Конспект урока на тему Белгилевюч

Къумукъ тил. 8кл.

Д/ны темасы: Белгилевюч.

Д/ны мурады: 1. Яшланы жумлада белгилевючню тюз табып уьйретмек.

2. Белгилевюч болуп къайсы тил гесимлер гелмеге болагъанны англатмакъ.

Къурал: карточкалар, таблица.

Дарсны барышы.

1. Ящланы дарсгъа къуршав.

2. Уьйге берилген ишни тергев. Жумланы экинчи даражалы уьюрлери. Толумлукъ.

Тапшурув . 71.

а) тапшурувну тергев,

б) дарсны яшлагъа айтдырыв,

в) карточкалагъа гёре иш (4-5 яш).

3. Янгы тема: Белгилевюч.

а) гиришив лакъыр,

б) дарсны англатыв:

Жумлада предметны белгисин гёрсетеген ва нечик? къйсы? нече? неченчи? деген соравлагъа жавап береген экинчи даражалы уьюрлеге белгилевюч деп айтыла.

Масала: Уллу (нечик?) тереклер авса, бала (нечик?) тереклер янчылар.

Мени яшым сегизинчи (неченчи?) класны охувчусу.

Белгилевюч аслу гьалда атлыкъдан, сыпатлыкъдан, санавлукъдан, сыпатишликден этиле.

Масала: Ашлыкъ къайтарывда авлакъ къошну бек пайдасы бар (белгилевюч - авлакъ).

Къумукъ яшгъа орус гелин гельген. (белгилевюч - къумукъ).

Айыпсыз дос айырмас. (белгилевуч - айыпсыз).

Аччы ерде тюлкю тутгъан ач эгер. (белгилевюч - аччы).

Арыгъан оьгюзге чириген салам бергендей. (белгилевючлер - арыгъан, чириген).

Белгилевючлер эки яда бир - нече сёзню тагъымдан этилмеге бола: Эл булан гёрген къара гюн де байрамдыр. (Эл булан гёрген - генглешген белгилевюч).

Генглешген белгилевючлер болуп кёбюсю сыпатишликли оборот геле. Шолай гелген сыпатишлик башгъа экинчи даражалы уьюрлер булан ачыкъ этиле ва толумлаша.

Масала: Сабанында сёйлешген иннырында эришмес. (сабанында сёйлешген - сыпатишликли оборот). Сыпатишликли оборот токътав белгилер булан айрылмай.

4 . Беклештирив. Тапшурув 79.

Авур къаркъаралы, бек семиз къыркъ беш йыллар болагъан гиши.

5. Уьйге иш: п. 17, Тап. 80.