План-конспект проведения мастер-класса по калмыцкому языку Хальмг би!

Кичәлин төр: «Хальмг улсин би!»

Күцлинь: Күүкдин хальмг сойлын медмҗ гүүдллһн.

Хальмг бииһин, нертә биичнрин, ду-бииһин ансамбльмудын тускар келҗ өгллһн.

Төрскн һазртан дурта болх медрл өгллһн.

Нә, тегәд күүкд танд биилхдән дуртавт?

Ямаран би тадн меднәт?

Би гисн үг яһҗ орчулҗ болх?

Би гисн үг -Я!

Эн мини цогцг, чини ухан тоолвр, седклм.Тиим эсий?

Күн болһн эврәннь биидән, бийән седклиннь бәәдлән үзүлнә.

Тегәд ямаран чигн келн-әмтн ээврәнь биидән орн-нутгинь заӊгшалан үзүлсмн.

Хәләтн орс улсин би ямаран нертә? (русский перепляс)

Кавказд бәәсн улсин би ямаран нертә? (лезгинка)

Циигн улсин би ямаран? (цыгыночка)

Италин улсин би? (танго)

Чик күүкд, тиим олн-зүсн келн-улсин би һазр деер бәәнә.

1 слайд (степь, тюльпаны)

Ода,күүкд нүдән хааһад, нег сәәхн көгҗм соӊгсий.

Эн айс соӊгсхла, тана уханд ямаран зургуд үзгднә?

2 слайд

(тег,шар нарн, көк ноһан, гөрясд, туулас,тоһрун,һәрд-шовун, бамб цецгүд)

Тоһрун яһна? (җиврәрн дайлна) показать

Хан һәрд шовун яһҗ ниснә? (цервәд ниснә) показать

Туулас яһна? (һәрәднә, гүүнә) показать

Тегәд хальмг улс кесг зун туршарт теегт нүүһәд, эн аӊ-шовудыг шинҗиләд олн-зүсн би үүдәсмн.

Слайд (туулан би, һәрдин би, тоһруна би) показать по очереди

Би болһн, күүнә бәәдл җирһләс тогсмн.Күүнә эрдм медүлҗәх би бас бәәнә.

Хөөчнрин би

Заһсчнрин би

Адучнрин би

Баатрмудын би (показать 2 слайда)

Дәкәд болхла, залу улсин би,күүкд улсин би гиҗ ийлһрнә.

Залу улсин би шулун-шудрмг (ишкмдг)

Күүкд улсин би болхла төвшүн.Күүкд күн җивәд биилх зөвтә.

Слайд (күүкд улсин би)

Кезәнәс нааран хальмг улс домбрт биилд бәәсмн.

Слайд (Хэдрис авад од!)

Биилҗәх күүг магтад, улм сәәнәр биилхднь шаваш келдг бәәсмн.

Альков, мадн нег шаваш дасад авчкий!

(показать, разучить)

Хатхн ишк, хатхн ишк

Хаһрхаһинь олҗ ишк

Цумлн ишк, цумлн ишк

Цомрхаһинь олҗ ишк

Хәдрис, авад од! Хәрслә,хәрслә!

Тегәд, күүкд дәкәд олн-әмтнд тааста хальмг улсин бииһин нер меднәт?

Шарка-барка (йир байрта би)

Товшур (төвшүн би)

Чичрдг (цуг цогцарн чичрәд биилдг би)

Хамгин дурта би!

Тегәд манд би дасувидн.Цугтан дамҗад биилий!

Дамҗад гисн, биилҗәх күн талдан күүнә зүн ээмднь, барун һарарн күрнә.Тер күн цааранднь босад биилх зөвтә.Медгджәнү?

Альков, маднд көгҗм өгтн!

Слайды (Последние три слайда по очереди)

(товшур,шарка-барка чичрдг -по немногу станцевать)

Нертә биичнрин нерд меддүт?

Слайд (нертә биичнр)

(Эмба Манджиев,Петр Надбитов, Галина и Валерий Эрдниевы)

Ямаран ду -бииһин ансамбльмуд меднәт?

(Бамб цецг,өөрднр,бадм цецг)

Цуг эдн мана хальмг келн-улсин сойлыг талдан орн-нутгуд делгрүлҗ, үзүлҗ йовна! Күүкд төрскндән дурта болнт! Хальмг сойлыг медҗ автн.Юӊгад гихлә, мана Төрсн һазр- Хальмг Таӊһч!

Герин даалһвр -шин үгмүд дасх, нертә биичнрин тускар, ду-бииһин ансамблин тускар реферат бичх.