- Преподавателю
- Другое
- Сыныптан тыс сабақ жоспары: Мың бір мақал, жүз бір жұмбақ
Сыныптан тыс сабақ жоспары: Мың бір мақал, жүз бір жұмбақ
Раздел | Другое |
Класс | - |
Тип | Конспекты |
Автор | Садирбекова Ж.К. |
Дата | 12.01.2015 |
Формат | docx |
Изображения | Есть |
Қазақ тілі мен әдебиеті пән мұғалімі: Садирбекова Жанат Касымбековна
Күні: 11.02.2015 жыл
Сыныбы: 6 «А»
Пәні: сыныптан тыс сабақ
Сабақтың тақырыбы: Мың бір мақал, жүз бір жұмбақ
Мақсаты: Халық ауыз әдебиетін меңгере отырып, мақал-мәтелдер мен жұмбақ, жаңылтпаштардың мағынасын түсініп, күнделікті өмірде пайдалана білуге үйрету
Оқушыларды адамгершілік, тапқырлық, шапшаңдық қасиеттерін дамыту.
Оқушылардың дүниетанымын дамыта отырып тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап
Сабақтың көрнекілігі: слайд, таратпа материалдар
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
1. Сәлемдесу, топтарды таныстыру («Өнер», «Білім», «Ғылым»)
2. Оқушылардың назарын сайысқа аудару
ІІ. Сайыстың шарттарымен таныстыру
-
Мақал - сөздің мәйегі (1 ұпай)
-
Қандай жұмбақ болса да, шешпей оны қоймайық! (3 ұпай)
-
Ұлылардан ұлағат (3 ұпай)
-
Басқатырғыш (4 ұпай)
-
Өтірік өлең (5 ұпай)
1-кезең. Мақал - сөздің мәйегі (Мақалдың жалғасын табыңдар)
-
Көп жасағаннан сұрама, (Көп көргеннен сұра)
-
Ел-елдің бәрі жақсы, (Өз елің бәрінен де жақсы)
-
Отанға опасыздық еткенің, (Өз түбіңе жеткенің)
-
Ұрыс ырысты қашырар, (Ынтымақ халықты асырар)
-
Атаңның баласы болма, (адамның баласы бол)
-
Батыр туса - ел ырыс, (Жаңбыр жауса - жер ырысы)
-
Алтау ала болса, төбедегікеледі. (Төртеу түгел болса, төбедегі келеді)
-
Жылай-жылай арық қазсаң, (күле-күле су ішерсің)
-
Ақыл тозбайтын тон, (білім таусылмайтын кен)
-
Жақсы байқап сөйлер, (Жаман шайқап сөйлер)
-
Атасыз үй - батасыз, (Анасыз үй - панасыз)
-
Балапан ұяда не көрсе, (Ұшқанда соны ілер)
-
Қына тасқа бітеді, (Білім басқа бітеді)
-
Ата көрген оқ жонар, (Ана көрген тон пішер)
-
Көре -көре көсем болады, (Сөйлей-сөйлей шешен болады)
2-кезең. Қандай жұмбақ болса да, шешпей оны қоймайық!
-
Ақ жылан аяғы да, көзі де жоқ,
Сөйлеген не бір ауыз сөзі де жоқ,
Тоқтамай қысы-жазы жүре берер,
Бір сәтке аялдайтын жері де жоқ. (су)
-
Әрі жүрер қараша ат,
Бері жүрер қараша ат.
Су бойында тұнық су,
Таңдап ішер қараша ат. (көз)
-
Ат басты,
Арқар мүйізді.
Бөрі кеуделі,
Бөкен санды. (шегіртке)
-
Тал басында,
Түндіксіз отау. (ұя)
-
Жылт-жылт еткен,
Жылға сайын өткен,
Бар адам безген. (жылан)
-
Бір нәрсе көрінбейді, бар ғой өзі,
Адамзат ол нәрсені көрмес көзі.
Жансызды қимылдатып жанды қылар,
Ызылдап, ызың қағар айтқан сөзі. (жел)
-
Төбеден төнеді,
Тамшысын төгеді.
Сол кезде ой қаулап,
Бәйшешек өнеді. (жаңбыр)
-
Қобдиында қайырлы,
Қазынаның бәрі бар.
Тауыссаң көз майыңды,
Қалағаның табылар. (кітап)
-
Тұмсығына бұйда тауып байласаң,
Қақпайлап жай айдасаң
Сүңгіп батып, сүңгіп батып бұл мықты,
Бүтіндейді жыртықты.(ине)
3-кезең. Ұлылардан ұлағат
-
Сәл ұмытсам, қарға мені, кешірме,
Қайда жүрсем өзің тұрдың есімде.
Өзің тұрдың қарлы окоптан сығалап,
Сонау қатаң қаһарлы жыл кешінде. (Әбу Сәрсенбаев «Туған жер»)
-
Шырқ айналар шіркін тауық,
Жемің болса қолыңда,
Қайдағысы сені тауып,
Топырлайды жолыңда. (Сәкен Сейфуллин, «Сыр сандық»)
-
Маңымды сеніменен танығамын,
Сеніменен қуаныш, налығамын.
Дене ауырлап, жан жалқау тартқан шақта,
«Уһ» деп шаршап, ем алып шалығамын. (І.Жансүгіров «Анам тілі»)
4-кезең. Басқатырғыш
-
Бірде ойламаған қызық болды. Қаладан ауылға атақты әртістер келіп, концерт қоюға дайындалып жатқан. Олар өз шымылдықтарын ала келіпті. Досжанның жанында отырған Сағын ойда-жоқта:
Досым ау, ана қызықты қара. Шымылдықты жартылай жапсаң, қазақтың әйгілі өнер адамының атын оқисың, - деді.
Алғашқыда Досжан сенбеді. Шындығында солай екен. Шамасы, бұл шымылдықты қазақ өнерін ардақтаған адам тіккен болуы керек.
Суретке қарап, өнер адамының есімін табыңыз. Ол кім?
-
Бөлмеде бір топ бала отыр. Олар көңілді кеш ұйымдастырып, сөз жарысын жүргізуде. Бір кезде әңгіме қазақ әдебиеті төңірегінде өрбіді. Аяқ астынан балалар қызылкеңірдек болды да қалды.
Қазақтың ұлы жазушысы кім? - деп сұрады Еркінжан.
Абай, - деп жауап қатты Әлихан.
Дұрыс, бірақ ол ұлы ақыны ғой, - деп келіспеді Талғат.
Олар ұзақ дауласты. Ақыры, жауабын мына сурет арқылы шешті.
Сөрелердегі кітаптарды ұлы жазушының фамилиясы шығатындай етіп, тек 3 кітаптың орнын ауыстырып орналастыр. Есте сақтайтыны - «Ә» әрпін орнынан қозғамау керек.
Ұлы жазушыны табыңыз!
-
Көнекөз қариялар әр нәрсені ойлап, елеп-екшеп барып жасайды.
Бір адам төрт ұлына арнап шыбық егіп, бәйтерек болғанша күтіп баптайды. Қартайған шағында төрт баласын шақырып алып, еншілерін бөле бастайды. Сол кезде үлкен ұлы:
-
Әке, мына ағаштар бізге сіздің көзіңіздей көрінеді. Ертеңгі күні заман өзгеріп, балалы-шағалы болған кезде немерелеріңіз төрт бәйтерекке таласып жүрер. Сондықтан әр балаңызға тиесілі ағашы мен жерін бірдей бөліп беріңіз, - дейді.
-
Мен мұны баяғыда-ақ ойлап, ағаштыда сол есеппен отырғызған едім. Немерелерімнің таласпайтынына анық сенемін. «Ағайын ала болса алыстағы кетеді, төртеу түгел болса төбедегіні іледі» деген бабалар қағидасын ұмытып кетпеңдер, - деп қарт төрт баласына төрт бәйтеректі де, жерді де қылдай етіп бөліп береді. Қария бәйтеректі, жерді қалай бөлді?
5-кезең. Өтірік өлең (әр топ өздеріне берілген сөздерді қатыстыра отырып өтірік өлең құрастыру)
Қорытынды топтардың ұпай сандарын есептеу