Конспект урока по якутской литературе

Уруок темата: («Кетердер мунньахтара» норуот остуоруйатынан) Уруок технологията:  мастарыскыай уруок технологиятын туьаныы Ньымалара: кердееьун (поисковый метод), айар (творческий метод) Керуцэ:  О5олор беле5унэн олорон улэлииллэр –бодоруьуу керуцэ Уруок тэрилэ: Экран, компьютернай проектор, о5олор уруьуйдара, биэрэк ойуулаах хартыына, карточкалар, кетердер тустарынан бэлэмнэммит слайд-презентация, 5 кылаас саха литературатын учебнига. Мастарыскыай уруок  быьаарыыта:           Мастарыскыай диэн...
Раздел Другое
Класс -
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Учуутал: Саха-Бельгийскэй гимназия саха тылын уонна литературатын учуутала Петухова Варвара Семеновна

Уруок ыытыллар кылааьа: 5 кылаас

Уруок темата: («Кетердер мунньахтара» норуот остуоруйатынан)

Уруок технологията: мастарыскыай уруок технологиятын туьаныы

Ньымалара: кердееьун (поисковый метод), айар (творческий метод)

Керуцэ: О5олор беле5унэн олорон улэлииллэр -бодоруьуу керуцэ

Уруок тэрилэ: Экран, компьютернай проектор, о5олор уруьуйдара, биэрэк ойуулаах хартыына, карточкалар, кетердер тустарынан бэлэмнэммит слайд-презентация, 5 кылаас саха литературатын учебнига.

Мастарыскыай уруок быьаарыыта:

Мастарыскыай диэн уөрэнээччи бэйэтин билиитин, үөруйэ5ин, сатабылын, сайдыытын оңорон таhаарар дьарыга (уруога).

Мастарыскыай уруок о5ону уhугуннарыыттан са5аланар. О5о уhуктубакка, сонур5аабакка эрэ матырыйаалы интэриэhиргээбэт, оччо5о айымньылаах үлэ тахсыбат. Уруокка хас биирдии уөрэнээччи дьыаланан дьарыктанар. Бииртэн биир дьайыылары онорор, ардыгар со5ото5ун, ардыгар кими эмэ кытта улэлиир. Педагогическай мастарыскыай сүрүн уратыта - айар үлэ. Уруок кэмигэр о5ону толкуйдатар кылгас кээмэйдээх суруйуулар ыытыллаллар, онтон ылбыт билиилэригэр тирэ5ирэн араас таьымнаах айар улэ5э ылсыахтарын сеп. Мастарыскыай о5ону бириэмэнэн хаарчахтаабат. Маннык уруок саха литературата икки чааьа сыста (спареннай уруок) турда5ына эрэ ситимэ быстыбат. Мастарыскыай уруогар үөрэтиллэр матырыйаал ханна ба5арар тиийэн бүтүөн сөп: уруок чиэппэригэр, уруок ортотугар... Ол үөрэнээччи үлэлиир, билиини ылар, айар-тутар тэтимиттэн тутулуктаах. Учуутал ыксаппат, ыкпат. Онон биир тема хас ба5арар чааска тиийэ уhуон сөп. Мин бу уруогум конспегар 2 чааска уерэтиллэр айымньыны кердеребун.

Уруок тэрээьин етте

Учуутал сатабыла

Уерэнээччилэр сатабыллара

  1. I. Киириитэ. Тэрээьин чаас

Уруокка учуутал сыала-соруга:

  1. Уерэнээччи кэпсэтэр, санаатын сайа этэр сатабылын сайыннарыы.

  2. Уерэнээччи айар-суруйар дьо5урун уьугуннарыы (арыйыы)

Уерэнээччи сыала-соруга:

  1. Учуутал биэрэр сорудахтарын нецуе кэпсэтиигэ киирии, хардарыта быьаарсыы, санаа атастаьыы

  2. Эбии литератураттан наадалаа5ы булан туьаныы, атыттарга тиэрдии.

  3. Ырыта-анаара уерэнии, айар улэ5э холонуу


  1. Индукция (ке5улээьин)

Сыала: Уруокка интэриэьи тардыы, о5ону уьугуннарыы. Уруок тематын быьаарыы.




III.Афиширование (о5олор улэлэрин демонстрациялааьын)

Сыала: Эбии литератураттан наадалаа5ын булан туьаныы, атыттарга тиэрдии. Айымньы геройдарын кытта толору билсии. Уерэнээччи кэпсиир дьо5урун сайыннарыы.





  1. Матырыйаалы кытта улэ

Сыала: Толкуйдуур, ырытар дьо5уру сайыннарыы. Бэйэ ейдебулун уескэтии.








  1. Чицэтии - Дьууллэьии

Сыала: Уерэнээччи ылбыт билиитин бэрэбиэркэлээьин. Айымньы сурун санаатын арыйарга холонуу.







  1. Реконструкция (о5олор остуоруйаны салгыы суруйаллар)

Сыала: Айар, толкуйдуур, фантазиялыыр дьо5уру сайыннарыы.


  1. Айар улэни дьууллэьии

Сыала: Бэйэни сыаналана уерэнии.




  1. Социализация

Сыала: Киьи тус хаачыстыбалара : бэйэмсэх буолуу, албыннааьын остуоруйа5а уонна олоххо кестуулэрин ханыылаан керуу. Айымньы сурун тугэх санаатын быьаарарга холонуу.







  1. Разрыв (о5о урут билбэтин ейдеен кэлэр тугэнэ)

Сыала: Норуот айымньытыгар сокуон, быраап нуормалара кестеллерун арыйыы.

Дорооболоьуу. Уруок сыала-соруга экрацца медиапроекторынан тыктарыллан кестер. Иитэр улэни суруннуур бэргэн этии дуоска5а ыйанан турар.

-Утуе кунунэн! О5олоор, бугун биьиэхэ ураты мастарыскыай уруок ыытыллар. Бу уруокка эьиги бэйэ5ит айыаххыт-тутуоххут, кыратык да буоллар бэйэ5итин айар улэьит, остуоруйаьыт курдук сананыаххыт.

О5олоор, бары бол5омтобутун экрацца ууруо5уц эрэ. Кетердер тустарынан мультимедийнэй презентация (видео) кестер. Керуу тумугунэн учуутал уруок тематын быьаарар ыйытыы биэрэр.

- О5олоор, эьиги бэйэ5итин ханна сылдьар курдук сананныгыт? Бүгүн уруокка кэпсэтэр темабыт туох туhунан эбитий?

О5олор эппиэттэрин кэннэ тута экрацца кетердер мустан олорор слайдалара - хаартыска кестер.

Учуутал дьиэ5э бэриллибит соруда5ы бэрэбиэркэлээьини тэрийэр. Дуоска5а биэрэк кестуулээх айыл5а ойуутун ыйыыр.

-О5олоор, биьиги бары бэйэ-бэйэбитигэр кэьиилээх кэлэн олоробут дии. Билигин биирдии-биирдии тахсан эрдэ дьиэ5э бэриллибит сорудахпытын кэпсиэ5иц эрэ. О5олор кэпсиир кэмнэригэр карточка5ытын толорон иьиц.

- (О5олор кэпсээннэрин кэннэ) Дьэ, маладьыастар! Наьаа учугэй улэлэри оцорбуккут. Мин эмиэ кэьиилээхпин. Угуруе диэн кетер туьунан уруьуйдаахпын. (кэпсиир, дуоска5а ыйыыр)

-О5олоор, кетердербут бары бииргэ муьуннулар дии.

Учуутал о5олору айымньы сурун тематыгар киллэрэр.

- О5олоор, толкуйдаац эрэ, биьиги кетердербут туохха мустубуттара буолуой? (санааларын этэллэр) Онтон туох эрэ наадалаа5ы быьаарсыы, кэпсэтиьии буолла5ына туохха тумсуеххэ себуй? (тылларынан этэллэр)

- Дьэ сеп, о5олор, кетердербут мунньахха мустубуттар эбит. Туох эрэ кыьал5аны, наадалаа5ы быьаарсаары. Эьиги санаа5ытыгар кинилэр тугу мунньахтаабыттара буолуой? Ону 3 тылынан бэлиэтээц.

(О5олор эппиэттэрин истии)

-О5олоор, онтон норуот бэйэтин айбыт остуоруйатыгар бу кетердербут тугу мунньахтаабыттара буолуой? Ону аа5ан билиэ5иц эрэ. (Учуутал дор5оонноохтук остуоруйа 1 чааьын аа5ар. Айымньы ис хоьоонугар аа5ыы кеметунэн киирии. Ити кэмцэ экрацца кетердербут остуоруйа5а киирбит ааттара, ойуулара кестер: хотой - ексеку кыыл, куруппааскы - хабдьы.

Учуутал о5олор остуоруйа 1чааьын теье ейдеебуттэрин чицэтэн ыйытыылары биэрэр. Кинилэр эппит санааларын кытта теье сеп тубэстэ? Холобур:

  1. Эьиги этиилэргитин кытта теье сеп тубэьэрий? (Дуоска5а суруллубут септеех эрэ тыл баар буолла5ына хаалларабыт, онтон атынын дуоскаттан сотобут.)

  2. Кетердер туох сыаллаах мустубуттарый?

  3. Бу эппиэтинэстээх сорукка хайа кетердеру итэ5эйэн ыыппыттарый? Кинилэр кетердер итэ5эллэрин толордулар дуо?

  4. Кетердер икки ардыларыгар тахсыбыт айдаан, меккуер теруетэ тугуй? Тугунан тумуктэннэй?

  5. Биьиги бу остуоруйаттан кетердер тустарынан эбии тугу биллибитий?

  6. Норуот кетердерунэн сирэйдээн тугу (кими) кердербут буолуон себуй?

Экрацца беле5унэн улэ соруда5а кестер.

Сорудах: Хаххан то5о уьаабыта буолуой? Кетердер итэ5эллэрин толорбута буолуо дуо? Барбыта ус сыл буолла ээ… (остуоруйаны ситэрии)

Учуутал беле5унэн улэ дьууллэьиитин тэрийэр. О5олор улэлииллэрин кэтээн керер.

О5олор улэлэрин бол5ойон истэр, сыаналыыр, кылгас бэлиэтээьиннэри оцорор, субэлиир.

-О5олоор, маладьыастар. Наьаа учугэйдик айан суруйбуккут. Аны билигин биьиги ебугэбит остуоруйаны хайдах сал5аабытын аа5ан билиэхпит.

О5олор айбыт улэлэрин уонна остуоруйа 2 чааьын тэцнээн керуу. Учуутал аа5ыыны хонтуруоллуур. Хаххан уобараьыгар сурун бол5омтону ууралларыгар ыйар.

Айымньы сурун тугэх санаатын быьаарар маннык ыйытыылар экрацца тыктарыллан бэриллиэхтэрин сеп:

- Хаххан то5о уьаабытый?

-Баран кэлбит сырыытын туьунан тугу кэпсээтэй? Кэпсээнэ кырдьыктаах дуо?

-Киьи ханнык майгыта хаххацца, онтон да атын кетердерге кестеруй?

-Хайа кетер хаххан куьа5ан кэмэлдьитин аа5ааччыга арыйан биэрэрий?

-Арай угуруе истибэтэх буоллун. Оччо5о…

-Биьиги билицци олохпутугар маннык кестуулэр бааллар дуо?

- Хайдах майгылаах дьонтон сэрэнэ, туора туттуохпутун себуй? о.д.а

О5олор эппит куьа5ан майгыларын учуутал дуоска5а бэлиэтиир.

Учуутал кылааска чуумпуну олохтуур. Истэригэр аа5ыыны тэрийэр. Айымньы тумук чааьын аа5ан сокуон, быраап нуормалара кестеллерун ыйарга дьулуьуохтаахтар. Ону ситиьэргэ учуутал туьааннаах ыйытыы туруорар. Холобур:

-О5олоор, сокуон, уураах, быраап диэн тугуй?

- Айымньы 3 чааьыгар туох сонуну, сацаны биллигитий?

- То5о барыларыгар биир быьаарыы бэриллибэтэй, биир тэц уураах оцоьуллубатай? (Оччоттон киьи ханнык дьайыыны оцорбутуттан суут, сокуон тус-туспа быьаарыныыны ылынар эбит)

Уерэнээччи сыалын-соругун дор5оонноохтук аа5ар, бэргэн этиилэри карточкатыгар бэлиэтэнэр.




Уерэнээччилэр видеосюжеты кереллер уонна толкуйдуу охсон эппиэттииллэр. Уруок темата кетердер тустарынан эбит диэн мацнайгы бэлиэтээьини оцороллор.




  1. Уерэнээччилэр бэйэлэрэ талан уруьуйдаан а5албыт кетердерун (остуоруйа геройдарын - куруппааскы, хаххан, куба, чычып-чаап, улар, мэкчиргэ, хотой) туьунан араас справочниктан аа5ан билбит информацияларын кылаас иннигэр тахсан кылгастык кэпсииллэр уонна дуоска5а ойуу таьыгар ыйаан иьэллэр.

  2. О5олор кэпсээбиттэригэр тирэ5ирэн, остуоруйа геройдарын ааттарын, ураты бэлиэлэрин истээччилэр карточка5а сурунан иьэллэр.


О5олор учуутал ыйытыытыгар тылынан эппиэттииллэр.

Уерэнээччилэр оцорон, толкуйдаан керен, мунньах туьунан бэйэлэрин санааларын а5ыйах тылынан бэлиэтэнэллэр. Онтон белех иьигэр аа5ан иьитиннэрэллэр. Белех о5олоругар саамай элбэхтэ этиллибит ус бэлиэтээьини талаллар уонна белех аатыттан биир о5о эппиэттиир. О5олор этиилэрэ дуоска5а суруллар.


Уерэнээччилэр бол5ойон истэллэр.



О5олор бэйэлэрин ситэрсэн толору эппиэти биэрэргэ дьулуьаллар. Айымньы ис хоьоонун ейдеебуттэрин эппиэт нецуе тылынан кердереллер. Санааларын сайа этэргэ дьулуьаллар. Карточкаларыгар туьааннаах графалары толорон бэлиэтэнэн иьэллэр.

О5олор кетердерунэн дьон оло5о, кыьал5ата кестер эбит диэн бэйэлэрэ санаа5а кэлэллэр.




Намыын музыка фонугар о5олор улэлииллэр, айаллар.


Суруйбут улэлэрин белехтеругэр аа5ан иьитиннэрэллэр. Учугэй улэни белех талар. (бэйэни сыаналаныы) Талыллыбыт о5о айар улэтин аа5ан иьитиннэрэр.


2 о5о дор5оонноохтук аа5ар. Атыттар сирдэтэн кереллер, бол5ойон истэллэр.

О5олор ыйытыылары талан биирдиилээн эппиэттииллэр. Бэйэ-бэйэлэрин ситэрсэн биэрэллэр. Кэпсэтии, дискуссия нецуе о5олор санаа атастаьаллар.


О5олор хаххацца сеп тубэьэр хаачыстыбалары бэлиэтэнэллэр.




Остуоруйа 3 чааьын о5олор истэригэр аа5ан, урут билбэттэрин билэллэр. Учуутал ыйытыытыгар


© 2010-2022