• Преподавателю
  • Другое
  • Внеклассное мероприятие по Крымскотатарскому языку на тему Моя родина Крым! (5 класс)

Внеклассное мероприятие по Крымскотатарскому языку на тему Моя родина Крым! (5 класс)

Раздел Другое
Класс 5 класс
Тип Другие методич. материалы
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:



Внеклассное мероприятие в 5 классе



Моя Родина - Крым!

Къырым - меним Ватаным!



Учитель крымскотатарского языка и литературы

Мичуринской ОШ 1-3 ступеней

Якубовская З.М.

Ортагъа 3 къыз чыкъа : къырымтатар , рус ве украин къызлары.

Къырымтатар къызы: Хош кельдинъиз!

Рус къызы: Добро пожаловать!

Украин къызы: Ласкаво просимо! ( къолунда отьмекнен туз )

Ленура: Селям алейкум! Хош кельдинъиз!

Оджа:Урьметли мусафирлер! Хош кельдинъиз бизим мектебимизге

Ленура: Кель, козьайдын олып кель,

Истесенъ, мусафир олып кель.

Тувгъаным, койдешим, къардашым олып кель!

Сырыма сырдашым олып кель.

Оджа: Азиз достлар! Сиз бешиктен халкъ агъыз яратыджылыгъынен таныш олып башлайсынъыз. Аналар, аптелер, къартаналар баланы юкълаткъанда, «Айненни», эглендирмек ичюн масаллар, эфсанелер, риваетлер, тапмаджалар айталар. Булар эписи халкъ агъыз яратыджылыгъыдыр. Фольклор эсерлеринде халкънынъ яшагъан ери, тарихи акъкъында малюматлар, урф адетлери, дуйгъу - фикирлери, арзу- истеклери, табиат чизгилери ифаделене. Халкъ йырлары халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ муим ве зенгин къысымыдыр. Яшлар, балалар халкъ йырларыны топламакъ, огренмек, йырламакъ, келеджек янъы, несиллер ичюн сакълап къалдырмакъ керек, чюнки халкъ йырлары миллетнинъ рухий байлыгъыдыр.

Балалар «Бугунь бизде той- джыйын» йырыны йырлайлар (йыр йырлагъанда къызлар нагъышлайлар, орелер.

Ленура:Къызлар, не де дюльбер нагъышларынъыз, косьтеринъиз, бакъайыкъ!

Фериде: Мерьем нагъыш нагъышлай,

Эм нагъышлай, эм йырлай.

Гузель - гузель юзбезлер

Анасына багъышлай!

Мерьем «Топузлы шалым» йырыны йырлай.

Оджа: Бала фольклорынынъ даа бир тюрю бар эирштирювлер, насыл эриштиюрювлерни сиз билесиз?

Асие: Оймакъ агъыз, фындыкъ бурун

Юзюм козь, къалем къаш

Тахта манълай, къабакъ баш.

Лёман: Чыракъ агъыз, чокъмар бурун

Патлакъ козь, чатма къаш,

Араба къапу, сенек сапу,

Къолда ташы, эльде ашы, битли башы.

Элина: Масал, масал, мас,

Османнынъ башы таз

Тюшер къуюгъа чыкъмаз,

Олур онъа алты ай яз.

Ленура: Спой мне песню на звучном своём языке

Пусть она заблестит, как вода в роднике,

Пусть луна, проплывая в ночной тишине

Еще ярче засветит волшебной струне

Пусть звучит твоя песня, хороший мой друг,

Пусть проснутся от песни все дали вокруг

Пусть приветствуют песни ночные цветы,

Посылая поклон из густой темноты.

Балалар «Эй, гузель, къырым» йырыны йырлайлар.

Оджа: Эвельден инсанларнынъ акъылыны, зийреклегини сынамакъ ичюн, оларгъа тапмаджалар айтып, джевабыны догъру тапмасы тевсие этиле эди. Тапмаджалар къырымтатар халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ энъ къадимий ве кениш огренильген жанрыдыр.

Ленура: Достлар, къана ким насыл тапмаджалар биле?

Решит: Узундыр бою, ешильдир сою,

Акътыр къаны, сувдыр джаны.

Эр бир ресимде тапмаджалар не акъкъында олгъаны бильдирильген. Ресимлерни балаларгъа косьтерелер.

Оджа: Не о, балалар?

Балалар: Хыяр!

Энвер: Къат - къат къапыста

Ичи толу къырмыскъа.

Оджа: Не о, балалар?

Балалар: Китап!

Февзи: Сыра - сыра тишим чокъ

Ашамагъа агъызым ёкъ.

Оджа: Не о, балалар?

Балалар: Таракъ!

Оджа: «Аталар сёзю - акъылнынгъ козю». Аталар сёзюнде алтын бар деген къартларымыз, чюнки бу сёзлер энъ икметли, энъ догъру, энъ отькюр сёзлердир. Аталар сёзлери де масаллар киби энъ къадимий девирлерден берли пейда олып кельмектелер. Айтымлар ве аталар сёзлери къыскъа, мергин ве терен маналы ибарелердир.

Ленура: Балалар, сиз насыл аталар сёзлерини билесиз?

Мурат: «Ана киби яр олмаз,

Ватан киби ер олмаз».

Асие: «Ватанына хиянет эткен,

Озь анасына хиянет этер».

Февзи: «Ат ольсе налы къалыр,

Йигит ольсе - намы къалыр».

Фериде: «Урбанынъ янъысы яхшы,

Достнынъ - эскиси».

Лёман: «Достсыз адам - къанатсыз къуш».

Мурат: «Ватан - экинджи ананъ».

Балалар «Къара денъиз» йырыны йырлайлар.

Ленура: Бир куню Асиенинъ ве Мерьемнинъ анасы дегирменджиге йибере, богъдайны чекмеге. Анда не олгъаныны биз шимди корейик.

Мурат, Лёман, Асие ве Мерьем «Дегирменджи» йырыны йырлайлар.

Оджа: Масаллар халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ кенъ даркъалгъан муим бир тюрюдир.масалларны эр кес балалыкътан биле. Масал-бу зевкълы, муджезели икяе. Эфсане исе, халкъ агъыз яратыджылыгъынынъ энъ меракълы жанрларындан бириси сайыла. Эфсанелерде Къырым ярымадасынынъ тылсымлы табиаты, бу ерде яшагъан халкънынъ джесюрлиги федакярлыгъы, урф адетлери эфсаневий шекильде ифаделенген. Онынъ ичюн эфсанелерни биз топламакъ, сакъламакъ ве огренмек керекмиз.

Ленура: Балалар, сиз насыл эфсанелерни билесиз?

Мурат: «Аюв дагъ», «Къан къая».

Асие: «Арзы къыз».

Ленура: Балалар я насыл масалларны билесиз?

(Оджа масаллардан ресимлерни косьтере)

Балалар: «Алтын башнен хыяр баш»,

«Тильки ве тавшан»,

«Акъыллы кирпинен айнеджи тильки».

Оджа: Балалар, биз бугунь къырымтатар халкъ агъыз яратыджылыгъы акъкъында лаф кечирдик. Лякин къырымтатар, рус ве украин фольклорларында пек чокъ ошагъан элементлери бар: бенъзеген тапмаджалар, масаллар, аталар сёзлери:

Меселя:

«Ватан - экинджи ананъ»

«Родина - вторая мать»

«Батькiвщина - друга мати»

Демек, эр бир халкънынъ фольклорыны бильмек ве урьмет этмек керек. Бизим арамызда ойле адамлар бар ки, бабасы татар, анасы рус олгъанлар. Бунъа бакъмайып олар рус ве къырымтатар фольклорыны яхшы билелер ве севелер. Къырымны исе озь Ватан киби саялар.

Ленура: Во мне кровь русской матери течет

И сына гордых крымских гор

И с детских лет меня к себе влечет

Шум моря Черного, полей простор.

Мне мой отец Есенина читал,

А мама пела Ай-ненни.

И разве кто-нибудь из них считал

Родной язык друг друга не своим?

Две крови то вперед текут, то вспять,

И в сердце бьют больней свинца

Кровь - гордость за Россию - мать,

Кровь - боль за Родину отца.

Балалар «Бу дагълар гузель» йырыны йырлайлар

(йырдан сонъ къырымтатар, украин ве рус къызлары ортагъа чыкъалар)

Къырымтатар Давайте жить всё время в дружбе

къызы: Зло друг на друга не таить,

ведь это никому не нужно,

жизнь можно лишь трудом сложить.

Украин къызы: Давайте жить все время в дружбе

Друг к другу в гости приходить

Ведь дружба же не простодушье,

А душ невидимая нить.

Рус къызы: Давайте жить всё время в дружбе,

От друга отводить беду

И не идти на поводу

Зазнайства, чванства, равнодушья!

Ленура: Главное не то, какая национальность у тебя или у твоего приятеля. Главное то, что ты человек. И твой друг - тоже.

( Украин къызы украин оюны ойнай, сонъ рус къызы ойнай, сонъ исе къырымтатар къызы хайтарманы ойнай. Хайтарманы ойнагъанда эписи балалар къошулалар)

Бир къыз бахшыш япып шаркъ оюны ойнай.

Ленура: Ноздри ловят ароматы:

Будоражит запах мяты,

Манит белая халва,

И шербет, и пахлава.

Туши жирные баранов,

Кубэте и соус пряный,

Плов душистый, а для теста…

Хватит ли в желудке места…

Бу сёзлернен балалар ортагъа миллий ашларыны чакъаралар. (Мусафирлерге къаве бериле).

Къырымтатар къызы: Инсанлар! Дюнья айдын олсун деп, тынч яшанъыз!

Украин къызы: Люди! Живiть у мирi. Щоб вiн став свiтлiшим!

Рус къызы: Люди! Живите в мире, чтобы он стал светлее!



© 2010-2022