ.Жаңа материалды өз бетімен бекіту.

Объектілерді тануға берілетін жағдаяттар

Оқушылардың оқу үлгірімінің төмендігі неліктен?

Неге оқушылар сабақ үстінде жиі алаңдайды?

Пәнге қызықпау себебі неде?

Қызмет өнімінің нәтижесін бағалау.

- жоспарланған және алынған өнімнің сипаттамаларын салыстырады және өнім сапасына сәйкес қорытынды жасайды;

- өз әрекетінің өнімін берілген өлшемдер мен тәсілдерге сәйкес бағалайды.

Себептері: отбасында оқу жағдайын бақыланбауынан;

Тақырыпты түсінбеуі мүмкін.

Мұндай жағдайда сабақты қызықты етіп өткізу жағын көп ойластыру керек. АКТ технологиясының барлық мүмкіндіктерін қолдану.

Қосымша тапсырмалар беру. Интерактивті тақтаны қолдану.

Оқыту әдістерін таңдау шарттары туралы білімдерін практикада қолданады.

-Оқушылардың оқу ынтасының жоғары болу себебі неден?

- Оқу үлгерімі жоғары сыныптарда қандай оқыту әдістерін қолданған тиімді?

Өнімді топтық қатынас

- оқушылар топтық жұмыс тапсырмаларына сәйкес жауап береді (іс-әрекетті орындайды).

- оқушылар өз ойларын ұсына отырып түсіндіреді немесе топтың өзге де мүшелерінің идеяларын өз қарым-қатынастарын дәйектейді.

-Мектеп пен мұғалім талаптарының сәйкестігі, отбасының ықпалы болуы мүмкін.

-Интерактивті оқыту әдістерін тиімді пайдалану.

Өнімді топтық қатынас

- оқушы топтық талқының іс-әрекетіне өз бетімен ілеседі.

Мектепішілік олимпиадаларды жиі өткізу. Басқа деңгейдегі олимпиадаларға қатысу. Жобалау, танымдық белсенділігі деңгейіне қарай топтастырылған әдістерді қолдану. Білім сайыстарын жиі өткізу.

ҮІІ. Рефлексия

Студенттердің сабақтағы өзінің іс-әрекетіне баға беруге жұмылдыралды.

1. Тапсырмаларды орындау оңай болды ма?

2.Педагогикадағы оқыту әдістері мен жеке пән әдістемелеріндегі оқыту әдістерінің ерекшеліктері бар ма?

3.Сіздің ұсыныстарыңыз.

Студенттер сабақтағы өзінің іс-әрекетіне баға береді.

Жауаптары:

1.а) Иә ә) Жоқ

2. Педагогикадағы оқыту әдістері мен жеке пән әдістемелеріндегі оқыту әдістерінің ерекшеліктері бар, себебі педагогикада барлық пәндерге ортақ әдістер оқылады.

3.Ұсыныстарын айтады.

Қызмет өнімінің нәтижесін бағалау

жоспарланған және алынған өнімнің сипаттамаларын салыстырады және өнім сапасына сәйкес қорытынды жасайды;

Оқыту әдістерінің түрлерін бір-бірімен салыстырып, құзыреттілікті қалыптастыруға бағытталған әдістерді меңгерді. Өз пәні бойынша таңдап алу жолдарын анықтады.

Сабақ жоспарын жазуда пайдаланды.

ҮІІІ.Қорытындылау.

Сабақтағы студенттердің жұмысының қорытындыларын шығарады.

Тақырыптың негізігі ұғымдарын нақтыландыруға ынталандырады.

Қызметті бағалау.

-өзі іс-әрекетіне бақылауды тапсырылған тәртіппен орындайды.

Сабақтағы жұмыс қорытындыларын шығаруға қатысады.

Өзіндік қозғалысын бағалау

өз әрекетінің әлсіз және күшті жақтарын көрсетеді;

- өз қызметіндегі қызығушылығын атайды.

Барлық студенттердің білімі бағаланады.

ІХ. Өзбетіндік тапсырма беру.

Үй тапсырмасын таңдауды ұсынады. Әрбір тапсырмаға түсінік береді.

Дәстүрлі оқыту мен проблемалық оқытуды салыстыруға тапсырма береді.

Жауаптары төмендегі кестеде көрсетілген.

Ресурстарды жоспарлау

белгілі әрекеттерді орындау үшін қажетті ресурстарды атайды.

Үйге берілген тапсырмалардан тапсырма іріктеп орындайды.

1.Бір тақырып бойынша атқарылатын теориялық және практикалық жұмыстарды жоспарлайды.

2.Сабақтағы өзінің іс-әрекетін ой елегінен өткізіп, өзіне баға береді.

3. Сабақ жоспарын жасау іскерлігін дамытады.

4. Мектеп оқулығындағы мәтіндердің, қандай оқыту әдістерімен жазылғанын анықтайды.

5. Тақырып бойынша жеті, он әдебиеттің карточкасын жасап, оған өз аннотациясын беру.

1.Оқулықтағы бір тақырыпты ауызша баяндау әдісімен жоспарлауды ұсынады.

2.«Сіз оқытудың сөздік әдістерін қолдануға әзірсіз бе?» деген сауалнамаға жауап береді.

3.Өз мамандығы бойынша мұғалімнің қолданған әдісінің тиімділігін анықтайды.

4. Мұғаліммен келісіп, өз пәнінен бір тақырып алып, оны оқыту үшін қолданылатын алуан әдіс жүйесін жазады.

Қолданылған әдебиеттер

1.Құрманалина Ш.Х. Педагогика…175-191б.

2.Г.К.Нұрғалиева.Оқыту әдістері (21 лекция) А.1994.

Тапсырмаларды орындау үшін қосымша әдебиеттер қолданады.